Limburgsche sermoenen
(1895)–Anoniem Limburgse sermoenen– Auteursrecht onbekend
Regelnummers proza verbergen
| |
24XXXVI. Dets van der groter minnen die ons 25Ihesus Cristus toende an den cruce.26‘Si bonum est etc.’ Dese wort sprict Got seluer dorGa naar voetnoot26 27Zacharias mont, eens prophete(n), ende toent ons dermideGa naar voetnoot27 28die grote minne diere met ons beginc op ertrike. Van derreGa naar voetnoot28 | |
[pagina 510]
| |
1seluer minnen sprict hi oec in eenre anderre stat, in derGa naar margenoot+ 2Ewangelien, ende segt aldus: || ‘Groter minne en heftGa naar margenoot+Ga naar voetnoot2 3niman dan die es dat een urint vor den anderen sinen 4lighame geft.’ Dar ombe sprict S. Johannes Ewangeliste:Ga naar voetnoot4 5‘Dar ane hebwi ons Heren minne bekant, want hi sinenGa naar voetnoot5Ga naar voetnoot5 6lighame vor ons heft gegeuen.’ Oec sprict S. Paulus: ‘GotGa naar voetnoot6 7en heft sinen eigenen Son nit gespaert, mar hi heftene 8vor ons inder doet gegeuen.’ 9Derre groter minnen wonderde sich Dauid, ende sprict 10in den Sautere aldus: ‘Here, wat es der mensche dat giGa naar voetnoot10Ga naar voetnoot10, 29 11sins gedenct? ende wat es des menschen son dat gine 12ruct te besinne?’ Desselfs wonderde sich oec S. Gregorius,Ga naar voetnoot12 13ende sprict: ‘Oy, wonderlike geruckinge ore guetheit die 14gi thons hebt! Oy, onagtende minne, dat gi oren Son 15doden lit ombe dat gi den knegt erloset!’ Oec spricterGa naar voetnoot15 16S. Augustin af aldus: ‘Wie mach dat tevollen bedencken 17dat dergene wart gedragen op eenre ioncfrowen arme die 18al die werelt dregt? Der engele Broet || wart gespist, alGa naar margenoot+ 19der menschen Gesonde wart siec, ende alre creiaturen 20Leuen starf!’ Hir ombe sprict oec S. Anselm: ‘Oy Here, 21het was te clene ore minnen dat gi cherubine ogt sera-22phine ogte enen van der scharen van den engelen had 23gesant, dwerc onser selecheit te voldunne. Maer gi wer-24deget seluer te komene, van den gebode ors Vader, dar 25wi alte groter minnen sin af gewar worden an v.’ Oec 26sprict S. Bern.: ‘Oy gude Jhesu, der kelc din gi dronct, 27ende dwerc ons verlosenis mact v mi minsam bouen 28alle denc.’ 29Seder dat Got seluer den mensche also sere gemint heft,Ga naar voetnoot29 30alse hir vore gesproken es, so suldi weten dat mi heme 31nit bat gelonen en can dan met minnen. Dar ombe sprict 32S. Augustin aldus: ‘Onder allen sennen ende begeringenGa naar voetnoot32 33der selen es die minne allene dar die sele mide mach 34antwerden haren Sceppere an den wedergelde der minnen, 35al en magse nit geliken sinre minnen.’ Ende || sprict nochGa naar margenoot+Ga naar voetnoot35 | |
[pagina 511]
| |
