|
| |
Diest.
ICk moet hier tot Lof van de Beggyntjens van Diest, een mondt traditie der Voor-ouderen ontfangen, verhaelen, te weten, dat den H. Vader Franciscus Fondateur der Minder-broeders Ordere, doen hy noch leefde, eens binnen Diest gecomen zijnde, ende gesien hebbende de groote vergaderinge der Beggyntjens, die in een geregelde, ende wel geschikte manier van leven stonden, geseydt soude hebben, niet sonder sijns geest verheuginge, ende verwonderinge, had' ik geweten, dat dusdanige geestelijke vergaderinge, yvers in de Christen werelt te vinden waer geweest, de Ordinantie van mijnen der- | |
| |
den Regel, en soude ik niet gemaekt hebben. Uyt het tweede deel van P. Elias à S. Teresia Carm. Discal.
Seker Beggyntjen aldaer, hadde voor gewoonte, soo de natuer yet begeerde, en sy haer daer in socht te versterven, elken keer een schreef op den muer te maken: ende als sy nu op haer sterf-bedde was, al eer sy haren geest gaf, is 'er een sienelijke handt gecomen, die alle dese schreefkens heeft uytgevaeght: willende hier door, gelijk te presumeren is, te kennen geven, dat sy den loon van al haer versterven, of derven, in het welke sy haer leven eyndigde, gonk genieten. Uyt 't relaes der Beggyntjens.
In voorlede jaren, als heel Brabandt vol troebelen was, en de muytineerders vol geruchts en getier quamen om de stadt in te nemen, ende te plunderen, zijn de borgers 't selve van verre siende, met het garnizoen op de vesten gecomen, om hun cloekelijk te defenderen: andere zijn naer de Kerken geloopen, om van Godt bystandt ook te verkrygen: en onder andere een seer deugdelijk Beggyntjen, Maria Kelcktermans genoemt; alwaer sy soo uytter herten, om het welvaren der stadt heeft gebeden, datse verdient heeft, met haer eygen oogen te sien, dat het Crucifix, voor 't welk sy knielde, door de knickinge van sijn hooft, te kennen gaf haer gebedt verhoort te zijn. Ende hier van versekert, is sy opgestaen, en heeft het volk moedt gegeven, seggende dat alle dingen wel souden gaen. Den uytval alleen niet, aengesien den vyandt verandert zijnde, op een ander loerende, de stadt van groote benauwtheyt verlost is geweest, maer ook het Crucifix met den geboogden hoofde, en open mondt, gelijk sy geseydt hadde, geven noch hedensdaegs de getuygenisse van de waerachtige geschiedenisse. Uyt 't relaes der Beggyntjes.
| |
| |
In dit Beggyn-hof van Diest, is Pastoor geweest, den seer Eerweerdigen Heer mijn Heer Nicolaes Eschius, van eerlijke en Catholijke Ouders, in de vryheyt van Osterwijk, by den Bosch, in 't Hertogdom van Brabant geboren, opgevoet in alle goede manieren, op het beste onderwesen, ryp van verstandt, en oudt van herten. Hy was van jonkx af soo tot de Godvruchtigheyt genegen, dat hy dikwils 's middernachts, gelijk de Religieusen, opstont om Godt te loven: en smorgens al heel vroegh, terwijlent d' ander noch sliepen, gonk hy al stillekens uyt den huyse, en bleef voor de Kercke knielen onder den blauwen hemel, tusschen hagel en sneeuw, regen, en ander quaet weder, met uytgerekte armen, tot datmen de Kercke open dee: noch door nachtsche spooksels, en heeft hy van dese loffelijke gewoonte, connen wederhouden zijn, alhoewel hy door des duyvels bedrijf, den eersten keer dat hy op het Kerk hof quam, ten uyttersten verveert gemaekt wierdt, en schroomde van den duysteren nacht, gelijk de kinderen van sulk eenen ouderdom: en om desen grouwel t'overwinnen, gonk hy liggen soo lank als hy was, op de graven der doode menschen, nam de doodts-beenderen op om te kussen, en badt soo lank, dat hy ten lesten meester van die afgrijsselijkheyt wierdt. Komende in de Kercke, gonk niet in 't midden om gesien te worden, maer in een hoecxken, badt hy heymelijk den Hemelschen Vader: en gelijk hy daer noch niet genoegh verborgen en was, als hy wel wenschte, resolveerde sigh naer de wildernisse te gaen. Hy hadde nu alle dingen, disciplinen, riemkens, hayren kleedt, en ken weet niet wat al noch getuygh gereedt gemaekt, en soude soo vertrocken hebben, ten waer de siekte van sijn moeder, de welke opentlijk seyde, datse niet en cost derven het sien van haer kindt, hem wederhouden hadde.
Hy was eens op den Theater voor al het volk, den Engel geweest in de boodtschap van Maria,
| |
| |
en wierdt soo beweegt, dat hy dikwils seyde, waert saken my de gantsche werelt toebehoorde, 'k souw die geeren geven om de blijdtschap mijns herten die ik toen geproeft hebbe, noch eens te smaken: door alsulke soetigheden, noch een kindt zijnde, wierdt hy om Godt meer en meer te beminnen, aengelokt. Hy ondervondt wondere middelen, om sijn selven van spijs en drank t'ontrecken: als het ombytens tijdt was, gonk hy naer de Kerke, oft gaf den selven aen den arme, om Godts wil.
Hy beminde soo de eenigheyt, dat hy niet licht yemant liet in sijn kamer comen: en als hy sliep, leyde hy eenen steen onder sijn hooft, en noch op veel anderley manieren, quelde hy sijn Lichaem: alle onvolmaektheden, trachte hy achter te laten; den oorspronk, en eerste beweegselen, der bedorven nature temde hy wijsselijk, en van doen af kennende, dat 'er niet slimmer en was als de geltgierigheyt, heeft al het gene hy hadde, in d'aerde begraven, en de plaets als een helle geschouwt. Hem dunkende, dat hy moy en fray was, met een nieuw kleedt, om den duyvel die onder t' selve verborgen lagh, uyt te manen, heeft sigh in 't slijk des drekx gewentelt.
Nu groot genoegh zijnde om te studeren, is hy naer den Bosch gesonden, alwaer hy de letter-konste, met de Godtvruchtigheyt, soo wel heeft t'samen weten in te spannen, dat selfs sijn meesters ook verwondert waren, en veel van hem hielden, om dat hy met alle de Godtsdienstige vriendtschap maekte. Sijnen Vader die een Coopman was, trachte sijnen Sone tot de selve negotie te krijgen, en tot dien eynde, hadde hy hem een schoon allemode kleedt mede gebrocht; 't welk Nicolaes soo mishaegde, dat hy hem seyde, Vader soo gy wilt dat ik dat aendoen, en wil' ik uwen Sone niet meer zijn: evenwel is hy met sijn Vader, naer een jaermerkt in Hollandt gereyst, maer als eenen student gekleedt, | |
| |
wiens standtvastigheyt ziende, den Vader en heeft hem voorts niet meer gepraemt.
't Is gebeurt datse t'samen op eenen wagen naer seker stadt reden: den Sone sadt voor, en den Vader binnen in den bak, die tot sijnen Sone seyde, let wel op de frayigheyt des stadts poorte, en uyt die suldy connen oordeelen van de rest. In tegendeel badt Nicolaes, Heere want u gelieft doet myn oogen scheymelen, oft maekt my blindt, keert myn oogen, dat zy geen ydelheyt en sien, in uwen wegh, maekt my levende: En veynsende te slapen, is hy met gesloten oogen in de stadt gevoert, soo dat hy mocht met den Apostel seggen: My is de werelt gecruyst, ende ik der werelt. Van daer is hy naer d'universiteyt van Loven gecomen, heeft sijn Philosophie gedaen, en voorts in de Godtheyt, en geestelijke Rechten gestudeert, ende alhoewel hy mocht, en conde (wat men raeyde oft niet) noyt meer als Basselier willen worden. Onder de veelderley sorgen der studie, hadde die van de deugt d'overhant, achtende ydel allen menschen geclap sonder gebedt gevoyert.
