Leeuwarder Apotheek, volgens de Galenische en Chimische wyze; door den arbeit van t Genoodschap der Artzen dier stede opgemaakt, en door dachtbaarheid der Majestraat bevestigt
(1712)–Anoniem Leeuwarder Apotheek– AuteursrechtvrijNaer den tweden Latynschen druk in’t Nederduitsch vertaalt
[pagina 75]
| ||||||||||||
XI. Afdeelinge. Van de Salven. | ||||||||||||
Unguentum album Camphoratum.
Gesmolten zynde, doet’er by
En dan, als het wat verkoelt is, nogh
Vermengtze, en laatze volgens de konst tot een Salf gemaakt worden. Deze is goed tegens vochtige smertingen, peukkels, verbrandingen; droogt zeer op, &c. | ||||||||||||
Unguentum ad Ambusta.
Weikt en kookt deze in een pond Raapoly, en doet dan by d’uitgeparste oly | ||||||||||||
[pagina 76]
| ||||||||||||
Dit gesmolten zynde, strooit’er in onder een geduurige roering
En mengt’er, als ’t een weinig verkoelt is, dan onder
Vermengtze en laatze volgens de konst tot een salf gemaakt worden. Dit is goed tegen de brand, die iemant door vuur, of heet water, &c is overgekomen; verkoelt, en doet de gebrande korst afweiken en scheiden, trekt de pynen en de hitte daar uit &c. | ||||||||||||
Unguentum Basilicum.
Vermengtze en laatze volgens de konst tot een zalf gemaakt worden. Deze trekt d’etter uit in de gezwellen, maakt die ryp; en open zynde, bestryktmen de wieken daar mede. | ||||||||||||
[pagina 77]
| ||||||||||||
Unguentum Desiccativum rubrum.
By deze, gesmolten zynde, doet
Vermengtze, en laatze volgens de konst tot een salf gemaakt worden. Deze droogt wel op, maakt vleesch in de holle wonden en gezwellen, versterkt d’omleggende kanten, &c: | ||||||||||||
Unguenteum ad Flatus.
Laat de popelierknoppen, gestooten zynde, in de reuzel weiken, tot dat de volgen- | ||||||||||||
[pagina 78]
| ||||||||||||
de kruiden op haar kragtigsts in de zomer verzamelt zyn; vervolgens
Als nu de kruiden, bloemen, en zaden gekneust en gesneden zyn, wordenze vermengt met de Popelierknoppen en de Reuzel, en eenige dagen te zamen weggezet; dan werd ’er viij oncen Franse wyn by gedaan, en op langzaam vuur gekookt tot de vochtigheit verwazemt is, wyders doorgezegen en uitgeperst, by ’t uitgeperste doende
Mengt en maakt dit volgens de kunst tot een salf. | ||||||||||||
[pagina 79]
| ||||||||||||
Unguentum Fuscum.
Vermengt en maakt dit volgens de konst tot een salf. Dit maakt een korst in de gezwellen, byt het quade vleesch weg, &c. | ||||||||||||
Unguentum Degestivum.
Dit gesmolten zynde, doet ’er by
En strooit’er ten laatse in
| ||||||||||||
[pagina 80]
| ||||||||||||
Vermengtze, en laat’er volgens de konst een salf af gemaakt worden. Deze is goed om een korst in een gezwel te doen rotten, etterdragen, en ryppende te heelen, op een wiek gestreeken, &c. | ||||||||||||
Unguentum odoriserum.
Gesmolten zynde, doet ’er de volgende poeders by, besloten in een zakje, namentlyk
Van ’t vuur genomen, laat het zo eenige dagen so staan; smelt ’et daarna en kookt ’et op; roert thans het vet, gewrongen door linnen, met een houte spatel, tot dat ’et koud is, onder ’t roeren daar onder vermengende
| ||||||||||||
[pagina 81]
| ||||||||||||
Vermengt zynde, laatze volgens de konst tot een Salf gemaakt worden. Deze geeft een goeden reuk van zich, verbetert de quade lucht, die in ’t asemhalen schadelyk zou zyn, versterkt de herssenen &c. | ||||||||||||
Unguentum ad Scabiem.
Laatze, vermengt zynde, volgens de konst tot een salf gemaakt worden. Deze is goed tegens ruidde, schurftheit, puistige jeuckingen, &c. morgens en avonds daar mede gesmeert, &c. | ||||||||||||
Unguentum ad Vermes.
| ||||||||||||
[pagina 82]
| ||||||||||||
Kookt deze in twe en een half pond Olium Absinthii, die door weiking gemaakt is, by welk doorwringzel men dan doet
Laatze vermengt, en volgens de konst tot een salf gemaakt worden. Deze dient om de wormen te dooden, en te verdryven, maakt opening en stoelgang, &c. ’s avonds en morgens den buik warm daar mede gesmeert. | ||||||||||||
Balsamum ant’-Apoplecticum.
Smeltse in een silvere lepel, doet’er dan by | ||||||||||||
[pagina 83]
| ||||||||||||
Vermengtze t’zamen wel in een vyzeltje, laatze daarna smelten onder ’t gestadig omroeren met een spatel, en zetze dan terstond in koud water te verkoelen. Deze is goed tegens de popelsy, vallende ziekte, termynen of stuipjes; verfrist de levendige geesten, verquikt het gemoet, en geeft een goedee reuk, &c. onder de neus, in de slapen van ’t hoofd, op de kruin, in de nek, aan de palm van de handen, en ’t hol der voeten gestreken. | ||||||||||||
[pagina 84]
| ||||||||||||
Balsamum Stomachicum.
Doet hier by, fyn gestoten zynde,
Smeltende daar by doende
Vermengtze, en laatze volgens de konst tot een Balzem gemaakt worden. Deze versterkt de maag, is goed tegens ’t braaken, buikloop, katharnen, &c. daar mede warmpjes gesmeert avonds en morgens. | ||||||||||||
Balsamum Vulnerarium.
| ||||||||||||
[pagina 85]
| ||||||||||||
Laatze t’zamen kooken, tot dat de wyn bykans vervlogen is, dan daar bydoende
Vermengt zynde, laatze volgens de konst tot een balsem gemaakt worden. Deze maakt wel etter, vleesch, en heelt, warm daar in gedaan, &c. |
|