1vort: ‘Got hi mint dat mine mint, ende want hi mint,Ga naar margenoot+ 2son wilt hi anders nit dan minne. Want hi weet wale, 3die heme minnen, datse van der minnen selech werden.Ga naar voetnoot3 4Hir ombe sprict S. Bern.: ‘Der werelde wort es: “MinneGa naar voetnoot4 5mi: so minne ic di,” mar Got mach wale spreken: “Minne 6mi, want ic hebbe di gemint.”’ 7Dar ombe eest dat onse Here Jhesus Cristus desen loen 8heischt, dor den mont Zacharias, alse ic teuoren sprac in 9den beginsele: ‘Si bonum est: est guet ane uwen oegen,Ga naar voetnoot9 10so brenct mi minen loen.’ Rechte alse of hi sprake: ‘Dunct 11v dat ic loens wert sie, dien ic dermide verdint hebbe 12dat ic uwe schout vergouden hebbe in den cruce, so 13brencten mi.’ Jn den Auden Wet was den Iuden geboeden 14aldus: ‘Dins werc[s]mans loen en sal bi di nit bliuen ouerGa naar voetnoot14Ga naar voetnoot14 15nacht.’ Dese wercman es onse Here Jhesus Cristus, die 16also sere heft garbeit dat al sin lighame sweitde bludegen 17sweit; || want hi sprict seluer dor Ysaias mont aldus: ‘GiGa naar margenoot+Ga naar voetnoot17Ga naar voetnoot17 18hebt mi dinende gemact met uwen sonden, ende gi hebtGa naar voetnoot18 19mi ene arbeit gemaect met uwer onbescheidenheit.’ DesGa naar voetnoot19 20wercmans loen en sal bi ons nit bliuen ouer nagt, datsGa naar voetnoot20 21nemmer en sal engeen dach ouer liden wi en suln hemeGa naar voetnoot21 22geuen sinen loen. Est oec dat wi dis nit en duen ende 23heme nit en dinen nog en louen, so mogewi dis sorgen 24dat wi sins doets sculdeg sin, gelic dengenen dinne doetdenGa naar voetnoot24 25en Guden Uritdage. 26Dat dit waer sie, dat sprict der Heilege Geest in der 27Buc der Wisheide, ende sprict aldus: ‘Die smenschen blut 28ute giet ende die den arbeidenden manne schalcheit duet, 29die twee sin gebrudere.’ Want also alse gebrudere van 30enen arde sin, also sin dese twee sonden. Hir ombe sprict 31S. Paulus dasse anderwarven Gode crucen ende hebbenGa naar voetnoot31Ga naar voetnoot31 32haren ouerspot met heme. Dese wort glo||sert S. JohanGa naar margenoot+Ga naar voetnoot32 33Guldenmont aldus: ‘Die crucen anderwaruen Gots Son | |
[pagina 512]
| |
1ende hebben haren ouerspot met heme die sine gratieGa naar margenoot+ 2ende sin gut versmaden ende in haren sonden bliuen.’ 3Nu suldi weten dat degene de genade ons Heren versmaden 4die heme sinre pinen ende sinre martelen nit en dancken; 5ende sult oec weten dat den mensche drirehande schadeGa naar voetnoot5, 7, 11, 19 6draf comt.Ga naar voetnoot6 7Dirste es dat den mensche wert genomen sins selfs gracie. 8Dar ombe sprict S. Augustin: ‘Dat Got geft dengenen dieGa naar voetnoot8 9heme dancken, dat nemt hi dengenen die heme nit en 10dancken.’ 11Dander schade es dat sich der mensche dermide benemt 12tgut dat heme Got geuen soude. Dar af sprict S. Grego-13rius: ‘Hi es onwerdech dir denge die te geue sin, die nitGa naar voetnoot13 14en danct dir denge die heme gegeuen sin.’ Oec sprict S. 15Bern.: ‘Ondancsamheit es een bernende went, die ver-16droegt den borne der mildecheit, den dou der ontfar-17mecheit ende dwater van || gracien.’Ga naar margenoot+ 18Der derde schade (die) van ondancsamheide comt, datsGa naar voetnoot18 19dat den mensche brenct ter pinen. Dits wale betekent inGa naar voetnoot19 20Ysaias Buke. Dar lest mi dat onse Here den coninc Eze-Ga naar voetnoot20Ga naar voetnoot20 21chiam liet siec werden totter doet ombe dis wille dat hiGa naar voetnoot21 22heme nit en dancde dat hi sine viende verwan. Oec lest 23mi in der Ewangelien dat onse Here Jhesus Cristus teenreGa naar voetnoot23 24tit teen siken gesont maecde; derre en quam nit dan een 25wider ende dancde heme. Due sprac onse Here Got: ‘IaneGa naar voetnoot25 26en was ore nit tene gesont gemact? ende war sin de negene 27bleuen?’ Dat sprac hi dar ombe want heme onmogelikeGa naar voetnoot27 28donct dat mi heme nit en danct van sinre genaden die 29hi geft.Ga naar voetnoot29 30Hir ombe reet ons S. Bern. onsen Here te danckeneGa naar voetnoot30 | |
