'Biographieën van beroemde mannen uit den Deventer-kring'

[p. 410]

I. Gerrit de Groote.

(fol. 110^r)⁺ Dit is genamen uyten leven onses weerdigen vaders meyster Gerijt die Grote.

Meyster Gerijt die Grote was gebaeren van seer rijken eerbaeren walgebaernen olders na der werlt. Ende wal mit rechte was sijn name Gerijt geheiten, ende dat was uyter voersienicheit Godes. Want Gerijt bedudet begerende groet te werden, dat wal in hem vervullet waert na sijnre bekieringe, want hij doe alsoe rechte vlitich was groet te werden in duechden: die werlt toe versmaen ende Christum na te volgen in armoeden ende in verworpenheit, ende voert ander menschen toe trecken ende toe wijsen in den wech der salicheit, overmits sijne zuete predicasie ende leer.

Doe hij noch seer jonck was, waert hij van sinen olders toe Paerijs gesant ter schoelen. Ende hij nam alsoe toe in wijsheiden (fol. 110^v)⁺ ende in consten, dat hij meyster waert in den consten, doe hij mer xviij jaer oelt en was. Hij was seer vlijtich in dat studium, mer niet soe seer om salicheit sijnre zielen als om enen groten name te crigen. Ende want hij een jongelinck was van seer scharpen verstande, soe nam hij alsoe seer toe, dattet scheen, dat hem niement gelijc en was in consten, ende sunderlinge in sommygen consten.

Op een tijt stont dese meyster ende ansach een spyl om tijtcortinge. Dit marcte een devoet persoen, ende

+ 110^r

+ 110^v.

[p. 411]

sprack tot hem: ‘Wat staestu hier ende geveste di tot deser ydelheit?’ recht of hij seggen wolde: Du salste noch alsoedanich werden, dat di alduske dinge niet smaken en sullen; ende lichte hij becande dat in den geeste. Mer dese vermaninge en verstoent die meys- (fol. 111^r)⁺ ter niet noch ten genck hem niet ter herten, mer hij was vlitich in der ydelheit ende dede vastevoert als hij gewonne was.

Als dese meyster dan vaste opgeclummen was die grade der consten ende nu groet geworden was in eren ende in groeter hoecheit der werlt, soe volgede hij vaste sijnre genoechten ende sijnre lust, ende gebruucte sine wijsheit al tot hoecheit der werliker eren, want die achte¹⁾ tot salicheit sijnre zielen en hadde noch niet vele steedes in hem. Als hij dan aldus ene wijle gewandert hadde in hoecheit der ydelheit ende vele beneficien vercregen hadde, soe was daer een devoet Cartuser²⁾ - dese was pater in dat Cartuser cloester bij Arnhem, geheiten Monichuysen -; dese guede man kande meyster Gerijt wal, want hij hadde mit (fol. 111^v)⁺ hem in dat studium geleegen. Ende hij hadde hoeren seggen, hoe dat onse lieve Here enen clusener vertoent hadde, dat meyster Gerijt noch bekiert solde werden tot enen saligen oetmoedigen state. Hieruyt waert hij hape crigende, ende dachte mit alre vliticheit, hoe dat hi bij hem mochte comen ende seggen hem wat guedes. Ten leest en voechdet onse lieve Here, dat hij bij hem quam, doet bequame tijt was. Als sij dan toe samen quemen, weeren sij seer vrendelic tot malkanderen, ende seeten ende spreken

+ 111^r.

1) aandacht, opmerkzaamheid.

2) Hendrik van Calcar. Zie over hem Acquoy, Het klooster te Windesheim en zijn invloed, dl. I, Utr. 1875, blz. 23v.

+ 111^v.

[p. 412]

toe samen. Ende dese guede man pynde sijn nette uyt te strecken om desen groten vysch te vangen, als hij dede; want die gracie Godes was hem bi. Ende onder ander woerde began hij mit hem te spreken van onsekerheit deses levens, van der pynen der hellen, van den ordel ende van (fol. 112^r)⁺ der blijschap des ewigen levens. Aldus mengede hij zuete dinge mit bytteren dingen, opdat sij hem te bet in solden gaen. Ende hi dede daertoe alle sinen vlijt, opdattet hem yo smaken solde; want hij kande wal sinen hogen wijsen syn, ende hij hapte, dat sine bekieringe gheen cleyn profyt doen en solde in der heiliger kerken, alst oec geschiede. Want al die geestlicheit, die hier te lande is wal omtrijnt hondert mylen veer, daer is meyster Gerijt die irste orspronc of geweest. Ende na sijnre doet waert enen devoeten Regulier vertoent, dat hij hadde een gulden cruce in sijnre hant, ommedat hij die irste was, die hier tlande een stervende leven began te predicken. Als sij dan aldus te samen hoer clacie¹⁾ hadden, soe waert meyster Gerijts herte geruert van den Heiligen Gheest, ende (fol. 112^v)⁺ hij waert altemael ontsteken mit groter conpuncien²⁾, alsoe dat hij rechtevoert crech een geheel ofkier van der werlt ende van allen sunden. Als die guede pater dat marcte, soe verblijde hi hem seer in onsen lieven Heren, dat sijn saet, dat hij geworpen hadde, in soe guede eerde gevallen was; want hij hapte, het solde vele vruchten doen, alset oec dede.

+ 112^r.

1) clacie = colacie, collacie.

+ 112^v.

2) con- of compuncie = gewetenswroeging, berouw. Er staat hier duidelijk: ‘conpuncien’.

[p. 413]

Cort hierna lechde hij of alle behagelheit¹⁾ der clederen, ende hij gaf over in die hande des pawes alle sijne grote beneficien - dat weeren pravenden -²⁾. Dit verdroet sommigen van sinen vrenden, ende sechden hem: hij solde die pravenden hoeren kynderen gegeven hebben. Daer antwoerde hi op: ‘Dat my niet nutte en is, solde ic u dat geven?’ Hierna gaf hij oec sijn ander guet in die eer Godes, ende in dat Cartuser cloester bij Arnhem gaf hij een (fol. 113^r)⁺ guet arve. Ende want hij nu enen bereiden wille hadde tot allen duechden, soe was hij vlitich den gueden wille te werke te setten. Ende mit rade sijnre gueder vrende, die hem in Gode mynden, soe toech hij toe Monichuysen, daer hij mit groter blijschap seer vrendelic waert ontfangen. Ende hem waert daer ene celle gedaen, daer hij ingenck mit blijschap sijns herten, ende sechde mit sante Peter: ‘Het is ons guet hier te wesen’³⁾. Ende hij, die gecleedet plach te wesen mit seer sachten ende coestliken cleederen, dede nu an een haren cleet, dat seer scharp was op sijn bloete licham; dit cleet was soe grof ende ongenadelike hart, dattet bina selven stont, als ment op die eerde satte. Hier bavenop was hij gecleedet mit sonderlingen oetmoedigen cleederen, (fol. 113^v)⁺ want hij pynde sijn fondement sunderlinge te leggen op die oetmoedicheit ende op verworpenheit. In deser cellen oeffende hij hem in vasten in waken⁴⁾, ende mit stedigen suchten ende bidden pynde hij hem dat ansichte Godes

1) opschik, praal.

2) praebenden.

+ 113^r.

3) Zie o.a. Matth. XVII: 4.

+ 113^v.

4) Verg. het z.g. ‘Handschr. D’ - zie hierover Acquoy, a.w., dl. II, blz. 186, n. 1 -, fol. 89^v: ‘Ende sie volgeden... in vasten in waken hent sie tot horen yaren quemen.’

[p. 414]

voer te comen ende te versuenen den strengen Richter, soedat hij wal spreken mochte mitten prophete: ‘O Heer, siet an mijnen arbeit ende mijne vernederinge, ende vergevet my al mijne sunden’¹⁾! O wonderlike verwandelinge der rechterhant Godes: die toe voeren begerde groet ende rijc ende geëert toe wesen, die begert nu van al sijnen herten die werlt toe vlien ende arm ende ongeacht te wesen! Hij was een guet cellebruder in bewaeringe sijns herten ende sijnre tongen.

Ene vrage²⁾: ‘Lieve meyster, hebdi nu oec enige becummeringe van der werlt of van enigen uytwendigen dingen, want ghi nu in enicheiden sijt ende verscheiden van den menschen ende van der (fol. 114^r)⁺ werlt?’ Die antwoerde hierop³⁾: ‘Al bijn ic gescheiden van der werlt, nochtan en bijn ic niet sonder strijt; want dat vleisch smeeket, die werlt toecht, ende die duvel becaert, ende onse Here en waert niet becaert dan doe hij in enicheit geenc.’

Hoe volcomelic hij sine gebreke pynde te verwinnen ende die roesticheit sijnre sunden of te schueren ende den acker sijns herten te bouwen ende die duechden daerin te seyen, dierwijl dat hij in deser cellen was, en weer niet lichtlic te seggen. Sine hoverdie pynde hij te verwinnen mit oetmoedicheit, sine cueriosheit⁴⁾ mit sympelheit, sine tracheit mit stedigen waken ende beden ende mit knyebuginge, sine gulsicheit mit oncoestelre⁵⁾ spysen - ende die nam hij spaerlic -,

1) Ps. XXV (XXIV): 18.

2) De woorden ‘Ene vrage’ zijn met robrik onderstreept.

+ 114^r.

3) De woorden ‘Die antwoerde hier op’ zijn met robrik onderstreept.

4) weelde.

5) oncoestel = goedkoop, armoedig.

[p. 415]

sine begerlicheit totter ydelheit verwan hij mit devocien ende mitter zueticheit, die hij hadde in Gode ende in allen duechden. Als dese vrome ridder Christi aldus strijdende hadde (fol. 114^v)⁺ verwonnen hem selven, soe begerde hij te schulen ende ongeweten toe wesen; mer God, den hij becaent was, die haddet anders mit hem geordiniert. Want meyster Gerijt was als ene barnende¹⁾ keerse, die men niet en solde setten onder een scheppel, mer op enen kandeler, opdat sij al die werlt over solde luchten.

Ende want hier te lande doe groet gebrec was der gueder predickars, die alsoe leefden als sij leerden; daerom waert hem geraden, dat hij hem solde breken uytter enicheit ende pynen hem dat woert Godes toe predicken - want hi daer bequaem toe was beide in leven ende in leeringe -, opdat hij onsen Heren niet allene sine ziele, mer vele zielen solde winnen. Desen raet voelchde dese wijse meyster, ende trait uyt sijne cellen in den acker der werlt, (fol. 115^r)⁺ daer hij vele bouwes²⁾ vant. Ende hij als een trouwe ackerman pynde hem dat woert Godes overal te seyen, ende onse Here gaf sinen woerden alsulke cracht, dat hij vele vruchten dede onder den gemenen volke. Dit grote guet was die duvel benydende, ende wrachte alsoe doer sommyge menschen, dat sijs hem pynden, dat men meyster Gerijt verbieden solde te predicken ynt apenbaer, want hij gene relye³⁾ en hadde. Ende

+ 114^v.

1) barnen = branden.

+ 115^r.

2) bouw = het inzamelen van den oogst, de oogst zelf.

3) relye = relygie, evenals reliose (fol. 129_r) = religiose. Voor de beteekenissen van ‘religie’ in het Mnl. raadplege men W.R.E.H. Opzoomer, Het klooster van Diepenveen, 2^de stuk, 's Gravenh. 1887, blz. 30, n. 3. Hier duidt ‘relye’ aan: kloosterorde.

[p. 416]

alremeest wederstonden hem die borgers toe Kampen.

Op ene tijt sechde hij: ‘Kampen, Kampen, Christus sal noch dine mueren besitten!’ Dat sechde hij prophentierende van den geestliken cloesteren, die daer bynnen ende buten der stadt gesticht solden werden, want doe ter tijt en was hier te lande nargent een guet cloester noch vergaderinge anders dan die Kartusers¹⁾. (fol. 115^v)⁺ Die Reguliers-cloesteren ende die nonnen -, ende voert al die ander cloesteren ende vergaderingen die sijn al uyt meyster Gerijt gespraten orsprongelic, ende voert uyt sinen discipelen, als meyster here Florens ende here Iohan Brinckerinc ende noch veel anderen.

Dat gemene voelck was in dien tijden alsoe grof ende beestlic, dat hem verdroet dat woert Godes toe hoeren, ende sij en woelden van den gemenen priesters niet meer hoeren dan dat heilige ewangeli na den text. In soe groter blijntheit wanderden doe die menschen, het was hem ongewonlic toe cloester te gaen. Hadde meyster Gerijt argent een jonferken conen crigen, hij soldet gerne op sinen schulderen gedragen hebben. In sijn huys, dat hij totter ere Godes gegeven hadde, moeste hij oelde vrouwen nemen, omdat hij gene jonferen (fol. 116^r)⁺ en conde gecrigen. Mer hij plach te seggen: ‘Als ic hierbaven come, soe wil ic die bloemkens hier nedersenden:’ daer meende hij die jonferkens mede, die Gode solden dienen in enen oetmoedigen kuyschen leven. Ende dat hij mechtich is bij Gode, dat bewijset veelheit der bloemkens, die sijnt sijnre doet geweest hebben ende noch

1) Voor het gunstig oordeel over de Karthuisers verwijs ik naar Vornken, Epistola de prima institutione monasterii in Windesem (Bijlage I achter Acquoy, a.w., dl. III, Utr. 1880), cap. IV, met de ter bedoelder plaatse aangehaalde noot.

+ 115_v.

+ 116_r.

[p. 417]

sijn, die onse lieve Here overmides dat gebet ende die verdienste hoers weerdigen vaders meyster Gerijts altoes benedien ende bewaeren moet ende brengen sij bij hem in dat hemelsche paradijs.

Als dan meyster Gerijt dat woert Godes precte als voerscreven is, soe was hij daer alsoe vuerich ende begerich in, dattet hem nummermeer zwaer en scheen te wesen. Ende vake plach hij te trecken in Hollant toe Amsterdam (fol. 116^v)⁺ ende oec in vele anderen steeden om dat woert Godes daer te precken. Ende als hij precken wolde, soe plach hij ene van sinen discipelen¹⁾ toe senden, die een breefken screef, daer in stont: ‘Op dien dach ende op die tijt ende op die steede wil meyster Gerijt die Grote predicken.’ Als dat volck dat vernam, soe quemen sij bij groten hopen tot sijn sermoen, want hij leerde die rechte duechden; ende daeromme soe hoerden alle guetwillige herten seer gerne. Mer die duvel mit sijnre pertye²⁾ die was daer seer tegen. Der weeren oec sommige monicke van der Predickaren-orde, die in dier tijt al vergleeden was: dese weeren meyster Gefijt alte seer contrari. Want sij mercten, dat hij precte dat sij doen solden; ende omdat sij seegen, (fol. 117^r)⁺ dat sijn leven in der waerheit guet was ende want sijn leven ende sine leer hoer leven bestrafte, daeromme soe benyden sij hem. Dese ende die van Kampen maectent alsoe, dat meyster Gerijt ynt apenbaer niet en moeste³⁾ predicken. Hierin weeren die guetwillige herten bedroeft, ende sanden enen bade toe Romen, die hem daer orlof

+ 116_v.

1) ‘Iohannes Brinckerinek, vel alius’, volgens Rud. Dier de Muden, Scriptum (in Dumbar, Anal., tom. I, Dav. 1719), p. 5.

2) Zoowel ‘pertye’ als ‘partye’ komen in het Mnl. voor.

+ 117_r.

3) mocht.

[p. 418]

verweerf, dat hij mit des pawes orlof vrylic dat woert Godes solde predicken, want sijn grote name ende sijn guede geruchte ende die scharpheit sijns verstandes was ynt hoef van Romen wal becaent. Mer eer dese bade wederquam, soe waert meyster Gerijt ondervangen¹⁾ mitter doet.

In der tijt dat hem verbaden was ynt apenbaer te predicken, en was hij niet in traecheit der leedicheit; mer al heymelic pynde hij hem dat woert (fol. 117^v)⁺ Godes te seyen²⁾, ende sonderlinge lechde hij hem an die jonge clercsken - dat weren reyne onbevlecte vate ende niet bestaven van sorge der werlt -: daerin dede hij alte vele gueder vruchten. Ende sine discipelen na hem lechden hem al an die jonge clercke ende an die jonge jonferen, daer sij grote vrucht in deden, ende oec noch alle dage doen.

Meyster Gerijt plach hierin soe vlitich te wesen, dat hij vake armen clercken wat dede te scriven, opdat sij soe sake cregen hem toe te spreken ende hij hem dan wat guedes mochte leeren ende trecken sij daermede totter mynnen Godes ende tot mynne der rechter duechden. Hij plach oec ondertijden sommyge gaste te bidden niet soe seer om lichamlike voedinge als omdat hij soe mochte (fol. 118^r)⁺ sake crigen hem mede te deylen dat voetsel der zielen. Want hij hadde een bequaem steedeken bij sijn tafel, daer hij buecke lechde, uyt welken hij sinen gasten wat guedes plach te leesen, opdat die edele spyse der zielen vervollede dat gebrek der dertenre³⁾ spysen ende drancks des lichams.

1) overvallen.

+ 117^v.

2) H.S.: seynē.

+ 118^r.

3) derten = wuft, lichtzinnig.

[p. 419]

Dese weerdige vader was seer sober ende graue spyse nemende. Ende vake plach hij over maeltijt sine clacie te maken van dien dingen, die na deser tijt gheschien sullen, als van der blijschap des hemelschen vaderlants, van den pynen der hellen, van den ordel ende van der uren des doets, alsoe dat hij dicwijle ende die mit hem ten eten seeten alsoe vermaket worden mitter gracien des Heiligen Geests uytten woerde Godes, dat sij niet veel en achten op die uytwen- (fol. 118^v)⁺ dige spyse, soedat in hem vervollet waert, dat onse lieve Here secht ynt heilige ewangelio: ‘Die mensche en levet niet allene bij den brode, mer bij elken woerde, datter giet uytten monde Godes’¹⁾.

Sine getijde plach hij mit soe groter vuericheit toe leesen, dat hij hem daertegen verblijde. Op ene tijt vrachde hij Iohannes Brynckerinck, of hij oec wal verstonde wat hij leese, als sij hoer getijde toe samen leesen. Doe sechde Iohannes oetmoedelic weder: ‘Hoe solde ict verstaen, alst my niement en leert?’ Doe sechde meyster Gerijt: ‘My invloyen alsoe vele verborgenre synne uytten psalmen, die mij inwert trecken, alsoe dat ic gene zwaerheit en voele in den leesen, mer ic heb der grote genoechte in’²⁾. Hieruyt mach men marken, mit hoe groter andacht (fol. 119^r)⁺ des herten dese weerdige man sine getijde laes, daer hij soe grote zueticheit uyt toech.

Hij was seer vlitich, hoe dat hij sinen discipelen mochte inprenten die rechte duechden ende een stervende leven. Ende seer vuerich weeren sij onderlinge malkanderen toe vermanen ende mynlic toe bestraffen

+ 118^v.

1) Matth. IV: 4.

2) Bibl. roy. M.S. n^o. 8849-'59, fol. 27^v seq. (Ned. Arch. voor Kerkgesch., N.S., dl. I, afl. 3, 's-Gravenh. 1901, blz. 325).

+ 119^r.

[p. 420]

van hoeren gebreken. Ende opdat hier yo gene versumenisse in en viele, soe hadde dese guede meyster mit sinen discipelen voergenamen, dat sij alle dage na der complete malkanderen solden vermanen van dien gebreken, die sij in dien dage van malkanderen gemarket hadden. In deser vermaninge hadde hij ingeset, dat niement Duysch¹⁾ en solde spreken. Doe geveelt eens, dat hij hem selven vergaet ende sprack Duysch¹⁾. Doe worden sine discipele een weynich lachende, mer uyt rever- (fol. 119^v)⁺ encien en dorstens sijs hem niet toe kennen geven. Dit marcte die oetmoedighe meyster, ende gaf hem oetmoedelic schuldich voer hem allen, recht of hij gheweest hadde ene van hem.

Aldus mynlic ende gesellic plach hij te wesen mit sinen discipelen, mer sij en leyden noch gheen gemeen leven toe samen. Want dat en dorste meyster Gerijt niet bestaen, omdat hij soe vele wederstaens hadde; mer hij stercte sine discipelen daer seer toe, ende sechde: wert dat sijs bestaen dorsten, hij wolde hem gerne een guet hoeft wesen. Ende soe begonden sijt allensken, ende na sijnre doet soe waert die eerweerdige meyster here Floren(s) die overste, ende doe weren sij daer allentelen wat toe gecomen. Ende onse lieve Here gaf hem gracie-licht²⁾, overmides dat gebet ende die verdienste (fol. 120^r)⁺ hoers saligen meysters, soedat sij doe voertan sonder becroen der werliker menschen leefden ynt gemeen na die manier

1) Er stond oorspronkelijk ‘dwes’; met kleinere letters is er door dezelfde hand, blijkbaar als eene verduidelijking ‘duysch’ boven geschreven. Duysch = Hollandsch, Nederlandsch; verg. het Eng. ‘Dutch’.

1) Er stond oorspronkelijk ‘dwes’; met kleinere letters is er door dezelfde hand, blijkbaar als eene verduidelijking ‘duysch’ boven geschreven. Duysch = Hollandsch, Nederlandsch; verg. het Eng. ‘Dutch’.

+ 119^v.

2) Verg. in Handschr. D, fol. 11^r de uitdrukking: ‘dat ouerulodige licht der godliker gracien’.

+ 120^r.

[p. 421]

der apostelen ende der irster heiliger kerken. Ende vele devoeter werliker menschen sloegen hem an dese bruders van Here-Florenshuys, soedat sij daer oec gene cleyne vrucht in en deden; ende die lude gemeenlic hadden dese guede bruders in groter weerdicheit, soeals sij oec noch huyden opten dach doen.

Meyster Gerijt, die salige leere, plach te precken versmanisse der werlt ende een stervende leven; ende na den exempel ons Heren soe dede hij selven mitten werken, dat hij den anderen leerde. Alsoe versmadelic ende verworpelic plach dese grote wijse meyster gecleet te gaen, dat die hem niet gekant en hadde ende Go- (fol. 120^v)⁺ de niet gemynt en hadde en soldes nouwe geweerdiget hebben te gruten, als hij hem gemoet¹⁾ hadde.

Op een tijt waert hem gevracht, waerom dat hij soe verworpelic gecledet genge, want hijt doch wal bet hadde. Doe antwoerde hij: ‘Dit en doe ic niet, omdat ics niet bet en hebbe, mer omdat ic my selven verwinnen wil.’

Hij droech ene oelde versletten mutse. Dit jamerde enen, die sijn guede vreryt was, dat die grote meyster mit soe snoden mutse genck, ende hij wolde hem ene nye daervoer geven. Mer hij en wolder niet nemen, ende sechde: ‘Wolde ghi my nu mijn armode ontnemen?’

O wonderlike verwandelinge der rechterhant Godes: diegene, die mit coestelen²⁾ cleederen seer curioeslic³⁾ plach te gaen, die eert nu mit sinen verworpennen clee- (fol. 121^r)⁺ deren die heilige armoede ende die

+ 120^v.

1) ontmoet.

2) coestel = kostbaar.

3) weelderig.

