Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

Vander passien Christi, Hoe Iesus vercocht wert, Hoe Magdalena Iesum salfde, Vanden laetsten auontmael, Hoe Iesus sinen vader in hoecken badt, Hoe Iudas Iesum leuerde, ende Petrus Malcus oore af sloech, Hoe Iesus met valsce getuygen verweten wert, Ende hoe Petrus Iesum driemael loochende.

Dat .xxvi. Capittel

1

⁺† ENde het gheschiede, na dat Iesus alle dese woorden voleynt hadde, dat hi tot sinen discipulen sprac,

+ A vers 1

2

Ghi weet, dat nae twee dagen Paesschen wort, ⁺ ende dye sone des menscen sal geleuert worden, op dat hi ghecruyst worde

+ Marci. iiij.a Io. xi.f. luc. xx.a

3

Doen sijn vergadert die princen der Priesteren ende die Scriftgeleerden, ende die oudtste des volcx, inden palayse vanden prince der Priesteren, die Cayphas genaemt was,

4

ende hielden eenen raet, hoe si Iesum met liste vangen, ende dooden mochten,

5

Ende spraken, Niet in die feestdach, op datter gheen oploop int volc en gesciede.

6

Doen nv Iesus was tot Bethanien int huys van Simon den malaetscen, ginc tot hem een vrouwe hebbende een glas met costelijcken water, ende goot dat wt op sijn hooft, daer hi ter tafelen sadt,

7

Doen dat sijn discipulen sagen, sijn si veronwaerdicht geworden, seggende, Waer toe dient desen verloren cost,

8

dese salue hadde mogen dier vercocht ende den armen gegeuen worden.

9

Iesus dit merckende, sprac tot haer Waeromme sidy deser vrouwen moeylijc? si heeft een goet werc gewrocht aen mi,

10

want ghi hebt altijt armen bi v, maer mi en suldy altijt niet hebben,

11

Datse

[afbeelding]

dese salue ouer mijn lijf heeft ghegoten, dat heeftse daer omme gedaen, datmen mi begrauen sal

12

Voorwaer ic segge v, Waer dit Euaugelium ghepredict sal worden inder geheelder werelt, daer salmen ooc segghen tot haerder gedachtenisse wat si gedaen heeft

13

⁺Doen ghinc een vanden twaeluen ghenaemt Iudas Iscarioth totten Princen der Priesteren, ⁺ ende sprac

+ B vers 13

+ luc. xx.b

14

Wat wildi mi geuen, ende ic sal hem v leueren. Ende si boden hem dertich silueren penningen,

15

Ende van desen tijde voort so socht hi bequamheyt om dat hi hem leueren soude

16

Opten eersten dach des sueten broots sijn tot Iesum die discipulen gecomen, seggende, Waer wildi dat wy v bereyden sullen dat paeschlam te eten?

17

Ende hi heeft geseyt, Gaet inder stadt tot eenen, ende segt hem, Die meester doet v seggen, Mijnen tijt is bi ghecomen ic wil bi v mijnen paeschlam houden met mijn discipulen,

18

Ende die discipulen deden gelijc Iesus haer beuolen hadde, ende si bereyden dat paeschlam

19

⁺Ende alst auont geworden was, ⁺ so ghinc hi sitten ter tafelen, met sinen twaelf Apostelen.

+ C vers 19

+ Marci. xiiij.b Io. xiij c

20

Ende doen si aten so sprac hi, Voorwaer segge ic v, een van v lieden sal mi verraden,

21

ende die discipulen werden seer bedroeft ende een yegelijc begost tot hem te spreken, ende seyden, HERE ben ict?

22

Iesus antwoorde ende sprac, Die zijn hant met mi inder scotelen steect, die sal mi verraden

23

Die sone des menscen gaet ghelijck van hem gescreuen is, Mer wee dien mensce door welcken die sone des menschen verraden sal worden, het waer hem beter dat die mensce noyt geboren en ware.

24

Doen antwoorde Iudas, die hem verriet, ende sprack, Ben ickt meester? Hi sprac tot hem, Ghi hebbet gheseyt.

