|
| |
VI. Perchevaels aventuren van groten wondere.
Daventure seget ter steden
Alse Perchevael was versceden
3145[regelnummer]
Van Lancelote, hi kerde te hant
Daer hi die clusenersse vant,
Daer hi niemare waende horen
Vanden riddere dien si daer verloren.
Ende alse die clusenersse vernam
3150[regelnummer]
Dat Perchevale daer binnen quam,
Si, die sine nichte was, dede saen
Hem wel berecken ende wel ontfaen.
Des ander dages vrachdi hare
Na messe waer die riddere ware,
3155[regelnummer]
Die des ander dages daer leet?
Ende si seidem vanden riddere gereet,
Dat sine sculdech te kinnen was;
Ende si seide: ‘Twi vragedi das?’
Hi seide ic vrages om di sake,
3160[regelnummer]
In werde nembermer te gemake
In sal jegen hem vechten ere:
Hi hevet mi mesdaen soe sere,
Dat ict niet laten mach van scanden.’
- ‘Ay Perchevael,’ sprac si te handen,
3165[regelnummer]
‘Hebdi wille te stervene nu
Alse uwe brodere daden vor u,
Die waren geslegen te doet
Bi haerren overdaden groet?
Sterfdi, hets scade ende wesen sal
3170[regelnummer]
Nederinge van uwen geslechte al;
Die queste vanden grale es nu ter tijt
Begonnen, daer gi geselle af sijt,
Ende ic wane dat si cortelike
Inde sal nemen, sekerlike,
3175[regelnummer]
Bider hulpen van onsen here;
Ende gi sult hebben merre ere
Opdat gi allene onthout u,
Dat gi jegen den riddere nine vecht;
3180[regelnummer]
Want wi weten wel over recht,
Eer die queste vanden grale
Gehent werd, in waerre tale,
Daer selen toe moten wesen drie
Pretieuse ridders, ende die
3185[regelnummer]
Selen hebben in derre wijs
Boven die andere lof ende prijs.
Die een moet suver sijn van desen:
Die andere twee selen magede wesen.
Die riddere dien gi segt es die een,
3190[regelnummer]
Ende gi dander vanden tween,
Entie derde sal sijn Bohort.
Bi desen drien, die gi hebt gehort,
Sal die queste tenen inde comen.
Nadien dat u God heft genomen
3195[regelnummer]
Een te wesene vanden drien,
Dien so grote ere sal gescien,
Het ware scade dan alte groet
Bejagedi uwes selfs doet;
Want hijs beter riddere dan gi sijt
3200[regelnummer]
Oft enech ander nu ter tijt.’
- ‘Wetti wie ic ben?’ sprac Perchevael doe.
- ‘Jaic wel,’ sprac si hem toe;
‘Ic ben u moye. Al benic nu
In armen abite hier vor u,
3205[regelnummer]
Ende tere armer stede sere,
Ic was coninginne wilen ere
Vanden woesten lande, ende was toe
Vanden rijesten vrouwen diemen vant doe.
Niet bedi mine bequam tgrote goet
3210[regelnummer]
Noit so wel als mi darmoede doet.’
Parchevael weende ende sat vor hare
Ende vragede hare om niemare
Van sire moder. Doe vragede si dare
Oft hi nine wiste dat ware?
3215[regelnummer]
Hi seide: neen hi; ‘sonder dat si es
Mi te voren comen, des sijt gewes,
Menechwerf alsic lach ende sliep,
Ende dat si dan op mi riep
Dat si bat sculdech te clagene ware
3220[regelnummer]
Van mi dan te belovene hare.’
- ‘Dat was om dat gi vort ins conincs hof,
Want si was so drove daer of,
Ende dat sceden was haer soe swaer,
Dat si starf sander dages daer naer
3225[regelnummer]
Doe gi ward van hare versceden.’
| |
| |
- ‘God mote die ziele geleden!
Ic moet gedogen,’ seide doe hi,
‘Al dat God verlenet nu mi.
Oft gi wet wie die riddere es
3230[regelnummer]
Dien ic soeke, berecht mi des.’
Si gaf hem antwerde daer of:
‘Hets die gene die quam int hof
In sinxendage, ende die dan
Die rode wapine hadde an.’
3235[regelnummer]
- ‘Nu seldi mi wel berichten des,
Wat betekenessen dat was?’