Wandelende onder de serpenten, en heeft hy niet sonder perijkel ontloopen, der dochters wil ik seggen, aenblaesende fenijn: want als zijnde in volle jeugt, wierdt hy liefdens weerdt geoordeelt, den welken een arg gedierte willende bekomen, is stillekens in zijn kamer gecomen, 't welk, ten waer hy met vuysten hadde afgekeert, soude groot gevaer geloopen hebben: welken schadelijken strijdt, gewonnen hebbende, heeft de gratie van suyverheyt (en gelijk sommige sustineren) sijn leven lank behouden: want hy was van doen af, van Godt verkoren om de Beggyntjens te regeren. Priester gewijdt zijnde, is naer Ceulen gereyst, alwaer hy versocht is geweest om de kinderen van den Prins, en Hertogh van Gulik gade te slaen, en t'onderwysen, 't gene hy om de bedorventheyt des Hofs, afgeslagen heeft, maer niet geweygert andere te leeren, hopende onder dese, meerderen voortgank, en pro- | |
| |
fijt te doen: en in der waerheyt, van sijn leerlingen zijn veel deugdelijke en weerdige Mannen geworden, veel Pastoors die hier en daer ook van Beggynhoven zijn geweest, namentlijk Guillielmus Michiels, en Joannes Boyaerts, Pastoors der Beggynnen van Luyk, die in den tijdt van 40. jaren noyt yet buytens tijdt genut hebben: den eenen heeft 80. ende den tweeden 90. jaren geleeft: en andere die veel Cloosters soo van Mans als Vrouwpersoonen hebben geregeert, meestendeel zijn ook in Cloosters gegaen.
't Is ook te bemerken dat onder soo veel discipelen die hy gehadt heeft, nochtans noyt stoodt of slag gebruykt heeft, een woordt, een oog-wink was genoeg om te doen 't gene hy wilde, 't welk d'andere met veel royen en slagen, noch niet en conden verkrygen. Nu eenigen tijdt te Ceulen gewoont hebbende, is hy geroepen en gekosen geweest om Pastoor van het Beggyn-hof te Diest te zijn. Daer woonden doen ter tijdt in 't selve elf hondert Beggynnen t'samen, van de welke (gelijk den roep is) op een jaer alleen, seven hondert zijn begraven geweest. Te seggen, wat moeyte hy in 't beginsel heeft gehadt, om de zeden en manieren te vermaken, is by naer onmogelijk: want siende dat den loop en klappernye gewendiglijk aengenomen hadde, om 't selve te verbeteren, ende te beletten, heeft hy een nieuwe straete gemaekt, en van den kant van het Beggyn-hof eenen muer van den grondt op-gemets, om de oogen en voeten, der voorbygaenders, van in het Beggyn-hof te sien, oft te loopen, af te keeren: en om dese vryheyt te becomen, heeft hy al eenige duysenden besteedt.
Twee Conventen heeft hy in 't selve gesticht, 't eerste van den H. Geest, in 't welk 14. Beggynen en in het ander 9. ter eeren van de negen Chooren der Engelen onderhouden worden. Hy heeft veel voorhoven, en gerspleynen gemaekt, en in het op-rechten en verbeteren der bouwen, heeft hy | |
| |
sijn vernuftheyt gethoont. Onder alle sijn wercken tot meerder eere Godts gedaen, is wel het principaelste, het Clooster der Grauw-susteren tegen het Beggyn hof aen, 't welk hy van uyt den grondt heeft doen op een nieuw erbouwen: en in 't selve gestelt vijfthien Beggynen, de welke t'samen op eenen dagh, het H. Cruys voorgaende zijn ingeleydt geweest, en het grauw habijdt hebben aengetrocken, ende ook naer een jaer verloopens, hebben in 't selve hunne Professi gedaen. Sy dienen de zieken, en tot groot solaes der gemeynte, staense de stervende by.
Maer yemant sal vragen, van waer kreeg dien goeden Heer al dat gelt. Hoordt met een woordt, hy hadde eenen offerstok gemaekt, en over den selven sijn Priesterlijke benedictie gegeven, en al wat hy bequam wierp hy daer in: ook door het medoen van andere goede vrienden, vondt den selven altoos vol. Daer zijn ook onbekende uyt verre landen gekomen, die een notable somme gout hebben geoffert. In Statuten t'ordonneren, en de goede gewoonten te doen onderhouden, was hy nacht ende dagh besigh, en die wierden meer uyt liefde, als commande volbrocht. Voor de Rechters van d'Inquisitie der geuserye beschuldight, heeft sy selven soo gesuyvert, dat sijn vyanden selfs ootmoedelijk quamen vergiffenisse bidden.
Smorgens vroeg was hy gewoon sijn geteyen te lesen, naer dien las hy Misse, dan gaf hy de werklieden werk, en sagh wat sy doen moesten, soo dat hy noyt stil en stondt. Hy was voorsienig, goeden raedtsman, en vol beleeftheyt, een yegelijk socht by hem te zijn, mits hy een gemeyne, soete, en geen opgestoefte aenspraeke hadde: maer het woordt Godts preekte hy met volle serieusheyt, ende alhoewel genoechelijk, nochtans den geestelijken dienst doende, gonk seer majestieus. Sijn kleederen oft dracht, was gemeyn. Noyt en quam hy in 't openbaer als in 't lank. In de kleederen
| |
| |
beminde hy de simpele reynigheyt, berispte swarelijk d'onnuttige curieusheyt. Hy was soo sober, dat hy voor sijn twintighste jaer, noyt wyn oft goet bier geproeft en hadde; hy vluchte de wellusten, beminde de matigheyt, haette de slamperyen. Onder het noenmael wierdt altoos wat goets gelesen. Hy gebruykte een matras, noyt bedde, 't welk eenen student (geen Beggyn) schikte, en keirde sijn kamer. Op alle hooge Feest-dagen, vernieuwde hy sijn geloften, en goede proposten. Syn manier van leven, en heeft hy soo seer uyt sijn selven niet, als wel door 't ingeven van den H. Geest gereguleert: en 't gene hy niet sonder particuliere gratie voorgenomen hadde, volbrocht hy eerlijk, en gebeurd'et, hy daer in yet quam te luttel te doen, verdobbelde 't selve op een ander. Hy was sober, en arm van geest: naer den regel van 't heylig Euangelie.
De geestelijke ampten en beneficien, heeft hy dikwils geweygert, en als hem een goet erf-deel was toegevallen, heeft sijn broeders en naeste vrinden laten onder hun deelen. Hy wenschte niemants anders goet, en hy en was in 't sijn niet te seer uytgestort, maer rechtsinnig, van alle gierigheyt vervremt. Al was hy liberael tot den armen, daer om en was hy niet spariger, hy was meer bedroeft van den overvloet, als ydelijk verheugt, en dankte Godt hoogelijk, dat hy niet eygenbaet-soeckig was, en dienden den armen, en vraegde dikwils aelmoessen voor hun. Van het luttel dat hem overbleven was, heeft hy voor sijn doot by testament gedisponeert, kleeren en boeken heeft hy belast uyt te deelen, niet te vercoopen. Gevoelende de doot aencomen, heeft sigh selven tot die, teenemael geprepareert, maer gelijk men meynde, dat hy noch langer soude geleeft hebben, en de grootachtinge van sijn deugdelijk leven wijdt en breedt verspreydt zijnde, heeft hem den seer Hooghweerdigen Cardinael Granvel, Aertsbisschop van Meche-
| |
| |
len, Deken gemaekt van heel het distrikt van Diest 't welk hy om sijnen ouderdom en ziekte, niet lank en heeft connen bedienen. Als hy nu naerder en naerder de doot quam, heeft hy voorsien, dat alle dingen met de Beggyntjens wel mocht blyven gaen: en op dat hy de gedachtenisse des doots altijdt in sijn memorie soude hebben, heeft hy sijn dootkiste lank te vooren doen gereet maeken, en altoos voor oogen gehadt. Als het dan Godt gelieft heeft sijnen dienaer te roepen, en uyt den kercker van dit sterffelijk leven te verlossen, veertigh jaeren gearbeydt hebbende, en t'seventigh oudt zijnde, heeft hem de quade cortse bevangen. Den dagh voor sijn sterven, wierdt hy besocht van den seer Eerweerdigen Heer myn Heer Laurentius Maes, tweeden Bisschop van den Bosch, van welke visite hy soo blyde was, en Godt ten hooghsten bedankte, dat hy sulk eenen cloeken Campvechter van 't Catholijke geloove, naer hem in 't leven liet.