[pagina 513]
| |
1van sinen gude, ende sprict: ‘Lere, mensche, lere vanGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1, 5, 10, 34 2eenre igeliker gauen onsen Here sonderlike te danckene.’Ga naar voetnoot6 3Siet, die onsen Here danct ende loeft, hi blieft behuet 4van desen drin || schaden. Jhegen dirste schade geft GotGa naar margenoot+ 5den mensche gratie ende beheltene in gratien; jhegen 6dandere meretse heme Got; jhegen die derde schade geft 7heme Got dewege gracie dar hire ewelike gebruken sal. 8Want dar es thut ons Heren in sinen rechten smake, marGa naar voetnoot8 9dats herneder comt, dat behelt kume sin haluen smake.Ga naar voetnoot9 10Mar dat comt van smenschen suckeden, want welc mensche 11siec es, die verliest sinen smake. Dar ombe want wi siec 12sin van sůnden, son smakewi der gracien ons Heren nitGa naar voetnoot12 13in haren rechten smake. 14Hir ombe sprict Her Dauid in den Sautere: ‘SmaketGa naar voetnoot14 15ende siet dat onse Here sute es!’ Ende dar ombe sprict 16hi ten jrsten ‘smact’, eer ‘siet’, want mi smaect sinreGa naar voetnoot16 17sutheit eer mise siet. Ende dar ombe sprict die Bruet in 18Der Minnen Buke: ‘Here, tuch mi na di, dat wi in denGa naar voetnoot18 19roke dinre saluen loepen.’ Der roeke der saluen heft menre 20macht dan die salue. Dese salue es die bliscap van himel-21||rike: derre en mogewi hir nit meer hebben dan denGa naar margenoot+ 22roke, dats men dan half. Met desen roke wilt Got dat 23wi loepen te himelrike, ende dat wi bi desen roeke pruuen 24die volmaectheit sinre sutecheit. Van derre sutecheit sprict 25S. Augustin: ‘Also groet es die vroude des eweges leuentsGa naar voetnoot25 26dat mire billike ombe sulde versmaeden ontellike vele 27jare sleuens van ertrike, dat nochtan vol ware alre vrouden 28ende alre genuchden van ertrike. Want S. Paulus sprict: 29“Hen sach noit oege, noch en horde noit ore, noch enGa naar voetnoot29 30dachte noit herte dat Got bereet heft dengenen die heme 31minnen.”’ - Siet, dese schade comt ons van din dat wi 32Gode nit en dancken, ende dese urome comt ons draf of 33wi heme dancken ende minnen. 34Oec sal der mensche meer lifden hebben ter urier gut- | |
[pagina 514]
| |
