Leesidee. Jaargang 2

[p. 548]

Pockets

Van de pocketmarkt

In de zomermaanden zijn de uitgevers altijd erg gul met de kleine boekjes. Ook verstokte niet-lezers willen zich tijdens de vakantie wel eens aan lectuur wagen, zo heet het En een pocketje weegt niet zwaar in de bagage. Uit heel veel vakantielectuur van alle slag, pik ik graag het aanbod van Muntinga, Singel 262 en De Geus. Het zijn doorgaans boeken die langer zullen meegaan dan één lange, hete zomer.

Rainbow crime

De Irene Kelly-thrillers van Jan Burke vallen in de smaak. Kelly is een speurder zoals ze in navolging van Kinsey Millhone en V.I. Warshawski graag geschetst worden: integer, intelligent, kwetsbaar maar taai, een tikje roekeloos en behoorlijk eigengereid. Jan Burke heeft in Spelen met de duivel een vinnige plot bedacht, die naar het einde toe toch begint te slepen. Stevige spanning wisselt af met heel wat huis-tuin-en-keukenprobleempjes en soms wat tuttige dialogen.

Van Phillip Margolin verschenen sinds 1993 vier zeer gesmaakte thrillers; De laatste onschuldige is er nu op minder dan een jaar tijd in pocket. David Nash moet een collega verdedigen die verdacht wordt van moord. Nash heeft een indrukwekkende staat van dienst, maar in deze zaak dreigt hij volledig onderuit gehaald te worden. Het Amerikaanse rechtbanksysteem loopt mank en Nash heeft een persoonlijke tweestrijd uit te vechten; Margolin heeft zijn verhaal heel secuur gedoseerd.

Robert Goddard werd in 1992 bekroond met de Thumping Good Read Award voor In het niets en stak daarmee qua populariteit John Grisham naar de kroon. Een breedvoerige, meeslepende thriller, goed opgebouwd en knap bedacht. Een thriller-met-meerwaarde, daar zeg je geen nee tegen. Kunsthistoricus Gary Schwartz zocht dat tikje meer in zijn vakgebied; Oude meesters (in 1994 verschenen o.d.t. Dutch kills) heeft de kunsthandel als onderwerp. Schwartz weet er veel van af en etaleert zijn kennis met verve, maar de esthetiek ligt hem beter dan plotopbouw. Oude meesters is goed geschreven, maar als thriller te lauw.

Van Ruth Rendell zijn er tenslotte De vrouw met de sluier en De erfgename. Twee hele goeie Wexford-detectives van deze grand lady, en dat wil wat zeggen.

Singel 262

Meander van Tessa de Loo werd in geen tijd een bestseller. Meander is een commune onder de leiding van Jesse Deodaat, die gelooft in een samenleving gebaseerd op liefde. Maar De Loo gelooft met Karl Popper dat ‘de poging de hemel op aarde te verwezenlijken [...] altijd weer [heeft] geleid tot de hel’, en dit omdat onverzoenlijke tegenstellingen in de kern van de gemeenschap wortelen. Meander is klassiek van opbouw, onderhoudend en herkenbaar, maar te wijdlopig en wellicht te voorspelbaar. De nuchtere toon en het realisme rijmen niet helemaal met de tot extremen uitgewerkte tegenstellingen.

De historische roman Een ladder op de aarde speelt zich af in de 14de eeuw. Een jonge spirituele vrouw wordt uitgehuwelijkt aan de zoon van een staatsman, maar vat liefde op voor de vader. Middeleeuwen en Renaissance zijn de polen die aantrekken, maar onverzoenbaar blijken. Hélène Nolthenius schrijft bijzonder boeiend, maar vraagt een volgehouden inspanning en een meer dan oppervlakkige interesse in de betreffende historische periode.

Er is een nieuwe Herman Hesse-golf, zegt Martin Ros in zijn nawoord bij Narziss en Goldmund. Sinds 1904 (toen Peter Camenzind immens populair was) zijn er telkens nieuwe generaties geweest ‘die Hesse ontdekken als de compromisloze, romantische guru tegen de gevestigde orde en de vaststaande meningen’. Narziss en Goldmund is uit al die Hesse-golven als de grootste bestseller wereldwijd gekomen. Volgens Thomas Mann is het zijn belangrijkste, want meest tijdloze boek.

Amy Bloom debuteerde drie jaar geleden met Kom tot mij, een zeer knappe verhalenbundel waarin ze bij doorsnee mensen de onderhuidse ‘kleine waanzin’ bovenhaalt. Het is tot nu toe haar enige boek dat in het Nederlands werd vertaald, maar ze haalde meteen een topscore.

De Geus

Het ontstaan van het Braziliaanse stadje Parada de Deus, de evolutie en de drama's die er zich afspeelden, geven een kijk op een wereld van geweld, blinde haat en tomeloze passies. De familie Mora Alves drukt sinds jaar en dag haar stempel op de stad. De obsessie van Oceano Mora Alves voor de mooie Maria Corina escaleert en heeft ongeziene gevolgen. Maria Alice Barroso wikkelt in dit meeslepende epos een psychologisch drama af, dat een verpletterend gevoel van totale weerloosheid oproept. Een naam om te onthouden.

De Australiër Tim Winton heeft op zeer korte tijd naam gemaakt in eigen land en ook hier werd hij opgemerkt met twee romans tot hier toe en een jeugdboek. In 1995 was hij genomineerd voor de Booker Prize. Cloudstreet is een boeiende, indringende kroniek van twee families, een ‘met glans afgelegde meesterproef’, aldus de Nederlandse literaire kritiek.

[Jen de Groeve]