[afbeelding]

25

Ende doen si aten, so nam Iesus dat broot, ⁺ ende dancte, ende bract, ende gaft sinen discipulen, ende sprac, Neemt, eet dit is mijn lichaem,

+ Marci. xiiij.c lu. xiij.b i.co. xi.c

26

Ende hi nam den kelc, ende dancte, ende gaft haer ende sprac, Drinct alle hier wt,

27

Dit is mijn bloet des nieuwen testaments, dat voor veel menscen wt gestort sal worden, tot vergiffenis der sonden,

28

Ende ic segge v, Ic en sal van nv voort aen niet meer drincken vander

[p. *]

vruchte des wijngaerts, tot in dien dach dat ic die nieu drincken sal met v, int rijc mijns vaders,

29

Ende na dat si den lofsanc gesproken hadden ghingen si wt aenden Olijfberch

Doen sprac Iesus tot haer,

30

In deser nacht sult ghy alle geargert worden in mi, Want daer is gescreuen, Ic sal den herder slaen, ende die schapen der cudden sullen verstroyt werden,

31

Mer wanneer ic verrijsen sal, so sal ic v voorgaen in Galileen,

32

Petrus antwoorde, ende sprac tot hem, Al waert dat si alle in v verargerden, so en sal ic nochtans nemmermeer in v verargeren.

33

Iesus sprac tot hem, Voorwaer ic segge v dat, ghi in deser nacht, eer den haen craeyt, suldy mi driemael versaken,

34

Ende petrus sprac tot hem, Al waert dat ic met v moest steruen, so en wil ic v niet versaken, Ende desghelijcx seyden alle die discipulen

[afbeelding]

35

⁺Doen is Iesus met haer gecomen in een velt dat Gethsemani hiet, ende sprack tot sinen discipulen, Sidt hier tot ic derwaerts gae, ende bidde.

+ D vers 35

36

Ende als hi tot hem genomen hadde Petrum, ⁺ ende die twee sonen van Sebedeus heeft hi begonnen droeuich ende bedruct te worden.

+ Io. xij.a Mar. xiiij.d luc. xx.d

37

Ende Iesus sprac tot haer, Mijn siele is bedroeft totter doot toe, Blijft hier, ende waect met mi,

38

Ende hi ginck een luttel voorder, ende viel neder op sijn aensicht, biddende, ende sprac, Mijn vader, ist mogelijc, so laet van mi gaen desen kelc, nochtans niet gelijc ic wil, mer so ghi wilt

39

Ende hi quam tot sinen discipulen, ende hi heeftse slapende geuonden ende sprac tot Peeter, en cont ghi niet een vre met mi waken?

40

Waect ende bidt, op dat ghi niet en valt in temptatien, Den geest is gewillich, mer tvleesch is cranc

41

Ten anderen male ginc hi wech ende badt, seggende Mijn vader, ist niet mogelijc dat dese kelc van mi gae ten si dat icken drincke, so moet uwen wille geschien

42

Ende hi quam ende vantse wederom slapende, ende haer oogen waren beswaert,

43

Ende hi liet haer, ende ginc wederom, ende badt ten derden male, ende sprac die selfde woorden

44

Doen quam hi tot sijn discipulen, ende sprac Slaept nv, ende rust, Siet, die vre is ghecomen, dat des menscen sone inder sondaren handen geleuert sal worden,

45

⁺Staet op, laet ons gaen, ⁺ Siet, hi is hier bi, die mi leueren sal.

+ E vers 45

+ io. xvij a Marci. xiiij.e luc. xx.e

46

Ende noch sprekende, siet Iudas een vanden twaeluen, is gecomen, ende met hem een grote scare, met sweerden ende stocken, gesonden vanden princen der priesteren ende vanden ouderen des volcx.

47

Ende die verrader heeft haer een teeken gegeuen, seggende, Den genen die ic cussen sal, dat is die selue, vangt hem.

48

Ende haestelijck tot Iesum comende, so sprac hi, Weest gegroet meester Ende hi heeft Iesum gecust,

49

Ende Iesus seyde tot hem, Vrient, waerom sidy gecomen, Ende doen zijn si aen gecomen, ende sloegen haer handen aen Iesum, ende si vinghen hem

50

Ende siet, ⁺ een vanden genen die met Ihesum waren stac sijn hant wt, ende heeft sijn sweert wt getogen, ende sloech den dienaer vanden hoochsten priester sijn oore af.

