|
| |
II. Hoe die coninginne op Lancelote verbolgen werd om die mouwe die hi droech in den tornoy.
Daventure doet vord verstaen
Dat Walewein ende Gariët saen
Den riddere volgen begonnen
1050[regelnummer]
Die den tornoy hadde verwonnen,
Ende sochtene darwaerd, twaren,
Daer si waenden dat hi was gevaren;
Maer sine vondene altoes niet.
Ende alse Walewein dat gesiet
1055[regelnummer]
Dat hine niweren vinden mochte
Werd hi drove in sijn gedochte
Ende seide: ‘Mi es utermaten leet
Dat ons dese riddere es ongereet,
Bidien hi es een sere goet man
1060[regelnummer]
Ende een vrome riddere daeran.
Ic soude gerne wesen, mocht sijn,
Sijn geselle, ende hi ware de mijn.’
Dus sijn weder te Winceester comen.
Alse die coninc hevet vernomen
1065[regelnummer]
Vragedi Waleweine tien stonden
Oft si den riddere hadden vonden
Daer si na gevaren waren?
Walewein seide: ‘Hi es ons ontfaren.’
Die coninc loech doe en lettelkijn
1070[regelnummer]
Ende seide: ‘Walewein, gode neve mijn,
Dit en es die irste pine niet
Die u dore heme es gesciet;
Ende en sal die leste niet wesen.’
Walewein verstont wel bi desen
1075[regelnummer]
Dats die coninc doe wel vroet was
Wie die goede riddere was,
Ende seide: ‘Here, nadien dat gi
Wel wet wie dattie riddere si,
Gi moget mi wel secgen, eest u wille.’
1080[regelnummer]
Die coninc seide: ‘Swiget des stille:
Na dien dat hi hem wilt decken,
Men mocht mi te lachtere trecken
Maectict dan dus oppenbare,
U ofte iemane, wie hi ware
1085[regelnummer]
Ende ic wille hier af swigen dan.
Ende gine sulter niet verlisen an
Het sal u al te tijt werden cont.’
Galegantijn seide tier stont:
‘Wie die riddere es en wetic niet,
1090[regelnummer]
Maer ic ben seker dat hi sciet
Uten tornoye bloedende sere
Van ere wonde, die Bohort den here
Daer hi jegen hem torniren moeste.’
1095[regelnummer]
Doe vragede die coninc: ‘Es dat waer?’
Die ander seide: ‘Het es al claer.’
Doen sprac die coninc dese wort:
‘Ic segt u sonder twivel, Bohort,
Dat gi noit wonde gavet man
1100[regelnummer]
Die u serre rouwen soude dan
U dese wonde, stervet hi daer af.’
Hestor hem doe antwerde gaf,
Alse die waende dat Artur die coninc
In quade hadde geseit die dinc,
1105[regelnummer]
Ende seide: ‘Oft hi stervet, sterve dan:
Onslieden en gaets niet an.’
Die coninc sweech, die tongemake
Ende drove oec was om die sake
Dat hi vorwaer wel verstont
1110[regelnummer]
Dattie riddere sere was gewont.
Doe vresede die coninc sere,
Dat doetwonde mochte hebben die here.
Daer was gnoech gesproken dien nacht.
Vandien riddere ende sire cracht,
1115[regelnummer]
Die den tornoi hadde verwonnen doe;
Ende si waendent weten embertoe
Wie die riddere was, daer wi af lesen;
Ende dat en mochte altoes niet wesen.
Die coninc haelt so wel, dat hi
1120[regelnummer]
Nieman wilde secgen, wie dat si,
Dat hire iet of hevet vernomen,
Eer si te Karmaloet sijn comen.
Des margens si van Winceesters varen,
Ende vordien dat si geport waren
1125[regelnummer]
Was gecriert dat soude wesen
Een tornoy een maent na desen
Te Caneborch, dat een casteel es
Staende in den inganc van Nortgales.
Alse die coninc was gesceden
1130[regelnummer]
Van Winceestre heeft hi gereden
Soe vele, dat hi quam te Scarlote,
Daer hi hadde gesien Lancelote,
Ende herbergeden in dien casteel,
Hi ende siere liede een deel.
1135[regelnummer]
Ne mare min her Waleweine tier ure
| |
| |
Gevel alsogedane aventure,
Dat hi es in die herberge geslegen
Daer Lanceloet in hadde gelegen;
Ende sijn bedde was gemaect doe
1140[regelnummer]
Daer Lanceloets scilt in hinc alsoe.
Opten selven avont, sonder waen,
En es Walewein te hove niet gegaen,
Die hem een deel siec hevet beseven,
Ende es ter herbergen bleven,
1145[regelnummer]
Hi ende Mordreit, die broder sijn,
Die ten tornoye hadde gesijn,
Ende met hem ander ridders daertoe,
Die Waleweine geselscap hilden doe.
Binnen dien tiden dat si saten
1150[regelnummer]
Ter taflen ende si daer aten
Sprac tote Waleweine die joncfrouwe
Die Lancelote gaf die mouwe,
Ende vragede hem tote desen
Oft die tornoy goet hadde gewesen,
1155[regelnummer]
Ende oft hi wel geslegen ware,
Ende wie den prijs hadde dare?
Walewein antwerde: ‘Simmijn trouwe,
Soe secgict u, joncfrouwe,
In hebbe sonder twivel gesien
1160[regelnummer]
Genen tornoy bat geslegen dan dien.