- ‘In die werelt hebben vor desen
Drie principale taflen gewesen:
Die irste tafle die was daer sat
3240[regelnummer]
Onse here ende sine jongers [ende] at.
Die tafle voetde beide te samen
Beide die zielen entie lichamen.
Die tafle vanden heiligen grale,
3245[regelnummer]
Daer af gesciet sijn, alst es becant,
Menege miracle hier int lant
Ende in andere, alse Joseph was
Van Aramathien, alsicker af las,
3250[regelnummer]
Kerstenheit onder wijf ende man.
Soe dat hi ende die met hem waren,
Twaelf hondert man wel tere scaren,
Si vreesden dat hem mochte spise
3255[regelnummer]
Daer si dor enen bosch tenen stonden
Reden ende niet tetene vonden,
Ende dogeden groten honger dien dach
Ende den anderen die daerna gelach.
Dus warense daer in groter noet:
3260[regelnummer]
Si cochten jegen een wijf twaelf broet,
Soe dat daer begonste een strijt
Om dat broet te deilne ter tijt,
Daer Joseph al gram om ward,
Ende deetse alle neder sitten ter vard,
3265[regelnummer]
Alse oft tere taflen ware,
Ende leide die brode harentare
Op een inde van ere taflen staen,
Soe dat bider comste vanden grale
3270[regelnummer]
Al dat volc gevoet was wale
Vanden .xii. broden; nochtan
Warre wale twaelf hondert man;
Daer af Gode onsen liven here.
3275[regelnummer]
In die tafle was een sitten, in dat
Was recht dat Josephs sone sat,
Die naden vader Joseph hiet;
Ende het georloefde doe niet
Datter ieman in sate, hine ware
3280[regelnummer]
Meester van algader der scare.
Aldus was Joseppe gevallen
Die meestrie daer van hen allen
Die te dire taffen saten daer.
Ende het geviel op enen tijt daer naer,
3285[regelnummer]
Dat twe gebrodere vander scaren,
Die van Josephs geslachte waren,
Haddens nijt, dat onse here
Hem hadde verheven soe sere,
Ende seiden stille datse nine souden
3290[regelnummer]
Hem lange over meester houden
Om dat si waren alse edel als hi.
Des ander dages soe sagen si
Dat Joseph int hogeste sitten woude,
Dat si twee wederseiden boude.
3295[regelnummer]
Ende deen gincker in sitten sonder beiden
Vanden tween diet wederseiden,
Dient soe verginc eer iet lanc,
Dat hi in die eerde neder sanc.
Noisint dorstere in sitten man,
3300[regelnummer]
Ende hiet dontsiende sitten vort an.
Maer sint waser een toe vercoren,
Dire in tsittene soude behoren.
Na die tafle was die tafelronde
Gemaect, die Merlijn begonde
3305[regelnummer]
Wilen eer, alsmen mach wale
Lesen int boec vanden grale.
Bider tavelronden vindewi
Dese werelt wel betekent, bedi
Daer sijn ridders in gemeinlike
3310[regelnummer]
Van alden lande van ertrike;
Ende alse ridderen gratie gewinnen
Dat mense wille ontfaen daer binnen,
Si priesden haer geluc meer daer ave
Dan men hen herde vele goets gave,
3315[regelnummer]
Ende laten moder ende vader,
Wijf ende kinder ende algader
Om te sine geselle vandien.
Gi hebt wel selve gesien,
Want hets u selven gesciet:
3320[regelnummer]
Gine keret tuwer moder niet,
No haddes wille, vander stonden
Dat gi vander tafelronden
Irst geselle ward gemaect;
Want u tgeselscap so wale smaect
3325[regelnummer]
Vanden broderscepe talre stonden.
Alse Merlijn hadde die tavelronde
Gemaect seide hi datmen vanden grale
Biden gesellen soude weten wale,
Daer men niet af mochte weten doe.
3330[regelnummer]
Ende Merlijn seide altoe,
Dat drien gesellen soude gescien
Te hoefde te comene van dien,
Entie een soude suver wesen,
Entie twee maget van desen;
3335[regelnummer]
Ende die een sal oec algader
Beter wesen dan die vader,
Alse vele alse es die libart
Stouter ende sterker dan die lupart;
Ende sal sijn sculdech te wesene deen
3340[regelnummer]
Meester boven die anderen tween.