Ten lesten, verzien sijnde van alle de Kerkelijke rechten, is hy tot groote droefheyt van alle goede menschen gestorven den 19. Junij in 't jaer 1578. Hy leydt begraven op den hoogen Choor, onder eenen grooten steen, voor den Hoogen Autaer, naer dat hy het Beggyn-hof van Diest gedient hadde 39. jaren 7. maenden, en 6. dagen.
Ick en magh hier niet achterlaten, dat alswanneer de stadt van Diest was onder het gebiedt der geusen, en sy voorgenomen hadden de Kercke van het Beggyn-hof af te worpen: Hoe myn Heer Escius naer sijn doodt gesien is geweest, met gecruyste ermen, door en door de kerke passeren, ende de selve tegen de brandt-stichters beschermen. Nochte dese openbaringe en is niet te vergeefs geschiet, mits stracx d'oproerige veranderende van sin, de Kerke gansch en geheel gebleven is. Uyt Ryckel. I. B. Gamaye, en andere.
| |
| |
| |
Jouff. Anna Berchmans heeft haer leven beschreven op de maniere als volght.
BEminden in den Heer, naedemael gy my seer dikwils vermaent ende gebeden hebt, om UL. te kennen te geven, eenige saeken, de welke my alleen bekent zyn, en tot de welke ick meerder schroom heb om te verhaelen, als om te ontfangen de sententie des doodts, soo dwingt my het bevel van gehoorsaemheijt soo seer, door een gedurige vroeginge der conscientie, de welke my soo geweldig praemt, om de pen in de hant te nemen, dat ik vrees te vallen in de straffende handt van Godt, is 't saken, dat ik het selve willens soek te verswygen. Om dan geen eygensinnigheijt oft eygen goetdunken in my te voeden, en my van veel gratie te berooven, soo bid' ik u, ô Christe Jesu, dat gy mijn pen' gelieft te trecken, om te verkondigen alle de gratien en wonderheden, die gy aen my getoont hebt, dat ik niet een woort en magh schryven, als tot eer en glorie van uwen H. Naem. Gy weet, ô Heer, dat ik u dikmael vergramt heb' door veel groote menigvuldige sonden die ik gedaen hebbe, ende nog soo komt gy my toonen uwe groote onbegrypelijke liefde, niet als een, die u soo seer vergramt heeft, maer als oft ik u op het alder-perfecxste gedient hadde, gelijk ik u schuldig ben, het welk verre van my is: want als ick eens gaen bedenken den tijt die ik overgebrocht heb' in myn jonkheijt, soo en bevind' ick niet een goede genegentheyt in my, het welk verre is van goede werken: Het gonk als doen met my als oft ik geen Christen mensch geweest en hadde, want myn verstant dat was heel van Godt vervremt, min oft meer als oft ick geenen Godt oft
| |
| |
Hemel gekent en hadde, gelijk de onredelijke dieren die geen verstant en behoeven. Ik en peysde nivers op, als op spelen, en op ydelheijt van dese werelt. Waer wat nieuws te sien, oft te hooren was, daer haeckten ik naer, om by oft ontrent te zyn, ja! ik hadde liever te verwachten, dat myn Ouders my hadden doen sonder eten slapen gaen, als diergelijcke genoegten oft ydelheijt te laeten. Dat het my toegelaeten geweest hadde, ik soude heel nachten overgebrocht hebben met spelen, waerom ik mijn Ouders seer vergramde, en besonderlijk myn Moeder, de welke soo gram op my wirt, dat sy my hierom dikwils sloeg, en ick was soo boos, dat ick nauwelijcx naer kyven oft slagen en vraegde. Smorgens als ik op stont, begost ick te singen, en dat duerde by naer den heelen dagh door: waerom ik dikwils bekeven wiert, want myn Moeder die docht my wat quelligh te sijn, om dat sy my soo cort hiel, en niet en dede als queken oft preutelen. Sy mogt niet lijden dat ick imant aensprak. Als ik begost wat jaeren te krygen, ik en was met veel aenspreken niet seer gehant, maer wel tot spelen, nogtans was myn Moeder heel jaloes op my, en woude my heel kort houden, vreesende, om dat ik soo woest en wilt was, oft ik voor my selven niet wys genoegh, geweest en hadde.
Den Heer zy gebenedijdt, die my soo bewaert heeft door sijn goddelijke gratie, want de Ouders en connen in dees sake niet te seer gesorgen, hoe wel dat ik daerom dikwils seer gram wiert, te meer, om dat ick tot sulkx niet genegen en was. Ik begost quay sinnen te krygen van de groote quelligheijt van myn Moeder, want ik en kost geen kyven verdragen. Ik peysde, k' sal van haer gaen loopen, en gaen van deur tot deure om godts wil, liever als al den dagh door dit gepreutel te hooren. Het was my sulken verdriet, dat ick niet en wist waer my keeren oft wenden, my docht dat ik in den | |
| |
Hemel was, als ick wat van kant was. 'K meyne dat de meeste oorsaek is, dat ik den sin gekregen hebb' om geestelyk te worden, om dat my soo verdroot het gecakel van myn Moeder. Ik hadde eenen grooten inwendigen stryt, niet wetende wat ik wou aenvatten. Ik peysde, word' ik geestelijk, ik en sal daer niet me konnen doorgeraken; als ik my tot stilte gaen begeven, dan sal ick siek worden, en begeef ik my tot geen stilte, soo sullen sy my weg senden: wat raet met my, dan sal ik van een iegelyk bespot worden, soo is't beter dat ik niet en begin, want de beschaemtheyt sou te groot zijn. Ylaes! met wat hooveerdye was ick gequelt. Wederom aen den anderen kant, peysden ik, blijf ik t' huys by myn Ouders, soo sal ik sterven van verdriet: Want hoe seer dat ik soeck myn Moeder te believen, soo salder altoos iet verdraeyt zyn, en ik en sal nimmermeer vree hebben. My docht dat ik altoos oorsaeke soude zijn van haer gramschap, en ick nimmermeer gerust van conscientie, den strydt en was niet kleijn die ick hadde. Ick hadde wel goeden raet van doen gehadt, maer ik en vraegde geenen raet, want ik was soo bot, en soo kleyn van verstant, dat ik niet eens en dachte, dat ik hier in raet van doen hadde. Ik gink dan langen tijt, al oft ik siek hadde geweest, niet wetende wat doen: hadd' ik kennisse gehadt van Godt, ik geloof wel, dat ik myn beraet niet lank en soude genomen hebben: maer den Heer zy gebenedyt, dat hy my evenwel niet en heeft verlaeten, al was ik soo boos en soo onbedacht, dat ik door syn goddelijke gratie, allenskens nog ben gecomen, en beweegt geworden, om den Heer te bidden, dat ik hem niet en soude vergrammen door groote sonden.
