Logo DBNL
Limburgsche sermoenen (1895)

Limburgsche sermoenen

(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

4XXXIX. Dits dbuec van den boegarde.XXXIX

5Got hi mute ons allen gruten mettin engle Gabriele,5 6dar Marie mede gegrut wart duese eruůlt wart mettin6 7heilgen geeste. Jc mane v allen, Godes liuen, dat gi v 8herte ontslut ende ontpluc v oegen van binnen ende keert 9v an die rene minne. Leert kinnen || wat Got si ende wie+ 10hi v gemint heft, eer gi wart ende sent dat gi wart. Besiet 11wie vaderlike hi v behuet heft, dar git wetet ende dar11, 12 12gis nit en wetet. Besiet 13wat hi v vergeuen heft, ende oec wat hi v geloft heft. Hout v derna 14ende dankets heme, ende en geft v herte niman dan heme, want hi v tsine 15al heft gegeuen.15

16Oy edele minnende sele, dis danc heme in minnen, 17ende en minten niet als der knegt sin here, dats te secgene 18allene ombe loen: gi sulten minnen omb sin gutheit. Ge-19truwe minne en ondersprect engenen loen, want si mint 20tevergefs. Minten als die muder har kint, als die brut 21haren brudegom. Gin souten niet minnen caudelike nog21 22lauwelike; want est caut, son eest minne niet; eest oec22 23lau, son smaket niet. Ter lauwer minnen sprect Got swar-23 24like, ende sprect aldus: ‘Die ic lau vinde, die spuwic ut24 25minen monde.’ Bi || dien radic v allen di mint, dat gi+25 26Gode mint met bernender minnen ende mact hem in v herte 27enen edelen boegart, dar hi gerne in wandele ende besie 28dat wale rikende ende dat wale smakende crut der doegde.28

1In desen boegart soudi planten violetten der oetmu-+ 2decheit, dats bekennisse onser broesheit; gi souter in planten2 3lylien der kuscheit ende van tameliken leuene. Plant dar 4in die rode rosen van gedenckenisse der edelre martelen 5ons Heren ende die goutblume der bernender minnen.5 6Plant dar in din notboem der harder wercke van peni-6 7tentien, want dar wassen in die cregtege kernen. Plant7 8dar in die garnaten, dat es verkulnisse van erderschen 9saken, ende dien edelen vigboem, dats geuůlnisse der 10sutecheit ons Heren. Plant dar in dien witten ende dien 11roden wingart, dats bedidenisse || dies renen lichamen ons+11 12Heren ende sinre gebenedider passien. Plant dar in dien12 13oliueboem van gemeinre minnen, ende dien edelen palm-14boem, dats verwennisse alre tegancliker saken.14

15Als gi desen verwenden boegart dus gesirt hebt met 16desen edelen boemen van dogeden, dar Got in wandelen 17wilt, dan soudi drin duen drirehande vogele, desen boe-18gart nog bat te sirne. Der een vogel sal wesen die sugtende18 19tortelduue, die altoes sugt na haren brudegoem; die ander 20sal wesen die singende nagtegale, die altoes sinct al die 21somersche nagt; der derde sal sin die lewerke, die in der 22dageraet begint haren Sceppere te louene ende loften al22 23dien dach tottin auonde, met enen bliden sange.

24In desen boegarde muet oec staen een verwent borne, 25ende es geheten gemene karitate. Vttin borne sulen vloien 26|| vier flumen, ombe desen boegart dragteg te makene.+

27Oec muten in desen boegarde wesen drie ernstachge 28juncfrowen, dine geden ende besniden connen. Dene 29sal wesen starc berouwenisse van din sonden, dandere 30wruginge van conscientien. Dese twee geden dien hof ende 31trecken doncrut vte. Die derde joncfrowe heit gte; die 32besnit die boeme ende vegt af dondragtege twige.

1Van din vier flvmen dies edelen bornen der caritaten, die+ 2desen verwenden boegart dragteg sulen maken, es die ene 3geheten beke der oetmudecheit, dandere geduldecheit, die 4derde vredelicheit, ende die uirde ontfarmecheit of mildecheit.4

5Omb desen verwenden boegart dis geesteliken herten, 6dar Got in wonen wilt, mut gaen een vast tuen, dat 7desen boegart hude datten sdorpers kinder nit in en clem-7 8men, nog en treden dat rikende crut, || nog en breken+ 9ogte verderuen die gesirde blumen van dogeden, want si9 10nog jonc sin. Die stecken van desen tůne sal wesen heileg10 11hope van nedere oppert. Die risere mede te lukene sal 12wesen regt geloeue met guden wercken, want geliker wis 13als gude werc doet sin sonder geloeue, also es oec der 14geloeue doet sonder gude werc. Der wercman die desen 15tuen luken sal, es geheiten, gut wille. Binnen desen tune15 16sal oec gaen een diep gracht, dats oetmudecheit bouen 17dies menschen cragt.

