Libertinage. Jaargang 2

J. Moeljono
De krekels

De kapiteinsdochter die met haar lange blote benen kwam aangefietst dwong zichzelf tot een vrolijk ‘Dag’, toen de jongen op het grasveld groetend het hoofd neeg. Ze had hem niet herkend eerst, zoals hij naast de andere - zijn katjong? - over het krekelhol gebogen op het grasveld hurkte. ‘Leuk’, zei ze, ‘zoeken jullie djangkriks. Heb je je verkleed?’

‘Ja’, wilde hij zeggen; hij zag zichzelf naast het vriendje - een broertje van zijn moeders vriendin - voor de spiegel staan: blootsvoets, de muts op de over het voorhoofd gehaalde haren, een gestreept pyamajasje over het verschoten blauwe broekje. Hij had het grappig gevonden. Het was de verbroedering vóór de expeditie.

‘Neen’, zei hij. Ze knikte, begrijpend. Geruststellend. ‘Rij toch op’, dacht hij woedend. Ze speelde met haar tenen op de trapper van haar fiets. ‘Hoe doe je het eigenlijk?’ ‘Wij wippen ze er uit. Het gangetje loopt schuin naar beneden’. Hij wees met zijn vinger. ‘Hier, voorin zit het beest en dan steken wij vóór hem de bamboe de grond in. Voilà’. ‘Geestig’, vond ze. ‘Hebben jullie er al veel? Mag ik ze eens zien?’ ‘Boleh lihat, hè’, herhaalde ze tot de ander, die bereidwillig de doosjes te voorschijn haalde en een ervan alvast openschoof.

‘Hij verstaat geen Hollands?’ vroeg ze. ‘Neen’. Ze stond belangstellend voorovergebogen nu, de handen tussen haar knieën. Ze stak wel twee hoofden boven hen uit.

‘Hij mist een achterpootje. Kassian! Kan hij nu nog sjirpen?’ riep ze.

[p. 87]

‘Ja zeker’, werd hij ijverig. ‘Ze sjirpen immers niet met hun achterpoten, maar door hun vleugels tegen elkaar te wrijven. Zie je, deze met die gerimpelde vleugeltjes is een mannetje. Die sjirpen alleen.’ ‘Geestig’.

Ze maakte geen aanstalten weer op te stappen. Hij merkte het onbehagen van zijn kameraadje en kreeg medelijden. ‘Waarom ging ze ook niet weg?’

‘Joé, laten we verder zoeken.’

‘Mag ik mee?’

Hij kon niet weigeren, maar merkte geërgerd en treurig op hoe hij daarmee plotseling een afstand had geschapen tussen hem en zijn kameraadje, dat nu zwijgend achter hen aanliep.

Toen ze echter het meisje aan de rand van het gazon hadden achtergelaten en samen voorzichtig voorwaarts, op het fijne hoge sjirpen in het bedauwde gras afslopen, was de band hersteld. Ze vingen er twee, vlak onder een graspolletje verscholen en niet zoals gewoonlijk in een schuin de grond invoerend gangetje. Een wijfje met een gele ring om de nek, en een gewoon mannetje. Het wijfje was zeker verdwaald op dit terrein. De geringde soort vond men niet in stadsparken.

Het meisje bleef met hen meelopen. Behalve hun gemeenschappelijk leven: de H.B.S., het huiswerk, de leraren, de school-fuifjes, bleek het moeilijk een onderwerp voor de conversatie te vinden.

Hij vroeg zich af waarom hij het zo warm had, uitweidende over de verschillende soorten krekels, hun voedsel, de vindplaatsen en de krekelgevechten.

‘Jullie oosterlingen zijn wreed.’

Ze keek daarbij zo wijs en wetend dat hij onmachtig was er op te antwoorden.

‘O dat generaliserend klassificeren van, van... jullie!’

Misschien was hij alleen maar beleefd.

De andere jongen was ondertussen om zich een houding te geven en om wat te doen te hebben, in zijn eentje aan het graven en vangen geslagen. Uit de verte kondigde hij met een kreet of uitroep de vangst van bijzondere exemplaren aan.

Ze liepen naast elkander voort. Ieder met zijn eigen gedachten bezig.

Ze had een prachtige gouden huid, waartegen de blonde haartjes op armen en bovenlip scherp afstaken. Hij bleef er telkens naar kijken.

Ze wiste zich met 'n jongensachtig gebaar het zweet van het voorhoofd. De hitte die de zon uit de strakblauwe koepel, die als een deksel op de bergkom sloot, uitgoot over stad en park, werd ondragelijk.

[p. 88]

‘Laten we bij de vijver gaan zitten’, stelde hij voor, ‘onder de bomen’. Het was er koel, 'n verademing. Het licht op de gazons trilde en stak. ‘Het is hier luisterrijk!’

Gebruik je die woorden ook al, dacht hij licht verbaasd. Er was een zwembadtaal, waar men de cercle en de adepten van het plaatselijk zwembad, geijkte vrij-plaats, aan herkende.

‘Lommerrijk!’

‘Wat bedoel je?’

‘Dat het hier onder het lommer der bomen lekker is. Het is een woord dat dichters gebruiken. Lees je veel gedichten?’

‘Neen, ik vind ze onbegrijpelijk. Zwaar.’

Het was een teleurstelling die hij even verwerken moest.

Hij zocht vergeefs naar een nieuwe aanloop. Het toeval hielp hem een handje.

‘Hoor het Angelus luiden. Het is al 12 uur.’

‘O ja, jij bent Katholiek.’

‘Jij toch ook?’

‘Ja.’ Ze glimlachten vriendschappelijk tegen elkaar. De band des geloofs stelde haar plotseling in staat te zeggen wat haar al die tijd gehinderd had.

‘Ik vind die muts lelijk! Alle inlanders dragen er een.’

Hij gehoorzaamde, grijnsde en zei: ‘Ik ben er ook een, hoor!’

Ze nam het als een kennisgeving aan, en bleef hem het antwoord schuldig.

Ze had met net gebaar haar rok van achteren opgehaald voor ze op haar broekje ging zitten, en trok hem nu over de knieën.

Hij keek vaag verlangend weg.

‘Ik heb je wel de mis zien dienen’, zei ze.

‘En ik heb je wel te Communie zien gaan.’

De ijver voor het geloof dreef hem er bijna toe te zeggen, dat hij haar in de kerk zeer oneerbiedig vond.

Hij werd er onaangenaam aan herinnerd hoe de jongens over haar spraken.

De uitnemendheid van het Katholieke geloof boven de dwaling, en de feitelijke dwaasheid dier dwaling beaamde ze volkomen. En zover ging alles goed.

Ook St. Franciscus verscheen ten tonele zonder moeilijkheden. Met Augustinus trad de spanning in, die via Erasmus, Humanisme (onlangs in de Geschiedenisles behandeld), slavernij en gelijkheid voor God tot een dreigend stilzwijgen voerde, dat hen beiden benauwde.

Achter hen klonk plotseling luid en driftig sjirpen. De jongen reikte achteruit. Het hield niet op, zelfs niet toen hij het lucifersdoosje openschoof.

Het grote geringde wijfje was in een hoek gedreven door het tweemaal zo kleine mannetje.

[p. 89]

‘Wat zou dat voor kleintjes geven’, peinsde hij hardop. ‘Het zou de moeite waard zijn het te proberen.’

‘Als ze hem neemt’, merkte het meisje op.

‘O, dat doet ze vast. Het is met beesten gemakkelijk genoeg. Thuis heb ik een aquarium met de gekste kruisingen. Je laat ze eenvoudig niet de keus!’

‘Ja’.

Hij schoof het doosje weer dicht.

‘Ja’.

Om zijn plotselinge verlegenheid te verbergen boog hij zich over het water heen, een sprietje gras erin werpend en het strak naogend. Vanuit het water keek ze hem aan met vrolijke ogen. Die Nixe. Blank en bruin. Er moest in zijn moeders boekenkast een boek staan met die titel: Een schurk van een hindoe en een beeldschone argeloze blanke Engelse.

Tegelijkertijd hieven ze het hoofd op. En lachten zonder nadere aanleiding in elkaars gezicht.

‘Zij is aardig’, durfde hij zonder reserve te denken.

‘Mag ik je een zoen geven?’ Het was gezegd voor hij wist waarom. Wilde hij haar een kans geven zichzelf te bewijzen? Hun blikken ontmoeten elkaar.

De minachting die hij in de hare zag deed hem even automatisch handelen. Het kameraadje, dat schuw kwam aandrentelen, moest plotseling heel hard lopen om hem bij te houden. Hoe durfde zijn vriend een blank meisje te slaan.

De tranen vloeiden sneller dan de wind ze droogde.