+ luc. xx.e

51

Doen sprac Iesus tot hem, Doet v sweert in zijn plaetse want alle die tsweert nemen om te slaen, sullen metten sweerde vergaen,

52

Oft meyndy dat ic nv mijnen vader niet bidden en mach, ⁺ ende dat hi mi seynden sal meer dan twaelf legioenen der engelen,

+ F vers 52

53

Hoe sullen dan die scriftueren veruult worden? Want het moet also geschien

54

In dese vre sprac Iesus totten scaren, Ghelijck tot eenen moordenaer so sidy wtgegaen met sweerden ende stocken om mi te vangen, ende ic was dagelijcx bi v leerende inden tempel, ende ghi en hebt mi niet geuangen,

55

Mer dit is al gesciet, om dat die scriftueren der Propheten volbracht souden worden Doen hebben hem alle die discipulen gelaten, ende sijn geuloden,

56

Maer die Iesum geuangen hadden, brochten hem tot Cayphas den prince der priesteren, daer die scriftgeleerden ende die ouders vergadert waren,

57

Peeter volchde hem na van verren, tot in die sale vanden prince der priesteren. Ende binnen ingegaen sijnde, so ghinc hi sitten binnen bi die dienaren, om dat hi dat eynde sien soude,

58

Mer die princen der Priesteren ende die ouders, ende den geheelen raet, sochten valsce getuygenisse tegen Iesum, om dat si hem ter doot leueren souden, mer si en vonden geene,

59

Ende hoe wel dat vele valsce getuygen daer gecomen waren, so en hebben si doch geen geuonden.

60

Mer ten laetsten so sijnder twee valsce ghetuyghen ghecomen, ende seyden, Dese heeft gheseyt, Ic mach den tempel Gods afbreken, ende in drie dagen weder op tymmeren

[afbeelding]

61

⁺Ende die prince der priesteren stont op, ende sprac tot hem, En antwoordi niet, Ist waer, dat dese tegen v getuygen? ⁺

+ G vers 61

+ Mar. xiiij.

62

Mer Iesus sweech. Ende die prince der priesteren antwoorde ende sprac, Ic besweer v biden leuendigen God, dat ghi ons segt oft ghi sijt Cristus die sone Gods.

63

Iesus sprac tot hem Ghi hebbet geseyt, Nochtans so segge ic v lieden, Van nv voort aen so suldy den sone des menscen sien sitten aender rechter hant der cracht ende ooc sien comen in die wolcken des hemels.

64

Doen scoorde die prince der priesteren sijn cleederen, seggende, Hy heeft geblasphemeert, wat behoeuen wi meer getuigen?

65

Siet, nv hebdi zijn blasphemie gehoort, wat dunct v? Si hebben antwoordende gesproken, Hi is sculdich der doot.

66

Doen spogen si hem in sijn aenscijn, ende sloegen hem met vuysten,

67

Ende sommige sloeghen hem in sijn aensicht, seggende, Propheteert ons Christe Wie is die gene die v geslagen heeft

68

Peeter sadt buyten in die sale, ende een dienstmaecht quam tot hem, seggende, Ende ghi waert ooc met Iesu van Galileen.

69

Mer hi loochende dat voor haer allen, seggende, Ic en weet niet wat ghi segt.

70

Ende doen hi ter doren wtginc, so heeft hem een ander gesien, ende sprac totten genen die daer waren, Dese was ooc bi Iesum van Nazarenen,

71

Ende hi heeft weder geloochent, met eenen eede, seggende, Ic en kenne den man niet

72

Ende cortelijc

[p. *]

daer na so quamen tot hem die gene die daer stonden, ende seyden tot Petrum, Warachtelijc ghi sijt ooc van die lieden, Want v sprake maect v openbaer,

73

ende doen begost hi te veruloecken ende te sweeren, dat hi den man niedt en kende,

74

Ende terstont hier na craeyde den haen, ende doen wert Peeter gedachtich des woorts Iesu, die tot hem geseyt hadde, Eer den haen craeyt, soo suldi mi drye mael loochenen,

75

doen ginc hi wt ende weende bitterlijc