Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen– Auteursrecht onbekend
Regelnummers proza verbergen
| |
[p. 182] | |
I.1+‘Et uos similes hominibus etc.’ Dese wort sprict 2onse Here te sinen jongeren ende teen igeliken mensche, 3ende spreken de wort aldus in Ditschen: ‘Gi sult gelic sin 4dien menschen die beiden hars heren, die geuaren es ter 5brulogt, dassin gereet in laten.’ Dese brudegoem es Got, 6ende die brut es sin menscheit, die hefter te himel geuůrt, 7ende in den iuncsten dage so wilter herweder comen. Ende 8sprict onse Here in der Ewangelien: ‘Siet dat gi bereet sijt, 9want gin wet nit wanner nog welges dags des menschen kint 10compt.’ Dats dar bi want wi alle tweere menschen kinder sin, 11ende hi en es nit dan eens menschen kint ende Gots. Ende 12daer tue dwangen die minne dassich Got mensche macde, 13ende die menschen te gode, als dar vore steet, dar onse Here 14sprict dat wi gode werden. Dat macde allene die minne, 15want minne es so edel ende so werdech dasse den mensche 16+ane allen dengen ‖ Gode gelic mact, jn der maten dat hi 17heme gelic mag werden. Nu sprict hi dat wi gelic sulen 18wesen dien menschen die beiden hars heren, die geuaren es 19ter brulogt, als hi weder compt, dassin gereet in laten; ende 20die dus hars heren beiden, si sulen drie denc hebben, wil-21lesis wale beiden. 22Dirste es dasse waken sulen; ende sulen waken dor drie 23denc. Dirste darse ombe waken sulen, dats dat hen nit ver-24stoln en werde. Dander es dat hen tfůr nin verlessche, op 25dasse heme ligt eniegen brengen. Terde es dasse bereet sin 26den brudegoem in te laten. 27Si sulen ten jrsten waken dat hen der scat nit verstoln | |
[p. 183] | |
1+en werde. Dar af sprict S. Paulus: ‘Wat maech ons verstolen 2werden dan die sile?’ Derre wacht der diuel tallen tiden 3datter ons die verstele, ende bi dien steet ons vlitelic te waken 4dat wi die behuden. 5+Wi suln oec waken op dat ‖ tfur nin lessche. Dit fur en es 6anders nit dan die genade ons Heren, ende dir genaden sal 7der mensche dogentlike wagten ende plegen, ende sal telken 8tiden dir genaden tu leghen met guden werken. Mi lest in 9den Auden Wet dat Got geboet dat elken tijt een vur bernde 10in den altare, ende der hude van den wette sult dat vur 11maken ende altoes tu leghen, dat nin verleschde. Geliker 12wis es ons geboden, dien de genade ons Heren in den her-13ten bernt; ende der hude van den wette - dat es des men-14schen bescheidenheit - die sal dat vur der genaden stoken 15met guden werken ende sal die dogde vffenen vlitelike die 16heme Got gegeuen heft, met singene, met lesene, met bedene 17ende met eenre jgeliker guder arbeit, als vele als hi ver-18mach, ende na dien dat heme Got genaden heft gegeuen, 19+die sal hi heme weder geuen. Want en wilt hi die ge‖nade 20nit vffen, so menretse in Gode. Alsoe sprict S. Paulus: 21‘Geft weder die genade Gode: gi verlisse anders.’ Onse Here 22sprict oec in der Ewangelien: ‘So wi die genade verbergt 23dire van Gode heft, ende nit en vffent, die nempt hi heme 24ende gifse een anderen darse nutter es.’ Die Prophete sprict: 25‘Jn wil nemmer rasten eer ic come in die heilecheit Gots, 26ende an hare dat juncste.’ Alsoe sprict hi seluer in Apoca-27lipsi: ‘Ego sum alpha et o: jc ben begen ende ende.’ 28Ende also sprict der Prophete dat hi nemmer en raste hin com 29ten begenne ende ten ende, dat Got es. Hi sprict oec meer: 30‘Memor fuj: jc gedagte ane Gode, ende mi wedervuren 31drie denc: due ic ane Gode dagte, due losts mi, ende bi dien 32vffendic gude werc, ende mi tevloet min gest van dir sute-33cheit die ic in minre gedechten ane Gode vant.’ 34Mi lest van der coninginnen Hester, duse vor den coninc 35+Assuerum sulde gaen, due erueretse hare sere, want ‖ der | |