Die gene diet horden seiden daer
Aldus te Merline daer naer:
“Na dien dat hi sal wesen so goet
Als gi van hem verstaen doet,
3345[regelnummer]
Soe soudi hem met rechte maken
Een proper sitten, om die saken
Datter nieman in sculdech si
Te sittene dan allene hi.”
Hi maecte een wonderlijc sitten daer,
3350[regelnummer]
Dat groet was ende openbaer
Om dat hire in resten soude,
Die gode riddere, als hi woude.
Ende dade ieman die onmate
Dat hi in dat sitten sate,
3355[regelnummer]
Sonder die gene, sijt seker das,
Te wies behoef dat gemaect was,
Hi souder af sterven, sonder waen,
Oft sware mesquame af ontfaen.
“Ende om die vrese, die van dien
3360[regelnummer]
Sittene noch sal gescien,
Salt wesen geheten vort an
Dat vreeselijc sitten, wetet dan.”
Nu suldi vort horen, wildi,’
Seide die joncfrouwe, ‘waer bi
3365[regelnummer]
Hi met roden wapenen quam
Int hof, die riddere, als ict vernam.
Opten tsinxendach, als gi wet wel,
Daer die apostelen waren, daer gevel
Dattie heilegeest in manire
Te vertroestene ende te versiren
Haren sin in deser maniren,
Daer si af in twifele waren;
Ende scietse ende hietse varen
3375[regelnummer]
Predeken al dore ertrike.
| |
| |
Mi donct dat dese[r] gelike
Dese riddere opten tsinxendach
Tote u quam ende u besach,
Die u meester ende u here
3380[regelnummer]
Sculdech es te sine mere;
Ende dat bi sire comste dan
Die queste vanden grale began,
Die men niet eer begeven sal
Dan mer die waerheit weet af al.
3385[regelnummer]
Hier bi en suldi nu ten tiden
Jegen den riddere geentijt striden,
Om dat gi bider tavelronden
Sijn geselle sijt nu ten stonden;
Ende gine sout oec, sonder waen,
3390[regelnummer]
Jegen hem niet mogen gestaen.’
- ‘Maer ombe Gode, so wiset mi
Waer icken sal mogen vinden; bedi
Mochticker enechsins comen an,
In sciede nembermer van hem dan.’
3395[regelnummer]
Die vrowe seide: ‘Ic rade u,
Dat gine te genen castele soect nu,
Daer ene sine nichte wonende es;
Ende falgierdi daer oec des,
Soectene te Corbenijc daer nare,
3400[regelnummer]
Daer seldire af horen niemare.’
Die clusenersse hilt alden dach doe
Perchevale, ende den nacht toe,
Ende seide: ‘Lieve neve, gi hebt u
Heilechlike gehouden tot nu,
3405[regelnummer]
Dat u magedom ombesmet es;
Ende gi hebt groten noet des,
Besmetti u in eneger maniren,
Gi souter bi mogen falgiren,
Dat u niet soude mogen gescien
3410[regelnummer]
Te sine een geselle van drien,
Die de queste selen leiden
Tenen inde bi haerre suverheiden,
Gelijc dat Lanceloet dede,
3415[regelnummer]
Heeft falgiert van dien dingen,
Dat hijt niet te hoefde can bringen.
Dat gi u suver hout vort an,
Alse gi waerd tien tiden dat gi
3420[regelnummer]
Riddere wort, dat gi moget daer bi
Vore theilege grael comen onversaecht,
Sonder smette ende maget.
Dit sal sijn die scoenste preushede,
Die enech riddere in langen dede;
3425[regelnummer]
Want daer nes geen nu ten stonden
Van alden genen vander tafelronden,
Wies magedom onbesmet si,
Sonder die goede riddere ende gi.’
Doe vrachdi hare daer nare
Si seide: ‘Die coninc Laban
Street op minen here, minen man,
Ende als hi starf ende was doet,
Moestic hier comen dor die noet
3435[regelnummer]
Te deser cluse, daer ic in sal,
Alst God wille, bliven min leven al.
Ende min sone voer na dese dinc
Te hant tot Pellise den coninc,
Ende es riddere worden alte ward.
3440[regelnummer]
Gi sulten daer vinden als gire vard.’