Ende dine verwan, sijt seker das,
Dat een vroem riddere ende starc was,
Ende oec wel vermogen te desen:
Ic wildic sine gelike mochte wesen.
1165[regelnummer]
Sider dat ic sciet van Karmeloet
Sone sagic noit sinen genoet;
Ende also vele esser an, Godweet,
Dat ic nine weet hoe hi heet.’
Doe sprac die joncfrouwe: ‘Secget mi
1170[regelnummer]
Hoedane wapine droech hi?’
- ‘Joncfrouwe, sine wapine waren roet,
Ende op sinen helm droech hi bloet
Daertoe ere joncfrouwen mouwe,
In weet wele was, so ere vrowe;
1175[regelnummer]
Ende ic segt wel oppenbare,
Waerd soe dat ene joncfrouwe ware,
Ic wilde di mouwe min hadde gewesen
Opdat ic hadde die minne van desen.’
Alse die joncfrouwe verstont dese sake
1180[regelnummer]
Ward si harde wel te gemake,
Al ne wilsijt niet oppenbaren
Vor die gene die daer waren.
Alse die ridders ter taflen saten
Die joncfrouwe diende hen die daer aten,
1185[regelnummer]
Bedie men plach te dien tiden des
In dat conincrike van Logres,
Alsmen in goets[mans] herberge vernam
Datter wandelende riddere quam,
Ende die riddere was hoech man,
1190[regelnummer]
Die joncfrouwe dire binnen was dan,
Soe si edelre was, soe si mere
Was gehouden te dienne den here;
Ende ne was si niet edel si liet
Dat dienen staen ende diende niet.
1195[regelnummer]
Hierbi diende die joncfrouwe doe
Mijn her Waleweine ember toe
Ende den genen die met hem aten
Dien tijt dat si ter taflen saten;
Ende si was so scone te desen,
1200[regelnummer]
Dat gene scoenre mochte wesen.
Walewein die sach sere op hare
Dien tijt dat si vor hem diende dare,
Die hem soe wel te siene bequam,
1205[regelnummer]
Ter joncfrouwenwaerd dan ter spisen.
Ende hem dochte in alre wisen
Dat ter goeder tijt geboren ware
Die riddere dient alsoe ware,
Dat hi beide lude ende stille
1210[regelnummer]
Mochte hebben te sinen wille
Solaes met soe scoenre joncfrouwe
Alse si was, bi mire trouwe.
Naden etene es, sonder waen,
Die here van daer binnen gegaen
1215[regelnummer]
In een prieel, daer mede was
Sijn dochter gegaen, alsict las.
Ende alsi daer binnen sijn comen
Hebben si daer Waleweine vernomen
Ende sijn geselscap oec mede.
1220[regelnummer]
Si stonden op daer vander stede
Ende sijn jegen haren waerd gegaen,
Ende hebbene hoveschelijc ontfaen.
Si gingen sitten allegader:
Walewein nam der joncfrouwen vader
1225[regelnummer]
Ende es tuscen hem, dat suldi weten,
Ende sire dochter doen geseten,
Soe dat hi die joncfrouwe sette
Tuscen hem ende Mordrette:
Ende Gariët ende der joncfrouwen vader
1230[regelnummer]
Si waren geseten daer te gader.
Alsi aldus saten ende spraken
Onder hen van messeliken saken
Gariët trac bat af tier tide
1235[regelnummer]
Van Waleweine, om dat hi mochte
Heimelike, oft hem goet dochte,
Jegen die joncfrouwe spreken bidien.
Alse Walewein sinen poent hadde versien
Doe versochti van minnen hare.
Hi seide: ‘Joncfrouwe, wildijt weten,
Ic ben riddere, ende Walewein geheten,
Ende min oem es Artur die coninc;
Ende ic segt u, in warre dinc,
1245[regelnummer]
Ic ben die u gerne soude minnen,
Mochticker die uwe met gewinnen,
In maniren, dat bi al desen
Dattie minne tuscen ons sal wesen.
Mach u mine minne genogen
1250[regelnummer]
Sone willic mi dan nemmer vogen
Te minne vrouwe no joncfrouwe
Anders dan u, in goeder trouwe,
Ende wesen met al mire machte
U riddere, bi dage ende bi nachte.’
1255[regelnummer]
- ‘Her Walewein, here,’ sprac die joncfrouwe,
‘En speilt met mi niet bi uwer trowen!
Ic weet wet dat gi nu ter tijt
Te hoge man ende te rike sijt
Soe arme joncfrouwe in uwen sinne
1260[regelnummer]
Te doene ende oec te minne;
Niet bedie, ward sake dat gi
Het soude mi leet wesen nu
Ende oec rouwen, dat secgic u.’
1265[regelnummer]
- ‘Ay mi,’ sprac Walewein ter joncfrouwen,
‘Twi soude u dat nu rouwen?’
- ‘Bedie,’ seitsi, ‘al ward dat gi
Met al uwer herten minnet mi,
Ende alse sere alse man mochte daer an,
1270[regelnummer]
Het soude om niet wesen dan:
Ende soude u niet mogen vromen
Dat gi te mire minnen sout comen,
Bedie ic heb in minen sinne
Gedaen eens ridders minne,
1275[regelnummer]
Dien ic niet wille doen loeshede.
Ende ic segt u bi mire waerhede,
Dat ic noch ene maget bem;
Ende vor dat begonste minnen hem
Sone haddic noit gemint man;
1280[regelnummer]
Ende tirst dat ickene sach an
Werdickene minnende also houde:
Ende ic bat hem thant dat hi woude
Hi sout gerne doen, antwerde hi,
1285[regelnummer]
Ende hi hevets so vele gedaen,
| |
| |
Nadien dat icker af hebbe verstaen,
Datmen hare te rechte scande
Soude doen in allen lande,
Die hem dade ute haren sinne
1290[regelnummer]
Ende ane u leide dan minne;
Want als hulpe mi God, hine es nijt
Min goet riddere dan gi sijt,
No min van wapine gepriset mede.
1295[regelnummer]
Hierbi secgic in rechten ware
Dat verloren pine es al clare
Van minnen mi te besokene mere,
Want ine doet in ne genen kere.’
Alse min her Walewein des was vroet
1300[regelnummer]
Dat sine alsoe daer wederstoet
Ende wederseide soe haestelike,
Antwerde hi hare weder grammelike:
‘Nu biddic u hier op trouwe
Ende op hovescheide, scone joncfrouwe,
1305[regelnummer]
Dat gi soe vele doet, dat ic op hem
Moge proven oft ic arger bem.’
- ‘Ja, waendi dat ic u dat oytrieren
Soude van hem in eneger manieren,
Alsoe mochtic wel bederven,
1310[regelnummer]
Dat scade ware, ende doen sterven,
Twee die beste man, secgic u,
Die in al die werelt sijn nu,
Oft ten minsten den enen vanden tween;
Daer ne ware twivel an negeen.’
1315[regelnummer]
- ‘Hoe,’ sprac Walewein, ‘es hi danne
Die nu si in al eertrike?’
- ‘Jahi,’ seget si, ‘gewaerlike.’
Walewein sprac der joncfrouwen an:
1320[regelnummer]
‘Hoe es des ridders name dan?’
Si seide: ‘Sinen name wetic niet,
Maer sinen scilt, dien hi hier liet
Alsi voer te Winceestrewaerd,
Dien salic u togen als gijt begaerd.’
1325[regelnummer]
Walewein antwerde hare mettien:
‘Den scilt dien willic gerne sien,
Want dan mach niet sijn, sonder waen,
Es hi ridder di prijs heft ontfaen,
Ende van prouetsen bekinnet man,
1330[regelnummer]
Ic sal sinen scilt wel kinnen dan;’
Die joncfrouwe antwerde mettien:
‘Gi sult den scilt varinge sien
Alse gi slapen gaen sult, bedi
In die selve camere soe hanct hi.’
1335[regelnummer]
Si sijn van daer si saten opgestaen
Ende ter herbergenwaerd gegaen.
Walewein nam die joncfrouwe bi die hant,
Ende si gingen in huus te hant,
Ende si leidene in die camere recht
1340[regelnummer]
Daer si vonden ontsteken groet lecht.
Die joncfrouwe, alse gi verstaen moget,
Hevet Waleweine den scilt getoget:
- ‘Siet hier des mans scilt hangen nu,
Dien ic meest minne, secgic u.
1345[regelnummer]
Nu besiet ende merket des,
Oft gi iet kint wie die riddere es,
Ende ofte u herte iet nu gevet
Dat hi de beste es die levet.’
Alse Walewein werd geware das,
1350[regelnummer]
Dat gene Lanceloets scilt was
Trac hi achterwaerd, al tongemake
Ende al drove om die sake
Dat hi hadde geseit al sulke wort
Ter joncfrouwen, alse gi hebt gehort:
1355[regelnummer]
Ende ducht dat Lanceloet sal weten al
Alsi jegen die joncfrouwe spreken sal.
Hi seide: ‘Joncfrouwe, nu biddic u
Dat u daer af niet vernoye nu
Van dat ic tote u hebbe geseit;
1360[regelnummer]
Ic secge u in rechter waerheit,
Ic houde mi nu over verwonnen
Van al dien dat es begonnen
Tuscen ons tween, ende dat wi
Hebben geseit onder u ende mi;
1365[regelnummer]
Ende ic wille u volgen van al
Van dat gi hebt geseit, groet ende smal;
Want die riddere die u minne hevet
Es de beste riddere een die levet.
En es vrouwe, na minen sinne,
1370[regelnummer]
Op dat si mochte hebben sine minne,
Sine soude mi laten ende minnen hem;
Hi es beter riddere dan ic bem,
Ende scoenre, ende oec bat gedaen.
Haddict geweten, sonder waen,
1375[regelnummer]
Dat gi had therte soe hogelike
Te minne geset, ic hadde sekerlike
U te versoekene te desen stonden
Van minnen mi niet onderwonden.
Wet wel, dat gi joncfrouwe sijt
1380[regelnummer]
Die ic nu weet in die werelt wijt
Daer mi nu liefst af ware
Dat si mi wilde minnen, ne ware
Niet so groet wedersecgen daertoe.
Maer sekerlike, joncfrouwe, eest alsoe
1385[regelnummer]
Dat gi hebt in uwen sinne
Mijn her Lancelote, ende hi u minne,
Ende u alse sere hevet gesinnet
Alsic wane dat gine minnet,
Sone quaemt noit, bi mire trowen
1390[regelnummer]
Soe wel vrowen no joncfrouwen.
Joncfrouwe, hebbic geseit nu iet
Dat u te horne bequam niet,
Ic bidde dat gijt vergeeft mi nu.’
Si seide: ‘Gerne, ic vergeeft u.’
1395[regelnummer]
Alse min her Walewein werd geware
Dat hi pais hadde jegen hare
Hi seide: ‘Ic bidde u, joncfrouwe,
Op hovescheit ende op trouwe,
Dat gi mi segt, eest u gevoech,
1400[regelnummer]
Hoegedane wapine dat droech
Te desen tornoye Lanceloet.’
Si seide: ‘Hi droech wapine roet,
Ende op sinen helm ene rode mouwe,
Die ic hem gaf,’ sprac die joncfrouwe.
1405[regelnummer]
- ‘Dit sijn goede tekene, sprac Walewein;
‘Ic sagene also gewapent int plein.
Ic geloves nu bat dan ic dede
Hi[er] te voren. Mi donct oec mede
Gi moget u selven prisen te mere
1410[regelnummer]
Dat gi sijt gemint van sulken here.
Mi es herde lief dat ic vroet bem
Van derre minnen. Hi hevet hem
Soe gedect, dats nieman in inne
Werden mochte van sire minne.’
1415[regelnummer]
Die joncfrouwe seide: ‘Alsoe vele
Es hi te beter te desen spele;
Gi wet wel ende moget kinnen,
Dat gene ombedecte minnen
Comen mogen te hogen prisen.’
1420[regelnummer]
Doe scieden si in deser wisen.
Die joncfrouwe es danen gegaen.
Ende Walewein ginc te bedde saen
Ende pensde om Lancelote embertoe,
Ende seide tot hem selven doe,
1425[regelnummer]
Hine waende niet in sinen sinne
Dat Lanceloet soude hebben minne
Geleit sonder in hoger stede,
Ende die uterlijcste oec mede
Die enech man gepensen mochte
1430[regelnummer]
Ende vinden in sijn gedochte.
‘Niet bedi in magen daer af niet
Blameren dar hem dit es gesciet;
Die joncfrouwe heeft soe grote scoenhede
Ende si es soe hebbende oec mede,
1435[regelnummer]
Al minnesse die alre scoenste man
| |
| |
Die nu levet, hi waerre wel an.’
Des margens sijn si vroch op gestaen.
Die coninc ontboet Waleweine saen
Dat hi opsate: hi wilde riden.
1440[regelnummer]
Mijn her Walewein ginc tien tiden
Tot sinen waerd ende nam orlof,
Ende dancte hem sere daer of,
Dat hine so wel hadde ontfaen.
Daerna es hi ter joncfrouwen gegaen
1445[regelnummer]
Ende bevalse Gode onsen here,
Ende beval hare sinen dinst sere.
Hi es toten coninc gevaren
Ende si reden wech sonder sparen.
Walewein vragede den coninc das,
1450[regelnummer]
Oft hi iet wiste wie die ridder was
Die den tornoy te Winceestere wan?
Die coninc seide te Waleweine dan:
‘Twi vrachdijs?’ - ‘Here, bedi,
Om dat ic wel wane dat gi
1455[regelnummer]
Nine wet wie hi was over waer.’
Die coninc seide: ‘Ic weet al claer,
Maer gine wet niet wie hi was;
Nochtan soudi te rechte vroet sijn das
Bi den wondere dat hi dede
1460[regelnummer]
Met wapinen aldaer ter stede,
Bedie en geen man sonder hi
En mocht soe gedoen, donke mi.’
Ende Walewein antwerde mettien:
‘Ic hebbe soe menechwerf gesien
1465[regelnummer]
Dat hi so vele met wapenen dede
Dan enech ander man, ic mochter mede
Hebben gekint den goeden man gnoech;
Maer mettien dat hi droech
Wapine van enen neuwen man
1470[regelnummer]
Was hi mi al ontekent dan;
Maer ic ben sider soe geleert das,
Dat ic wel weet wie hi was.’
- ‘Wie was hi dan?’ sprac die coninc.
- ‘Here, ic segt u in waerre dinc,
1475[regelnummer]
Het was Lanceloet.’ Ende daernaer
Seide die coninc: ‘Gi segt waer.
Ende dat hi quam soe bedectelike
Hi dede al dat bedie, sekerlike,
Dat hi van josterne niet wesen woude
1480[regelnummer]
Gerefutert alsmen kinnen soude.’
Vord seide die coninc tote Waleweine:
‘Haddic gelovet nu Acgraveine
Uwen broder, ic hadde gedaen
Den goeden man doen doet slaen,
1485[regelnummer]
Daer ic gedaen hadde mede
Al tegrote ongetrouwechede,
Soe dat ic soude bi rechte van desen
Van alder werelt gehaet wesen.’
- ‘Ja,’ sprac min her Walewein,
1490[regelnummer]
‘Here, wat seide u dan Acgravein?
Segt mi, oft u wille si.’
- ‘En trouwen, neve, hi seide mi
Dat Lanceloet mi scande dede
Van minen wive, ende dat si bede
1495[regelnummer]
Hen onderminden, ende dat hi ware
Alse man met sinen wive bi hare;
Ende seide dat om el gene sake
Lanceloet en ware tongemake
Te Karmeloet tien tiden dat wi
1500[regelnummer]
Te Winceestere voren, dan om dat hi
Te bat soude mogen sire minnen
Plegen metter coninginnen
Dat dede mi in rechte al dare
1505[regelnummer]
Verstaen u broder Acgravein.
Nu mochtic, live neve Walewein,
Mi houden over sere verdoeft,
Haddic sire logenen geloeft;
Want hadde Lanceloet die coninginne
Hine hadde niet van danen bi desen
Gevaren dat ic wech hadde gewesen.’
Walewein seide doe: ‘Her coninc,
Lanceloet bleef om gene ander dinc
1515[regelnummer]
Dan dat bi wilde, sekerlike,
Ten tornoye comen bedectelike.
Ende nembermer geloeft no hort
Man die sulke niemare brinct vort;
Ic ben seker dat noit begrepen ward
1520[regelnummer]
Lanceloet ter coninginnenwart
In gepense van minnen dorperlike;
Ende ic weet wel sekerlike
Dat Lanceloet heeft geleit sine minne
An die scoenste joncfrouwe die ic kinne
1525[regelnummer]
Int lant van Logers; ende si mint hem
Alse sere, dat ic wel seker bem.
Ende wi weten dat hi hevet gesinnet
Sconincs dochter, ende noch minnet,
Daer Galaät af was geboren,
1530[regelnummer]
Die te hoefde brachte hier voren
Vanden grale die aventuren.’
Die coninc seide doe ter uren;
‘In mach altoes geloven niet,
Al ware Lanceloet dat gesciet
1535[regelnummer]
Dat hi minde die coninginne
Bi minnen, dat in sinen sinne
Comen mochte ongetrouwechede,
Daer hi mi scande dade mede
Van minen wive, des sijt gewes;
1540[regelnummer]
Want herte daer so grote doget in es
En penst niet sulke dorpernie,
Walewein seide: ‘In kinne van desen
Lancelote soe onsculdech wesen,
1545[regelnummer]
Dat ict soude wedersecgen,
Wiet op hem wilde lecgen.’
- ‘Wat soudi daeraf secgen,’ seide de coninc,
‘Al seide al die werelt dese dinc,
Ende icse niet hadde ondervonden bet
1550[regelnummer]
Dan ic noch doe?’ - ‘Here, bi mire wet,
In sout in negere maniren dan
Geloven willen enegen man.’
Die coninc es te Karmeloet comen,
Ende alsmenne daer hevet vernomen
1555[regelnummer]
Was hi daer ontfaen met groter joye,
Ende gevraget vanden tornoye,
Wie dat daer den tornoy verwan?
Dat ne wiste daer wijf no man,
Sonder die coninc ende Walewein, ende si
1560[regelnummer]
En wildent niet ontecken daerbi,
Dat si dat pensen ende mecken
Dat Lanceloet selve wilde decken.
Die coninc seide toter coninginnen dan:
‘Wine weten niet wel wie verwan
1565[regelnummer]
Den tornoy, dan wi wanen das
Dat een vremt riddere was.
Ende hi droech wapine al roet,
Ende droech op sinen helm bloet
Ere vrouwen oft joncfrouwen mouwe,
1570[regelnummer]
In weet welc was, bi mire trouwe.’
Doe pensde die coninginne das,
Dat Lanceloet altoes nine was,
Alse di waende dat hi in dien dagen
Geen ander teken hadde gedragen
1575[regelnummer]
Dan dat hi hadde van hare.
- ‘En was Lanceloet niet aldare?’
Vragede die coninginne aldoe.
Ende Walewein antwerder nu toe:
‘Vrowe, was hi daer ic sagene dan,
1580[regelnummer]
Ende ic en kinden niet nochtan;
Ende was hire ic weet wel dan
Dat hi den tornoy verwan,
Ende dat hi die was die droech al bloet
In den tornoy di wapine roet.’
1585[regelnummer]
Die coninginne seide tien stonden:
| |
| |
‘Hine waes niet.....Hi nes niet gebonden
Soe jegen vrowe oft jegen maget
Dat hi hare tekine draget.’
Griflet spranc op ende seide saen:
1590[regelnummer]
‘Ic ben des seker, sonder waen,
Dat die selve was min her Lanceloet
Die daer droech die wapine roet
Ende opten helm die mouwe;
Want ic wachten soe nouwe,
Om te wetene oft hijt ware
Alsi sciet daer uten tornoye
Van wonden een deel te vernoye;
Ende hem was altoes een ridder bi,
1600[regelnummer]
Die also gewapent was als hi.’
Doe sprac tote Waleweine die vrowe:
Die gi sijt den coninc sculdech ende mi,
Dat gi mi segt oft waer si
1605[regelnummer]
Dat wi Griflet secgen horen.’
- ‘Vrowe, gi hebt mi so besworen
Dat ict u moet secgen al claer:
Hi verwan den tornoy, dats waer,
Die metten roeden wapinen trouwen,
1610[regelnummer]
Die opten helm droech di mouwe.’
Tirst dat si dit heeft verstaen
Si werd drove ende sweech saen,
Ende ginc in haer camere ter vard,
Daer si sere wenende doe ward,
1615[regelnummer]
Ende seide: ‘Ay God, live here,
Waer salmen trouwe vinden mere
Ane enegen riddere die nu levet,
Nadien dat ontrouwe gedaen hevet
Die beste van allen anderen
1620[regelnummer]
Die nu in enech lant wanderen!’
Dese word seide die coninginne
Tote haer selven in haren sinne,
Ende waende dat Lanceloet di joncfrouwe
Minde, die hem gaf die mouwe,
1625[regelnummer]
Ende dat Lanceloet dor hare minne
Gelaten hadde die coninginne.
Ende seide si souts noch hebben wrake
Van Lancelote oft vander joncfrouwen,
1630[regelnummer]
Mach sise bekinnen ofte scouwen.
Si was drove al dien dach,
Sine verloech niet alsi plach.
Opten anderen dach quamen daernaer
Bohort ende Lyoneel ende Hestor daer.
1635[regelnummer]
Tirst dat si gebeet waren
Daden si vragen om niemaren
Van Lancelote, dien si tier stont
Doe si danen voren liten ongesont.
Men seide hen: ‘Doe gi henen sciet
1640[regelnummer]
Lanceloet en bleef hier langer niet
Doe voer hi wech, sonder sage,
Allene met enen knape; ende wi
En weten waer hi becomen si.’
1645[regelnummer]
Alse die coninginne werd geware
Dat Lanceloets mage waren dare
Ontboet si dat Bohort tot hare quam.
Doe sprac si te heme harde gram:
‘Waerdi ten tornoye, dat segt mi?’
1650[regelnummer]
-‘Jaic, vrowe,’ antwerde doe hi.
- ‘Sagedi uwen neve daer iet?’
- ‘Nenic, vrowe, hine waser niet.’
Si seide: ‘Ic weet wel dat hire was.’
Bohort seide: ‘Vrowe, swiget das,
Dat hi daer hadde geweset nu
Dat ne mochte altoes niet wesen;
Ic weet wel, haddi daer gewesen
Wi haddenne gekint, ende hi hadde mede
1660[regelnummer]
Jegen ons gesproken daer ter stede.’
- ‘Ic weet vorwaer dat hire was
[Ic wee]t oec goet licteken das,
[Want hi] droech daer wapine al roet,
[Ende] op sinen helm droech hi bloet
Die was ere vrouwe oft joncfrouwen;
Ende hi was di den tornoy verwan.’
Bohort gaf hare antwerde dan:
‘Vrowe, in wilde niet van desen
1670[regelnummer]
Dat dat min her Lanceloet hadde gewesen,
Bedie hi sciet vanden tornoye
Daer gi af sprect sere te vernoye
Van ere wonde, die ic tier tide
Hem hadde gegeven in die side.’
1675[regelnummer]
- ‘Die wile si vermaledijt,’ seitse bloet,
‘Dat gine niet wondet toter doet!
Hi heeft hem so qualijc geproeft te mi:
In hads niet gewaent dat hi
Dit jegen mi soude hebben gedaen.’
1680[regelnummer]
Bohort sprac: ‘Ay vrowe, laet staen!
En gelovet niet dat soe es nu
Alse gi penset, des biddic u,
Eer gi hebt verstaen waerlike
Dat rechte ware ende clarlike!
In mocht geloven nembermere
Dat hi in eneger manieren
Jegen u valscheit soude antiren.’
- ‘Bohort,’ sprac die vrouwe, ‘en trouwe,
1690[regelnummer]
Ic weet wel dattene enege vrowe
Oft joncfrouwe met pusunen, sonder waen,
Oft met toverien hevet bevaen,
Dat ic met hem nembermere
Wel sal sijn in genen kere.
1695[regelnummer]
Sone sal hi oec wesen met mi.
Ende gevile oec morgen dat hi
Hier te hove quame bi aventuren,
Ic soude hem doen ontsecgen ter uren
Mijns heren herberge entie mine mede,
1700[regelnummer]
Ende soude hem wel doen secgen ter stede
Dat hi niet hadde so conen moet
Dat hire in sette den voet.’
Bohort der vrouwen antwerde gaf:
‘Vrowe, gi sult uwen wille doen daer af;
1705[regelnummer]
Maer ic weet wel in rechter waerhede
Dat min here noit in gere stede
Ne pensde te done sulke sake
Alse gi hem tiet met vorsprake.’
- ‘Hi toget wel ten tornoye,’
1710[regelnummer]
Sprac si, ‘des ic ben te vernoye,
Soe dattie prove es oppenbare.’
- ‘Vrowe, sprac Bohort daer nare,
‘Eest alsoe als gi doet verstaen,
Sone dedi noit sake, sonder waen,
Jegen soe wat minscen dat hi
Enechsijns soude mesdoen iet,
Jegen u en soudijs doen niet.’
Al die weke bleef Bohort daer
1720[regelnummer]
Ende sijn geselscap, ende dander daernaer,
Ende waren tongemake sere
Ende in gepense vele mere
Dan si te voren te sine plagen,
Om dat si die coninginne gram sagen.
1725[regelnummer]
Binnen dien nes nieman te hove comen
Daer men iet ane heeft vernomen,
Die wiste van Lancelote niemare,
Dat hine sach hare no dare,
Soe dat Arture den coninc
1730[regelnummer]
Sere wonderde van dire dinc.
Het geviel daerna op enen dach
Dat Artur die coninc ten vensteren lach
Entie coninginne ende Walewein tot dien,
Ende si spraken onder hen drien
1735[regelnummer]
Van vele ende van messeliken saken,
| |
| |
Soe dattie coninc vel in spraken
Jegen Waleweine ende seide hem al bloet:
‘Mi heeft groet wonder waer es Lanceloet
Ende waer hi soe lange merret, bedi
1740[regelnummer]
In hebbe niet gesien dat hi
Mijn hof soe lange liet, sonder waen,
Als hi sident hevet gedaen
Dat die tornoy te Winceestre was.’
Mijn her Walewein merkede das
1745[regelnummer]
Ende loech een deel, ende daernaer,
‘Here,’ sprac hi doe, ‘over waer,
Hem ne vernoit niet daer hi es,
Want had hem vernoit, sijt seker des,
Hine ware noch te comene niet.
1750[regelnummer]
Ende na dat met hem es gesciet
Ne wondert mi niet dat hi so lange let;
In weet so groten man, bi mire wet,
Die sculdech te vernoyene ware
Al so lange te sine met hare
1755[regelnummer]
Die hi minnet in sinen moet,
Alsic wane dat Lanceloet hare doet.’
Alse die coninc horde dese word
Was hi narnst om te wetene vort
1760[regelnummer]
Ende seide: ‘Walewein, segt ons dware.’
- ‘Ic saelt doen, here,’ antwerde hi,
‘Alsic wane, here, dat si
Indien dat ic secge onder ons drien
Verloren sal bliven onder ons van dien;
1765[regelnummer]
Ende waendic datmen hier af iet
Elre soude vertellen, ic seits niet.’
Die coninc antwerde ende seide: ‘Van desen
En sal niegeren meer talen wesen.’
- ‘Here,’ sprac Walewein, ‘wetti wat doet
1770[regelnummer]
Dat Lanceloet es bleven te Esclaroet?
Hets dor ere joncfrouwen minne
Die hi gedaen heeft in sinen sinne,
Die alrescoenste, des sijt gewes,
Die int conincrike van Logers es.
1775[regelnummer]
Ende alse wi scieden van Wincestere doe
Was si ene maget scone ende vroe;
Ende om hare grote scoenhede
Versochticse aldoe ter stede
Van minnen an haren danc;
1780[regelnummer]
Ende si ontseide mi eer iet lanc
Ende seide tote mi: “Ic wel lie
Dat ic ben beters ridders amie,
Ende scoenres mede dan gi sijt.”
Ic werd al gram te dire tijt
1785[regelnummer]
Ende hiltse cort ende vragede hare
Wie die riddere dan ware,
Soe datse te mi seide al bloet,
Het ware min her Lanceloet,
Ende dattie mouwe hare was
1790[regelnummer]
Die hi droech opten helm vor das.
Ende sinen scilt met, dien hi daer liet
Alsi van daer binnen sciet,
Die coninginne seide: ‘Segdi mi waer?
1795[regelnummer]
Hoegedaen was die scilt, segt mi dit?’
- ‘Vrowe, sprac Walewein, hi was wit,
Met tween libarden van aysure
Gecroent.’ Si seide te dire ure:
‘Hets alsoe, gi segt al waer:
1800[regelnummer]
Hi droech den selven scilt oppenbaer
Alsi voer van henen, bi mire wet.
Men es u sculdech te gelovene bet.’
Doe sprac die coninginne: ‘Segt mi,
Wie es die joncfrouwe daer gi
1805[regelnummer]
Af sprect, die soe sere scone es.’
- ‘Vrowe, ic wille u vroet maken des:
Si es des heren dochter van Esclaroet.
Haer scoenheide die es soe groet,
Dat mi wondert vele te min
1810[regelnummer]
Dat hise minnet in sinen sin.’
Die coninc sprac: ‘Inne gelove niet
Dat Lanceloet soude willen iet
Sijn herte lecgen ane hare
Oft ane ene andere, sine ware
1815[regelnummer]
Van alte hogen done ende rike.
Ende wet dat wel sekerlike
Dat hi daer omme daer nine let;
Dat hi leget siec van dier wonde
1820[regelnummer]
Die hem Bohort gaf tier stonde
Dat si tornierden te Wincestere int plein.’
- ‘Het mach wel so wesen,’ sprac Walewein.
Die coninginne es opgestaen
Ende in hare camere gegaen
1825[regelnummer]
Drove, ende waent dat es waer,
Alse Walewein heeft vertellet daer.
Ende si ontboet Bohorde daerbi.
Alsi daer quam doe seide si:
‘Bohort, u neve her Lanceloet
1830[regelnummer]
Hi es al stille te Esclaroet
Met ere joncfrouwen, die hi versinnet
Hevet, ende die hi si sere minnet.
Nu mogewi wel secgen daerbi
Dat wine verloren hebben ic ende gi.
1835[regelnummer]
Ende dit heeft een riddere geseit
Den coninc ende mi over ene waerheit,
Dien gijs wel sout geloven, sonder waen.’
Bohort antwerde der coninginnen saen:
‘Vrowe, in weet wie die ridder es;
1840[regelnummer]
Maer ic ben wel seker des,
Waerd die warechste die levet,
Die u dese word geseit hevet,
Hi es hier af een logenare;
Want ic kinne ende weet soe clare
1845[regelnummer]
Dat min here, des sijt gewes,
Dat hi dit in gere maniren
Te doene soude gedangieren.
Hier ombe biddic u dat gi
1850[regelnummer]
Den riddere nu wilt nomen mi
Diet seide: ic salne van desen saken
Eer avont logenare maken.’
Si seide: ‘Ic segts u nember nu;
Maer alsoe vele soe secgics u,
1855[regelnummer]
Lanceloet ne gecriget nembermere
Pays jegen mi in genen kere.’
Bohort antwerde doe: ‘Ay vrouwe,
Dies hebbic wel groten rouwe.
Nadat gi op hem belget soe sere
1860[regelnummer]
Soe hebbict hier quaet bliven mere,
Ende die ons bestaen, in dit hof.
Ic bevele u Gode, ende ic sal
Mergen porren ende onse geslachte al:
1865[regelnummer]
Wi selen so vele soeken nu mere
Dat wi selen vinden onsen here;
Ende als wine vonden hebben wi
Selen met hem hier bliven, wildi;
Ende gevalt dat u nine voget
1870[regelnummer]
Hier dat bliven, none genoget,
Wi selen tonsen lande keren
In onse goet, in onser eren,
Daer vele liede ons te siene garen,
Ende daer wi in langen nine waren;
1875[regelnummer]
Ende daer selewi sijn te gemake,
Eest Gode lief, ende hebben sprake
Met onsen vlescheliken magen,
Die wi in langen niene sagen,
Ende die wi hier en hebben niet.
1880[regelnummer]
Wet wel, ons en ware niet gesciet
Dat wi hier bleven waren, sonder waen,
En had Lanceloet min here gedaen.
Sider dat leet die queste vanden grale,
Dat hi hier bleef, ic weet dat wale,
1885[regelnummer]
Dat ne was om sake negene
| |
| |
Dan om uwen wille allene.’
Alse die coninginne Bohorde heeft gehort
En const si haer niet onthouden vort
1890[regelnummer]
Ende was sere doe tongemake;
Ende si seide vort ter selver tijt:
‘Die wile moet sijn vermalendijt
Dat ons quam dese niemare;
Ic hebber qualijc om gevaren.’
1895[regelnummer]
Doe sprac die coninginne noch vort:
‘Suldi mi aldus laten, Bohort?’
- ‘Jaic,’ sprac hi, ‘vrowe; het moet wesen.’
Hi ginc uter cameren met desen.
Hi vant sinen broder ende Hestore
1900[regelnummer]
Ende leide hen die worde vore,
Die hadde geseit die coninginne.
Si warens drove in haren sinne,
Ende ne wisten wat anevaen,
Sonder dat elkerlije seide saen:
1905[regelnummer]
‘Die selve ure ende die tijt
Dat Lanceloet oit sine minne
Leide ane die coninginne!’
Doe seide Bohort: ‘Laet ons gaen
1910[regelnummer]
Anden coninc ende nemen orlof saen;
Ende laet ons soeken nu vort mere
Tote dat wi vinden onsen here.
Ware hi met ons nu, sekerlike,
Ende wine bringen int conincrike
1915[regelnummer]
Van Gaule, sijt des onvervard,
Noit daden liede soe goede vard,
Wi souden dan mogen bi desen
In payse ende in rasten wesen,
Mocht hi hem in enegen sinne
1920[regelnummer]
Ontkeren vander coninginne.’
Hiertoe accordeerden al geel
Hestor ende mede Lyoneel;
Ende sijn toten coninc comen
Ende hebben an hem orlof genomen,
1925[regelnummer]
Ende doen den coninc dus verstaen,
Dat si te soekene willen angaen
Lancelote. Ende die coninc
Hi hadse lief ende hiltse dagelike
1930[regelnummer]
Omtrent hem, ende namelike
Om Bohorde, die was tien stonden
Van merre name dan men hadde vonden
Doen ter wilen enegen man
Int conincrike van Logers dan.
1935[regelnummer]
Des ander dages voer uten hove
Coninc Bans geslechte met orlove,
Ende reden dat si te Esclaroet quamen.
Alsi Lancelote daer niet vernamen
Voren sine noch soeken weder
1940[regelnummer]
Harentare, op ende neder;
Ende soe sine meer soeken bestaen
Soe sire min af vreiscen, sonder waen.
Ende sochtene vijftien dage aldure,
1945[regelnummer]
Van hem niet verceschen mochten.
Alsi sagen dat si om niet sochten
Seiden si: ‘Dit soeken es verloren al.
Ten irsten tornoye die wesen sal
Sal hi wesen, eest sake dat hi
1950[regelnummer]
Gesont es oft ongevangen si.’
Dus voren si dagen vort an
In enen casteel, hiet Atechan,
Omdat si des tornoys ontbeiden wouden,
Opdat si Lancelote daer vinden souden.
1955[regelnummer]
Ende die coninc van Nort-Gales,
Daerbi op een sijn huus hi es,
Tirst dat hi verstont die niemare,
Dat conincs Bans geslechte daer ware,
Die van allen ridderen die utquamen
1960[regelnummer]
Waren vander meester namen,
Hi vorse sien daer altehant,
Als die met hen gerne ware bekant,
Ende soutse gerne daerto vrien,
Daer si doen torniren souden:
Ende alsijt hebben vernomen
Dattie coninc tote hen es comen
Rekensijt grote goedertierhede
1970[regelnummer]
Dattie coninc hen dit dede.
Si ontfingene wel hoveschlike,
Alse diet wel consten, ende eerlike,
Ende dadene snachs met hen bliven daer.
Die coninc verbat hen daernaer
1975[regelnummer]
Dat si met hem te sire woninge
Varen tot dat quame die vergaderinge,
Ende bat hen so vele binnen desen,
Dat si hebben beloeft dat si wesen
Selen ten tornoye ans conincs side,
1980[regelnummer]
Dies die coninc was harde blide.
Ende selen van Lancelote spreken saen,
Die siec lach ende oec gewont,
Alsic u hier vore dede cont.
|
|
Auteursrechtvrij