18An desen boegarde muten staen drie porten, dat mire 19vt ende in gemeclic moge gaen. Dene porte es der mont, 20dander die oeren ende die derde die oegen. Te desen drien 21porten muten wesen drie hofsche joncfrouwe(n) dise21 22huden in gesteliker togt. Die joncfrouwe die hude es van22 23der porten dis monts, es ge||heiten gerechtecheit, ende+23 24slutse met enen grendele, es geheten vrese. Dese jonc-25frouwe en laet niman in hin sie tamelike te wandelne in 26desen boegart, ombe dies wille dasse hare ontsiet berespt26 27te wesene van hare mesterscap.

28Dander juncfrouwe, die hude es van der porten der 29oeren, es geheten himelsche begerde, ende slutse met 30enen grendele, es geheten gevulike gratie. Dese en wilt30

1nimanne in laten hin sie vredelike; want gratie wert testort+ 2ouermits onurede.

3Die derde joncfrouwe, die hude es van der porten der 4oegen, es geheten enecheit, ende slutse met enen gren-, 5dele heit minne. Dese joncfrouwe en wilt niman in laten 6hin sie minlike ende gudertiren.

7Ay bi lode, in desen gebloyden boegart dis gesteliken 8herten, die dus besloten es, est harde lustelike te wan-9delne ende te || lesene die bedoude rosen ende dat wale+ 10rikende crut! Onder die gebloyde boeme, die wenter ende 11somer groien ende bloyen, dars bliscap ouer bliscap als 12lif met liue in desen verwenden boegart wandelen.

13Te desen geesteliken boegarde behort nog een gemene wagtere, die altoes wake ende nit en slape. Dese wagtere 15sal huden ende wecken die joncfrouwen die desen 16boegart agterwaren ende dinne geden ende besniden. Dese 17gemeine wagtere es geheten ernstachtecheit, ende onder-18suct alle die wercke der gedersen ende der hudersen, ofse18 19geregt sin ende nůttelike, in desen boegart. Dese wagtere 20blaest aldus met eenre floiten: ‘Waket, ende werct erns-21telike gude werc, ende huet v vlitelike dat gi nimanne 22en versmaet nog en dumt: son soudi versmaet nog ver-22 23dumt werden van Gode. En haet engenen sondere, mar 24scuwet die sonden ende hutter v || wislike af.’+

25Nu blaest hi vort met enen starken horne, heit gewel-26decheit, ende blaest aldus: ‘Jc gebide geweldeglike van 27minre mesterscap alle dengenen dien desen boegart beuolen 28es te hudene, dat gi huet getruwelike. Huet v van dien28 29aderen mettin vergolden stripen, want si veninen gerne 30die tortelduuen. Huet v oec van din bocken die gecleet 31sin met scapswollen, want si biten gerne die iůnge win-32garde ende die vigboeme ende benemen hen hare edele 33vrogt, dats die reinecheit der conscientien. Huet v van 34din scalken vossen, die so dortrect sin met menger quader34 35lest. Huet v oec van din briscenden lewe, dats van

1houerden, ende nog meer huet v van dien cacadulle,+1 2want hi dien gewapenden riddere anxsterde in sinen crite, 3dats van alte groter heimelicheit in vrinscape.’

4En mint || engenen persoen sonderlike, want die menscheit+ 5es broesch, ende stade leert dien man stelen. Mint alle 6creiaturen met gemeenre minnen, in dien lifsten wille ons 7Heren. Als gi uwen boegart aldus huet met uffeningen 8guder werke ende heilger seden, dan alreeerst seggic dat8 9gi siet een guet mensche. War bi seggic guet? - Dies9, 10 10die seden guet sin. Ende bi dien seggic mensche dies gi 11nog erders siet ende vallen mogt.

12Nu mogdi seggen: ‘Mogen dusgedane menschen vallen?’ 13ende ic segge v: ‘Jaes!’ Ami, wie sulense dan ontstaen13 14die dusgedaen noit en worden? Sulc waent vaste staen die 15vele onsagte velt.