Ende Perchevael seide hare doe te hant
Hoe hi gewonnen hadde sijn lant,
Ende sijn broder daer in es bleven
Met sinen lieden, met sinen neven.
3445[regelnummer]
- ‘Dat wetic wel,’ seit si saen:
‘Die heilegeest deet mi verstaen,
Dies ic harde blide was.’
Ende Perchevael nam orlof na das
Ende reet soc verre, dat hi quam
3450[regelnummer]
Daer hi een begeven huus vernam,
Daer hi herbergede binnen
Ende waser ontfaen met minnen.
Des ander dages alsi op es gestaen
Ginc hi om messe horen saen:
3455[regelnummer]
Daer ward hi ere traelgen geware,
Ende sach daer binnen wel clare
Enen broder gecleet, alse houde,
Om dat hi messe singen soude.
Als hi daer binnen wilde gaen
3460[regelnummer]
Hine mochter niet binnen, sonder waen.
Hi knilde daer buten, ende sach
Dat daer binnen een bedde lach,
Gedect met sidenen cleden,
Ende berect met groter cierheden;
3465[regelnummer]
Het was wit dat hi sach daer.
Ende hi ward geware daer naer
Datter een in lach; hine was niet das
Vroet, wedert wijf oft man was,
Om dat met ere witter dwale
3470[regelnummer]
Sijn ansichte gedect was altemale.
Alsmen onsen here hief hi sach
Dattie gene, die int bedde lach,
Hem oprechte, so dat hi sat
Int bedde; ende hi sach doe dat
3475[regelnummer]
Die gene een out grau man was;
Dat hi opt hoeft hadde ene crone
Van finen goude harde seone,
Ende hadde die scouderen al naect,
3480[regelnummer]
Ende den lichame gewont ende mesmaect,
Entie arme ende dansichte mede,
Ende alse die pape onsen here
3485[regelnummer]
‘Ne verget mins niet, heilege vader,
Van mire renten!’ Ende hi bleef algader
In bedingen, ende hine wilde niet neder
In sinen bedde liegen weder;
Ende hi hadde die crone embertoe
3490[regelnummer]
Opt hovet. Ende Perchevale sach doe
Dattie gode man was tien stonden
Sere tongemake van wonden;
Ende hi sceen out wel driehondert jaer.
Ende hi sach dat hem na di messe daer
3495[regelnummer]
Die pape gaf corpus domini.
Ende als hine hadde genut nam hi
Hem die crone vanden hoefde saen
Ende deetse optien outaer staen,
Entie oude man lach int bedde neder.
3500[regelnummer]
Tirst dat Perchevael quam weder
In die camere hi bat te hant,
Enen broder dien hi daer vant,
Dat hi hem die betekenesse van dien
Seide, van dat hi hadde gesien.
3505[regelnummer]
Die broder seide: ‘Hier was gesant
Joseph van Aremathien int lant
Om te sterkene kerstenhede,
Daer hi om hadde menege swaerhede,
Die hem daden ember te met
3510[regelnummer]
Die viande jegen die kerstine wet.
In dit lant woenden als dit gesciede
Heidene ende gene andere liede.
Die coninc Crodel was here int lant
Die firste entie felste diemen vant,
3515[regelnummer]
Ende sonder enege genadechede
Ende sonder oetmodech[ede] mede.
Dattie kerstine doe waren
Hier binnen lande, ende oec dat
3520[regelnummer]
Si met hem hadden een precieus vat,
Dat so wonderlijc was dat si
Welnaer alle leveden [daer] bi;
Soe dat Joseppe vinc die goene,
Ende Joseppe mede, sinen soene,
3525[regelnummer]
Ende Seraphen ende twee van sinen
| |
| |
Neven met wel hondert kerstinen,
Die meesters van den anderen waren,
Ende leitse gevaen sonder sparen.
Maer si hadden met hen alsoe
3530[regelnummer]
Dat heilege vat, daer si lagen doe,
Soe dat si in negere wise
Ne dorsten sorgen om spise.
Entie coninc liet hen niet geven
Spise, daer si met mochten leven;
3535[regelnummer]
Hi dedere soe swaer gebot af,
Datmen hen binnen .xl. dagen nine gaf,
Soe dattie coninc Mordran verstont
Daer af niemare op ene stont,
Die int lant was van Jherusalem,
3540[regelnummer]
In die stede te Sarras, bi hem,
Die bider hulpen van onsen here
Bi Joseppe bekerde wilen ere.
