Het leven van Liedewij, de maagd van Schiedam

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 1032 G 19

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Het leven van Liedewij, de maagd van Schiedam, naar het Gentse handschrift uit ca. 1480, uitgegeven, vertaald en van commentaar voorzien door Ludo Jongen en Cees Schotel in de tweede druk van 1994, de eerste druk is uit 1989.

 

redactionele ingrepen

In deze uitgave staan de middelnederlandse tekst en de moderne hertaling steeds naast elkaar. Boven de middelnederlandse tekst is steeds de kop ‘[origineel]’ geplaatst en boven de moderne hertaling de kop ‘[vertaling]’

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten.

 

[pagina 1]

het leven van liedewij, de maagd van schiedam

 

[pagina 3]

Het leven van Liedewij, de maagd van Schiedam

De Middelnederlandse tekst naar de bewaarde bronnen uitgegeven, vertaald en van commentaar voorzien door Ludo Jongen en Cees Schotel m.m.v. Josephine Franken

Hilversum Verloren 1994

 

[pagina 4]

MIDDELNEDERLANDSE TEKSTEDITIES 2

1. Ferguut. Editie E. Rombauts, N. de Paepe, M.J.M. de Haan

2. Het leven van Liedewij, de maagd van Schiedam. Editie/vertaling L. Jongen, C. Schotel

Dit is een ongewijzigde herdruk van de uitgave van het Fonds Historische Publikaties Schiedam 1989. Typografie en lay-out zijn van de hand van Arno van der Plank

isbn 90-6550-017-0

© 1994 Ludo Jongen & Cees Schotel en Uitgeverij Verloren, Larenseweg 123, 1221 CL Hilversum Omslagontwerp Eline Gumbert, Amsterdam

No part of this publication may be reproduced in any form without written permission from the publishers.

 

[pagina 5]

Inhoudsopgave

	Woord vooraf	9
	Inleiding	11
	tLeven van Liedwy, die maghet van Sciedam/Het leven van Liedewij, de maagd van Schiedam	19
1.	Hier beghint der maget Liedwy van Scyedam haer leven. Van haer wonderlike gheboerte/Hier begint het Leven van Liedewij, de maagd van Schiedam. Haar wonderbaarlijke geboorte	20/1
2.	Van Onser Vrouwen beelt ende wat devociën Liedwy daer toe hadde/Het Onze-Lieve-Vrouwebeeld en de verering die Liedewij daarvoor had	22/3
3.	Vanden beghin haerre siecten ende haer drie eerste jaeren daer aen. Ende daer in een manslacht bi haer ghehindert wort/Het begin en de eerste drie jaren van Liedewijs ziekte. Hoe zij een moord voorkwam	24/5
4.	Van haer lichamelike voetsel in die navolghende sestien jaren/Liedewijs voedsel in de volgende zestien jaar	26/7
5.	Van haer siecte nae die drie eerste jaren totten jare Ons Heren MCCCC ende XXI/Liedewijs kwalen tot 1421	26/7
6.	Hoe dat meester Goedevaert haer darmen uut haelde/Hoe meester Govaart de darmen uit Liedewijs lichaam haalde	30/1
7.	Van haer ander siechten/Liedewijs andere kwalen	30/1
8.	Van haer seer been/Liedewijs zieke been	32/3
9.	Van haers moeders doot ende vanden haren bande die si ter doot toe droech/Over de dood van Liedewijs moeder en over de haren boetegordel die Liedewij tot haar dood toe droeg	32/3
10.	Van haren staet haer moeders doot ende van heer Waermbout/Over Liedewijs levensomstandigheden na de dood van haar moeder en over heer Wermbold	34/5
11.	Hoe hertoech Willem van Hollant haers armoede verlichte ende vanden brande die bi haer gescyede/Hoe hertog Willem, graaf van Holland, Liedewijs armoede verlichtte en over de brand die in haar kamer uitbrak	36/7
12.	Van dat beghin van haerre gheesteliker troestinge/Het begin van Liedewijs geestelijke vertroosting	38/9
13.	Vanden beghinne ende manieren haerre bescouwinghe int gemeen/Over het begin en de aard van Liedewijs hemelse beschouwingen	40/1

 

 

[pagina 6]