De ongerustigheijt die scheen my te dryven, om mijnen toevlucht tot Godt te nemen. Ik en hadde mijn leven geen ongerustigheijt gehadt, het was voor my wat vrems, evenwel en was ik nog soo wys niet, dat ik by eenen Biecht-vader soude gaen | |
| |
om raet, oft om myn conscientie te openen: maer als ik yvers alleen was, dan en dede ik niet als kermen, suchten en bidden, niet wetende waer ik my toe wilde begeven. Ik hadde grooten sin om in een Clooster te gaen, maer ik en hadde geenen doorset, het stondt my heel swaer voor, soo dat ik my liet voorstaen, dat ik om myn groote woestigheyt, soude uytgesonden worden. Ten anderen, en derfd' ik het myn Moeder niet te kennen geven, vreesende dat sy my soude dapperlijk overgaen, sulkx hoorende: daer by vreesd' ik, dat sy my niet en soude willen tot desen staet helpen, om de groote costen dier op loopen: daer en boven, docht my, dat sy 't my terstont soude verwijten, als ik eens geeren my soude vermaeken, dat ik te wilt ben om geestelijk te worden, gelijk het naderhandt dikwils gebeurt is: want naer veel denken, en herdenken, heb ik by my selven gesloten, dat ik soude gaen my begeven om op het Beggyn-hof te woonen, en begeven my daer tot stilte, en rust.
Ik hebbe dan een Beggyntjen mynen sin te kennen gegeven, en heb haer gebeden, dat sy myn Moeder eens soude aenspreken, en hier toe verwilligen om my te helpen tot desen staet, maer ten heeft niet veel geholpen, want sy en wildender niet eens naer hooren. Het gene dat ik hier naer te lijden gehadt heb van myn Moeder, is den Heer bekendt: het was al dees Beggyn hier, en dees Beggyn daer, my dunkt dat ik het Cruys van mynen Bruydegom, van doen af heb beginnen te dragen. Ik en heb niet opgehouden van myn Moeder te bidden, dat sy my soude helpen, maer al te vergeefs. Sy werde gelijk uyt haren sin, dat ik haer niet gerust en liet. Ten lesten doen sy sagh dat ik niet op en hiel door kyven oft slagen, soo gink sy my bestellen om Frans te leeren, het welk haer wel hondert guldens coste, en dat had sy liever te doen, als my op het Beggyn-hof te bestellen: sy meynde dat ik daer en tusschen soude veranderen | |
| |
van sin, maer sy was voorwaer bedrogen, Godt zy gelooft, want ik vondt in dese stadt daer ik woonde, eenen Pater van de Jesuiten, daer ik my alle weken by gonk biechten, hy cost schoon duyts, dien versterkte my seer in myn goet voornemen. Godt sy gelooft naer een jaer ben ik t'huys gecomen: en ik hebbe wederom alle dagen myn oudt liedeken gesongen, van naer het Beggyn-hof te gaen: myn Moeder siende dat ik niet op en hiel van haer te tempteren, was soo boos op my, dat sy my niet een vriendelijk woordt aen en sprak, min oft meer, als oft ik haer kindt niet geweest en hadde. Dat was my sulken droefheyt, ende benauwtheyt des herten, dat ik met geen woorden en soude connen uytspreken, want voorwaer sy was my soo hert, dat ik 't moet swygende overslaen, want het scheen, dat sy haer Moederlijke affectie tot my hadde verloren. Het gene dat ik 'er can uyt trecken is, dat ik my vastelijk laet voorstaen, dat onsen Salighmaker, doen my dit soo bitter gemaekt heeft, om dat my dit een oorsake soude zijn, om mynen toevlucht alsoo te nemen tot Godt: want ik hebbe naderhandt dikwils ondervonden, dat het verlaten van vrienden, is eenen waerachtigen toekeer tot Godt.
Ick hebbe dan sonder ophouden myn Moeder gebeden, dat sy my toch soude helpen, en ik beloofde haer, dat ik soo seer soude werken, dat sy geen groote kosten met my en soude hebben, sy scheen door een groote onverduldigheyt my toe te spreken, en seyde, maekt u terstont van hier, want ik en magh u voor myn oogen niet meer sien, daerom gaet uyt myn oogen, eer ik my aen u ontgaen, want seyde sy, moet ik u eens onder myn handen krygen, gy en sult geen erdt meer betreden. Voorwaer het was hert gesproken voor een Moeder, maer veel herter, en met meerder gewelt trok my den H. Geest, door de goede begeerten die ik hadde tot het geestelijck leven. Ick hoorde | |
| |
wel dat myn Moeder my uyt grammoedige passien, woude uyt haer oogen hebben, maer ik geliet my, oft ik my hadde laten voorstaen, dat sy daer mede te vreden waer, dat ik soude gaen: oversulkx antwoorde ik haer op het vriendelijkste dat ik cost, ende seyde, want haer beliefde, dat sy my wat soude geven om mede te dragen: sy vraegde, wat wildy hebben, maer ik en hebbe haer niet geheyscht. Sy en gaf my niet meer, als ik noodelijk van doen en hadde van kleeren, en soo liet sy my slechtelijk gaen. Als ik wegh was, en dede sy niet als krijten en suchten, en ik was ter contrarie seer verblijdt, want my docht dat ik in den Hemel was, noch ik en vondt nievers geen swarigheyt in, het scheen dat op het Beggyn-hof, geen lijden voor my te vinden was.
Voorders ik kreeg groote begeerte om veel te bidden, soo dat ik wel heel dagen soude overgebrocht hebben in de Kerk, den tijdt was my altoos te cort, en als ik uyt de Kerk was, dan gink ik my begeven om te spelen, 't welk my ook soo ter herten gonk, dat ik op geen ander dingen en dachte. Ik houde dit voor een groote gratie, want hoe seer dat ick tot ydelheyt genegen was, even wel daer nimmermeer mede becommert en was op ons bequamen tijdt.
Van dien tijdt af, dat ik uyt de werelt gegaen ben, wies in my desen trek tot het gebedt, alle dagen meer en meer, nochtans en had' ik geen verstandt als van den Pater noster, ende Ave Maria, met den mondt slechtelijk henen te seggen, want ik was heel bot en plomp van verstandt: ik begost groote begeerten te krygen tot de Sermoone, ik verstondt den Predikant seer wel, maer ik en kost niet een pointjen onthouden, 't welk my een groot Cruys was, te meer om dat ik groote bewegingen gewaer wierdt, om onsen lieven Heer op het alderbest te dienen, 't scheen dat ik met eenen Goddelijken dauw, van binnen bekleedt wierdt, sulc- | |
| |
ken wasdom begost ik in myn ziel gewaer te worden: geen dink en viel my swaerder, dan dikwils te biechten, en dat sproot uyt beschaemtheyt, om dat my docht dat ik geen kennis en hadde van myn gebreken. Ik begost my gaen te begeven om de Levens der HH. te lesen, waer in ik groot behagen kreeg. Als ik wat gelesen hadde, begost ik my hier mede seer te bekommeren, en te peysen wat my noch al resteerde. 'k Begost my te verwonderen van de stryden die sommige gehadt hadden: ik verstondt dat wy door veel strijden, en tentatien, den Hemel met gewelt moesten winnen. 'k Peysde by my selven, wat dit voor strijden moest wesen, en hoorde eens het Leven van de H. Euphrosia lesen, de welke veel strijden, en tentatien gehadt hadde: ik gonk hier naer op myn Celleken, en peysde, dat ik dit Heyligh Maegdeken soude kiesen voor myn Patronersse, op dat sy soude voor my bidden, oft ik ook eenige tentatie kreeg, want ik en wist niet wat tentatie was.