Die coninc was drove das,
Want hi wilen so beraden was
3545[regelnummer]
Van Joseppe, dat hi bi sinen rade
Bescermt was van groter scade,
Daer hem Tholomeus al sijn lant
Hadde afgewonnen alte hant,
En hadde gesijn die raet die hem gaf
3550[regelnummer]
Joseph te dien tiden daer af,
Entie hulpe, die hem mede
Seraphe sijn swager dede.
Die coninc Mordran quam te hant
Met groten here in dit lant
3555[regelnummer]
Ende ontboet Crodel den coninc,
En dade hi niet enc dinc,
Dat hi Joseppe weder gave,
3560[regelnummer]
Ende al sijn lant destrueren mede.
Crodel en ontsach niet sijn dregen
Ende sette hem doe daer jegen;
Ende si quamen beide te wige
Ende vochten met groten prige.
3565[regelnummer]
Daer ward verslegen die coninc Crodel
Ende vele sire liede also wel.
Die coninc Mordran, die vor die dinc
Dat hi dat heilege doepsel ontfinc
3570[regelnummer]
Had daer soe wel gedaen optien dach,
Dat hen allen wonderde das;
Ende si vonden dat hi soe gewont was
Van wonden die hem waren gegeven,
Datter een ander ware af doet bleven;
3575[regelnummer]
Ende hi seide dat hi clene
Quetsinge daer besaf oft negene.
Uter gevancnessen, daer hine in vant,
Ende dede hem feeste ende ere;
3580[regelnummer]
Want hi mindene harde sere.
Opten anderen dach quamen daer naer
Die kerstene vore theilege grael daer
Om te doene haer bedinge.
Joseph was gecleet sonderlinge
3585[regelnummer]
Om dat hire soude gaen toe.
Die coninc Evalac hadde embertoe
In groten wille gesijn van dien,
Dat hi gerne hadde gesien
Dat heilege grael oppenbaer;
3590[regelnummer]
Ende hi ginc bat naer staen daer
Dan hi sculdech was te stane,
Soe dat hem ene stemme sprac ane:
‘Coninc, ganc niet voerdere vort,
Want di niet te doene behort.’
3595[regelnummer]
Ende hi trac hem vorwerd embertoe,
Soe dat hi sijn sien verloes doe
Ende dat horen, dat hijs hadde clene;
Maer di sprake behilt hi allene.
Alse geware ward die coninc Evalac,
3600[regelnummer]
Dat onse here soe sere wrac
Dat hi dede jegen sijn gebot,
Hi seide doe: ‘Live here ende Got,
Gi hebt mi wel getoget ter stede
3605[regelnummer]
Datmen jegen u gebot doet:
Nu biddic u dor uwe oetmoet,
Alse gewaerliken alse mi es nu
Dese geessele wel getoget van u,
Dat icse nu lude ende stille
3610[regelnummer]
Met goeder herten dogen wille,
Dat gi mi die grote ere moet geven,
Dat ic tote dier tiet mote leven
Dattie goede riddere, die sal sijn
Die negende vanden geslechte mijn,
3615[regelnummer]
Die dat wonder vanden heilegen grale
Oppenbare sal sien al te male,
Te mi moet comen op enegen dach,
Dat icken sien ende cussen mach.’
Hem antwerde ene stemme na dien,
3620[regelnummer]
Dat sine begerte soude gescien.
Die stemme seide: ‘Alse dit soude wesen
“Selen dine wonden al genesen.”
Mi donct wel dat si seide waer:
Het sijn nu wel leden .ccc. jaer
3625[regelnummer]
Dat dese dingen gevellen;
Ende die riddere, alse ict hore tellen,
Es hier int lant, bi wien dat sal
Die aventure inde nemen al.
Biden tekenen die wi hebben gesien
3630[regelnummer]
Pensewi ende sijn in wane van dien,
Dat hine sien sal, ende dat hi
In die lede sal becomen daer bi,
Leven, dat hem dit sal gescien.
3635[regelnummer]
Ende hine nutte, te waren,
Els gene dinc in .cc. jaren
Dan gi saget daer te hant,
Dat hi ontfine van des pristers hant;
Ende ontbeit also te dier stede
3640[regelnummer]
Des ridders comste, alse wilen dede
Symon naden hemelschen coninc,
Die hi in sine arme ontfinc.
