Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

¶ Die tweede ende die derde vraghen oock, ende wordt besloten, dat die waerheyt die sterckste is van allen, zorobabel brengt des Conincx brief in Babylonien.

Dat .iiij. Capittel.

1

⁺ENde die ander begonste te segghen, die vander stercheyt des conincx geseyt hadde.

+ A vers 1

2

O mannen en gaen niet te bouen die menschen die dye aerde ende die zee, ende alle dat daer inne is behouden?

3

Mer die coninc gaet ouer al te bouen, ende heeft daer heerscappie ouer, ende al wat hy dien seyt, dat doen si.

4

Ende ist dat hi die seyndet totten strijdtbaren mannen, soo gaen si ende vernielen berghen ende mueren, ende torens.

5

Sy worden geworcht, ende si verworghen, ende si en gaen des conincx woordt niet voorbi. Want ist dat si verwinnen, soo brenghen sijt den coninck toe, alle dat si gherooft hebben.

6

Desghelijcx ende alle die andere, ende hoe vele daer sijn dye niet en strijden noch en vechten, mer dat lant bouwen, als si weder maeyen, so brengen si den coninc tribuyt.

7

Ende ist dat hi een alleen seyt, Slaet doot, so slaen si doot. Seyt hi, Vergeeft, so vergheuen si. Seyt hi, Slaet, so slaen si. Seyt hy, verdrijft, so verdrijuen si.

8

Seyt hi, Timmert, so timmeren si.

9

Seyt hi, Hout wte, so houwen si wt. Seyt hi, Plantet, so planten si.

10

Ende alle het volc ende crachten sijn hem ghehoorseam, ende ouer dat so sidt hy ter tafelen, ende drinckt, ende slaept.

11

Maer dese bewaren hem rontsomme, ende si en moghen niet gaen, ende elcx wercken doen,

12

maer in een segghen sijn si hem ghehoorsaem. Mannen hoe en gaet die Coninck niet te bouen die also vermaert wort, ende hi sweech.

13

⁺Die derde die vanden wiuen hadde gheseyt, ende vander waerheyt, dese is Zorobabel, begonst te spreken.

+ B vers 13

14

Mannen en is die coninc niet groot, ende vele menschen, noch den wijn en ghaet te bouen,

15

wie ist dan diese verheert? En hebben die wijuen den coninck niet ghebaert, ende alle menschen, welc heerschapt ouer die zee ende aerde,

16

ende sijn wtdien geboren, ende si hebbense opgeuoedt, die de wijngaerden planteden, wt welcken den wijn coemt.

17

Ende si maken alre menschen cleederen, ende si maken den menschen glorie, ende die menschen en moghen vanden wijuen niet verscheyden sijn.

18

Ist dat si goudt ende siluer, ende alle schoone dingen vergadert hadden, ende sagen een wijf van goeder gheschictheyt, ende van goeder gedaenten,

19

alle dese dingen verlaten si, ende hebben gemerck op haer, ende aenschouwense met openen monde, ende si lockense meer tot haer dan goudt ende siluer, ende dan eenich costelijck dinck.

20

Die mensche verlaet sinen vader die hem opgheuoet heeft, ende sijn lantscap,

21

ende voecht hem tsamen eender vrouwen. Ende metten wijue verlaet hi sijn siele, ende hi en ghedenct vader noch moeder, noch landtschap.

22

Ende hier wt moet ghi weten, dat die wijuen v verheeren.

23

En ist v niet leedt, Ende die mensche neemt sijn sweert, ende gaet inden wech om dieften te doen, ende dootslaghen, ende ouer die zee te varen, ende die stroomen,

24

ende hi siet den leeuwe, ende hi gaet in die duysternissen, ende als hy diefte ende bedroch ende roouen gedaen heeft, so brengt hise sijnder minliker.

25

Ende weder heeft

[p. *]

die mensche sijn huysurouwe lieuerdan vader oft moedere.

26

Ende veel sijnder dulle gheworden om hare huysurouwen, ende sijn knechten om die gheworden,

27

ende daer sijnder vele vergaen, ende sijn verworcht, ende hebben ghesondicht om die wijuen

28

⁺Ende nv gelooft mi, Ic weet eenen coninc, die is groot in sijnder macht, ende alle lantschappen ontsien hem aen te roeren,

+ C vers 28

29

Nochtans sach ic Apame die dochter des groten conincx Barthaci, ende des conincx bislaepster, sittende biden coninc aen sijnder rechter siden,

30

ende die croone van sinen hoofde nemende, ende haer seluen opsettende, ende si sloech den coninc metter palmen van haerder slincker hant

31

Ende daer bouen sach hise aen met openen monde, ende ist dat si hem aenlacht, so lacht hi ooc, want ist dat si verbolghen is, so smeect hise tot dat hi versoent wort tot ghenaden.

32

O ghi mannen, waerom en sijn die wijuen niet stercker? Die werelt is groot ende den hemel is hooch, die welcke dit doen,

33

Ende doen sagen die coninc, ende die purpur draghen op malcanderen. Ende hi begonst te spreken vander waerheyt.

34

O ghi mannen, en sijn die wijuen niet sterck? Die aerde is groot, ende den hemel is hooghe, ende den loop der sonnen is snel, si keert inden omloope den hemele, in sijn plaetse in eenen dage.

35

En is hi niet grootdadich die dit al doet? ⁺ Ende die waerheyt is groot, ende stercker dan alle.