Het soude aen sommige dienaeren Godts, wat wonders en wat vremt dunken te zijn, soo cleyne verstant te hebben, gelijk ik doen hadde, nochtans was ik twintig jaren oudt: 't gene voorwaer tot troost van sommige is, de welke dit hoorende, den Heere souden loven van sijn gratie, oft hyse gelieft vroeg oft laet uyt te reyken. Ik begost dan corts hier naer al wat ongerustigheyt in myn conscientie te hebben, nochtans en wist ik qualijk waerom. 'k Geloove wel dat het quam, om dat ik wat trek begost te krijgen tot Godt 'k Wierdt al wat treurig in myn selven, nochtans hiel my soo vlytig als 't mogelijk was, maer myn levendig coleur begost wat te vergaen. Men vraegde my dikwils wat my gebrak, maer ik en liet het niet blijcken, want ik wist het selver qualijk. Myn Overste, oft Novitie Meestersse begosten my te vragen, oft ik eenige penitentie dede, ende ondersocht my cherpelijk, vreesende dat ik my selven soude doo- | |
| |
den. Ik strede daer tegen met alle myn crachten, ende en woude niet leyden dat ik eenig verstandt hadde van sulke dingen. Ik vraegde haer wat penitentie was, daermen sy selven cost mede dooden, ik lachte daer mede, en seyde och lieven Heer, hoe verre syde verdoolt, dat gy sulke opinie van my hebt, gy soudt my wel vervaert maken, want moet ik den Hemel winnen met sulke penitentie, soo vrees ik dat ik den selven niet en sal bekomen, om dat ik soo traeg tot sulkx ben! 'k gaf haer groote materie om my in vrè te laten, sonder my voor dien tijdt veel meer te vragen: maer haer ondersoek diende my voor een spoor, om met meerderen yever voorts te gaen in penitentie, in verstervinge, in het gebedt, in leren en nachtwakinge, de welke my aldermeest diende voor voort-gank in de deught, principalijk om dat men dan bidt sonder becommeringe, en met aendachtigheyt versoekt vergiffenisse der sonden, en uytter herten dan versoekt gratie om Godt oprechtelijk te dienen. Ick hebbe dan alle middelen begost te soeken, om den Heer te dienen naer myn vermogen, en dikwils door den dagh my gewent met der herten te seggen, Heer geeft my gratie en sterkheyt om u te dienen: en gelijk ik seer gequelt was met de pyn van den steen, soo en was ik met de selve noch niet te vreden: want ik peysde, de pyn die ik hebbe, geeft my onsen lieven Heer, om dat ik soude lyden voor myn sonden, en om dat ik de pyn die mynen Saligmaker voor my geleden heeft, te beter soude indachtig zijn: soo behoor ik dan my selven noch wel wat meerder pynen aen te doen, om te thoonen dat ik uyt liefde myns Bruydegoms, hem begeerde in sijn lyden te volgen, soo dat ik my met veel verstervinge seer hebbe gepraemt.
Ik trok myn beddeken van de koets, en gonk op het stroy liggen, en leyde eenen grooten steen vol hoeken onder myn hooft, trok een hayren kleedt aen, lank van den hoofde tot de voeten, soo dat | |
| |
ick daer door myn gesondt coleur heb verloren, en ben heel bleek geworden: al die my sagen hadden medelyden met my, en sy meynden dat myn proef-jaer soo hert viel, en vraeghde my dikwils, oft ik daer niet geeren en woonde, jae de Moeder selver, begost my dit ook te vragen, want sy en wist niet wat my deerde, maer ik heb met een groote resolutie geseydt, neen, ik en weet daer het minste niet af, want my dunkt dat ik hier in den Hemel gecomen ben. Ik sal u wel seggen seyde ik, wat my gebrekt, om dat gy soudt te vreden zijn, ik ben seer gequelt met den steen, daer hebb' ik somtijdts groote pijn af, daerom magh ik soo bleek sien. Als sy dit hoorden, liepen om den Doctoor, den welken seyde, dat ik noch Martelaers pijn sou lijden: hy ordoneerde my veel medecynen, maer sy en hielpen my niet. Ik hebbe bykans een heel jaer, alle dagen medecynen genomen, en ik dede al wat sy my voorleyden, Als sy sagen, dat ik alle dagen meer achterwaerts gink, soo sijnder eenige Religieusen geweest, die hebben geseydt, dat dit onse Novitie waer, wy souwender wel me omspringen, want sy bederft haer door ondiscrete penitentie. Sy hebben my weer gaen op een nieuw ondersoeken, ik hebse van mijnen hals geschudt, soo ik best cost. Sy dreyghden 't mijnen Biechtvader te seggen: daer mede was ik wat vervaert, want ik en wist niet, dat ik sonder sijnen raedt niet en mocht doen. Het was my leedt, dat ik daer onwetende in was: ik gonk by hem mijn onwetentheyt te kennen geven, en ik vraeghde hem oft hem beliefde, dat ik alle dingen soude laten staen, oft niet, dat ik hem in als gehoorsaemheyt belofde. Hy gaf my consent om meer te doen, als oyt te vooren. Ik gonk hier stillekens in voort en ik begost te smaken naer Godt, met eenen grooten trek, soo dat ik my selven groote pyn aen dede.
Maer eens vroege (om dat ik my niet wel en gevoelde) met oorlof slapen gegaen zijnde, 't minste | |
| |
achterdencken hebbende, datse naer my souden comen sien, soo is de Moeder savonts ontrent den thien uren op mijn Celleken gecomen, en heeft my gevraeght, oft ik niet van doen en hadde, oft de pyn noch niet wat gemindert en was: ik seyde, datse al lijdelijk was, en dat ik wat geeren soude geslapen hebben, op dat sy soude wegh gegaen hebben, mits ik vol vreese was van betrapt te worden, gelijk het ook geschiede. Want vast by my comende, en mijn handt nemende om mijnen pols te tasten, wierdt sy gewaer, dat ik op den stroy sak lagh, en seyde, wel, gy light sonder bedde! hoe vrindelijk ik haer badt, dat sy my soude gelieven te laten rusten, moest ik terstondt opstaen, ende sy mijn bedde selver gemaekt hebbende, leyde my daer op, seggende, nu hebb 'ik u op het stuk bevonden, daer ik soo langen tijdt ben op uyt geweest, nu voordaen sal ik u wel anders hebben: men can denken, hoe bitter my dese woorden opquamen, en om te zien oft ik haer ook gehoorsaem was, quam sy een uer daer naer wederom, en noch op ander tijden te middernacht: maer sedert dien keer, en heb ik haer noyt ongehoorsaem geweest, naer dat sy my die penitentie op gehoorsaemheyt verboden hadde. Tot noch toe haer eygen woorden.