Nu segt mi, here, wie sidi?’
- ‘Ic ben van Arturs hove,’ antwerdi,
3645[regelnummer]
‘Ende geselle vander tavelronden.’
Ende hi sciet danen tien stonden.
Omtrent middach heeft hi vernomen
Wel .xx. ridders jegen hem comen,
Die enen doden riddere al dare
3650[regelnummer]
Gevord brachten op ene orsbare.
Ende alsi die waerheit wisten das,
Dat hi van Arturs hove was,
Lipen si hem alle op ter vard.
Ende hi rechte hem ten genen ward,
3655[regelnummer]
Die irst ane hem quam gevallen,
Ende stakene daer neder met allen.
Hine hadde meer te doene gene machte:
Het quamen op hem wel doe si achte,
Dine metten perde neder drogen
3660[regelnummer]
Ende sijn paert te doet slogen,
Ende lodene met slagen soc onsochte,
Dat hi niet langer staen ne mochte
Ende viel ter neder over sine knien.
Si haddene te doet geslagen bidien,
3665[regelnummer]
Ne ware datter quam bi aventuren
Die goede riddere te dire uren.
Ende alse Galaät sach dat Perchevael stoet
Onder soe vele ridders te voet
Hi voerre in met groter vaerde,
3670[regelnummer]
Ende stac den irsten ter aerde.
Die glavie brac: hi trac tswaerd saen
Ende ginc allomme ende ombe slaen,
Soe dat hire genen gerochte
Hine dedene vallen onsochte,
3675[regelnummer]
Ende dede soe daer tien tiden,
| |
| |
Dat nieman sijns dorste ontbiden
Sine vloen alle harentare.
Ende hi vloe int foreest daer nare,
Alse die niet bekint wilde wesen.
3680[regelnummer]
Perchevael riep na hem binnen desen:
‘Ay edel riddere, ontbeit mi nu,
Laet mi en lettel spreken jegen u!’
Entie riddere reet wech ter vart,
Ende Perchevael ne hadde geen part
3685[regelnummer]
Ende volgede hem al te voet.
Daer quam een knape in sijn gemoet
Op een groet swerd ors gereden.
Perchevale was soe tonvreden,
Hi hadde willen hebben gebat
3690[regelnummer]
Vele pinen ende onwillen omdat,
Dat hi bi des knapen wille tpaert
Hadde moge hebben te hem waerd,
Want hijs met crachte nine woude;
Ende bat dat hijt hem lenen soude
Den riddere, die daer vore hem leet.
Hi antwerde: ‘Dan mach niet sijn;
Perchevale was soe tongemake,
3700[regelnummer]
Dat hi viel neder om die sake
Onder enen boem, ende wel bleec ward,
Ende boet den knape sijn sward
Ende seide: ‘Nadien dattu
3705[regelnummer]
Ute deser anxteliker noet,
Ic biddi dattu mi slaes doet;
Dus mach min rouwe liden saen.
Alse die riddere sal verstaen
Dat ic dor sinen wille doet bem,
3710[regelnummer]
Hine sal soe niet verdorperen hem,
Hine sal bidden over mi.’
Die knape antwerde dat hi
Niet en dade, ende reet wech daer naer,
Ende Perchevale bleef also droeve daer.
3715[regelnummer]
Binnen dien dat Perchevael daer lach
Inden groten rouwe, hi sach
Enen riddere comen gereden,
Die dat selve paert hadde bescreden,
Dattie knape voerde van daer.
3720[regelnummer]
Entie selve knape quam lopende naer
Al tote Perchevale, wenende sere,
Ende riep ane hem: ‘Ay live here,
Saechdi hier enen riddere iet liden,
Die mi ontfoert min rossiden,
3725[regelnummer]
Dat, daer gi ombe baet mi
Dat ict u leende, dat heeft hi
Mi met crachte genomen; sonder waen
Mijn here sal mi te doet slaen.’
Ende Perchevael antwerde heme doe:
3730[regelnummer]
‘Ic sagene. Wat weltu dat ics doe?’
- ‘Here sittet op min rosside;
Mogedijt hem af winnen nu ten tide,
- ‘Hoe soutstu gewinnen,’ seide hi
3735[regelnummer]
‘Dijn rosside weder dan?’
