Volksboek van Margarieta van Lymborch (1516)

Hoe die boden vanden soudaen een groot volc vergadert hadden. ende hoese quamen al te samen by den soudaen voor constantinobele.

Dat. C.IIJ. capittel.

ALS die boden des soudaens al omme gheweest hadden ende haer hootschap gedaen. so brochten si met haer een groot volck wt damast/ wt affrijken/ ende wt iherico. dat si wel vergaderden. twee hondert duysent mannen by een om teghen die kerstenen te vechten. Die soudaen vernam die heren comen. ende hi trac hem lieden tegen ende hi hietse feesteliken willecome den soudaen van damast /den soudaen van affrijken/ die coninck van tartarijen/ die coninc van iherico/ die met haerder gheheelder macht daer comen waren om den soudaen bijstant te doen. Men ghinc daer pijpen ende blasen hornen ende basuynen dat die kerstenen horen souden dat si noch volc hadden vercreghen hem lieden in baten. Die kersten heren quamen ter mueren omme te sien wat die payienen ende heydensche honden bedreven dat si also trompten ende pepen Doen sach die torrenwachter op den toren datter vele scheepen aen waren comen ende veel sarasinen Die kersten heeren en maecten daer gheen werc af ende seyden. hoe meer vianden hoe meer eeren. ende si besetten haer poorten ende haer mueren met verschen volcke omme dat die stadt bewaert soude sijn. ende si schooten haer bussen dapperlick int heyr. also dat si daer veel volcx doot schooten vanden heydenen. Sy schooten een slanghe ende een cortouwe ghelijck wt der stadt die quam in die tente daer die soudaen met die vier heeren sadt over taeffel. ende die cortouwe schoot den coninc van iherico sijn hooft af. ende den soudaen van damast sinen arm af. ende noch veel meer ander heydenen dier ooc bleven. Die soudaen dit siende dat hem die kerstenen dat deden so was hi seer verstoort. ende daer was een grote claechte ghedaen dat die coninc van iherico deerliken ghebleven ende vermoort was. ende die soudaen van damast sinen arm af gheschooten was. Doen swoeren die ander coninghen ende heeren dat sijt wreken souden dat hem lieden die blame gheschiet was. si stampten si smoorden seer ende ghinghen haer engijnen ooc stellen nae die stadt toe om hem lieden schade ende lachtere te doene. Maer ter wijlen dat si die bussen stelden so schooten die vander stadt diet saghen so vreeseliken wt dat si die bussen te stellen lieten. so vele werter doot gheschooten van die van binnen der stadt so dat die sarasinen achterwaert deysden ende weeken. ende si lieten die bussen staen. Ende doen die vander stadt dat saghen dat si te rugge toghen. so trocker een deel van hem lieden wter stadt ende si hielden schutte gheveerde metten heydenen. Ende ter wijlen dat si schutte gheveerde hielden. so namen si die bussen ende voerdense in die stadt van constantinobelen. Als heyndric dat hoorde so was hi seer blijde ende alle die ander heren met hem. maer si verwonderden seer dat si niet en vernamen noch en hoorden vanden bode die om den hertoghe otto van lymborch was. Margrieta die haecte ende verlancgde seere om te sien haer vader ende moeder. ende etsijtes ooc dier ghelike. ende dat omdat hi hoopte margrieten dan te trouwen als den slach ghesleghen ware tegens die honden die haer ghereetschape seer maecten ende haer bataelge stelden om teghen te vechtene. want den dach seer naecte datmen strijt ende velt leveren soude. Die heydenen waren wel vier hondert duysent sterck. ende die kersten heeren niet boven twee hondert duysent sterck. aldus hadden die honden twee mannen teghen eenen. mer god was den kerstenen princen mede om dat si sijn ghelove sterckten alsomen horen sal eert ten eynde comt. Ende als dan den tijt quam dat den dach was vander bataelgen. so maecte hem elc ghereet om eer te behalen ende die vianden te weder staen so dat heyndric seyde. mijn heeren ende princen laet ons nu moet nemen ende

[p. 118]