Als sy nu haren wille, aen dien van haer Overste ten onder gegeven hadde, wenschende evenwel nochtans te lijden, soo zijn van doen af de pijnen van den steen, allenxkens soo vermeerdert, en verwortelt, dat de pyn scheen onlijdelijk te zijn: en om dat haren drift van lijden al meerder was, soo sondt den Bruydegom haer noch toe, sulke sweeringen in haer hooft, dat haer docht dat sy dul van de pyn wierdt, en al die by haer woonden, hadden sulken medelijden, dat sy dikwils al krijtende, 't selve niet langer connende gesien, van haer moesten wegh gaen: want soo d'een pijn wat gestilt was, quam d'ander soo veel te vehementer | |
| |
aen, ende de Mede-susters altemael siende, dat sy haer niet en conden helpen, vermaenden haer tot patientie in haer pijnen, die sy ook verduldighlijk heeft acht jaren lank verdragen: alhoewel sy noch liever gesondt hadde geweest, waer 't saken sy keus hadde mogen hebben: en naderhandt kreegh sulken grooten troost in haer pijnen, dat sy soo lief soude gehadt hebben van pijn te sterven, als sonder pijn te blijven leven. Doen de pyn wat lijdelijk was, dan was sy soo vlijtigh, dat alle haer Mede-susters daer schenen blijdtschap aen hun hert af te gevoelen, en een luttelken pyn en soude haer van het spelen niet gehouden hebben, 't welk wel gebleken heeft, op eenen recreatien dagh, alswanneer sy met haer Mede-susters, handt aen handt is voorgegaen, en den dans leyde: maer soo sy nu in het trecken was, soo heeft sy haren arm uyt de notte op de schouwer getrocken, noch en hiel sy daerom op van spelen, maer seyde tot haer Mede-susters, dat sy wat stil souden ophouden, tot dat sy haren anderen arm soude genomen hebben, om dat dien haer soo seer dee. Sy hadde genoegh te doen om haer te wederhouwden van schreeuwen, door de groote pyn die sy gevoelde, nochtans en hiel niet op van spelen tot het leste toe. Waer uyt, gelijk sy schrijft, mogdy wel peysen, hoe wilt en ongetemt dat ik was, heel genegen tot spelen en jocken. Den arm wederom ingestelt wesende, zijnde op haer celleken, tusschen den donderdagh en vrydagh snachts voor kersmis, heeft sy Godt gebeden, om vergiffenisse van alle hare versuymelijkheden, ende versocht de Goddelijke gratie om voordaen beter waer te nemen, het verwinnen van sommige genegentheden, de welke haer ondertusschen grootelijkx beletten, om haer met Godt te vereenigen. Sy beclaeghde haer met groote droefheyt des herten over dese sake, en omhelsende verscheyde keeren Christus hangende aen het Cruys, wierdt haer hert soo vervult met me- | |
| |
delijden over die bittere Passie ons Heeren, dat sy niet en soude gelooft hebben, dat eenen mensch tot sulken medelijden soude connen comen waer 't saeken sy het selver niet geproeft en hadde.
Haer dan bevindende in alsulke benouwtheijt, begost te vreesen, waer 't by aldien sy langer in dese materie bleef, sy sonder twyffel, hare sieckte grootelyckx soude vermeerderen. Oversulckx soo heeft sy haer gaen begeven op den weg, om de H. Maget Maria te vergeselschappen, met den H. Joseph naer Bethleem. Doen begost sy t'overleggen, hoe dat het herte van Maria vervult was van liefde tot haeren gebenedyden Sone, die sy besloten hadde in haer H. lichaem, met wat begeerte sy is onsteken geweest, om de H. Dryvuldigheijt en dat wonderlijk Mysterie der Menschwordinge haers Soons te eeren, en te bedanken over het geluk dat haer geschiet was, overleggende geduerig in haer hert, dat sy dit niet weerdig en was, met groote verwonderinge den Hemelschen Vader lovende, dat hy door een over naturelyke gratie, haer daer toe verkosen hadde sonder verdiensten. Boven dien overleyde sy ook, hoe groot de liefde van de H. Maget moest zyn, mits sy niet eens en heeft gepeyst, op hare groote aermoede in de welke sy was sonder besorght te zyn, voor eenige uytwendige nootsakelijkheden, dan dat haer herte vervult was met een geduerige danksegginge.
Ik Anna Berchmans ('t zyn haer eygen woorden) Beggyntjen van Diest, wesende in de Misse besig om my te bereijden, tot het ontfangen van het H. Lichaem Christi: hebb' ik in mijn selven veel onvolmaektheden gesien, waer over ik my bedroefde, niet wetende hoe dat ik die onvolmaektheijt soude bedecken: oversulcx heb' ik begost de H. Maget Maria te bidden, dat sy door haer Moederlijke compassie, soude gelieven te willen bedecken mijn onvolmaektheijt, met alle haer H. Deugden ende verdiensten; maer overleggende met mijn | |
| |
gepeysen myn groote slappigheijt in het dienen van dees bermhertige Moeder, en in het oeffenen van haer H. Deugden, soo heb' ik my selven heel onweerdig gevonden, om iet te verkrygen. Daer naer heb' ik onder de Misse gehoort, den Priester seggen Sanctus, Waer door ik ben beweegt geworden, om de Heyligheijt van den Sone Godts aen te roepen, ende den Sone Godts hem terstont tot my nederboogende, scheen aen myn ziel te geven eenen oversoeten kus, door den welken den Sone Godts, de selve participant maekte van syn Heyligheijt, soo der Godtheijt, als van sijn menscheijt, op dat ik hier door bereijdt zijnde, sonder uytstel soude gaen ter H. Communie. Ik ben dan gegaen met een groote gevoelijcke liefde, ja mag seggen een goddelijke liefde. Als ik dan den Heer ontfangen hadde, soo scheen my den Sone Godts te vatten in sijnen arm, ende my te presenteren aen Godt den Vader, ende Godt den H. Geest seer verheugt zijnde, en glorierende over het schoon ciraet van sijn Heijlige verdiensten, met de welke hy my bekleet hadde, ende verciert in de Heijligheijt die hy sigh gegeven hadde in sijnen eygen Persoon: waer over ook sulken behagen gehadt heeft Godt den Vader in die ziel door de heylighijt van sijnen eenigen Soon, dat hy, al oft hy hem niet en hadde konnen wederhouden, met den H. Geest om te geven aen die ziel hunnen kus, om daer mede te geven volle benedictie, van de heele Heyligheijt der H. Dryvuldigheijt.
Andere veele revelatien en visioenen, heeft sy seer dikwils gehadt, ook veropenbaringen als van den H. Ignatius, den Saligen Stanislaus à Kostka, ende den gesuk-saligen Joannes Berchmans der Societeyt Jesu, van haer Maegschap.
Sy is gestorven den 7. van November in't jaer 1665. uyt de Missiven van Jouff. Huveneers. Siet Paulus vanden Boom. fol. 191.
| |
| |
MARIA VERSCHUREN van Meirhout geboren, Beggyntjen zijnde te Diest was seer ootmoedig, eenvoudig, gesedig in huysraet en kleeren, ende seer genegen tot het inwendig gebedt en verstervinge. Sy was onder haer mede susters in conversatie als eenen Engel, en dede hun den regel seer precies onderhouden. Sy communiceerde soo dikwils als 't Communie dagen waren, dry keeren ter weke. 't Gebeurde eens, geenen Communie dagh zijnde, en sy knielende voor den Autaer, aen den welcken eenen Priester Misse las: die de geconsacreerde Hostie gebroken hebbende, was seer verbaest, doen hy de selve wilde nutten, om dat 'er een stukxken weg was, 't gene hy neerstelijk socht: 't welk sy ziende, is stillekens opgestaen, om hem in rust te stellen, en heeft geseydt, myn Heer en soekt niet meer. Sy is gestorven den 20. Februarij 1669. Uyt de Missiven van Jouffrouw Huveneers, groot Jouffrouw van Diest.
