|
| |
| |
| |
Europese Jeremiade
Nu het ijzer van de hekken om je grenzen mee af te grendelen is gaan roesten
zoals dat van de sloten tussen je grote mogendheden
van de scharnieren tussen de werelddelen
in de ontbrekende vullingen in de tanden van je behoeftigen
van de bakjes in de vuile handen van je zwervers
als van de bakjes in de oude handen van je orgeldraaiers
in de handen van je lammen en blinden
zoals het ijzer in de aanstekers van je dove tafelverkopers
van de asbakken van je schoorsteenrokers en hun sigarettenhouders
zoals de ratels van je pest- en choleralijders,
de naalden van je verslaafden, de prothesen van je oorlogsinvaliden
zoals ook het ijzer om je slaven en je joden mee te brandmerken is gaan roesten
dat van je tatoeagenaalden, de fotolijstjes van je grootmoeders
het ijzer van de handen van je werklieden die met blote handen ijzer breken
het ijzer van de handen van je arbeiders, van de kruiwagens van je boeren
zoals de wagentjes in de mijnen van je mijnwerkers
zoals de kolenschoppen van je kolenarbeiders weggevreten zijn
door de roest van goedkope merkhorloges, namaakgouden sieraden
waarmee de ijzeren winkelwagentjes in de supermarkten zijn opgetast
in dezelfde kleurschakering als het ijzer van je triomfbogen,
als van je smeedijzeren balkonnetjes in alle tinten en toonaarden van de ondergaande zon.
| |
| |
Zoals de oorlogswapens, de oudere modellen, de bajonetten
het ijzer van je fabrieken, van je havenloodsen
van je kruisen en de nagels van de kruisigingen,
die in menige kerk te kijk hangen,
aan roest te gronde gingen
zoals de stations, rails, treinen, wereldtentoonstellingen en de Eiffeltoren
omdat er roest sloeg in het ijzer van je moderniteit
het harnas van je ontzagwekkende gebouwen
ze stortten in als uit tandenstokers opgetrokken staketsels
als torens van luciferstokjes
als de Twin Towers op 11 september.
O, het ijzer van de monden van de fonteinen op je pleinen
van de lampen die de wereld zouden verlichten
van de microscopen die de microben vergrootten
van de lantaarnpalen die de straten aan hun obscuriteit zouder onttrekken
de knopen aan de uniformen van de soldaten
de ijzeren knoppen aan de klederdrachten van de boerinnen
van de antennes op de daken die het wereldnieuws ontvingen
al dat kogeldichte zelfbewustzijn is gaan roesten
het ijzeren zelfvertrouwen van de mondige burgers
de dictafonen om waarheden door te verkondigen
en de krulspelden in het haar van de bejaarde weduwen
omdat roest kroop in de ijzeren wetten van de vooruitgang
het ijzer van de maakbare samenleving is niet meer zo heet dat het gesmeed kan worden
de rolluiken van de winkels roestten onder het vele malen neerlaten
het ijzer van je rechtszalen, markthallen, beurslokalen, bankbalies, bankjes in het park,
| |
| |
logementen, herbergen, cachotten, clubs, salons, stalles, loketten, valrepen, bruggen,
veilinggebouwen, kermissen en kerkvaantjes
- wie heeft de laatste onlangs nog zien draaien?
Ze blijven onbeweeglijk onder de wurggreep van de winden
die om de torenspitsen van de godshuizen razen
met een geweld als was het Gods toorn zelf die hier werd gemanifesteerd.
De kerkvaantjes laten het langs zich heengaan.
Het voortgaan van de tijden zal hun voortaan een zorg zijn,
zo stijf en star blijven zij bewegingsloos hoog in de wolken.
Ook de auto's zijn staande in de file vastgeroest,
politiek corrodeerde onder corruptie
zoals het ijzer van je bankkluizen oxideerde van de vele witwaspraktijken
zoals het ijzer van alle spijkers, schroeven, bouten en moeren waarmee de oude wereld aan elkaar hangt,
de katrollen waarlangs je bewoog, de railingen en kabels, ze kunnen je niet langer dragen
elke doorboring is gaan roesten
elk ideaal van je is gaan roesten
de hechtingen in het monster van Frankenstein dat je vormt met al je lidstaten
zijn begonnen los te laten
het ijzer van je mannelijkheid
van je tolerantie en rechtschapenheid
van je voetmatten en plumeaus voor de beschaafde manieren
van je zonneschermen, je windschermen, je parapluis voor elke bescherming
zoals de ijzeren hengsels van de koffers waarmee je op reis ging om de wereld te ontdekken
| |
| |
alle takelwagens, spijlen en pijlen,
van je vliegtuigen, je springveren matrassen, je punaises,
je propellers en radiators,
het hele ijzerwerk van je tijdperk is door roest bevangen.