16Liue vrint ons Heren, als gi v dus wislike huet ende 17staende blift in uwen heilegen leuene ende in uwen sconen 18seden, dan sal v Got ombe sine gutheit leden in sine 19himelsche sutecheit ende sal v toenen vaderlike || sin himelsche+ 20wondere, die besloten sin in sinre heimelicheit 21jhegen al die gene die dusgedan nit en sin. Ende als gi 22dar cont gaen in din himelschen smake, sonder weder-23seggen,22 dan seggic dat gi siet een geestelic kint. Ende 24bedorft nogtan herweder te komene ende te wassene in 25minnen. Dan en soudi niet minnen die metten breden25, 26 26scuen nog mettin breden crunen, ogte ombe dasse heren26, 2826 27dragen ogte wide cogelen, nog omb gestelic gelaet nog 28ombe dasse v minnen. Mint har heileg leuen ende laet 29varen dien lighame van butene, ende mint Gode te her-30teliker dis hijt hen gegeuen heft. Mint die gene die v 31veruolgen met vernoye, ogt die v rouet van rasten ogte 32van eren, van vrinden ogte van gude. Mint ermude ende 33verstotenheit, scande ende onnere, ogse v tu comen sonder

1v verdinte: so mindi dat Jhesus minde due hi || mensche+1 2lefde. Aldus mogdi wassen in godeliken dogeden.

3Ende als v dese vernoie smake geuen sonder quetsinge, 4dan soudi jrst wesen ene heilge sele sonder lighame, Ende4 5als gi dus guet sijt, dan mogdi vragen ogt v jet meer 6gebreke ende of gi jet meer behueft. Jc segge v, jaet! 7Wildit weten, gaet weder in uwen verwenden boegart, 8ende nemt met v vire hofsche joncfrouwen die v helpen 9besien wies v gebreke. Die ene sal wesen wisheit, dan-10dereonderschedenheit, die derde genugde ende die 11virde minne.

12Mettesen hoefschen joncfrouwen soudi besien uwen boe-13gart bouen, enmidden ende allombe. Dese vir joncfrouwen13 14sulen lesen in desen boegarde violenten, lilien ende bedoude 15rosen ende maken enen verwenden huet der seleger selen 16ende hetense brut. Si lesen hare garnaten ombe te ver-+1717culne, si geuen hare te sukene die uigen ombe || die sut-18heit ende ombe die sachtheit, si lesen hare die oliuen van 19vetheide, si geuen hare drinken din edelen win van Cypren19 20met groter bliscap, si ledense op dien borne der karitaten, 21ende dwaen hare die vute ende besise nauwelike, ogse 22jwergen beselwet sin.

23Dan vragt die verwende sile ofse jet meer bedorue. Dis23 24antwert genugde, ende segt dar sie alle genůgde ende alle 25weelde. Wisheit antwert genůgden ende heitse swigen, 26ende segt dasse te kinsch es dasse hare so ligte genugen26 27late, ende Got so vele heft dis hare nog gebrect. Nu ant-28wert onderschedenheit der wisheide, ende segt dasse nit 29en verbelge die genugde, want si es die heimelicste jonc-30frouweder minnen ende werct meest met haren rade: 31‘Houdewi ons tesamen ende vragen hare wasse meer31 32hebben wille, ende helpens hare.’ Alse die minne dit

1hort, steetse op ernstelike, ende || segt dasse hebben wille+1 2een verwent bedde, dar har die brut mettin Brudegome 3op raste, want sire lange na gepint heft met starken doe-4gene ende met mengen verlangene.

5Dese vire edele joncfrouwen gaen dit verwent bedde 6maken, met groten ernste, onder dien scade van dien 7wingarde, op dien claren borne der karitaten, neder die 8oliuen, tenden dien vigboem, op die violen ende op die8 9goutblumen, onder die lilien ende die bedoude rosen.

10Dit bedde muet wesen gluiende begerde, ut vlůiende 11utin marge dis herten. Deen lilaken van desen bedde 12sal wesen reine conscientie sonder knaginge, dander sal 13wesen enegheit, genegt te sinne van allen vremden sorgen,13 14ombe te gebrukene eneglike dis utuercorens Brudegomen, 15Heren Jhesus. Die joncfrouwe die wisheit geheten es, si 16dect dit bedde met eenre kouerturen van vire||hande+ 17purpere. Deen es gehorsamheit van minnen, dander onno-18selgheit van edelheide, terde stadecheit van verwentheide, 19tfirde sagtmudecheit van wetentheide. Dorkussen van 20desen bedde sal wesen vergetenheit van dronkenscape van20 21alle dien dat gewest heft ende es ende nog wesen sal.21

22Als dit bedde aldus gemact es, so halense die verwende 23brut met groter joien ende helpense slapen sutelike met 24haren edelen Brudegome. Minne helpt har op, ende genugde 25dectse ende luct har doegen; ende si rasten. Dus 26wert die sile behelst ende gekust van haren Geminden, 27diense so begerlike ende so doientlike begert heft, ende27 28dan helst sine weder ende niet har sins, met eenre starcker 29begerden.

