| |
XXVI. Van Mauruse ende van Gariëtte.
13185[regelnummer]
Daventure seget al bloet,
Doe die joncfrouwe van Galestroet
Dat si thuswerd kerde saen.
13190[regelnummer]
Ende Maurus reet doe, sonder waen,
Te Arturs hove waerd, secgic u,
Om Waleweine te biddene nu,
Dat hi hem hulpe ende in staden wil staen,
Want die joncfrouwe van Galestroet heft gevaen
13195[regelnummer]
Der joncfrouwen van Carmeloet,
Die Waleweine verloeste al bloet
Te Galestroet, als gi hebt vernomen,
Daer hi om Gariëtte was comen:
Want doe Walewein was hare ontfaren
13200[regelnummer]
Doen dede si soeken saen daernaren
Die joncfrouwe alt lant dure;
Soe dat si ward vonden tier ure
In een wout, daer si waende wesen
Tote dat gecist ware van desen
13205[regelnummer]
Dat geruechte ende die niemare.
Nu wiltmense bernen oppenbare
An enen stake, dat wetet wel.
Om dese sake ende niwer ombe el
Soc voer Maurus te Karlioen
13210[regelnummer]
Om dit Waleweine te wetene doen;
Maer hine vint Waleweine daer niet.
Doe seidijt Gariëtte daernaer
Hoet metter joncfrouwen vergaen soude,
Men quame hare te hulpen herde houde.
13215[regelnummer]
Doe ginc Gariët ten coninc Arture
Ende vertelde hem saen die aventure
Die hem Maurus dede verstaen:
Daerna bat hi sinen oem saen,
Dat hi hem hulpe wilde geven
13220[regelnummer]
Der joncfrouwen te behoudene dleven,
‘Die omme minen wille es gevaen.’
Artur seide: ‘Gereit u saen,
Ic sal u volx leveren gnoech.’
Dit was wel Maurus gevoech,
13225[regelnummer]
Want hi soude gerne steken
Of de joncfrouwe ende oec wreken
Dat sine ontseide daer te voren,
Ende oec anders den groten toren
Die si hem dicke hevet gedaen.
13230[regelnummer]
Nu heeft Gariët dese vard bestaen
Met wel twintich dusent man.
Ende Maurus reet vore mede daeran
Te sinen castele, ende vergaderde wale
Tien dusent man te desen male
13235[regelnummer]
Jegen dat Gariët soude comen daer.
Ende alsi vergadert worden daernaer
Reden si met haesten groet
Toter stat van Galestroet,
Daer si horden secgen tien stonden,
13240[regelnummer]
Datmen die joncfrouwe hadde gebonden,
Ende mense bernen soude te hant;
Maer alsmen die niemare horde int lant,
Dat min her Gariët ende Maurus
Met groter herecracht quamen dus,
13245[regelnummer]
Worden si versaget en trouwen
Ende liten dat bernen vander joncfrouwen,
Ende gingen bescermen hare stat.
Ende die van buten gingen na dat
Die stat belicgen entien casteel.
13250[regelnummer]
Doe werd die joncfrouwe versaget en deel,
Van Galestroet, dat secgic u,
Ende ontboet haer hoge liede nu,
Ende vrachde hen wat si mochte doen?
Doe antwerden hem [sic] die hoge baroen:
13255[regelnummer]
‘Joncfrouwe, onse raet es over luut,
Dat wi margen trecken ut;
Wi selense te bat scoffiren in seijn:
Eer si wel gerest hier sijn
Ende haer plaetse hebben genomen
13260[regelnummer]
So selewi gereden op hen comen
Eer sijs iet geweten connen.
Dus selen si scire sijn verwonnen.’
Dus drogense over een alle daer,
Dat si des ander dages daer naer
13265[regelnummer]
Ut selen trecken harde vroe.
Des anderdages gesciede alsoe
Dat si ute trocken tsamen,
Daer si Gariëtte vernamen
Ende sinen geselle Maurus,
13270[regelnummer]
Die oec waren beraden dus,
Dat si haer volc hadden gereet;
Want si hadden wille, Godweet,
Den casteel tasselgierre daer,
Daer die joncfrouwe in lach, vorwaer.
13275[regelnummer]
Mettien hebben si vernomen
Waer die vander stat op hen comen
Al gebattalijt met sconen here.
Doen riep Maurus herde sere
Op sine liede: ‘Vaste, gaet ane!
13280[regelnummer]
Laet ons pinen te verslane
Ende sprac tot sinen lieden saen:
‘Live liede, helpt mi verslaen
13285[regelnummer]
Dese tyranne, die mi hier voren
Hebben gedaen menegen toren.
