Volksboek van Margarieta van Lymborch (1516)

Hoe dat die heydenen die stadt van constantinobele bestormden. ende hoe dat heyndrick ende die coninc evac hem veel schaden deden. ende verbranden haer logijsen ende tenten.

Dat. XCVIJ. capittel. [ 34 ]

DIE soudaen van babilonien dede sijn trompetten slaen om te vergaderen sijn mannen van wapenen Ende also gheringhe

[p. 105]

als si die trompetten hoorden slaen. so quamen si ter stont by hem om te horen sinen sin. Doen si bi hem waren so gaf hi den coninck van lubien den last ende het beveel den iersten storm te doene. ende voort gaf hi den coninck van lybra den tweesten storm. den coninc van capadocien den derden storm. ende amynijus ende demofoen die souden dat heyr aan bringhen met hem oft noot ware. Dese ordinancie aldus ghemaect sijnde so stelden hem die coninghen om den storm te doene ende si gaven haer busch gieters haer bombardiers last om die stadt te beschieten ende te bestormen. Die busch meesters seyden tot den coninghen wi sullen volbringhen nae ons machte den last ende dbeveel van u lieden. sendt ons volck bi dat die bussen verwaert sijn. Die coninghen deden hem lieden mannen van wapenen omtrent vier duyst elck busch meestere. dat waren. XIJ. duysent Ende aldus so ghinghen si die stadt beschieten ende bestormen so felliken dattet wonder was taen horen. mer het werdt hem lieden haest verboden. want die kersten heeren ende princen waren van binnen daer op wel voor sien van bussen ende van engijnen. Sy begosten vast op die stadt te schietene. maer die van binnen schooten so viandeliken van die torren dat die heydensche honden tot ghenen schieten comen en costen Mer als si een langhe wijle ghestormet ende gheschooten hadden. so quamen die coninghen aen met haren volcke om die stadt te bestormene. ende si brochten meniger hande ghereetscape met hem lieden om die vesten vander stadt te vullen. ende noch menigher hande instrumenten van haeken ende leeren om die stadt te beclimmene. Die kersten heeren stonden allen ghewapent ende ghereet op der mueren om haer vianden te weder staen. ende om haar lijf ende goet te verweren teghen die aen comste der sarasinen. ende heydensche honden Die coninck van lubien dede alle sijn volck aen comen om te vullen die graften. ende om die leeren te rechten aen die mueren vander stadt. Die payienen clommen vast op die leeren die si daer gherecht hadden met honderden teffens. ende die kerstenen heeren ende princen sloegense stoutelic ende vry moedich weder af. ende si begotense met sijende olye/ pec ende terre. also dat si daer al bleven dier op clommen. Die coninc van capadocien die voer met sinen volcke ooc der ghelike. die den tweeden storm hadde. ende die coninc van lybra die den derden storm hadde dreef sijn volcke aen met der gheheelder machten om die stadt te winnen. mer die kersten heeren ende princen schooten so viandelic ende werpen so cloeckelick met steenen dat die heydensche honden ende sarasinen deysden ende achter waert weken. Terwijlen dat dese drie coninghen die stadt bestormden. so was heyndric ende evac wt ghereden met haren volcke. om dat die heydenen dat stormen laten souden so reden si inder heydenen perck daer niet vele volcx binnen en was. ende dat selve volc dat si vonden dat sloeghen si doot. ende si namen vier ende si staken dat viere in haer lieder logijsen. ende in alle haer tenten die si daer saghen staen sonder in demofoens tente. die si bekenden aen sijn wapen ende scriften die daet op stont. ende si screven daer op dat si om sijn edelheyt wille lieten die hy hem gedaen ende ghetoocht hadde int landt van armenien. Ende doen si dit al ghedaen ende vollenbrocht hadden. so reden si weder omme met haren volcke in die stadt van daer si wt quamen Den brant ghinc vast op. die soudaen dat siende was seer verwondert hoe dat tvier in sijn heyr quam. hi beval datmen stormen laten soude. ende dat elc reysen soude in sijn heyr want dat stormen was al om niet. Die coninghen quam die mare van des soudaens ghebot dat sijt stormen laten souden. Doen si dit hoorden deden si haer volc af trecken. mer die meesten deel die was wel in die veste bleven voor die kersten heeren. Als si aldus af ghetrocken waren ende int heyr quamen. so vonden si dat des soudaens tenten al verbrant waren ende alle die logijsen. ende tvolc al doot gheslaghen. ende haer goet berooft sonder alleen her demofoens tente die was bliven staende als dat demofoen sach. was hi blijde ende hi las tghescrifte van heyndric dat aen sijn tente ghescreven was Doen seyde hi her soudaen broeder dit heeft ghedaen eent vroomste vleesch dat in al kersten rijcke