JOANNA SUYSKENS geboren in de Meyerye van den Bosch, zijnde Beggyntje te Diest, was seer Godtvruchtigh, ende met een geduerigh overpeysen en mediteren, op het leven, en lijden Christi, bleef sy den heelen voor noen in de Kercke, soo lang als 'er Missen gedaen wierden; te weten allen dagen vyf, de welke sy meest diende, en als sy t' huys quam, gonk op haer kamer, alwaer sy veel beelden hadde van de Passie Christi. Sy brocht dikmaels heel nachten over met bidden, soo dat sy somtijdts noch voor haer slaep plaets, als d'andere Beggyntjens smorgens opstonden, gevonden wierdt op haer knien. Sy gaf aen den armen om Godts wil al dat sy hadde, tot haer bedde toe. Sy woonde by een Beggyntjen die haer seer heeft geoeffent, 't welk sy met groote verduldigheyt al verdroegh, en is gestorven den 28. van October in 't jaer 1671. naer dat sy 16. jaren Beggyntjen was geweest. Uyt de Missiven van Jouffrouw Huveneers.
| |
| |
ANNA VANDER HEYDEN te Kermt in 't landt van Luyck geboren, was van jonkx af seer Godtvruchtig en gesedig in haer kleeren, met verfoeyinge van d'ydelheyt des werelts. Sy is te Diest Beggyntjen geworden en heeft aldaer haer selven waergenomen in 't gebedt, ootmoedigheyt ende verstervinge. Sy was den armen seer toegedaen, en die sy niet en conde helpen met haer middelen, hielp die met goede vermaningen. Sy genas, door sekere medicamenten veel menschen die eenige accidenten, namentlijk quade oogen hadden. Sy gaf haer teenemael over in den wille Godts, biddende dat Godt met haer doen soude, in tijdt en in der eeuwigheyt, wat sijn Majesteyt geliefde. Sy wierdt van haer Overste gestelt om te dienen mijn Heer Joannes Goysens, die van ongeloovige Ouders in Hollandt geboren, en naderhandt van sijnen Heer Oom gedoopt, Rentmeester was van ons Beggyn-hof. Het schijnt dat desen goeden Heer een Goddelijke insprake heeft gehadt: want uyt den Bosch comende, en hoorende seggen dat er een Heyligh Anneken was, doen peysde hy, och dat sy mijn meysen eens wierdt, 't welk ook soo is geschiedt. Hy was een seer deugdelijk man, en is in opinie van heyligheyt gestorven den 6. Augusti 1676. Die hem op sijn sterf-bedde gesien hebben, seyden, wy hebben eenen heyligen gesien. Hy heeft'er 9. oft 10. bekeert tot het Catholyke geloove, die hy uyt Hollandt getrocken heeft, doch door het mede wercken van Anna vander Heyden, soo door haer gebedt, als haer goede vermaningen: sy waren wel t'samen, beyde seer genegen tot de deugt. Anna brocht somwijlen heel nachten over in contemplatie en gebedt: sy hadde grooten strijdt van den vyandt. Den duyvel had haer eens op heyligh Cruys avondt, wel hondert slagen gegeven. Comende eens op haer Camer stondt den duyvel voor haer met een vlammende sweerdt. Godt beroofde | |
| |
haer soo van alle haer crachten, dat sy noch Cruys en cost maken, noch den soeten Naem Jesus noemen. Laet ons haer eygen woorden by schrift achter gelaten, hier by brengen, want in de selve veel fraey dingen zijn.
Tot eer en glorie Godts, en tot saligheyt mijnder ziele, uyt kracht van de gehoorsaemheyt die ik u eerweerde schuldigh ben, hebb' ik begost ulieden te kennen te geven, 't welk ik met mijn verstandt qualijk kan begrijpen, en dat meestendeel door groote verwonderinge, het welk my gebeurt is op H. Cruys avondt, wesende in mijn gebedt, met groote droefheyt des herten bevangen zijnde, hebb' ik Godt gebeden sonder ophouden, dat hy my niet en soude verlaten, maer sterkheyt verleenen om de tentatien, u-lieden kennelijk, te wederstaen: want my docht dat ik moest sterven, van geperstheyt des herten, de welke quam uyt vreese dat ik Godt soude vergramt hebben, door dien dat ik sagh den duyvel soo veel listen gebruycken om my te temteren: wederom dat ik vreesde Godt grootelijkx vergramt te hebben, sonder nochtans te weten merkelijke punten waer mede. Oversulkx soo heb ick voor een Cruys, 't welk ik in myn armen omhelst hadde, geduerig anders niet geroepen en gebeden uren lank, Heer will 'et my toch vergeven, al dat ik oyt tegen u hebbe misdaen, noch en wilt my niet verlaten. Mijn droefheyt was soo groot, dat ik toen niet een woordt anders en souw connen spreken hebben, als Heer vergevet my, ende, en wilt my niet verlaten. Ja het was soo verre gecomen, dat ik die woorden niet meer en cost uytgespreken, dan met gedachten des herten, en ben gecomen tot sulk een overvloedigheyt van tranen, dat u eerweerdigheyt qualijk soudt connen gelooven. In welke uytterste droefheyt gestelt zijnde, is mijn ziel met een overgroote claerheyt omschenen: daer en boven verthoonden hun de H. Maget Catharina ons Patronersse, Maria Magdalena, | |
| |
ende de H. Euphrasia, de welke ik altijdt gewoon was aen te roepen, ende te eeren, van doen ik Novitie was: sy verthoonden hun in 't wit habeyt, op de maniere gelijk de Priesters als sy de albe aen hebben om Mis' te doen zijn, en verthoonden haer niet in gelijke glorie, maer d' een minder als d'ander, nochtans is 't minste schijnsel soo groot, dat ik my vastelijk laet voorstaen waer 't saken dat den duyvel geen macht gegeven en waer om myn verstandt met sijn listen te vervoeren, ende te becommeren, dat ik door het overdenken, en verwonderen soude sterven: want ons herte soude breken door de groote begeerte diemen voelt om Godt te dienen. Ik en can 't niet schrijven gelijk het is.
In het eerste als sy hun aen my verthoonden spraken sy den Gloria Patri in 't duydts volkomentlijk uyt met groote reverentie: soo dat de vrees daer ik in 't eerste aensien, oft opslagh, was, terstondt verdween, en mijn begeerte werdt heel crachtelijk getrocken tot Godt. Daer naer heb ik verstaen dat ik soude den duyvel macht gegeven hebben om my eerst tot onpatientie en verdriet in 't lijden, dat my overquam, te brengen, en daer naer tot groote sonden, om dat ik my met gewelt afgetrocken hadde van het overdenken der Passie en lijden Christi, en gepraemt tot verstroytheyt, van vrees dat ik door dese oeffeninge soude geraken tot een optreckinge des verstants, en dan mocht opspraek lijden, oft begekt worden, want door hooverdye vreesd' ik dat ik mijn eer soude verheffen, en dat ik voor sot soude geacht worden, als ik niet en dee gelijk andere menschen. Oversulckx heb ik meer gearbeydt de menschen te behagen, als Godt. Door welke berispinge my is te kennen gegeven, dat ik Godt meer wederhiel van sijn gratie aen my te geven, als ik dee door alle de sonden die ik oyt in heel mijn leven gedaen hebbe, en dat, om dat alle die andere sonden door het berouw, beneffens den wil van die niet meer te volbrengen, vergeven zijn: en noch- | |
| |
tans met groote ongerustheyt, ende vroeginge van conscientie ben voorts-gegaen, soekende met gewelt my tot alle ydelheyt te begeven. De tweede berispinge was om dat ik niet en wou seggen, dat ik miraculeuselijk genesen was, en dat ik niet t'huys en derfde comen, om geen opsprake te lijden door de subite genesinge, en vervolgens dat ik niet en socht de glorie Godts te vermeerderen. Ten anderen genesen zijnde, moest mijnen Biechtvader te kennen geven dat ik vermaent was alle saterdagen ter eeren van Maria te Communiceren: en soo ik by my selven peysde dat ik hier in, boven d'andere soude uytsteken, en dat ik daer toe geen consent van mijnen Biechtvader soude crijgen: soo is my op mijn gepeys geantwoordt, als gy 't sult te kennen gegeven hebben, al waer 't saken dat het u niet toegelaten en wierdt, en daer by noch een geheel jaer verboden wierdt ter H. Communie te gaen, dat my dat derven niet en soude gerekent worden; om dat ik in elke Communie uyt gehoorsaemheyt gelaten, meerder gratie soude genieten, als andere die de selve met groote reverentie ontfangen.