Hi seide: ‘Ic sal u te voet volgen an.’
Ende Perchevael volgde hem te hant,
Ende seide tot hem als hine vant:
‘Her riddere, betet vanden perde neder,
3740[regelnummer]
Ende gevet den knape weder,
Dien gijt hebt genomen qualike.’
Die riddere liep hem op dapperlike,
Ende Perchevael trac doe sijn sward.
Die riddere stac doet Perchevaels part,
3745[regelnummer]
Soe dat Perchevale met allen
Ter eerden neder moeste vallen.
Entie riddere voer inden bosch thant,
Daer hine alre dies vant,
Ende Perchevael riep an hem ter vart:
3750[regelnummer]
‘Gefalgirt riddere, kert u herwart
Ende vecht jegen mi, ic ben te voet.’
Die riddere reet wech metter spoet.
Perchevale warp sinen scilt neder
Ende begonste sinen rouwe weder,
3755[regelnummer]
Ende beclagede hem sere das,
Dan enech riddere mach wesen dan.
Hi bleef sonder troest van enegen man
Al toter midnacht al tongemake.
3760[regelnummer]
Tirst dat hi ward ontwake
Sach hi een wijf vor hem staen daer,
Die tot hem seide daer naer:
‘Perchevale! wat doestu hier?’ Hi seide:
‘Ine weet, sonder dat ic beide
3765[regelnummer]
Pardeloes. Haddic een part,
Ic soude wech varen metter vard.’
Si seide: ‘Wilstu geloven mi,
Ter steden daer ic vermane di,
Dattu sout doen minen wille al,
3770[regelnummer]
Ic sal di geven en part, datti sal
Dragen waer dattu wils wesen.’
Perchevale waende van desen
Jegen een wijf spreken; ne mare
Hi sprac jegen enen viant dare.
3775[regelnummer]
Ende alse Perchevale horde daer of,
Daer hi sere af begeerde tgelof,
Hi seide: hi ware bereet daer toe.
- ‘Beloefdijt mi dan’, seitsi doe,
‘Alse getrouwe riddere?’ - ‘Ja ic’, seit hi.
3780[regelnummer]
- ‘Ontbeit dan,’ seit si, ‘na mi.’
Si ginc doe ten foreeste waerd
Ende brachte hem een groet paert,
Dat so wonderlijc sward was,
Dat hem eysede daer af dor das.
3785[regelnummer]
Hi sater op nochtan nadien,
Alse die nine verstont tviants engien.
Si seide, als hi op es geseten:
‘Perchevale, en laet u niet vergeten
Dat gi ene gichte sijt sculdech mi.’
3790[regelnummer]
- ‘Ic saels wel gedinken’, seit hi.
Perchevael reet wech sire vaerde,
Binnen ere wilen wel drie dachvaerde.
Hi quam in een dal, daer hi thant
Een diep lopende water vant.
3795[regelnummer]
Dat paert wilde int water slaen,
Ende hem quam ene vrese saen
Van over te vaerne, om dat hi sach
Dat daer nigeren gene brucge lach,
Ende om dattet nacht was toe,
3800[regelnummer]
Soe dat hem Perchevael seinde doe.
Alse die viant geware ward das,
Dat hi metten tekene geladen was,
Metten cruce, het was hem swaer.
Hi sloech int water daer naer,
3805[regelnummer]
Dalende in vremder manire.
Dwater blicte gelijc den vire:
Ende alst Perchevael alsoe vant,
Hi ward wel geware te hant,
3810[regelnummer]
Opten viant te dire steden:
Dat hine driven wilde te scerne,
Ende van zielen ende van live tonterne
Die viant haddene bracht aldaer.
Hi beval hem onsen here daer naer,
3815[regelnummer]
Ende bat dat hine niet vallen lite
In quaden coringen, no in verdrite.
Hi dancte daer doe sire genaden,
Dat hi hem so wel stont in staden,
Dattie viant daer van hem sciet,
3820[regelnummer]
Dat hine droech int water niet,
Daer hi in mochte hebben gevallen
Ende ziele ende lijf verloren met allen.
Hem langede sere omden dach,
Om te wetene waer hi lach.
3825[regelnummer]
Doent dach was scone ende claer,
| |
| |
Entie sonne begonste scinen daer,
Was hi op enen wilden berch ende groet,
Dien die zee alomme besloet,
Ende was in een wste eylant,
3830[regelnummer]
Daer hi huus no casteel ne vant.