1heit, die onsen Here vermaent dat hi ons sine gaue geft,Ga naar margenoot+ 2dan hi sal hebben ter gauen. Dar ombe sprict een wis man 3aldus: || ‘Mensche, du en salt nit pruuen wie groetGa naar margenoot+ 4die gaue ons Heren sie, mar du salt pruuen die grote 5minne dar die gaue ute comt.’ Wilwi dan onsen Here 6dancsam sin, so sulwi altoes gedencken sinre martelen, 7ende suln ons also hauden dat wi werdech sin sorbers dieGa naar voetnoot7 8ons comen es van der martelen. Want S. Augustin sprict:Ga naar voetnoot8, 17 9‘Jc en achtene nit enen kerstenen mensche die engenenGa naar voetnoot9, 16 10vutspor en dregt van ons Heren martelen.’ Oec sprict S. 11Bern.: ‘Wi es so houerdech die sich nit en huet van 12sonden? ende 13wi es so torneg die nit en vergeue? ende wi es so ouerdedech met heme die nit ontfarmech en esGa naar voetnoot13 14alse hi die martele ons Heren ane siet?’ Siet, dits der loen 15din Got heischt. 16Ende gi sult dat weten dat Got den mensche nit half 17en wilt, mar al. Dar af sprict S. Augustin aldus: ‘Die di 18geheel heft gemact, die heischt di geheel.’ Dit sprict oec 19S. Bern. dat hi heme al sule geuen onsen Here. || NuGa naar margenoot+ 20sulwi oec met heme spreken: ‘Sent ic mi al onsen Here 21sculdeg ben ombe dat hi mi gemaect heft, wat sal ic hemeGa naar voetnoot21, 32, 33 22dan geuen ombe dat hi mi ermaecde? Want ic en benGa naar voetnoot22 23nit alse lichtelike ermaect alse gemaect. Want hets vanGa naar voetnoot23 24mi ende van allen creiaturen gesproken dasse worden,Ga naar voetnoot24 25ende si worden tehant. Mar in dien dat hi mi wider 26macde, so sprac hi vele ende beginc wonder ende leet 27grimege denc ende onwerdege. Wat sal ic dan,’ sprictGa naar voetnoot27 28hi, ‘onsen Here weder geuen ombe alle die denc die hiGa naar voetnoot28 29mi weder gegeuen heft? Jn den irsten wercke gaf hi mi 30mi seluer, jn den anderen gaf hi mi heme seluer, dar 31mede wedergaf hi mi. Want ic dan,’ sprict hi, ‘gegeuenGa naar voetnoot31 32ende weder gegeuen ben, so ben ic mi sculdeg ombe mi, 33ende ben mi twere sculdeg. Wat sal ic dan Gode wederGa naar voetnoot33 | |
[pagina 515]
| |
1geuen ombe heme seluer? Want of ic mi dusentwaruenGa naar margenoot+ 2mogte weder geuen, wat bennic jhegen Gode?’ 3Van || desen seluen sprict oec S. Anselm: ‘Siet, Here,Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot3 4want gi mi gemaect hebt, dar ombe bennic mi al sculdegGa naar voetnoot4Ga naar voetnoot4, 6, 7, 8 5ore minnen. Want gi mi oec erloest, hebt, so ben ic mi 6al sculdeg ore minnen. Want gi mi also grote denc geloeft 7hebt, so bennic mi al sculdeg ore minnen. Ende en ben 8mi nit allene aldus sculdeg, mar ic ben sculdeg meer 9dan mi seluer, also vele meer, Here, alse gi beter siet 10dan ic.’ 11Mi vint oec gescreuen in der Ewangelien dat onse Here 12Jhesus Cristus sprac: ‘Niman en mach tween heren dinen;Ga naar voetnoot12 13want hi den enen minnen muet ende den anderen ver-14smaen.’ Ende tehant sprict hi derna: ‘Gi en mogt Gode 15nit dinen ende den diuele.’ Hir ombe scrift S. Gregorius 16in Dialogo dat ene nonne was die hare dor kuschs hilt 17van haren lighame, mar si clapde vele sonder noet ende 18dorliker worde plaechse stedelike. Due dese nonne starf,Ga naar voetnoot18 19due wartse begrauen in der kerken. Jn derseluer nagt 20sliep der cloc||kere in der kerken, ende sach gestelike datGa naar margenoot+Ga naar voetnoot20 21die nonne genomen wart uten graue ende wart vor den 22altere enmiddene entwei gehouwen, ende dene halscheideGa naar voetnoot22 23wart verbrant ende dandere halscheide bleef onuerbrant. 