+ de waerheydt is de alder stercste.

36

Alle die aerde aenroept die waerheydt, ende den hemel ghebenedijtse ooc, ende alle wercken worden beroert, ende ontsiense al beuende, ende met haer en is niet ongerecht

37

Den wijn is ongerecht, die coninc is ongerecht, de wijuen zijn ongerecht. Alle der menschen kinderen sijn ongerecht, ende alle haer wercken zijn ongerecht, ende in dien seluen en is geen waerheyt. Ende si sullen in haer ongerechticheyt vergaen,

38

ende die waerheit blijft, ende heeft de ouerhant, ende si leeft ende vercrijcht van eewicheyt tot eewicheydt.

39

Noch het en is by haer niet, die personen wt te nemen, noch en heeft geen onderscheyt onder rijck oft arm, gheweldich oft slecht, mer si doet allen menschen dat rechtueerdich is, oock den onrechtueerdighen ende boosen, ende si worden alle weldadelijc gehandelt in haren wercken.

40

Ende haer ordeel en is niet ongerecht, mer stercheyt, ende dat rijck ende macht, ende heerlicheyt alder werelden. Ghebenedijt si God der waerheyt.

41

Ende hy hielt op te spreken, ende al dat volck riep, ende seyde. Groot is die waerheyt, ende gaet te bouen.

42

⁺Doen seyde die coninc tot hem Begeert, ist dat ghi yet meer wilt, dan die dingen die ghescreuen sijn, ende ic salt gheuen, na dat ghi wijser gheuonden sijt dan dijne ghesellen, ende ghi sult mi naest sitten, ende ghi sult mijn vrient gheheeten worden.

+ D vers 42

43

Doen seyde hi totten coninc, Sijt uwer beloften gedachtich, dat ghi belooft hebt, Ierusalem te tymmeren inden dage dat ghi dat rijc ontfaen hebt

44

ende weder te seynden, alle die vaten ende iuweelen dye wt Ierusalem ghenomen sijn, welcke Cyrus verscheydede, doen hi in Babilonien offerde, ende wildese weder daer seynden.

45

Ende ghi wildet den tempel tymmeren, die de Edomeen aen gesteken hadden doen Iudea vanden Chaldeen vernielt is.

46

Ende nv heere, dat ist dat ic eenich eyssce, ende dat ic begere. Dat ist o coninclike maiesteyt, dat ic van v eyssche, dat ghi die belofte doet, die ghy den coninck des hemels, wt uwen monde belooft hebt.

47

Doen stont die coninc Darius op, ende custe hem, ende screef eenen brief tot allen rentmeesters ende amptmannen ende die purpur droeghen dat si hem souden leyden, ende alle die met hem waren, ende al die met hem op trocken, om Iherusalem te timmeren.

48

Ende hi screef brieuen, allen den amptmannen die in Celosyria ende Phenice, ende Libanon waren, dat si cederhouten souden trecken van Libanon in Ierusalem, op dat si die stadt met dien tymmeren mochten.

49

⁺Ende hi screef allen den Ioden die opginghen vanden rijcke totten Iootschen lande, om vriheyt, dat gheene machticheyt, geen meesterscap, ende geen amptman, en soude ouer comen tot haren dueren,

+ E vers 49

50

alle lantscap dat si vercreghen hadden, hen onschuldich te sine, ende dat die Edomeen der Ioden casteelen souden verlaten die si inghenomen hebben,

51

ende alle iaer tot der tymmeringhen des tempels, twintich talenten geuen, tot dat hi getimmert ware,

52

ende ouer die offerhande, brantoffer offeren dagelijcx, also sijt ghebot hebben, thien ander talenten offeren alle iare,

53

ende allen die van Babilonien gaen, die stadt te stichten, op dat vriheyt soude sijn, also wel hen, als haren kinderen, ende allen den priesters.

54

⁺Hi screef ooc die grootheyt ende hi dede dat heylige cleet gheuen, daer si in dienen souden,

+ F vers 54

55

ende hy screef den Leuiten gheboden te gheuen, totten dage toe, in welcken dat huys voleyndt sal worden, ende Ierusalem opgetimmert,

56

ende allen die de stadt bewarende waren, screef hi datmen hen deelen, ende soudijen soude gheuen.

57

Ende hi liet alle die vaten, die welcke Cyrus hadde afghescheyden van Babilonia, ende al dat Cyrus seyde, dat geboot hi te doene, ende te seynden te Ierusalem

58

Ende als die ionghelinc voort was gegaen, opheffende sijn aensicht in Ierusalem, so ghebenedide hi den Coninc des hemels, ende seyde,

59

Van v is die victorie, ende van v is die wijsheit, ende claerheyt Ende ick ben v knecht,

60

Ghebenedijt sijt ghi die my wijsheyt hebt ghegeuen, ende HERE ick sal v HERE God onser vaderen belijden.

61

Ende hi nam die brieuen ende reysde in Babilonien.

62

Ende hi quam ende bootscapte dat alle zijn broeders die in Babilonien waren, ende si gebenediden God haerder vaderen, dat hy hen verlatenisse ende vercoelinge heeft gegeuen, dat si op souden gaen ende Ierusalem timmeren,

63

ende den tempel daer sinen naem inden seluen is ghenoemt. Ende si verhuechden met musijcspelen, ende blijschappen seuen daghen.