14.	Menigherande exempel dat si oec lichamelike wort op ghevoert/Verschillende voorbeelden van Liedewijs ook lichamelijke uittredingen	42/3
15.	Van wonderlike, godlike claerheit ende soeticheit die bi haer wort ghevonden/De wonderbaarlijke, goddelijke lichtglans en aangename geur die Liedewij omgaven	44/5
16.	In wat manieren si dat Heilighe Sacrament naer voertganc haers levens plach te ontfanghen ende van dat ghecruyste Kint Dat si eens sach/Over de wijze waarop Liedewij gedurende haar verdere leven de communie ontving en over het gekruisigde Kind Dat zij eens zag	46/7
17.	Hoe si bewijsde in wat manieren die Gods Sone mensche wort/Liedewijs bewijs van de menswording van Gods Zoon	54/5
18.	Vanden wijn die van Gods wegen onversienliken in haer canne gevonden wort/Over de wijn die van Godswege onverwachts in Liedewijs kan zat	56/7
19.	Van here Andries des voerscreven cureits doot/Het overlijden van heer Andries, de pastoor	56/7
20.	Van een man ende van een wijf die overmits Liedwys raet verlost waren van die becoringhe der wanhopen/Over een man en een vrouw die dankzij Liedewijs advies verlost werden van de wanhoop	58/9
21.	Van Jhesus budel/De Jezusbuidel	62/3
22.	Van die hamme die den armen was gegeven, ende een ander van Gods weghen weder gegeven/Over de ham die aan de armen werd gegeven en die van Godswege door een andere vervangen werd	62/3
23.	Vanden vleische ende aerweten die gecoect worden/Over gekookt vlees en erwten	64/5
24.	Van haer martelie die sy leet van die picarden/Hoe Liedewij door soldaten gemarteld werd	64/5
25.	Van haers vaders ende Peternellen, haer nichten, doot/De dood van Liedewijs vader en van Pieternel, haar nicht	68/9
26.	Van broeder Geerijt den heremijt/Gerrit de heremiet	72/3
27.	Van twe priesters doot ende verlossinge van der hellen ende ander pijnlike steden/De dood van twee priesters en hun verlossing uit de hel en andere folterplaatsen	74/5
28.	Van een coster van Ouderscie ende anderen doden/Over de koster van Overschie en andere overledenen	78/9
29.	Hoe opten heylighen kersnacht haer borsten waren vervollet mit melc/Hoe in de kerstnacht Liedewijs borsten zich met melk vulden	80/1
30.	Van die cypressen roede die haer die enghel brocht uuten paradijs/De engel bezorgt Liedewij een tak van een cypresseboom uit het paradijs	82/3
31.	Van eenen scoenen rans die si mit haer brochte uuten ewigen leven/Liedewij brengt een mooie krans mee uit het hiernamaals	84/5
32.	Hoe dat si op een asschel woendach vanden enghel ontfinc heilige

 

 

[pagina 7]

	assche/Liedewij ontvangt op aswoensdag een askruisje van de engel	88/9
33.	Van haeren aelmissen ende der heiliger vroechden in dat aertsche paradijs/Over de aalmoezen die Liedewij gaf en over de vreugden der heiligen in het aardse paradijs	90/1
34.	Van die steen die si een wiltijts voer haer doot tot haer doot toe leet/Over de steen die Liedewij in de laatste maanden voor haar dood veel pijn bezorgde	92/3
35.	Van heer Jan haers bichtvaders ende Boudewijns haren neven cortsen/Over de koortsaanvallen van heer Jan, Liedewijs biechtvader, en die van haar neefje Boudewijn	92/3
36.	Van die godlike soeticheit die een prior bi haer voelde; van die prophecie haerre doot/Over de goddelijke, zoete geur die een prior in Liedewijs nabijheid waarnam, en over een ander voorteken van haar dood	94/5
37.	Van die gracie die si hadde opten heiligen paesnacht ende vander prophecie haerre doot/Nog een voorspelling van Liedewijs dood: de genade die haar in de paasnacht deelachtig werd	94/5
38.	Van haer doot/Liedewijs dood	96/7
39.	Hoe haer armen waeren gevonden nae haerre doot/De positie van Liedewijs armen na haar overlijden	98/9
40.	Van haer lesten haren bant/Liedewijs laatste haren boetegordel	98/9
41.	Hoe dat dese maghet gecleet was/Liedewijs doodskleed	98/9
42.	Hoe scoen dat haer lichaem was nae haerre doot/De schoonheid van Liedewijs lichaam na haar dood	100/1
43.	Van dat versoec dat haer lichaem gesciede/De toeloop rond Liedewijs lichaam	102/3
44.	Van haer begravinge/Liedewijs begrafenis	102/3
	Wijze van uitgeven	105
	Bij de vertaling	107
	Uitleiding	109
	Appendix 1: Overzicht van de handschriften en drukken	123
	Appendix 2: Tekstkritisch commentaar	137
	Appendix 3: Paleografische aantekeningen	140
	Appendix 4:	149
	Bibliografie	156
	Herkomst van de illustraties	161
	Register	162