24Due der clockere smorgens segede wat hi gesien hadde, 25ende hi die stat wisde dart geschide, so wart mis geliclike 26gewar an den steenen alse ogt met sinliken vure geschiet 27ware. Hir bi mogedi pruuen dat onse Here den menscheGa naar voetnoot27, 29, 31, 33 28al wilt hebben te lone vor sine arbeit, want hi heme 29seluer al gaf vor den mensche in der martelen. Ende 30noch dunct onsen Here dat hi te clene gegeuen heft, 31ende gift heme noch dagelics in den altare den mensche 32te genaden; ende na desen liue wilt hi heme den selegenGa naar voetnoot32 33mensche altemale geuen te lone, gelic alse hi seluer | |
[pagina 516]
| |
1sprac te Heren Abrahame: ‘Jc wil seluer din loen sinGa naar margenoot+Ga naar voetnoot1 2alte groet.’ 3|| Van derre urouden ende van desen gotliken lone sprictGa naar margenoot+Ga naar voetnoot3 4S. Augustin aldus: ‘Mogt wesen, so wouden die ouel gesteGa naar voetnoot4 5liuer sin in der pinen ende Gode ane sien, dan uter pinen 6ende si Gode nit en sagen.’ Van din lone dat die menscheit 7ons Heren es, sprict S. Bern.: ‘Het es vol alre sutecheide 8din mensche te sinne die den mensche gemact heft.’ NuGa naar voetnoot8Ga naar voetnoot8 9en salt nimanne onbillike duncken dat Got den mensche 10al wilt hebben te lone, want hi heftene gekocht metten 11sinen, also dat der mensche enweder sins selfs nog nimans 12anders en sal met regte wesen. Dar op sprict S. Paulus 13aldus: ‘Gi siet gecocht met enen groten lone. Dar ombeGa naar voetnoot13 14eert ende dragt Gode ane vwen liue.’ Oec sprict S. Peter:Ga naar voetnoot14 15‘Gin siet nit gekocht met goude nog met seluere marGa naar voetnoot15Ga naar voetnoot15 16mettin diren blude des onbeulecdes Lambs’. Hir af sprict 17oec S. Augustin: ‘Seder dat ic met so diren blude eensGa naar voetnoot17 18gecoegt ben, son willic nit me||er veile sin.’ Ende nogGa naar margenoot+Ga naar voetnoot18 19sprict hi meer: ‘Wi weten sonder twiuel wale dat der-20gene allene al die werelt heft gecogt die meer heft gegeuenGa naar voetnoot20 21dan al die werelt wert es. Siet, dar ombe wele menscheGa naar voetnoot21Ga naar voetnoot21 22die heme seluer Gode nemt, hi es vor Gode een dief,Ga naar voetnoot22, 23 23ende oec benemt hi heme seluer alle sine selecheit.’ 24Aldus hebtdi gehort van der minnen ende van din 25groten gude dat ons Got heft gedaen in mengen dengen. 26Nu radic mi ende ons allen dat wis ons gedencken laten; 27want S. Paulus sprict: ‘Al dat gescreuen es, dats gescreuenGa naar voetnoot27 28tonser leringen.’ Dar ombe steet ons te bat te volgene der 29Gescreft ende guder leringen, op dat ons nit verweten en 30werde, daer wijt node horen, dat wi vele hebben gehort 31ende luttel behauden. Want al onser leringen en conwi | |
[pagina 517]
| |
1nemmer die ons helpen sal, dan wire in dogeden uffen.Ga naar margenoot+ 2Dar ombe est orberlike dat mi dogede uffent ende quaet 3|| leet. Oec hebdi wale gehort dat Got sinen loen heischt,Ga naar margenoot+ 4ende wilt dat wi gelden dat wi sculdeg sin, ende oecGa naar voetnoot4 5recht es dat wit gelden. 6Got sire ons hulpe tue, ende tal onser noet. Amen. |
|