'Biographieën van beroemde mannen uit den Deventer-kring'

[p. 340]

IX. Hendrik Bruin.

Van here Henrick Bruun, een seer devoet man.

Wat mach ic scriven van desen engelschen¹⁾ man? Hij was Gode gename²⁾ ende van den menschen gemynnet, ende nierent en was hij lastich.

Hij was gebaeren toe Leyden van seer rijken eerbaeren olders, mer hij versmade alle rijcheit ende hoecheit der werlt ende gaf hem onder den weerdigen vader here Florens tot enen oetmoedigen sympelen state.

Hij wanderde sympelike als ene duve. Ende mit alre oetmoediger gehoersemheit onderwerp hij hem onder sinen oversten, ende mit sijnre gehoersemheit pynde hij anderen toe stichten, die noch jonck weeren. Ende mit mynlicker gesellicheit³⁾ toevoechde hij hem totten genen, die (fol. 219^r)⁺ beneden hem weeren, daer hij oec een guet exempel mede gaf sinen medepriesters, dat sij hem niet en solden verheffen baven die anderen, die gene priesters en weeren. Hij wanderde

1) engels(ch), ook voorkomende fol. 221^r, bet. engelachtig. Verg. Handschr. D, fol. 24^r: Want hij, d.i. Johan Brinckerinck, was een jonferlick engels man.

2) aangenaam.

3) gemeenzame omgang; ook vriendelijkheid, welwillendheid. Verg.: om sijnre mynliker gesellicker eerbaerheit wille, fol. 123^r (Archief, dl. XXVIII, blz. 1).

+ 219^r.

[p. 341]

alsoe onder die bruders, dat hij in genen dingen en was te straffen dan allene dat hij lange myssen dede. Ende dat vergaf men hem lichtlic; want sij becanden, dat hij niet geringe¹⁾ en conde scheiden van sinen gemynden Ihesu.

Die werlike lude hoerden sine mysse mit groter devociën. Op ene tijt was daer een guet werlic man; dese waert seer ghetemtiert van den viant mit twivel des geloven²⁾ des lichams Christi. Dese stont eens in der kerken ende hoerde des heiligen mans mysse, ende hij waert seer versuchtende van (fol. 219^v)⁺ bangicheit sijns herten om die temtacie, die hij leet. Doe was hem bij die ontfarmherticheit³⁾ Godes; want doe die heilige man dat heilige weerde sacrament opboerde⁴⁾, doe sach dese man een schone kynt op sine hande, dat schone was van formen baven alle die kynder der menschen. Mer daer en wiste die heilige man niet van, ende genc voert in die mysse ende eynde sij mitter benedixciën. Ende die man genck toe huys walgetroest ende verloest van allen twivel des gheloves des heiligen sacramentes.

Op ene tijt toech die weerdige vader here Florens mit een deel bruders toe Arnhem om oflaet, dat daer op die tijt was, ende daer was dese guede man

1) spoedig.

2) Hier komt voor de 2^de naamv. ‘des geloven’, in de volg. kol. ‘des geloves’. Zie over deze vormen. die beide in het Mnl. gevonden worden, het Mnl. Wbk. op ‘gelove, 2^de art.’

+ 219^v.

3) Gebruikt van God (gelijk hier ter plaatse), Christus en Maria, bet. dit woord: ontferming, erbarming; gebruikt van de menschen, wil het zeggen: barmhartigheid, mededoogen.

4) Bedoeld wordt de akte der elevatie bij de mis. Verg. Moll, Kerkgesch. v. Ned. vóór de Hervorming, dl. II, st. iii, Utr. 1869, blz. 288 volg.

[p. 342]

here Henrick (fol. 220^r)⁺ Bruun mede. Ende hem waert ghevraecht, wat hij wal voer sijn oflaet nemen wolde. Doe antwoerde hij: ‘Dat wolde ic daer gerne voer nemen, dat al diegene, den ic wat guedes sechde, bekiert mochten werden.’ Als dat die ander bruders hoerden, worden sij daer seer in gesticht¹⁾.

