Libertinage. Jaargang 2

[p. 82]

E.M. Forster
Begin van een ongeschreven roman

‘Kokosnoot, kom mee soldaatje spelen.’

‘Ik kan nie, ik heb het drruk.’

‘Maar je moet. Lion wil dat je mee doet.’

‘Ja, kom mee man’, zei Lionel, die kwam aanlopen met een paar papieren steken en een sjerp. Het was lang, lang geleden. De oorlog had zich zelfs nog niet in zijn koloniale gedaante vertoond, en jongetjes gingen nog stram de dood in, met zoveel kleren aan als ze vinden konden.

‘Ik kan nie, ik heb het drruk’, herhaalde Kokosnoot.

‘Maar man, waar heb je het zo druk mee?’

‘Ik heb sóó veel dingen te doen, man.’

‘Laat hem maar, dan spelen we met elkaar’, zei Olive. ‘We hebben Joan en Noel en Broertje en luitenant Bodkin. Wie wil nou Kokosnoot erbij hebben?’

‘Ach hou je mond! Ik wil het. We moeten hem wel erbij hebben. Hij is de enige die valt als hij doodgemaakt is. Jullie vechten allemaal veel te lang door. Het gevecht vanmorgen was een complete klucht. Dat zei moeder.’

‘Nou goed, ik zal dood gaan.’

‘Dat zeg je van te voren, maar als het er op aan komt doe je het niet. Noel doet het niet. Joan doet het niet. Broertje doet niets goed - hij is natuurlijk ook te klein - en 't is logisch dat luitenant Bodkin zich niet laat vallen. Kom nou, Kokosnoot!’

‘Ik - wil - nie.’

‘Kokosnoot, Kokosnoot, Kokosnoot, Kokosnoot, Kokosnoot, Kokosnoot’, zei Broertje.

Het ventje rolde vrolijk gillend over het dek. Hij vond 't prettig dat deze mooie, aardige kinderen bij hem aandrongen.

‘Ik moet naar de mum, mum, mum gaan kijken’, zei hij.

‘De wat?’

‘De mum mum mum. Ze wonen - o, met een hele troep - in het dunne stuk van het schip.’

‘In de boeg, bedoelt hij’, zei Olive. ‘Kom toch mee, Lion. Hij is hopeloos.’

‘Wat zijn de mum mum mum?’

‘Mum.’ Hij zwaaide rond met zijn armen en zette een paar krijttekens op de planken.

[p. 83]

‘Wat zijn dat?’

‘Mum.’

‘Hoe heten ze?’

‘Ze hebben geen naam.’

‘Wat doen ze?’

‘Ze gaan maar zo en o! en zo - eeuwig - altijd -’

‘Vliegende vissen?... Feeën?... Kruisen en nullen?’

‘Ze hebben geen naam.’

‘Moeder!’ zei Olive tegen een dame die met een heer voorbij-wandelde, ‘heeft niet alles een naam?’

‘Ik denk van wel.’

‘Wie is dat?’ vroeg de begeleider van de dame.

‘Hij loopt aldoor achter mijn kinderen aan. Ik weet het niet.’

‘Lik van de teerkwast, hè?’

‘Ja, maar het hindert niet op een thuisreis. Ik zou het nooit toelaten op weg naar India.’ Zij gingen verder; Mrs March riep over haar schouder: ‘Je mag zoveel schreeuwen als je wilt, jongens, maar niet gillen, niet gillen.’

‘Ze moeten een naam hebben’, herinnerde Lionel zich, ‘omdat Adam alle dieren een naam gaf toen de Bijbel begon.’

‘Ze waren niet in de Bijbel, de mum mum mum; ze waren aldoor daar in het dunne stuk van het schip en wanneer je weggaat glippen zij naar binnen, dus hoe had Adam ze een naam kunnen geven?’

‘Nu heeft hij 't weer over de Ark van Noach.’

Broertje zei: Ark van Noach, Ark van Noach, Ark van Noach’, en zij sprongen allemaal op en neer en brulden. Toen, als bij afspraak, dreven ze van het promenadedek naar beneden, en van het benedendek de trap af die naar het vooronder ging, ongeveer zoals kwallen en zeewier ronddreven buiten in de tropische zee. Het soldaatjespelen was vergeten, hoewel Lionel zei: ‘Laten we onze steken maar opzetten.’ Zij speelden met een foxterrier, waarvoor een matroos moest zorgen, en zij vroegen de matroos zelf of een zwervend leven gelukkig was. Toen dreven ze weer naar voren en klommen in de boeg, waar de mum mum mum moesten zijn.

Hier begon een heerlijk land, verreweg het beste van het schip. Geen van de kinderen March was daar eerder op onderzoek uitgegaan, maar Kokosnoot, die weinig huiselijke banden had, kende het goed. Die bel die helemaal in de punt hing - dat was de scheepsbel en als je die luidde hield het schip stil. In die dikke touwen waren knopen gelegd - twaalf knopen per uur. Deze verf was nat, maar alleen tot daar. Uit dat gat kwam een Laskaar. Maar hij zei niets over de mum mum tot je het hem vroeg. Dan legde hij op onverschillige toon uit dat ze binnen-

[p. 84]

glipten als je wegging, zodat je ze zeker niet te zien zou krijgen.

Wat gemeen! Wat een teleurstelling! Maar de denkwijze van de kinderen was zo chaotisch dat zij zich niet eens beklaagden. Olive, bij wie al damesinstincten ontwaakten, had wel een paar welgekozen woorden kunnen zeggen, maar toen zij haar broers zo zorgeloos zag vergat zij het ook, en zij tilde Broertje op een bolder omdat hij haar dat vroeg. Ze gilden allemaal. In hun midden verscheen de Laskaar en legde een mat neer voor zijn middaggebed. Hij bad, alsof hij nog in India was, zijn gezicht naar het Westen, omdat het hem ontgaan was dat het schip Arabië gerond had, zodat zijn heilige plaatsen nu achter hem lagen. Zij gingen door met gillen.

Mrs March en haar begeleider bleven op het promenadedek, om het naderen van Suez gade te slaan. Twee continenten kwamen bij elkaar met schitterend vertoon van bergen en vlakten. Op het knooppunt zag men de rook en de bomen van de edel gelegen stad. Naast haar meer persoonlijke problemen was zij zich bezorgd gaan maken over Pharao. ‘Waar precies is Pharao verdronken?’ vroeg ze Captain Armstrong. ‘Ik zal het mijn jongens absoluut moeten wijzen.’ Captain Armstrong wist het niet, maar bood aan, het Mr Hotblack, de Hernhütter zendeling te vragen. Mr Hotblack wist het - hij wist eigenlijk té veel. Gedurende het eerste deel van de reis ietwat klein gehouden door het militaire element, veerde hij nu weer op, werd autoritair en bemoeizuchtig en nam op zich Mrs March' kleintjes te wekken wanneer zij de juiste plaats passeerden. Hij sprak over de oorsprong van het Christendom op een manier die haar de ogen deed neerslaan, door te zeggen dat het kanaal één lange tentoonstelling was van echte bijbelse tafrelen, dat er nog steeds ezeltjes te zien waren die Heilige Families naar Egypte droegen, en naakte Arabieren die in het water waadden om te vissen: ‘Petrus en Andreas bij het strand van Galilea, wel, daar heb je het helemaal.’ Als dochter van een geestelijke en vrouw van een militair, kon ze niet erkennen dat het Christendom ooit Oosters was geweest. Wat voor goeds kan er uit de Levant komen, en is het aan te nemen dat de apostelen ooit een lik van de teerkwast hadden? Toch dankte zij Mr Hotblack (want door een gunst van hem te vragen had zij een verplichting tegenover hem gekregen), en zij legde zich erbij neer om hem dagelijks te groeten tot Southampton, waar hun wegen zouden scheiden.

Toen ontwaarde zij, afgetekend tegen het naderende land, haar kinderen die op de boeg speelden zonder hun helmhoedjes op. De zon was in die dagen een aanzienlijke macht en vijandig aan het Heersende Ras. Officieren wankelden als ze erdoor getroffen werden, soldaten zakten in elkaar. Wanneer het regiment

[p. 85]

in tenten zat, droeg men helmen aan de lunch, voor het geval de stralen het linnen doorboorden.

Zij schreeuwde naar haar bedreigde nageslacht, zij zwaaide met haar armen, Captain Armstrong en Mr Hotblack schreeuwden, maar de wind blies hun kreten terug. Hulp afslaand, rende zij alleen naar voren; de kinderen waren veel te opgewonden en bedekt met verf.

‘Lionel! Olive! Olive! Wat voeren jullie uit?’

‘Mum mum mum, mamma - dat is een nieuw spel.’

‘Ga onmiddellijk terug en speel behoorlijk onder het zonnezeil - het is veel te warm. Jullie zullen allemaal een zonnesteek krijgen. Kom Broertje.’

‘Mum mum mum’ -

‘Moet ik een grote jongen als jij gaan dragen? Dat wil je toch zeker niet?’

Broertje sloeg zijn armen om de bolder heen en barstte in tranen uit.

‘Zo loopt het altijd af’, zei Mrs March terwijl ze hem losmaakte. ‘Jullie gedraagt je allemaal dom en egoïstisch en dan gaat Broertje huilen. Nee, Olive - niet helpen. Moeder doet liever alles zelf.’

‘Spijt me’, zei Lionel knorrig. Broertjes gegil drong door merg en been. Door-en-door stout bleef hij zich vastklampen aan een onzichtbare bolder. Toen ze hem in een draagbare vorm boog, gebeurde er nog een ongeluk. Een matroos - een Engelsman - sprong uit het luikgat met een stukje krijt en trok een cirkeltje om de plaats waar zij stond. Kokosnoot schreeuwde: ‘Hij heeft je gevangen. Hij is er.’

‘U is op gevaarlijk terrein, dame’, zei de matroos respectvol. ‘Mannenkwartier. Natuurlijk laten wij het aan uw beleefdheid over.’

Vermoeid door de reis en het lawaai van de kinderen, tobbend over wat zij in India verlaten had en zou vinden in Engeland, viel Mrs March in een soort trance. Zij staarde versuft naar de cirkel, niet in staat er uit te komen, terwijl Kokosnoot brabbelend om haar heen danste.

‘Mannenkwartier - een oud gebruik.’

‘Ik begrijp het niet.’

‘Passagiers zijn vaak zo vriendelijk te tracteren als ze hier binnenkomen’, zei hij, eigenlijk gegeneerd; hoewel hebzuchtig, was hij onafhankelijk. ‘Maar er is natuurlijk geen verplichting, mevrouw. De heren en dames doen zoals hun belieft.’

‘Ik zal zeker doen wat gebruikelijk is - Broertje, wees toch eindelijk stil.’

‘Dank u, mevrouw. Wij verdelen wat u geeft onder de beman-

[p. 86]

ning. Natuurlijk niet die kerels.’ Hij wees op de Laskaar.

‘Ik zal het geld laten brengen. Ik heb geen beurs bij mij.’

Hij tikte cynisch tegen zijn haarlok. Hij geloofde haar niet. Zij stapte uit de cirkel, en terwijl ze dat deed sprong Kokosnoot er in en hurkte daar grinnikend.

‘Jij bent een dom jongetje en ik zal me bij de stewardess over je beklagen’, zei ze ongewoon heftig tegen hem. ‘Je wilt nooit één spel behoorlijk spelen en je hindert de anderen. Je bent een dom, lui, nutteloos, onmannelijk jongetje.’

(Vert. J.O. Kalff)