30Nu es minne sorgueldech, ende steet op ende set wisheit 31ende onderschedenheit ten vuten van desen bedde; si gebit 32hen dasse swigen ende silentie houden, si geft hen twee32, 33 33quespele ende heit hen dasse || die vligen ende die moggen+ 34weren ende tgestof dat van din blumen rist, dats op dit 35verwent bedde dar die brut op rast, nit en come. Dus

1verwendelike rast die verwende sile met haren edelen+ 2Brudegome, ende wert dorvloit met groter genugden.

3Minne gebiet din wagtere dat hi swige ende slape, ende 4gebiet din loueren van din twigen dasse hen nit en růren4 5nog en stoten. Aldusgedanen vrede maet minne in desen 6boegart, ende in desen gebrukene legt die verwende sile6 7ene halue wile van dien dage. Hoert, gi vrint ons Heren, 8die mint ende begert, war ombe ic secge ene halue 9wile dis dags. Al gaet die verwende sile in desen ge-10uuelne al haren tijt, nogtan en duncket hare niet dan ene 11halue wile.

12Wisheit wiltse wecken, ende segt dasse hare wislike 13houde. Onderschedenheit helpt hare, ende segt dasse hars 14selfs bedorue, wantse jonc es ende nog lange le||uen mag.+14 15Dit clagt genugde der minnen, ende minne heetse swigen.

16Binnen desen ontwaect die gemene wagtere - want hi 17was ontslapen. - Hi ombesiet heme wredelike, ende rupt17 18die wisheit ende vragt hare war ombe sin nit en wecde. 19Wisheit segt dat har minne verbode. Onderscedenheit troest 20desen wagtere ende segt, daer en sie dan guet gesciet, 21ende al metter minnen rade. Dese vresende wagtere segt 22dat hi sag ene brune wolke naken desen boegarde, ende 23hi ontsiet heme van ongewedere. ‘Entruwen,’ segt wis-24heit, ‘dis selfs ontsie ic mi oec.’ Onderscedenheit segt: 25‘So mogen onse cledere netten ende onse bedde selewen! 26Deus, wanneer sal onse joncfrouwe ontspringen?’ Vorgte 27ontsiet hare van ongewedere, ende knide neder ende kitelde 28die verwende sile onder die vute, ende si ontspranc met 29enen starcken sugtene ende met enen on||getemperden sinne,+ 30ende iamerlike clagende, met ongehorden carmene, ouer 31haren lighame. Si begert dat mise dode van sondeliken 32werken, ende bit dat mise verhange in geesteliken be-33gerden, bi dien dat hare so vele gebrect ende si ontfaren 34waende wesen.

35Deus, die verwende sele, die in derre groter joien was

1ende dus haestelike gewect wert ende in al so groet jamer+1 2weder valt, sekerlic dats wale tontfarmen. Nu swigt ge-3nugde al stille, ende minne besitse; onderschedenheit drogt 4har doegen, ende wisheit heetse swigen; hope geloft har 5thus te ledene, ende segt, har en sal engeen arg geschien; 6minne geloft hare, si salse setten darse niman wecken en 7sal, mar darse ewelike hars Lifs gebruken sal, met volre 8genugden, sonder wederseggen van eneger erderscer saken.

9Ami, alse || dese verwende sile dus jamerlike claget+ 10omb har gebreken, wie swigewi dan so stille, dien so 11vele gebrect? - Ay sekerlike, dat comt bi dien dat wi 12onse gebreken nit en kinnen. Want dats waer, kandewi 13ons gebreken, wi soudens ouer een clagen. Mar die noit 14en wan, noit en verloes: also es mi ende den mengen14 15geschiet. Bi dien wi van Gode noit en vercregen, son 16gemiswi niet, ende bliuen dat wi sien. Van Gode en hebwi 17nit nog an heme en sukewi nit: bi dien en verliswi niet.

18Gi vrint ons Heren die dese lesse hebt gehort, ende 19dise hort gerne, bid onsen Here dat hi vaderlike hude 20dedelheit van uwen herten, dar dese verwent boegart in 21geplant sal wesen, dat dar in engene beke en mute vloien 22sin come uten leuentgen Borne, dar al guet vt vloyt. Amen.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs