Leeuwarder Apotheek, volgens de Galenische en Chimische wyze; door den arbeit van t Genoodschap der Artzen dier stede opgemaakt, en door dachtbaarheid der Majestraat bevestigt

(1712)–Anoniem Leeuwarder Apotheek– rechtenstatus

Naer den tweden Latynschen druk in’t Nederduitsch vertaalt

XVI. Afdeelinge. Van de Extracten, en Harssen.

Extractum Helenii.

Recipe. Radicum Heleni, iv oncen.

Steltze, grofjes gestampt zynde, eenige dagen lang warm te weik in een pond Brandewyn, laatze dan styf uitperzende doorgeklenst worden; doet op d’overblyfselen genoegzaam regenwater, kooktze dan en perstze uit; vermengt de deurklenzels t’zamen, en laatze dan uitdampen over een zacht vuur tot de dikte van Pillen.

Dit versterkt de maag, het harte; de longen van der zelver wynsteenige slym zuiverende; opent de verstoppingen in de nieren; is goed in pesttyden, tegens quaadaardige ziekten; ook om te doen zweeten, &c.

Men geeft’et in tot een half drachme alleen; of in eenige vogt vermengt.

Op gelijk manier wort gemaakt het

Extractum Radic: Angelicae,

Contrajervae,

Gentianae.

Hellebori nigri.

Pyrethri.

doch het

Extractum Croci,

Stipit: Dulcamarae,

Kan men met water alleen bereiden.

De Extrakt van zwarte Nieswortel zuivert het bloed, reinigt de maag, de milt, &c.; opent de verstoppingen, purgeert de vocht, die men de melankolyke noemt; is goed tegen zwaarmoedigheit, zwymelingen, &c.

Men geeft het in tot een scrupel op de manier als ’t vorige.

Die van Kruiswortel versterkt de milt, lever, maag, ’t harte; opent de verstoppingen der moeder, lever, milt; is goed tegens pestziekten, dollehondsbeet, wormen, opkomende benauwtheden, &c.

Men geeft het in als de vorige, doch tot een half dragme.

Extractum Absinthii.

Neemt zo veel Alzem als gy wilt, stoot ze en wringt ’er ’t sap uit: zuivert dat daarna, en dampt het tot de dikte van een Electuary uit

Op dezelve manier maakt men

Extractum. Cardui benedicti,

Flor: papaveris erratici,

Scordii,

Taraxici,

Trifolii Aquatici.

Extractum Centaurei Minoris.

Hier toe werd genomen de vocht, die na de distillatie van Aqua Centaurei minoris in de ketel overblyft, dat dan gezuivert, en tot de dikte van een Electuary uitgedampt wort.

Extractum Opii.

Recipe. Opii Thebaici, zo veelt ’t u belieft.

Stelt dit te weik, en laat het smelten in genoegzaam Brandewyn; ’t doorklenzel, dat door een filt gelekt is, moet door een milde warmte uitgedroogt worden tot de dikte, dat men ’er Pillekens kan af maken.

Deze verwekt de slaap, stilt allerlei zoorten van pynen, belet het braaken, de buikloop, en alle vloeden, zinkingen, &c.

Men geeft het in tot vier greinen; ook gebruikt men ’t wel uitwendig.

Extractum Rhabarbari.

Recipe. Rhabarbari electi, zo veel gy wilt.

Laatze in genoegzaam regenwater warm staan weiken, en dan het sterk uitgeparst doorklenzel op een klein vuur tot behoorlyke dikte uitgedroogt worden.

Deze dient om de lever, milt en ’t gedarmte t’openen, door den stoelgang te zuiveren van de galachtige (op dat ik zo spreeke) en slymige quaade vogten; versterkt d’ ingewanden, &c.

Men geeft ’et in tot twee scrupels als Pilletjes gerolt, of in eenige vogt vermengt.

Resina Scammonii.

Recipe. Scammonii, klein gestooten, zo veel gy wilt.

Giet ’er zo veel Brandewyn op, dat die daar vier vingers breed boven staat; steltze op een warme plaats eenige dagen te meuken; voorts klenst het sterk uitgeparste nat door een filt; dan zal door’t bydoen van koud water de hars plotzelyk op de grond neervallen, die men moet afwasschen en opdroogen.

Deze opent en zuivert door den stoelgang de slymige, weiachtige, melankolyke (om zo te spreeken) quaade vogten af, &c.

Men gebruikt het als het vorige, doch maar tot een scrupel.

Volgens dezelve konstige werkinge wort gemaakt de

Resina Agarici,

Guaiaci,

Jalappae,

en ’t

Magisterium Guttae-Gambae.

De Hars uit de Kampernoelen des Lorkenbooms opent en zuivert door den stoelgang al de slymige, waterige, weiachtige, en leelyke vogten, is nuttig voor de longen, ’t hooft, en de nieren.

Men gebruikt ze gelyk die van Rhabarbar, doch maar tot een half drachme.

De Hars uit Pokhout is goed tegens de geile overdadige besmettinge; pynen in de leedematen, zinkingen, zoute en slymige, vogten; doet ook zweeten, &c.

Men gebruikt ze gelyk de naastvoorgaande; doch wel meest uitwendig tegens de vuyle knobbels in de ledematen zich elders vertonende, ook tegens zodanige gezwellen, &c. onder smeeringen, of plaasters vermengt.

De Hars uit zwarte Purgeerwortels opent, en zuivert door den stoelgank voornamelyk de vuyle weijige, en waterige vogten; en derhalven goed in waterzugt.

Men gebruikt ze gelyk die uit de Scammonium, doch maar tot twalef greinen.

Het Magisterium uit Guttae Gambae dryft door den stoelgang de verbeterde zuure vogt af van onderen, en ook zomtyts van bovenen.

Men geeft ’et in tot tien greinen.

Aloë Absinthites.

Recipe. Aloës purissimi, zo veel gy wilt.

Dit gewreven en gezift zynde, smelt het in genoegzaam gezuivert sap van Alzem, en droogt het thans tot een behoorlyke dikte uit.

Deze purgeert gemakelyk, versterkt de maag, verdryft de verrottingen, wormen, zuure vuilige slym; verbetert den stinkenden adem, de walginge, en zware dromen, &c.

Men geeftze alleen in Pillekens tot twee scrupels, of onder ets anders vermengt.

Vorige Volgende