Hier waest dat ic gevaen lach,
Daermen mi gaf menegen slach
Met groten geesselen in min lijf.
13290[regelnummer]
Mochtic hebben dat quade wijf,
Die mi gedogen dede die pine,
Ic soude hare dies gelijcs in scine
Doen gedogen, dat verstaet.
Nu vaste toe! dats min raet.
13295[regelnummer]
Helpt mi, dat icse moge gewinnen
Des biddic u in gerechter minnen.’
Doe gincmen toe in allen siden:
13300[regelnummer]
Men sach nie in genen tiden
Liede so vresselike gebaren.
Si voren in met harre scaren
Ende dorbraken die andere al
Toten porten, groet ende smal.
Ende slogen soe vresselike slage,
Dat daer nieman in dien dage
Haer ontbeiden dorste iet:
13310[regelnummer]
Wie dat sach van hen hi vliet.
Si maecten menegen doden daer:
Si vingenre oec al oppenbar
.Lx. wel in die battalge:
Ic secgu dat daer speelde ter falge
13315[regelnummer]
Die vander stede, hebbic vernomen
| |
| |
Si costen met pinen weder in comen
Die daer levende bleven waren.
Daer blever doet ende gevaen, twaren,
Wel vierhondert in haer conroet:
13320[regelnummer]
Dies was drove van Galestroet
Die joncfrouwe, dat verstaet.
Si mach wel soeken anderen raet,
Want dese es hare qualijc vergaen.
Nu hord wat si hevet gedaen:
13325[regelnummer]
Si heeft vernomen wat Gariët
Hem heeft vermeten, dat wel wet:
Mach hise gewinnen, dat hi haer sal
Sine pine lonen groet ende smal,
Die si hem dede met groten sere.
13330[regelnummer]
Hier ombe es si in sorgen mere
Dan si iemanne dede verstaen.
Si ontboet haer hoge liede saen
Ende vrachde wat si nu mach doen?
Doen antwerde hare een baroen:
13335[regelnummer]
Joncfrouwe, ic segt u wel nu twaren,
Wine connen ons jegen hen niet verweren;
Maer wilde Gariët vechten enen camp,
Oft Maurus, sonder enegen scamp,
Ic riede wel datmen iemanne sochte....’
13340[regelnummer]
- ‘In hebbe niemanne die daertoe dochte,
Dat hi mochte iet geduren
Jegen harre enech nu ter uren.’
- ‘Vrouwe, gi sult wel, in maniren
Alsoe alsic u nu sal visiren.
13345[regelnummer]
Gi sult ane hem nu soeken des:
Ende alse die camp genomen es
Dan seldi doen gebiede te hant
Over al nu hier in u lant,
Oft den camp ieman wilt vechten
13350[regelnummer]
Ende u jegen die gene berechten:
Men sal hem geven tsinen wille
U lant ende u, lude ende stille,
Sijn gebot mede te doene.
Gi sult vinden gnoech kimpione
13355[regelnummer]
Die dit selen dor u ane gaen.’
Al deetsijt node, dit werd gedaen.
Men sinde dus ane Gariëtte
Ende an Maurus mede, sonder lette,
13360[regelnummer]
Vechten sonder enegen scamp:
Verwonne haer kimpe, dat dan si
Haer souden laten quite ende vri
Van algader harre mesdaet;
Ende es dat haer kimpe ondergaet,
13365[regelnummer]
Soe sal si staen te haren wille.
Dit loefden si beide lude ende stille.
Dus werd die camp genomen daer
In .vij. dagen te vechtene daer naer.
Ende binnen desen gebieden dede
13370[regelnummer]
Die joncfrouwe van Galistroet in alle stede,
Ofte daer ieman ware so coene
Enen camp dor hare te doene
Si soude wesen sijn eygen vri,
Ende haer lant mede daerbi.
13375[regelnummer]
Dit heeft mi Keye scire vernomen
Ende es al hemelike daer binnen comen
Ende ontlicsent al oppenbare.
Hi seide dat hi van Scollant ware
Ende hiet Vander Roetsen her Bayneel.
13380[regelnummer]
Alsi was comen inden casteel
Hietmenne daer sere willecomen:
Men heeft daer sijns wel ware genomen.
Si leiden an hem daer alle marc,
Want hi sceen scone ende starc,
13385[regelnummer]
Ende hi vermat hem oec ter stede
Dat hi der joncfrouwen besechede
Doen soude, jegen wien dat ware
Die nu in die werelt geseten ware.