De gestolen fietsen van Europa liggen roestend
op de bodem van de Europese grachten
de schaduw van Europa is donker van roest
de gondels, boten, vloten zijn gaan roesten.
De kerkklokken brengen een bronzen geluid voort, zwaar van roest
en je wijn smaakt naar roest in de grond
in heel het universum proef je roest
het melkwegstelsel boven je
en alle sterren fonkelen mat beslagen omdat zij met roest bedekt zijn
de maan is als een roestvlek aan de hemel
de zon die boven je opgaat en ondergaat neemt alle kleuren
van het spectrum van de roest aan
alles in je natuur is bedekt met het mos van je roest
de roestbruine bladeren vallen in de herfst van je Europese bomen
en bedekken alles met de wanhoop van het roesten
de roep van de schreeuw van Klimt roest
zelfs je sneeuwhoop, je ijsgrond is roestig
de wakken zijn veroorzaakt door roest die zich er ingevreten heeft
en ook alles dat niet van ijzer aan je is, is toch gaan roesten
alle roest is nagel aan je eigen Europese doodskist.
Het ijzer van het mes waarmee je dacht
deze wond, deze zwakke plek,
uit je lichaam te snijden omdat je meende dat lijden
aan een verdriet het leven verried,
heeft de roest in je lichaam gesmokkeld.
Je geloof in vooruitgang, futurisme en fascisme
| |
| |
zij kwamen als het Paard van Troje,
alle ideologieën staken dolken van roest bij je binnen
en met het roestige badwater is ook het kind verroest.
Freud, Nietzsche, Marx: ze roesten
tezamen met hun ideeën in hun boeken.
Onder het helse kabaal van zijn ineenstorting
vergaat de roestige fabrieksmachine
en ook de robot ligt in roeste, ligt in ruste
de oogjes toe, zoet en roestig, slaapt hij.
We weten niet wat de oorzaak van al deze roest is,
wat bracht ons zo'n grootschalige oxidatie?
Waren het de waters van de Europese regens, rivieren of zeeën,
erosie of economische malaise of iets heel anders?
Het ijzeren paard van de dood galoppeert in triomftocht
met op zijn metalen rug Magere Hein
die zijn roestvrijstalen zeis in het maanlicht laat blinken.
Ze dansen in de koele avond
in de schaduw van je elektriciteitsinstallaties,
je kerncentrales, je vervuilende fabrieken en verbrandingsmachines.
Ze lachen in het hart van je uitlaatgassen en giftige wasem.
Voorbij het ijzer zien wij het verdwijnen van de tastbare dingen
het opslurpen door de computers van de pleinen
die onnavolgbaar niet invoelbaar
alles omwoelen tot cijferreeksen, dorre codes
verdwijnen in onbegaanbare zones door de ether,
lijnen die zich zonder volume afsteken
tegen al het ontastbare dat ons omgeeft.
| |
| |
We kunnen geen blijdschap slaken om die machinerieën
die stoom en hortende locomotieven
op de mesthopen laten verdwijnen zoals de heipalen,
alles ontstaat slechts nog denkbeeldig
en altijd wordt het drukker in een steeds grotere leegte
ja, in een steeds grotere leegte
staren wij naar het hoerige gezwoeg op de moderne doeken
van aloud voltrokken beweging
het op en neer gaan van de geopende mond rond de deernis
van de hand om de weerzin die stilstaat
het geluid van gehijg en ruis en beweging
paneelbreed de gespreide benen
triptiek van de drievoudige penetratie
de drievuldigheid van alle ongevulde openingen in ene
transfluctuerend licht in rood en grijs
achter de schermen van het toelaatbare blikken
zelf onzichtbaar de eenzame dansers van hun verbeelding
samengesteld uit alle lagen van de samenleving
in onze beleving de mislukten over wier gezicht het schermlicht
dan de vertrokken grijns en zielenpotig schokken
die zijn voltooiing in de diepste leegte
van de gaten die het vergane ijzer naliet vindt.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd