Volksboek van Margarieta van Lymborch (1516)

Hoe evac etsijtes sinen neve verloste ende den coninc van barberijen doode ende noch twee coninghen vinck.

Dat. LXXVIJ. capittel.

ALS evack aldus sijn volc hadde te voet ende te paerde. so reedt hy al heymeliken

[p. 70]

ter poorten wt sonder eenich groot gheruchte te maken. ende hi liet sijn volc al soeteliken nae comen Hi reedt so verre dat hi vandt twee sarasinen die die wake hielden. ende hy sloech daer op ende namse ghevanghen ende hi dwancse daer toe dat si hem segghen moesten den roep van den heyr also si ooc deden. Als hi den roep van hem lieden wiste so was hy te vreden. ende hi liet sijn volc aen comen. ende hi seyde hem lieden den roep van die sarasinen. ende den roep was mamet en elbore. Si bonden den eenen aen een paert. ende den anderen bedwonghen si dat hijse leyden moste daer etsijtes ghebonden stont. also si ooc deden. ende dancten hem lieden dat si dat lijf ontdraghen mochten. Etsijtes die stont ghebonden in corborants tente. ende dat was int heyr dat naest der stadt lach. ende daer nae die coninc alant. ende die coninc yvorijn van damast. Evac liet sijn heyr in dorden staen. ende hi streeck met sijn twintichster nae die tente. als hi daer quam so laghen die wakers en sliepen. ende si staken hem die kele af. ende si ghinghen in die tente daer corborant lach ende sliep. Etsijtes stont daer ghebonden. ende evac nam terstont een mes ende sneedt die corden al te samen ontwee ende seyde. neve nemet schilt ende swert ende behelpt u selven. Daer namen si den coninc van tateren ghevanghen. ende bonden hem op een paert. ende stopten hem den mont dat hi niet roepen en soude. ende also senden si hem in die stadt aen die coninghinne Doen ghinc etsijtes ende evac voort metten volcke. totdat si quamen aen des conincx tente daer si die wakers ooc bestelden ghelijc si die ander ghedaen hadden. ende staken hem allen ooc die kele af. ende si ghinghen in die tente ende si sloeghen den coninc alant sijn hooft af Ende si ghinghen daer mede wech. ende si sonden thooft in die stadt. ende si ontboden den coninc dat hi teghen die dagheraert soude bereet sijn by hem lieden te comen. daer hi ghewillich toe was. Aldus quam etsijtes ende evac bi den hoop van haren volcke. ende si saten op haer paerden ende reden achter dat heyr om te verbeyen den dagheraert. Als den dach begonste te comen. so quam die coninc ter poorten wt met alle sijnder macht. ghelijc si hem ontboden hadden ende hi sloech van voor in die sarasinen. si saghen nae haren heere corborant in sijn tente. mer hi was wech. ende die wakers waren allen doot. ende doen waren si seer verslaghen. Etsijtes ende evac met haren volcke sloeghen op yvorijn van achtere. ende yvorijn sandt om den coninck alant. ende die vonden si in sijn tente hoofdeloos ligghen. ende die wakers alle vermoort. Als men yvorijn dese tijdinghe brachte. so was hi wonderliken seer verslaghen. ende hij en wiste wat peynsen. ende hi gaf den moet alle mael verloren. Die kersten heeren sloeghen vast toe ende aen. so dat die payienen van die heydenschen honden vele doot bleven. ende si verdroncken hem selven in die riviere daer si loopen wilden nae haer scheepen. Die coninck van arragoen sach dat si die vlucht gaven doe volchde hi dapperlic nae met alle sijnder machten Ende daer werdt die coninc yvorijn ghevanghen van evac den ridder. die welcke hem sandt met eenen ridder in die stadt aen die coninghinne so dat si wert versinnende desen evac in reynicheden. ende dat door sijn vromicheyt. Aldus dreven si die sarasinen te bande. ende si sloegense alle meesten deel doot sonder die soudaen van damast die vloet in een schip met een deel van sinen lieden. mer daer bleef een ontallic volc doot ende ghevanghen. ende al dat si brochten dat lieten si daer. ende twee coninghen ghevanghen. ende avystant van cordes. Die coninck terus ende die coninginne sybilla waren seer verblijt ende si dancten ende loofden god almachtich vander victorien dye hem lieden gheboert was. ende by der hulpen van evac den ridder ende etsijtes Die coninc van arragoen was seer oudt van daghen. ende die coninghinne was seer ionc. so dat venus wrochte aen evack ende aen die coninghinne. also dat si malcanderen seere lief hadden in eerbaerheden. ende si dede evac alle die chiere die si conste ende verdencken mochte Doen si aldus waren in blijschapen ende in groter vruechden. so ordineerden si dat si die drie ghevanghen souden laten ransoeneren. ende hem verbinden laten dat si tot ghenen daghen van haer leven lanc nu oft nemmermeer teghen kerstenheyt oft kers-

[p. 71]

ten heeren steken sullen metten live. ofte met ghelde van eenighe bistant te bewijsene daermen tkersten ghelove mede crencken ende te niet doen mochte. Dit dochte hem allen seer goeden raet wesen ende overdroeghen dat also toe te laten geschien ende aldus so waren dese drie heeren ghestelt ende gheransoeneert op. XV. mylionen gouts. ende also gheringhe als dat van hem lieden ghegheven ware. dat si dan los ende vry gaen souden tot haren lande waert. Dese drie heeren prijsoniers ende ghevanghen screven over in haer landt om haer ransoen. daer hem die coninc ende zijn ander heeren op gheschat ende gheset hadden. dat haestiliken daer vergadert was in haer lieden landen. ende voort ghebracht sonder enich delaes ende sonder langhe te toeven in arragoen in die stadt te foucekuer. dat die coninc terus van arragoen ontfinc. Ende hi gaf etsijtes vijf mijlioen. ende evac vive. ende hi hielter self vive. Ende aldus schieden dese drie prysonieren van den coninc terus van arragoen ende van sijn heeren. ende si swoeren hem lieden dat si nemmermeer tot ghenen daghen haer leven lanc teghen kerstenheyt te steken. tsy metten live oft met ghelde. Als die heeren wech waren. ende die orloghe al ghedaen was so ginc men steken ende breken. ende alder hande genoechte bedriven. Nae alle die triumphe die daer gheschiede so bleef nochtans evac altoos ontsteken in liefden op der coninginnen dat etsijtes hem strafte ende seide neve ghi en doet niet wijslick dat ghy wilt doen breken den houweliken bant. want si heeft eenen goeden man. ende het is teghen tghebot gods dat mi een ghehouwede vrouwe blameren oft schoffieren wilt. ende teghens trecht der heyligher kercken. bedwinckt dyn sinnen ende trecser af. laet varen die liefde ende kiest een ander. want dese is blamelic Als evac dat hoorde so seyde hi weder omme. o etsijtes neve wat dinghe hebt ghi voor u. dat ghi mi blameert ende belastert die liefde vander coninghinne sybilla ende segt. dat ick mijn sinnen bedwinghen soude. ende voeghen mi aen een ander liefde. Ortsa etsijtes neve hadt wel moghelick gheweest dat ghi margrietens liefde van lymborch soudet ghelaten hebben. ende een ander liefde bestaen ende haers vergheten hebben. Etsijtes seyde neent ende hi seyde voort siet evac mijn wtvercoren neve. ic wil van hier voort reysen in aventueren want mi is te nacht in mijnen drome vercondicht vanden god cupido. dat mi wat vreemdes ende wonderlicx voor oghen ende in handen comen soude. aldus so wil ick nu van u scheyden ende laten u hier. doet wel ende leeft voort daen wysselic. Ende met dien so nam hi orlof ende hi schiet van evac sinen neve dattet die coninck noch die coninghinne niet af en wisten. Evac bleef daer int hof ende die coninghinne wert ooc also seer ontsteken in liefden op evac den ridder dat si nae die doot van haren man evac troude. ende hi werdt doe coninc van arragoen. dat al te lanc soude sijn om scriven hoe dat te wercke ghinc. daer die hystorie in walsche veel af roert. mer ic laet dat bliven om beters wille. Ende wil voort gaen met etsijtes hoe dat hi in calaberen quam ende verloste die hertoghinne. also ghi horen sult dat seere vreemde om horen werdt.