Dies was blide die joncfrouwe.
13390[regelnummer]
Oec docht hare sijn in anescouwe
Een starc riddere ende wel ontploken.
Wat hulpt hier af vele gesproken?
Dat hi hen comen was dus te tide.
13395[regelnummer]
Ende doen die .vij. dach es comen
Hebben si haren kempe genomen
Ende sijn dus comen buten te velde,
Daer geslegen waren die getelde,
Met Keyen, herde blide na dit.
13400[regelnummer]
Sine wapine waren algader wit
Met tween roden benden daer:
Om hem tontekene, wet vor waer,
Soe haddi dese wapine an gedaen.
Nu waren over een gedregen saen
Welc harre mochte vechten bet
Den camp van hen tween daer nu.
Gariët seide: ‘Maurus, ic segt u,
Mi bebord te vechtene den camp
13410[regelnummer]
Dore die quaetheit ende omden ramp
Die si mi hier vormaels dede:
Dit motic wreken hier ter stede.’
- ‘Neen,’ sprac Maurus, ‘live here,
Laet mi vechten, des biddic u sere,
13415[regelnummer]
Want mi vele daer an geleget:
Dese camp en werd mi niet ontseget,
Des biddic u op gerechte trouwe;
Ic hebbe gemint dese joncfrouwe
Langen tijt, verstaet mi wel;
13420[regelnummer]
Ende nu es hier gedeilt een spel,
Die den camp verwinnet hier
Hi sal hebben die joncfrouwe fier
Ende haer lant te sinen wille;
Ende om dese sake, lude ende stille,
13425[regelnummer]
Soe staet mi den camp te vechten nu.’
Doe seide Gariët: ‘So hebten. U
En werd dor dese sake niet:
Ic souden vechten, wats gesciet.
Ende ic geve u quite hier min deel,
13430[regelnummer]
Eest dat gise wint, geheel.’
Dus es Maurus te crite comen
Ende heeft spere ende scilt genomen.
Ende Keye, die hem hiet Bayneel,
13435[regelnummer]
Ende heeft genomen spere ende scilt,
Ende quam gereden met gewelt
Op Maurus, dat sijn spere brac.
Ende Maurus weder Keyen stac
Dor scilt, dor curie, dor leder,
13440[regelnummer]
Dat hi moeste vallen neder,
Ende hadde oec een wondekin clene.
Hi spranc scire op sine bene
Ende gegreep daer weder sijn part,
Ende sater op met snelre vard,
13445[regelnummer]
Ende trac sijn swaerd daer uten scoe,
Ende reet op Maurus daer alsoe,
Ende slogene enen swaren slach
Opt hoeft, die Maurus sere wach,
Soe datter ute ran dbloet:
13450[regelnummer]
En had gedaen sijn helm goet
Hi had hem toten tanden gecloeft.
Ende Maurus queecte do sijn hoeft
Ende scaemde hem herde sere daer.
Doe hief hi sijn swaerd daer naer
13455[regelnummer]
Ende sloech Keyen opten scilt,
Dien hi manlike vor hem hilt,
Dat hine cloefde mids ontwee.
Dat swerd ginc in vord noch mee
Ende geraecte Keyen in di knie
13460[regelnummer]
Een cleine wondekin, seitmen mie.
Dus gingen si houwen ende slaen.
Doe sprac Gariët te Mauruse saen:
Hoe lange suldi slaen aldus?
13465[regelnummer]
Haddi mi nu laten gebaren,
| |
| |
Ic wars lange quite, twaren.’
Doe scaemde hem Maurus sere das,
Dat hi dus versproken was,
Ende ginc Keyen ane met slagen
13470[regelnummer]
Soe, hine conder niet gedragen.
Nochtan werde hem Keye herde sere.
Doe quam die swerte met enen kere
Ende sloech op Keyen enen slach
Met beiden handen, die sere wach,
13475[regelnummer]
Opten helm daer sonder beide,
Dat hi rumen moeste tgereide
Ende ter eerden quam gevallen
Sere gewont daer vore hen allen.
Dese slach was soe groet,
13480[regelnummer]
Dat Keye waende bliven doet,
Want hi daer in onmacht lach.
Ende alse die swerte riddere dat sach
Ginc hi van sinen perde saen,
Ende heeft Keyen den helm afgedaen,
13485[regelnummer]
Ende soude hem thoeft af hebben geslegen;
Maer Keye hilt den arm daer jegen
Ende riep: ‘Maurus, ic geve mi op.