[p. 106]

is. ende hi sal sonder twifel noch werden gheweldich keyser van griecken. ende trouwen des keysers dochter eresebia. aldus soude ic u noch raden waer dijs bedacht af te terdene ende pays te makene aen die kerstenen princen. want ghy siet dat al om niet is dat ghi bestaet. ende dat ghi u volck verliest ende ooc u edele des lants. ende dat om een der vrouwen wille. si is qualick weert die schade die om haren twille geschiet. Doen seide daer die coninc van monbrant ende swoer by sinen astrahot. demofoen u broeder seyt daer die waerheyt. deen verliest sijn volc voor ende dander nae. meendy ten is ons hart om verdraghen. Als dat die soudaen hoorde so seyde hi. ortsa ghi heeren wildy vertwivelen. wildi nu verveert sijn ende wildy mi nu af gaen ende maken tweedracht in myn heyr. hoe demofoen broeder soudijs mi nu afgaen. Doen seyde demofoen broeder neen ic. ick sal u bi bliven tot in die doot toe. aldus hadden die heydenen grote woorden. ende dat om tverlies ende grote schade die si hadden. Ooc ordineerden si dat si drie souden slaen teghens drie kerstenen princen. dat was die coninc van lubyen. die coninc van indien. die coninc van libra ende si ordineerden eenen heraut mit eenen brieve om te seynden in die stadt aen die kersten princen. die vol blyschapen waren omdat si die heydenen also wt gerecht hadden. ende afgheslagen vander stadt dies dancten si gode die hem die victorie verleent hadde Dese coninghen als si den brief geordineert hadden so gaven si den heraut den brief ende deden hem in die stadt dragen. ende dat hijen gheven soude den overste vander stadt. ende dat hy daer op een antwoorde brenghen soude. wat si doen ofte laten souden. Doen antwoorde die heraut ende seide ghy coningen ende princen al u beveel dat sal gheschien. ende si gaven hem drie hantschoenen met. dat hy die bieden soude teenen tonderpande. ende hem bescheeden haer tijt en velt Dus schiet die heraut van hem lieden. ende hi ghinc nae die stadt van constantinobele Die wakers van der stadt die saghen den heraut comen si vraechden wat sijn begheren was ende wat hi daer sochte of wat hi hebben wilde Die heraut antwoorde doe ic come hier als een bode wten heyr van den soudaen carodos van babilonien. ende van drye aldermachtichste coningen die die soudaen in sijn rijcke heeft, die mi hier gesonden hebben als om te spreken den overste vander stadt. ende myn bootschape daer aen te doen. De wakers seyden vertoeft. wi sullen den oversten u halen om teghen u te spreken. Doen ghincker een vanden wakers omme ende hy vant heyndric den ruwaert staende met etsijtes ende den coninc lodewijc te samen raet nemende. hi gruetese nae haerder weerden. Doen seyde heyndric van limborch wats u begeeren isser wat nyeuwes laet ons dat horen. Die waker seide heere voor die poorte van der stadt staet een heraut wten heyr van babilonien. ende hi wilt den oversten vander stadt spreeken. Als dyt heyndric hoorde so seyde hi. ortsa her coninc lodewijc ende ghi coninc etsijtes van armenien gae wi ter poorten waert. ende laet ons horen sijn begheren. Die heren die waren content. aldus ginghen si ter poorten waert daer si den heraut saghen staen. Men dede dat wincket op. ende die heeren ghinghen op die valbrugghe staen ende hoorden sinen last. Die heraut seide wie is die overste van u allen. Doen seyde etsijtes die hier bi mi staet dats die ruwaert vanden gansen lande van griecken. Die heraut dese tale horende so nam hi den brief ende custen. ende hi gaffen heyndric van lymborch. ende seyde here overleest desen brief. ende geeft mi daer op antwoorde wat dinghe dat uwes sins is. Heyndric ende etsijtes ende die coninc lodewijck dit horende waren verwondert om te weten watter in stondt ghescreven. si seiden heyndric over leest ons den brief dat wy horen moghen het meenen der sarasinen. Heyndric van lymborch die brac den brief open. daer in stont ghescreven ic coninc van lubie machtich van goede. gheweldich ende seer ontsien. ende ic coninc van capadocien verheven boven alle ander coninghen. ende ic coninc van lybra gheeert ende ghesalft van mamet onsen hoochsten god scriven aen u bewaerder der stadt van constantinobelen. dat wi drie coninghen versoeken ende begheeren te weten drie die vroomste mannen van uwer contreyen teghen ons drien. om al daer op te wrekene