[p. 184] | |
1+coninc had dien sede, wi vor heme quam ongerupen, hi 2must den doet liden. Ende tenen male must die coninginne 3vor heme comen ongerupen, ende due ciretse hare met edelen 4clederen, ende duse vor heme sulde gaen, due vurtse ene 5joncfrouwe met hare, die hare die cleder op ligde. Ende 6duse den coninc ane sach, due dogt hare dasse der coninc 7een deel verbolgelic ane sege, ende verscoet alsoe sere dasse 8al bleec wart ende neigde sich op die joncfrouwe. Bi den 9coninge Asswero es betekent onse Here Jhesus Cristus, ende 10bi der coninginnen Hester es betekent die sile. Want als die 11sile begint te gedenckene ane Gode ende ane die schoenheit 12dis himels, son rast die sile nemmermeer eerse met hare 13gedegten come vor Gots stul; ende stict dan har oegen in 14din godeliken spigel. Ende alsoe als mi lest van der conin-15ginnen dasse verscoet due har dogte dasse der coninc verbol-16gelic+ ane sege, ‖ alsoe geschiet der silen alse met haren ge-17degten vor Gode compt, ende sich Got an sulker maten geft 18te bekenne also dasse sin anschin bekent; ende van dien 19anschine verschit die sile. Ende bi dien dat der coninginnen 20dogte dat har der coninc een deel verbolgelic ane sege, bi 21dir bolgescap es betekent ene wandelinge dis anschins. Die 22wandelunge geschiet als die sile hare oegen stict in Gode, 23ende sich Got har geft terkenne. So verscit die sile, ende der 24lighame verlist al sine cragt, ende trect sich dbluet allet 25enwert, want therte heft so grote beruringe ontfaen dat der 26mensce bleec wert. Ende neigt sich dan der geest op den 27lighame, ont der mensce wider te sich seluer compt. 28Terde darse ombe waken sulen, dats dasse gereet sin den 29brudegoem in te latene als hi compt. Alsoe sprict onse Here: 30‘Jc sta ende cloppe tes menscen herten. Selech sinse die mi 31in laten: met hen willic hogetide hebben.’ Hi sprict oec in 32+Der Minnen Buke: ‘Du mi op, min ‖ liue suster ende tortel-33duue, ende laet mi hogetide hebben.’ 34Dander es si sulen wale gesiert sin als danschin stempels. | |
[p. 185] | |
1+‘Ornauerunt faciem templi.’ Mi lest in den Auden Wet 2van den temple dat was gecirt met guldenen cronen ende met 3guldenen scilden, ende waren ane die orde des tempels om-4behange op geslagen met guldenen vingeren. Geliker wis sal 5der mensce gecirt sin. Dat sprict S. Paulus: ‘Onse lighame 6es een tempel des leuentgen Gots.’ Sent wi nů een tempel 7Gots sin, so sulwi gecirt sin met eenre guldenre cronen. 8S. Johannes sag ene vrouwe, die hadde die sonne tenen 9cleede ende den mane tenen vutscemele ende was gecroent 10met twelf ligten sterren. Hi sprict oec: ‘Jc sach een teken an 11den himel, dat was wondergroet, ende was ene vrouwe.’ 12Det mogewi beteken ane onser Vrouwen. Want si hadde 13wale die sonne tenen cleede duse die ewege sonne ontfinc 14+ende si ende Got enen ge‖meinen son tegader hadden. Si 15hadde oec den mane tenen vutscemele: dat was die bose 16werelt: die hadse versmaet. Si was oec gecroent ende es noch 17gecroent in himelrike met twelf sonderliken eren. Ende dat 18hi sprict: ‘Ene vrouwe, een wif,’ dat meint hi dar mede 19dasse muder ende magt es. 20Wi mogen oec dese betekeninge keren ane ene jgelic sile 21die Gots tempel es. Die sonne dar die sile mede es gecleet, 22dats die gracie die onse Here den guden mensce geft in den 23gebede. Die mane dats die bose werelt: die sal der mensce 24versmaden ende vlien, als S. Paulus sprict: ‘Mi es die werelt 25te meste worden vor min oegen.’ Regte als of hi spreke: 26‘Jc hebbe die werelt so verworpen ende versmaet dat ic nit 27meer op hare en agte dan ofse een mest ware.’ Dar na wert 28die sile gecroent met eenre cronen, die heft twelf sterren, 29dassin twelf gemein sterren des himelrics die een igelic mensce 30+heft; dire oc nin heft, ‖ hi gewint ses sunderlike uroude ende 31gecirde an din liue ende ses an dir selen. Aldus sal die sele 32gecronet sin die Gots tempel es. | |
[p. 186] | |
1+Wi sulen oec gecirt sin met guldenen scilden, alse dat 2tempel. Also sprict Dauid: ‘Domine, ut scuto: oy Here 3du hest mi gecroent metten scilde dins guden willen.’ An 4den scilt sin drie orde. Dar bi es ons dit betekent. En ort 5dat sin ons Heren gebot ende sin leringe: die sal der mensce 6vlitelike hauden ende sinen rade na volgen. Dander ort es 7ene igelicke regele. Terde es die settinge die mer ons set 8ende heit: dat sal der mensce gutlike ende vrolike behauden 9ende sal sin herte dar tu ordeniren dat willeglike gehorsam 10sie sinre meesterscap ende sire ordenen. Alse der mensce 11dese drie ort heft, so es hi wale gecirt vore Gode ende es 12een tempel des leuende Gots. 13Dat tempel was oec gecirt met vir ombehangen, dat sin 14+vir dogede die der mensce sal hebben die ‖ Gots tempel es. 15Der erste es ontfarmecheit die der mensce sal hebben ouer 16enen igeliken mensce, alse uerre alse hi mag. Ende sal met 17enen igeliken mensce dragen wat so heme mescomt, het si 18an liue ogte an selen ogte an herten, ende sal uor heme 19bidden. Der ander es gehorsamheit, die sal der mensce 20willeglike lesten met herten ende met liue. Der derde es 21geduldecheit: der mensce sal geduldeglike sine bordene dra-22gen ont in den doet. Der uirde ombehanc ende der leste dats 23otmuet: der mensce sal oetmudelike alle sine werc uolbren-24gen ende sal ontfarmecheit, gehorsamheit ende geduldecheit 25ciren met der oetmudecheide. Met desen vier ombehangen 26sal dat tempel Gots gecirt sin. 27Ende dese ombehange sulen op geslagen sin met guldenen 28uingeren. Also sal der mensce alle sine dogede op hefen 29metter minnen ende sal sine sele ende Gode tesamen nech-30gelen metter minnen. Ende geliker wis alse een vingeren 31+ront ‖ es sonder ende, also es die minne[n] sonder ende. 32Want alse alle dogede tegaen, so bliftse stedeg, want sis 33eweg. | |
[p. 187] | |
1+Mi leset van Moyse di wart geworpen in een water ende 2wart vonden op din watere, ende mi bragte dat kint der 3coninginnen, ende si hilt drie dage. Bi din es ons betekent 4een igelic geestelic mensce. Moyses sprict een mensche di vt 5enen watere es getrect: dat sin geestelike lide: die sin utijn 6watere getrect derre vlitender werelt. Want geliker wis alse 7dit water ulit ende onstedeg es, also es die werelt allen tit 8ongetruwe. Also sprict ene wise urowe: ‘Wi uliten henne 9alst dat water.’ Also sprict die Screft: ‘Een igelic dinc ilt 10dat werde, ende dat sins oec nit meer en sie.’ Also es die 11ongetruwe werelt alse dat water. 12Vt din watere sin gestelike lide getogen in geesteliken 13leuene. Dar in sulense dri dage weiden gaen iegen dat himel-14rike.