wesen sterc op gods vianden die wi bevechten moeten. al is haren hoop seer groot. gods cracht is veel grooter dan si sijn moghen. ende inden meesten hoop volcx en is somtijts die cracht niet gheleghen. ich sal bevrijen mijn landen ende mijn palen op dat den heeren belieft. Doen seyde heyndric o etsijtes coninc ic bidde u op een verdienen dat ghi als heden u eerliken ende vromeliken draecht teghen die vermalendijde honden. ende ghy coninc lodewijc van vrancrijc. ende ghi coninc evack der arragoenscher croonen. ende ghi coninc constant ende coninc lodewijc beyde nyeuwe ghedoopt wilt nu wreken die passie ons liefs heeren iesu christi want nu van noode is. Die heeren al te samen seiden si souden doen datmer af soude weten te spreken in nae comenden tijden. aldus stelden si haer betrouwen al op god almachtich. ende si maecten haer ordene seer sterck teghen die soudaen carodos van babilonien ende sijn mede hulpers. Die soudaen van babilonien hadde ooc sijn ordene ghestelt. ende sijn bataelgen wel sterck ghemaect. hi dede sijn horenen ende basuynen blasen. ende elck stelde hem op sijn verweeren. Die keiser heyndric van lymborch dede blasen sijn trompetten. ende al sijn edelen dyer ghelike. so dat daer een groot gheruchte ende gecrijsch was dat si nau en hoorden noch en saghen vanden gheluyt ende vanden stove van den paerden. Sy reden in malcanderen. die kersten riepen al cristus. ende die heydenen riepen haren mamet. sy vochten met allen seer datter aen beyde siden veel doot bleven kerstenen ende heydenen meest. Heyndric die keyser gheracte aenden soudaen van babilonien die hi straffelic aen ginc met groten slaghen. ende die soudaen sloech oock dier ghelike. si sloeghen malcanderen so seer dattet eenen deysen mochte diet aen sach. ten eynde so sloech heyndric den soudaen vanden paerde daer hy op sadt dat hi bleef ligghen ter aerden. ende hi wert over reden dat hy daer doot bleef. Etsijtes die gheracte aen den coninc van tartarijen die hi ooc dapperlic aen ghinck. ende die coninc hem weder dier ghelike. si vochten seer langhe alsoot wel te vermoeden is. ten eynde so sloech hem etsijtes sijn hooft af. ende hy werpen vanden paerde. Dit sach die soudaen van affrijken ende wildet wreken ende quam op etsijtes. maer die coninc lodewijc quam etsijtes te baten ende die versloech den soudaen van affrijken ende daer toe noch veel sarasinen. Amynijus sach dat hi sijn volc aldus deerliken verloos met groten hoopen. ende demofoen ooc dier ghelike so quamen si met haren heyren aen. ende si sloeghen op evac den coninc van arragoen ende op sijn volc Dit sach heyndric van lymborch ende quam hem bi. evac ende demofoen die vochten so seer dat si malcanderen die wapen vanden halse sloeghen. ende heyndric die vacht teghen amynijus die heyndric sloech vanden paerde. ende door sijn edelheyt nam hy hem ghevanghen. Ter wijlen dat hi hem gevanghen hadde so sloech evac demofoen in onmachte. ende hi souden doot gheslaghen hebben. mer heyndric riep dat hi hem ghevanghen nemen soude. ende voeren hem in die stadt also hi dede. Als die heydenen saghen dat si haer hoofden ende heeren aldus verloren hadden ende quyt waren. so stelden si hem om wech te loopene nae haer scheepen toe. mer die kersten heeren sloeghense al meesten deel doot datter seer luttel ontquamen vanden heydenen sy en blevender al meesten deel doot. Demofoen ende amynijus waren in die stadt ghebracht. Ysonia die verwaerde demofoen want hi in onmacht bleef wel drie uren lanc Amynijus die was margrieten gheschoncken. die kersten endeden anders niet dan si pilgierden ende dat goet vanden heydenen in die stadt brochten. Seer luttel heydenen ontquamen meer dan die amerael van den soudaen van babilonien. ende die amerael vanden coninc van tartarijen ende demofoens camerlinc. ende omtrent vijf hondert sarasinen die royden met ten galyooten ende baergen wech nae haer lieden landt nae slavonijen ende tartarijen waert daer groot iammer bedreven was om tverlies van haerder schaden. Die kersten heeren waren seer blijde dat si die victorie hadden vercreghen. mer si hadden oock grooten schaden gheleden. want si hadden wel verloren. X. duysent mannen. so dat si wel sochten vijf daghen lanc eer dat si die kersten dooden conden vinden onder die heydenen. Sy vonden

[p. 119]

vele edele van heydenen die grote costelicheden over hem hadden dattet onmoghelic waer te vertellen. die arm waren werden daer rijcke. want heyndric die keyser gaf elcken dat hi vant. aldus waren si te gierigher ende te naerstigher om te soeken onder die heydensche honden dier verslaghen waren. so dat elc overvloedich vercreech vanden sarasinen goeden. haer scheepen/ haer vaghenen/ haer tenten/ haer artelerije wert al te samen in die stadt gehaelt. Die kersten heeren ende princen maecten allen blijschap. ende die ghene die gewont waren deden si vermaken ende heelen. ende die arm waren macten si rijcke. Heydenisse en hadde noyt meerderen schade dant daer en hadde. want so vele edele lieden als si daer doot lieten ende ghevanghen so men horen mach.