Logo DBNL
Liber Magstri Avicenne (1965)

Liber Magstri Avicenne

(1965)–Anoniem Liber Magistri Avicenne–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[24]

DJe passie in die ogen comt somtijt van bloede. somtijt van coleren of van fleumen of van melancolien. Es die passie van bloede. dit siin de tekene. rode ogen. rode plecken int witte van den ogen. die adren geswollen

ende root. Entie orine root ende vet of dicke. Desen salmen laten die hooft adere dat hulpt zere ¶ Ende comet van coleren dit siin die tekenen. rode ogen of gelu gevarwt ende steecten in dogen. die orine gelu. desen suldi purgieren van colera op dats te doene es ¶ Comt die materie van fleumen dit siin die tekenen. dansichte bleec ende geswollen. men sal die materie purgieren op dats te doene es ¶ Die ogen tranen dicken van buten. alse van winde. van roke van serecheiden. Ende oec dat dogen vloyen comt somtijt uten adren die liggen an die upperste liese ant herssenbecken. ende dat es pijnlijc te genesene. Somtijt comet uten adren die liggen tusscen thersenbecken entie huut boven. ende dat machmen lichte genesen. ¶ Nu merct dese dingen deren den ogen. lange waken. lange slapen. rooc. vier. lange te ziene op letteren. arbeit. met couden te goyene. op witte dingen. vele te ziene. vele eten. vele drinken. met vollen buke slapen te gane. looc. peper. poret looc. enioen. mostaert. vaste lichame. grove spise die node verteert. Mer men sal zien op swaerte dingen dats goet den ogen ende het starcse ¶ Dit siin die werke van buten iegen lopende ogen. Nemt wierooc. mastic. draken bloet. bolum armenicum. elx .2. dr. gersten bloeme .1. dr. ende elc pulvert bi hem. ende derna mingen metten witte vanden eye ende legget op .1. campen doec. dan nemet in die palme ende legget opten steeret van der ogen. ende men saelt oec ane striken metter palmen duwende toten slape vanden hoofde ende der boven .1. plaster van stoppen. Ende vloyen beide die ogen. so legget op beide ziden van den ogen .1. palme breet. Ende aldus stelpen die

tranen die van tusscen den herssenbeckene comen enter huut. Dit kent men aldus. die zieke gevoelt ioocsel in dogen. ende hem sweert siin vorhooft. Ende en eist niet also so comet van binnen uten adren ¶ Men sal savons geven eten dyaolibanum. men sal oec wierooc pulveren ende dan onsteken ene kersse ende houden daer boven .1. vat van glase so datter die rooc in slae. ende dat der boven ant vat hanget salmen ave screpen ende dat pulveren ende dan in doge werpen ¶ Venteuse bussen geset onder den kin dats oec goet. Men sal oec begripen dat moruwe lapken vander oren onder. met ere tangen die .2. bladere heeft dore gaete. dore welke gaten men steken sal .1. gloyende yser. ende trecken daer dore .1. snoer. ende dragent also lange alst te doene es ¶ Men sal oec maken .1. brant tusscen den ellenboge enten scoudren Aldus doet. Nemt .1. yser met enen blade dat dorgaet es ende legget opten arm. dan nemt .1. gloyende yser ende steket dore tgat van den blade ende also bernet. ende set den brant .4. vingere boven den ellenboge want daer steet hi best ¶ Ende men snijt .2. adren an elke side vanden slape. ende ene ane die middel van den vorhoofde. ende die .2. salmen bernen ende tingeren. ende en willense niet stelpen so sal men die adre int vorhooft tingeren met enen gloyenden ysere ¶ Men sal venteusen setten onder den cnoesel ende opten voet of an den hals. Ende wet dat men niemen venteusen setten en sal achter. die boven .40. iaer out es. om dat die geesten derwert trecken Wet oec dat selke adren liggen buten ende in den slaep. waert dat mense stake. men soude die zie verliesen ¶ Siin die ogen root ende daer hitte in es. dats teken van bloede. dat kent biden adren dat si te vol siin. entie orine root ende dicke. Ende es

dongemac nuwe. so salmen laten dadere ane die andre side. Ende eist out. men sal laten die selve side ¶ Es die materie van colera. so es dorine gelu gevarwt ende dunne. Ende men in dogen lusen vereest. so salmen .1. luttel doen laten ter adren. mer die venteusen siin sonderlinge goet in die stede vorseit opten arm. Wet dat in allen subtilen humoren beter es gelaten ter adren mer als die materie te zere groet es. so es die purgacie vanden venteusen beter ¶ Es hitte in dogen. so legt sillium in lauwen borne ende alst dicke wert ende viscoes so suldijt leggen op .1. plaester van werke. ende dat legter op tehant het coelt zere ¶ Een ander iegen rootheit ende hitte. seldi nemen wijfs melc laeu water. entie ogen dermet dwaen. ende doens in dogen .1. luttel. want het sacht dogen ende coelt ¶ Jegen ogen die droge siin ende zere smertten seldi sillium leggen in warmen borne. ende leggen den zieken averrecht ende werpent hem in dogen .2. werf sdags ¶ Een ander. Nemt cortex buggle. dat es tcortste datmen vint in dapoteke. dit suldi pulveren ende tempernt met rose watere ende latent staen claren. ende van dien claren suldi in die ogen werpen ¶ Dit coelt oec. men sal stoppe netten in rose watere. of in couden watere uut ere fonteynen. of in musseliago van sillium ende van wit vanden eye en ware dat so zere cleeft ¶ Dits oec goet iegen hitte ende smertte ende iegen verberntheit vanden ogen. Nemt cortex bugle ende pulvertse ende tempertse met rose watere .1. nacht. ende decket wel tusscen .2. scotelen. ende smorgens salmen den zieken doen liggen averecht ende werpent hem in dogen ¶ Wet so wat dat versch es ende dat men in dogen doet drupen. dat heet men colirie. Als men colirie in dogen sal doen. so moet die zieke averecht liggen

metten ansichte opwert ¶ Van den plecken die optie ogen wassen. of die in de zie liggen. die de zie verblinden. dat heten wi macula dats ene pine die comt in die crone vanden ogen int hole. Sulke plecken sijn swert of bruun entie comen van melancolien. node of nemmermeer so en mogen si genesen. Ende siin si wit so hoopt men vander baten ¶ Es die plecke bruun ende si van viscosen humoren comt. ende buten optie oge hanget ende het al die zie bevangen hevet. so machmense met ere naelden af lichten. die heet men .1. dragmer naelde Ende oec machment af doen met .1. haexkine. ¶ Ungula es .1. plecke die gaet vanden sterte vander ogen tote an den andren hoec buten optie oge. dat moet men oec genesen metter dragmer naelden. Ende wet dat dese somtijt siin gevoucht met humoren van binnen. ende dan werdet doge meer bedect dan het sculdech ware te sine. ende die mach men selden genesen. Somtijt comen vanden reume humoren die comen te diere stede. entie gevarwt siin tusscen cristale ende grove humoren. entie maken cataracten. Dese cataracten salmen genesen van binnen die selen purgieren die materie ¶ Wet alse alle die humoren siin int hooft. so en salmen niet purgieren ten fundamente. mer men sal maken gargarisacien ende doen niesen. dat rumet thooft. Some van desen machmen genesen ende some niet Dat bekent men aldus. Die zieke sal beide siin ogen luken. entie meester sal met sinen vingere wriven die scedelen van den zeren

ogen. dan sal die zieke ter vaert sine ogen opslaen. es die plecke gebreit. so mach mense genesen. ende en essi niet gebreit. so en mach mense niet genesen ¶ Dit siin die werken van diere plecken. Jnt ierste salmense altoes weiken die men genesen wille .6. dage of .8. eer dat men buten daer enege dingen in doen sal. Men sal nemen wijfs melc die enen sone heeft. ende werpen dat in doge. smorgens ende te middage ende savons dit doet de plecke morwen ¶ Een ander Nemt bloet van ere ionger duven uten vlerke. Want dit morwt ende geneest plecken die nuwe siin in somen lieden ¶ Een ander Nemt march uten gans vlerken ende maket heet. ende latet coelen ende legget daer op. Dit doetse scoren ende verteren. Wet dat men die nuwe plecken lichte genesen mach. ¶ Die galle van allen vogelen die bi rove leven siin goet optie plecke. Entie galle van enen man die met enen swerde doot es gesteken es sonderlinge goet optie plecke ¶ Een ander. Nemt sarcocolle. wierooc. mastic. corael. ende perlen. dit suldi wel pulveren ende tempren in enen mortier met gallen van vogelen die bi rove leven. of van visscen die bi rove leven. ende doeter toe zap van eerdbesien crude. van vencle. van ruten. Dit tempert al te gadere ende doet in een glasen vat ende latet gesitten. ende dat clare datter boven vlotet seldi werpen in dogen. dits .1. goede colirie iegen dwitte. Ende wacht den zieken van alrande dinge dat reume toe brinct ¶ Men sal cuwen comijn in den mont wel cleine ende doent in enen doec ende duwen die verscheit ute. dit verdrijft nuwe plecken ende stremmet tranen ¶ Een ander. men sal netten in witten wine gingebere. ende dan wetten op enen wetsteen. ende weder netten ende dan weder wetten. ende datter af slijpt geneset dwitte. Ende tsap

van witten olicrude. van roden dat geneset oec ¶ Men sal ene rode slecke te pulvere bernen met haren huse. ende dat pulver salmen werpen in dogen. Ende men sal in .4. dagen die bate zien dits dicken geproeft ¶ Siin die ogen verstormt van hitten of van verscheiden of andersins van verstormtheiden. so salmen pulveren wit aluun wel cleine ende mingen met rose watere. dit trect de hitte uten ogen Ende men sal wit calamijn mingen met wine. want het doet tselve met rose watere ¶ Men sal oec mingen wit aluun in .1. hart gebraden ey. ende dan doen in enen doec ende duwen die verscheit ute ende werpent in dogen. Ende met desen salmen altoes ierst werken. ende en hulpen dese dingen niet. so moet gaen ten starken dingen die daer voren bescreven staen.


Vorige Volgende