Soo ben ik dan vermaent my te stellen onder de gehoorsaemheyt van mijnen Biechtvader, en hem alle dese saken te kennen te geven, en van dese fouten mijn schult te bekennen, en ook dat ik niet genoegh betrouwt en hebbe op de hulp van Godt, door de groote vrees die ik hadde, dat my souden middelen gebreken, om die dochter, die my van Godts wegen bevolen was te helpen tot 't geestelijk leven: en waer 't saken dat ick van Godt gratie begeerde te verkrijgen, dat ik my soude begeven om dikwils uyt gehoorsaemheyt te Communiceren, mijn exercitie op het lijden Christi ervatten, ende begeven soude tot meerdere wercken van penitentie, sonder welke middelen, ik den duyvel ander niet en soude verwinnen. Doen ik dit verstondt, overviel my een vrees, dat ik door dese
| |
| |
myne gesontheyt soude krenken: op welke vrees ik voor antwoort gekregen hebbe, niet te vreesen en dat my den Heere sterkheyt soude geven om te volbrengen alle de penitentien die my uyt gehoorsaemheyt soude bevolen worden, al scheenden sy ook onmogelyk om te volbrengen, want den duyvel my hier mede nog soude dikwils ongerust maken. Als ik dan nog sat met de tranen op de wangen, soo is de H. Euphrasia gecomen met een goude roedeken in d' een hant, en in d' ander eenen schoonen gouden cop, met welk roedeken sy scheen de tranen van myn aensigt te haelen het welk sy gepresenteert heeft aen Maria de welke genomen heeft eenen doek, om menschelyk te begrypen, moet t' ik soo te kennen geven, hoe wel het soo niet en was, en sy heeft het perkement het welk de H. Catharina in de handt hadde, en op het welk alle myne fouten gedrukt stonden met desen doek, den welken sy in de hant hadde afgevaegt, en heeft my de benedictie gegeven, ende zyn alle dese gedrukte fouten soo verdwenen dat ik in 't perckement anders niet en kost sien als een schoon doorluchtig beelt op t' welk de geheele Passie van onsen Saligmaker geschildert stont: door welke figure aengelokt zynde ben ik lieffelyk tot Godt getrocom hem met geheelder herten aen te hangen. En de H. Maget Maria heeft my vermaent terstont naer de kerk te gaen, om het lichaem van mynen Saligmaker te ontfangen, en werde soo gewaer dat den ganschen nacht gepasseert was. En ben dan naer de Kerk gegaen, en bemerkende dat het geenen Communie dagh en was, heb' ik in myn stee gaen Mis' hooren, en Godt gebeden dat hy mynen wil soude gelieven te aensien, en my bereet gemaekt om den Heer geestelyk 't ontfangen.
Als nu den tyt hier mede wat verloopen was, soo sprak my iemant aen, en seyde, staet op en gaet achter den Autaer uwen Heer verwacht u daer, ick sag om en tom, maer en sag niemant die my | |
| |
aengesproken souw hebben, en in den choor commende en sag ik ook niemant: ben evenwel achter den Autaer gegaen, alwaer luttel tyts geweest zynde, is by my iemant gecomen in de gedaente van eenen Priester, en heeft my geseyt, dat ik den Confiteor soude lesen, en myn schult spreken over de berispinge die ik gekregen hadde. Al het welk doen ik gedaen hadde, heb' ik onsen Heer ontfangen, en myn herte is met een ongelooffelyke blytschap ontsteken geweest, en den Priester is verdwenen. Tot noch toe haer eygen woorden.
Ende naer dat sy den Heer getrouwelyk gedient hadde, is sy salig gestorven, met het gebruyk der Heylige Sacramenten den 3. September in 't jaer 1672. Uyt de Missiven van Jouff. Huveneers.
Myn Heer PAULUS VANDEN BOOM van Diest van geboorte, en Capellaen van 't Beggyn hof der selver Stadt die Jouff. Anna Berchmans syne nichte, van de welke wy hier vooren fol. 172. geschreven hebben, heeft Beggyntjen gemaekt, was een seer deughdelyk man, en heefter nog verscheyde tot den geestelyken staet gebraght: en al gaf hy veel aen den armen, soo heeft hy nogtans boven dien, het Convent van Maria Coninginne der Apostelen gebout, en met goey incompsten beset. Syn Nicht was al somtyts, doen sy nog leefde, met syn saeken bekommert, maer die opofferende aen de bestieringe des goddelyker voorsigtigheyt, hebben eenen goeden uytval gehadt: want wetende dat hy dikwils in syn Misse verstroytheden leet, badt den Heer dat hy 't hem soude gelieven te vergeven: 't welk sy verkregen heeft. Hy heeft haer nog 16. jaren overleeft, en is gestorven soo vol van goede werken, als van jaeren, den 23. van November 1681. Uyt de Missiven van Jouff. Huveneers.
| |
| |
HELENA ACHTEN was van Peer van geboorte, en is op het Beggyn-hof van Diest geprofessit den 31. Augusti 1692. Godt quam haer in 't eerste met een doodelijke ziekte, besoeken, in de welke sy voornam de ydelheyt te verlaten, en een geheel jaer geen lijnwaet te dragen, en andere besondere werken van verstervinge te doen. Droegh somwijlen een maendt lank een hayren kleedt, en sliep altijdt op het stroy: in den smaek van spys en drank was sy sonder verkiesen, en daer sy maer conde by leven was haer genoegh, en het was haer groote pijn, datse noch met tijdelijke dingen moest becommert zijn. Sy beminde de eenigheyt, nocht en socht haer selven in geender manieren: vreedsamigh sonder yemant moeyelijkheyt te geven, en een yeder seer gedienstigh te zijn, soekende ongeacht te leven. Sy hadde groote begeerte om dikwils te Communiceren, en was altijdt in alles seer gehoorsaem aen haren Biechtvader. De werelt was haer een Cruys, noch en socht yet van al dat 'er in was: sy en vreesde geen opspraek der menschen, maer Godt alleen. Haer ootmoedigheyt is oorsaek dat wy niet meer en weten, mits sy onbekende Leeraers socht om haer inwendigh kenbaer te maken. Sy is gestorven den 8. van April 1700. Uyt de Missiven van Jouff. Huveneers.
MARIA CONINCKX van Beringe van geboorte, is te Diest geprofessit op het Beggyn-hof den 21. September 1687. was seer brandende in de liefde Godts, en hadde seer groote begeerte om alle dagen te Communiceren: ende als sy was eenen dagh sonder ten H. Sacramente te gaen, leedt sy in haer inwendigh groote tormenten. Haer leven is bekent aen den Eerweerdigen Heer Franciscus van Heys, woonachtigh t' Antwerpen in de Hoefstraet, en is Biechtvader van de Witte-susters der selve stadt. Hy weet den staet van haer leven: want doen sy t' Antwerpen diende, was hy haren Biechtvader, | |
| |
ende nu Beggyntje te Diest zijnde, heeft sy hem alle haer inwendigh overgeschreven, die sal UL. beter connen informeren. Sy is gestorven den 14. Junij 1700. Uyt de Missiven van Jouff. Huveneers.
Welcken voornoemden Heer van Heys gesproken hebbende, heeft my versekert, datse naer haer doot, aen diversche persoonen haer heeft glorieuselijk veropenbaert. Datse eens op sekeren Professi-dag van twee Beggyntjens, in de solemnele Misse gewenscht hadde onsen lieven Heere te ontfangen, maer mits sy dien selfsten dagh heel vroegh gecommuniceert hadde, soo en derfde sy haer sigh niet tot de H. Tafel wederom vervoorderen, maer met een brandende liefde ontsteken zijnde, hebben de andere Beggyntjens gesien een H. Hostie uyt den Cop comen, de welke sy heeft bekent wesentlijk genut te hebben. Datse door haer gebeden den brandt geblust, en den duyvel verjaeght hadde: ende seer yeverigh was geweest om haren evenaesten by te staen.
|
|
Auteursrechtvrij