+ Der erste dag es gans ende regt ‖ ruwe. Der ander dag 15es ganse ende regte bigte al der sunden. Der derde dag es 16stedege bvte toten ende. 17Mi liset in den Auden Wet dat onse Here gebot dat mi 18een tempel macde ende dat cirde met drin uarwen: met 19witter ende met roder ende met himelvarwen. 20Bi der witter uarwen es betekent die kuscheit ende ges-21telike scame. Dar af sprict S. Bern.: ‘Jc weet ene harde scone 22doget, si es geheten geestelike scame. Si es harde guet ge-23weten, si es een heimelic vrint Gots. Si es een behutinge 24der kuscheit ende een stuel ende en beginsel der dogede ende 25ene bereidinge des herten ende ene ouergulde alre dogede 26ende alles gudes.’ 27Bi der roder uarwen es betekent gedencnisse ons Heren 28martelen. Dar sal der mensce bedinken al dis dat hi dor ons 29leden heft, ende wie grote minne hi ons dar mide toende. 30Ende dar sal sich die sele uerwen mettin blude dat ut sinen 31+herten uloet. Also sprict S. Agnete: ‘Ons He‖ren bluet es 32mi ene uarwe an minen wangen.’ Hofsce urouwen plegent | |
[p. 188] | |
1+sich te verwene met witter varwen ende met roder. Also sal 2sich di sele verwen met kuscheide ende met gedenckenisse 3ons Heren martelen. 4Dat tempel was oec gecirt met himelvarwen. Dar mide es 5betekent begeringe ende minne die wi sulen hebben tin 6himelsce lande ende die minne salt ons toenen ende mit 7Gode verbinden. Also sprict S. Paulus: ‘Die minne es een 8bant dar onse Here bitter selen mide wilt gebunden sin.’ 9S. Agnes sprict oec: ‘Die minne es een sute bant: si bint 10Gode ende die sele sutelike tesamen. Hi sprict oec: ‘Oy 11minne, du best ene edele doget ende best die nit en begers 12allene te hebbene: du deelst di al dengenen die in der minnen 13sin.’ So sprict dan S. Paulus: ‘Die minne es edel, ric ende 14geweldeg,’ ende stat also metter minnen si mact den riken 15arm ende den armen rike. Ende wi sonder minne es, die 16+es arm al ware oec alle die werelt ‖ sin, ende wie oec die 17minne heft, di es rike. - Aldus sal di sele gecirt sin met 18drin uarwen, alse dat tempel. 19Terde es wie degene dun sulen die hars Heren beiden, 20die ter brulogt es geuaren. Dats dat si sulen geduldechlike 21beiden, also dats hen nit en verdrite of hi te lange mert. 22Si sulen geduldechlike beiden dor dri dinc. Die gedul-23decheit meret din loen. So der mensce geduldeger es in 24sinen beiden, so sin loen mere es vor Gode. Dander es si 25hoget die werdecheit. So der mensce merre werdecheit heft, 26so hi hoger wert vor alt himelsce her. Terde es si breit die 27uroude des himelrikes. So der mensce merre geduldecheit 28heft, so sine uroude mere es vor Gode ende an heme seluer 29ende an alt himelsce her. 30Also list mi van S. Mertene die was also geduldeg dat hi 31seide: ‘Here, wiltu, ic leue; wiltu, ic sterue. Wat gi wilt 32dat willic, v wille gewerde an mi.’ Mi lest van enre urou-33wen,+die ‖ hit Rebecca, die drug twe kindere, ende die kint | |
[p. 189] | |
1+cregen in der muder onder sig. Bi dir vrouwen es betekent 2der gude Sente Merten: die drug twe willen die cregen onder 3sig, dat was doet ende leuen, wat Gots wille ware, dat dat 4oc sin wille were. Were dat Gots wille dat hi leuede, so 5wolde hi leuen Gode te dinste; wolde oec Got dat hi storue, 6so wolde hi gerne steruen, op dat hi ter himelscer gelorien 7queme. 8Got geue ons guden wille, ende din also te haldene dat 9sin ere ende onse orber sie. Amen. |
|