[p. 107]

die doot ende die cleynnicheit die ghy bedreven hebt aen ons ouders ende ondersaten die ghi verradelic als valsche vermalendijde van mamets monde deerliken vermoort hebt. ende wi segghen ende bliven daer by. dat mamets wet beter is ende edelder dan der kerstenen god. want hi was een brootsack. die om broot ghinc Ende dat dit al claer ende waer is dat sullen wi drie doen blijcken in een perc opt velt. ende dat tusschen twee sonnen schijnen. teghen drie die vroomste kerstenen mannen die ghi hebt. Ende in een teeken van dien so seynden wi u drie hantschoenen. als een teeken van campe. ende dat sonder eenighe arghelist oft foute daer in gheleghen sijnde. dats te verstaen dat hem van onsen volcke nyemant moyen en sal. ooc vanden uwen anders dan dier campen sullen. dats te weten drie teghen drie. Ons trouwe seynden wy u dies te pande. ende sendt ons hier op met brenghere des briefs een cort antwoorde. wat ghi doen oft laten wilt. Als dit die coninc lodewijc van vrancrijc hoorde werd hi wter maten seere verstoort om dat si blameerden der kerstenen wet. ende etsijtes der gelike. lodewijc aen veerde den iersten hantschoen. ende etsijtes die coninc den tweesten. heyndric den derden. aldus werden die drie campen aenveert. Doen seide die heraut. ghi heren ende ghi princen wanneer saelt u believen te comene int perc dat ic dat mijnen heren segghen mach ende te kennen gheven Heyndric antwoorde wi en willen niet langhe beyen morghen ten iersten daghe. ende segt vry uwen soudaen ende alle sijn edelen. dat si consent hebben om te siene die vorderinghe des campes. ende tot eenen tonderpande so schenc ick u mijn opperste habijt. ende dat van blijschapen dat wy die honden bevechten sullen. aldus gaet ende draecht uwen heren dese tijdinghe. als dat si hem bereet maken teghens morgen metter sonnen opganc. ende daer met schieden si vanden heraut. ende si ginghen in die stadt te hove. ende ordineerden met malcanderen om den camp te doen Die heraut liep nae theyr toe metten goudenen lakenen talbaert aen die hem heyndric ghegeven hadde. ende was wel blijde. ende dat door die ghifte die hi ontfanghen hadde. Hi quam int heyr daer dese drie coningen saten bi den soudaen. demofoen wasser bi ende veel ander heeren. Ende mits dat haer tenten verbrant waren so saten si allen in demofoens tente. si vraechden den heraut hoe hi ghevaren hadde. Hy antwoorde ghy heeren met allen wel also ghi sien moecht. ende dat bi der ghiften die si mi gheschoncken hebben ende dat van groter blijschapen. om dies wille dat si drie honden bevechten sullen. want si gheliken u drien bi drie honden. Die coninghen dit horende swollen voets dicke van grooter gramschapen. ende si swoeren by haren god mamet elbore ende ternogant dat si die spijtighe ende schempighe woorden te wreken op die kerstenen. Demofoen seyde en vermeet oft beroomt u ooc niet te hooghe. want tis noch seer messelick oft u mesviele. hooghe heffen ende sochte dalen dat ghebuert wel daghelicx. aldus siet wel toe ghy heeren. die kerstenen sijn vroom ende seer cloeck. daer isser twee die u sessen wel souden dorven bestoten. Als die coninghen hoorden demofoens tale so seyden si. iae ghi her demofoen spreect metten kerstenen. ghi hebter onder ghewandelt. ick peynse dat si u vertwivelt hebben. dat ghi so cloeckelick voor hem lieden spreect. dies niet te min wi sijn onvervaert Voort vraechden si den heraut wanneer dattet gheboeren soude. Die heraut seide morghen metter sonnen opganc soude elc int perck sijn. op alsulcken condicie als ghi hem lieden over ghescreven hebt Voort die kerstene heeren gheven vry gheleyde den soudaen ende alle sijn edelen. dat si comen moghen aen sien dat eynde des camps. ende in een teyken der trouwen beschanc my die overste van den heeren sijn opperste cleet. Aldus ghi heeren al te samen siet dat ghi u lieden stelt op u verweren. also ghy prijs ende eere behalen wilt. Die heeren waren wter maten seer blijde dat si die kersten heeren ende princen proeven souden. iae die vroomste vander stadt. ende si ghinghen ende maecten al haer ghereetschapen om te weder staen haer partye. die teghen hem lieden comen soude. Die soudaen carodos sprac ende seyde. demofoen broeder wat segt ghi daer toe. dese drie heeren sijn wter maten seer wel ghemoet also si spre-

[p. 108]

ken metten monde ende my dunct dat ooc sijn vrome stercke mannen die haer partije wel weder staen sullen. Demofoen antwoorde ende seyde. heer soudaen broeder sijn si sterc die kerstene princen zijn ooc sterc die twee die ick seyde te voren souden haerder sesse wel dorven bestaen om vechten. niet te min fortune is seer wonderlic. tis messelic wiese becampen sal oft teghen hem lieden comen. Die soudaen seyde broeder dat sullen wy morghen wel sien. ende daer met schieden si ende elc ghinck in sijn ruste. verbeydende nae den dach van morghen om den campe te sien.