Dese heilige man had daer alte grote mynne toe dat hij sinen evenen menschen wat guedes mochte leeren. Wanneer hij colacie dode, soe stont hij ende sprack mit soe groter vuericheit, dat hij niet en marcte, wat bij hem geschiede. Alst dan geveel, dat men ‘Ave Maria’ lude²⁾ onder sine colacie ende alman³⁾ op sine knyen veel, dat en marcte hij niet; mer hij bleef al staen ende uytsprack mit groter vuericheit (fol. 220^v)⁺ dat woert Godes. Doe was daer een guet man, geheiten Cornelijs; dese plach bij hem bliven te staen, opdat die heilige man hem niet schamen en solde, als hij tot hem selven queme.

Hij en waert niet gehindert van veelheit der menschen an sijn eensamheit. Hij sechde: ‘Als ic sie enen hoep van volke, soe denck ic: of ic seege een hoep schape; wat licht my an den menschen?’⁴⁾ Hij was in den arbeit des scrivens al sijn leven lanck. Ende oec was hij altoes bereit tot allen oetmoedigen werken, ende gerne plach hij die schottelen te wasschen.

Hij was een voerganger alre duechden. Altoes was

+ 220^r.

1) ‘in iet gesticht werden’ (zie fol. 195^r; Handschr. D heeft altijd: gestichtet werden) is een term der dev. en bet.: door iets opgebouwd worden.

2) Meer gewoon is de uitdrukking: ‘Ave Maria’ cleppen. Zie Handschr. D, fol. 64^r (W.R.E.H. Opzoomer, Het klooster van Diepenveen, 2^de stuk, 's Gravenh. 1887, blz. 49).

3) iedereen, een iegelijk.

+ 220^v.

4) wat kunnen mij de menschen schelen? wat geef ik om de m.?

[p. 343]

hij van bynnen bekummert mit onsen lieven Heren ende mit sijn gebedt. Hij levede sonder alle sorghe tijtliker dinge. Seer groet stont hem die gehoer- (fol. 221^r)⁺ semheit voer ende nouwe waerde hij sie oec in cleynen dingen, soedat hij achtergelaten heeft een exempel der gehoersemheit alle sinen bruders.

Dese heilige man oetmoedich ende sachtmoedich wanderde in sympelheit sijns herten ende in engelscher¹⁾ puerheit al totten eynde sijns levens toe. Ende hij levede lange baven alle sine medebruders, die van den irsten beghynne weeren. Al sijn leven was één luchtende exempel. In alsulker vuericheit als hij geleeft hadde sterf hij, leesende ende bedende, ende hij betaelde sine getijde²⁾ tot in sinen uytganck. Doe hij toe xi uren sterf, had hij sine none al geleesen³⁾. Hij licht begraven toe Sutphen opten kerchoef santa Wolborich; want daer wonde here Florens op die tijt mit (fol. 221^v)⁺ sinen brude(r)s om des bannes wille⁴⁾, die doe te Deuenter was. Hij sterf ynt jaer ons Heren m cccc ende xxix.⁺

(Wordt vervolgd.)

+ 221^r.

1) Verg. boven, fol. 218^v.

2) ‘die getijde betalen’ (afdoen, een plicht ten uitvoer brengen) is een gewone term der dev.

3) Verg. Dumbar, Analecta, tom. I, Dav. 1719, p. 79: nam antequam expirauit in crastino Bartholomei circa horam xi siue xii diei, ipse dixerat Sextas.

+ 221^v.

4) Deze ban, die zes jaren heeft geduurd, werd opgeheven in 1432. Wie dien tijd wil leeren kennen, leze het belangrijke opstel van Dr. J.M. Assink Calkoen: Scheuring in het bisdom van Utrecht (in de Geschiedenis der Christelijke kerk in Nederland, in tafereelen, dl. I, Amst. 1864, blz. 352-375). Voor het leven der Deventer broeders te Zutphen ‘om des bannes wille’ komt in aanmerking vooral blz. 366 volg.

+ 1429.