+ 121^r.

[p. 422]

snode doecker Christi! Alsoe geheelen ofkier hadde dese salige vader van allen sunden, na dien dat hij bekiert was, dat hij plach te seggen: al mochte hij al die werlt daermede wynnen, hij en wolde niet mit een doetsunde slapen gaen, al wiste hij oec te voeren, dat hij gesont op solde staen ende bychten ende doen penitencie.

Op ene tijt sach hij enen sijn boeck curioeslic¹⁾ handelen²⁾. Doe sechde hij hem: ‘Dat boeck en hoert uwe niet toe, mer ghi hoert den boecke toe.’ Ic hadde liever gheen boeck te hebben dan mijn gemoede daer soe mede te becummeren.

Hem waert eens gevraget, waerom dat hij soe rechte behuet weer voer vrouwenpersonen. Doe antwoerde hij: ‘Alte grote behuetheit die en kan niet hinderen; ende, konde ic, ic wol- (fol. 121^v)⁺ de oec mijn oren stoppen, opdat ic hoer stemme niet en hoerde.’ Siet, aldus anxtvoldelic wanderde dese wijse man, opdat hij die blome der kuyscheit geheel ende onbevlect mochte bewaeren.

O hoe vol duechden was dese lieve vader! Hij was blijde van ansichte, rustich van herten, suete in sprake, cloeck in rade, onderscheiden in den ordel, strenge tegen die gebreke, vuerich totten duechden, altoes pynde hij wat nuttes tot stichticheit toe handen toe trecken. Sympelheit mynde hij ende oetmoedicheit volchde hij, hemelsche dinge dachte hij, inwendige dinge doergenck hij, stedelike gaf hij hem tot beedinge ende tot leesinge der Heiliger Scrift, seer vake des dages ende oec des nachtes soe (fol. 122^r)⁺ plach hij hem onsen lieven Heren op te offeren, altoes was hij God

1) zonderling, op een vreemde manier.

2) in de hand nemen, behandelen.

+ 121^v.

+ 122^r.

[p. 423]

voer ogen hebbende. Veer was van sinen monde lachen ende buurten¹⁾ ende alle lichtverdicheit, noch vele verre was van hem die vlecke der achtersprake²⁾ ofte woerde van werliken rumoer. Sober van eten ende graue spyse nemende, oetmoedich in den habijt, ende seer oetmoedich van herten, soedat hij van rechter oetmoedicheit gheen prester en wolde werden.

Aldus verciert mit vele duechden, waert hij begaeft van Gode mitter pestelencie. Ende op sante Bernardus³⁾ dach⁴⁾ heeft hij sijn leven salichlic geeyndet, den hij mit sunderlinger devocien plach te mynnen. Ende hij waert begraven in onser liever Vrouwen kerke an die sijt des choers, daer nu stiet dat (fol. 122^v)⁺ heilige sacrament, ynt jaer ons Heren m ccc ende lxxxiiij, ende⁺ in den jaer sijns levens xliiij.

Doe onser Vrouwen kerke gehoeget waert, doe waert sijn gebiente opgegraven. Ende here Gadert ten Thoern⁵⁾ - doe pater van Here-Florenshuys - dede sijn gebiente bi here Florens gebiente leggen in een loeden vat, ende dede sij toe samen setten in sante Pauwels vickerie in die grote kerke. Toe Wyndesem hebben sij oec wat van den gebienten deser saliger vaders.

(Wordt vervolgd.)

1) schertsen.

2) achterklap, laster.

3) Het woord ‘Bernardus’ is met robrik onderstreept.

4) 20 Augustus.

+ 122^v.

+ 1384.

5) Godfried Toorn van Meurs is van 1410 tot 1450 (Dumbar, Anal., tom. I, Dav. 1719, p. 114) rector van Heer-Florenshuis geweest. Zie bijzonderheden over hem o.a. in de Hoofdstukken IV en V van Delprat's 2^de uitgave zijner Verhandeling over de Broederschap van G. Groote, Arnh. 1856.