Ic beent, Keye.’ Doe hilt sijn scop
Gariët doe hi dat hoerde,
13490[regelnummer]
Ende antwerde Keyen dese worde:
‘Her Keye, gi wout proven u cracht
Al hemelike; gi waerd bedacht
Qualike, dat gi hier dus quaemt.
Ay Keye, dat gi u nine scaemt
13495[regelnummer]
Dat gi jegen ons sout comen
Aldus verradelike! Dit es vernomen
Harde selden, dat nie gesciede:
Gi moget u scamen vor dese liede.
Soe moget di oec in Artus hof.
13500[regelnummer]
Ic bids u, Maurus, slaet hem of
Dat hoeft, ende verlates nu
Alder werelt, des biddie u,
Want hets scade dat hi leeft.’
Maurus hier op antwerde geeft
13505[regelnummer]
Gariëtte ende seide te desen:
‘Her Gariët, mi donct beter wesen
Dat ickene hier te live late.’
- ‘Maurus, daer nes an gene bate
Dat hi te live blivet nu.
13510[regelnummer]
Slaetten doet, verlatets u
Ende alder werelt als ende als,
Want hi es quaet, loes ende vals.’
Doen Keye dit horde vanden here
Ward hi hier af versaget sere,
13515[regelnummer]
Ende bat genade op grote trouwe
Dore der coninginnen wille, sire vrowen,
Jenoveren, die sijn nichte was;
‘Dat ic hare doe danken das:
Ic weet wel, ic hebbe sere mesdaen...,
13520[regelnummer]
Het dede mi sotheit anegaen.
Vergeeft mi dit; ic gelove hier nu
Dat ic nembermer mesdoe jegen u.’
Doe seide Maurus harde saen:
‘Gariët, wat donct u goet gedaen?
13525[regelnummer]
Het ware scande nu ter stonden,
(Want geselle vander tavelronden)
Slogicken doet: ic laten leven;
Maer hi moet mi tirst opgeven
Hem selven ende mede di joncfrowe
13530[regelnummer]
Van Galestroet.’ - ‘Bi mire trowe,’
Sprac Gariët, ‘dit werd gedaen.’
Dus gaf hem Keye daer op gevaen;
Ende si brachtene banderside
Daer die joncfrouwe stont omblide,
13535[regelnummer]
Van Galestroet, om dese sake.
Nu hord hier heren Gariëts sprake:
‘Joncfrouwe, u kimpe es verwonnen,
Ende die camp hi was begonnen
In dier maniren, dat secgic u,
13540[regelnummer]
Ware onser enech verwonnen nu,
Soe soudewi henen sceden dus
Ende ware dat sake, dat onder dade
Soe soudewi u hebben daernaer
Ende u lant, lude ende stille,
Daermede te done onsen wille.
Nu sidi hier af bleven tachter.
13550[regelnummer]
Gi wet wel, dat gi mi groten lachter
Hier vormaels daet; dat secgic u,
Dat moetti hier ontgelden nu,
Want gi daet mi swaer verdriet.’
- ‘Ay edel here, dat mi es gesciet
13555[regelnummer]
Hier vormaels, des biddic genade.’
Hierenbinnen quamen ten rade
Alle die heren van Galestroet.
Doe werd daer vertrocken al bloet
Alle die dinge, groet ende clene,
13560[regelnummer]
Die daer gescieden int gemene.
Doe seide daer min her Gariët:
‘Van allen desen, ic wille gijt wet,
Dat mi die joncfrouwe heeft gedaen,
Latic an Maurus algader staen;
13565[regelnummer]
Ende al dat hi daermede doet
Dat houdic algader over goet.’
Maurus seide doe: ‘Semmin trouwe,
Soe willic hebben die joncfrouwe,
Tenen wive, dat wel kint;
13570[regelnummer]
Want icse lange hebbe gemint.
Ende over uwen lachter dan
Soe willic werden hier u man,
Ende si oec mede, dat verstaet.’
Dit dochte hen allen een goet rael,
13575[regelnummer]
Ende willen allen datment doe.
Aldus so quam die bralocht toe,
Die daer feestelike was gedaen.
Ende Gariët keerde te Kardol saen
Ende vertelde Arture den coninc
13580[regelnummer]
Hoe die strijt aldaer verginc;
Ende van sher Keys quaethede
Verteldi daer den coninc mede.
Nu salic swigen hier van desen
Ende sal van Waleweine vord lesen,
13585[regelnummer]
Daer ic vander redenen sciet,
Te Bandemagus, daer icken liet.
|
|