Hi vanter wilde beeste, libaerde,
Vligende serpente ende lupaerde,
Daer hi vrese af hadde, dat hi
Sijn lijf mochte verlisen daer bi;
3835[regelnummer]
Maer hine hadde genen noet van dien,
Wildene die gene vorsien,
Die in eens veschen buke behilt Zonas
Ende Daniele oec, daer hi was
Inden putte biden libaerden.
3840[regelnummer]
Bi preuscheiden no bi waerden
Siet hi dat hi niet mach ontgaen,
Ende nieman dan God hem in staden staen.
Hi sach ene hoge roetse te hant,
Die stont midden in dat eylant.
3845[regelnummer]
Hi tijtde daerwaert nadien,
Dat hi waende den beesten ontflien.
Alsirc quam hi ward geware
Dat een serpent droech oppenbare
Biden halse een clene libardijn,
3850[regelnummer]
Ende hilt metten tanden sijn.
Ende het gincker met sitten te hant
Daer bi den berch alre hogest vant.
Daer na siet hi dat comt een groet libart,
Die sere drovet ende mesbart,
3855[regelnummer]
Ende sere na tserpent laget,
Die dat libardekijn wech draget,
Soe dattie libaert vechten begonde
Jegen tserpent optie stonde.
Ende Perchevale die quamer toe
3860[regelnummer]
Ende stont te hulpen den libaert doe
Om dat hem die liebaert int herte sijn
Naturliker beeste dochte sijn
Ende van edelren doene tot dien,
Van dat hire ane conde gesien,
3865[regelnummer]
Dan hem tserpent sijn dochte.
Hi decte hem soe hi best mochte
Metten scilde, want hi ontsach
Dattet vier ute te werpene plach.
Hi sloecht tuscen sine oren, ende het warp
3870[regelnummer]
Tfier ut so groet ende soe scarp,
Dat hire bem met besingede mede
Den scilt enten halsberch bede.
Het hadde hem noch mer gedeert,
En hadde hem niet getrect achter werd.
3875[regelnummer]
Perchevale op hem liep al in een,
Dat den serpente wel sceen;
Hi gaf hem enen slach int hoeft,
Dattet hem was al gecloeft,
Ende het vel neder daer na dien.
3880[regelnummer]
Alse die libaert hadde versien
Dat vor hem lach doet die beeste,
Hi dede Perchevale soe grote feeste
Alsoe als hise togen conde.
Perchevael dede af tier stonde
3885[regelnummer]
Sinen scilt, ende warpen neder,
Die verbernt was wech ende weder;
Ende hi dede den helm af toe
Omdat hi sere verhit was doe.
Entie libaert was hem altoes bi,
3890[regelnummer]
Grote bliscap togende; ende hi
Dattie libaert altoes bi hem was,
Ende hi streec den libaert, des geloeft,
Over den hals ende over thoeft,
3895[regelnummer]
Ende seide dattene daermede
Onse here gesint hadde ter stede
Om met hem te sine tier ure.
Hi hilt over ene goede aventure;
Ende hi haddere alse goet geselscap an,
3900[regelnummer]
Alse an beeste moch hebben enech man.
Ende doe vernoide Perchevale das,
Dat hi also lange allene was,
Maer dat hi ane onsen here
Soe vaste hoepte erbermere;
3905[regelnummer]
Want hi was in die gelove doe
Bat ende starker embertoe
Daer af igeren in enech lant;
Nochtan datmen lettel plach das
3910[regelnummer]
Int lant danen hi geboren was,
Want in sijn lant in dien jaren
Die liede van Gales alsulc waren,
Was dat sake, dattie vader siec lach
In sijn bedde, entie sone sach,
3915[regelnummer]
Soe trac die soene twaerd al bloet
Ende sloech wel sinen vader doet;
Die kinder haddens scande algader
Als op haer bedde starf haer vader.
Dat lant was quaet ende vernoiert:
3920[regelnummer]
Daerna Perchevale niet en antiert.
Ende alse Perchevale daer hi lach
No scip, no man, no wijf ne sach
Hi vertroeste hem an onsen here
Ende bat hem oetmodelike sere,
3925[regelnummer]
Dat hine bewachte van coringen,
Ende hi seide te dien dingen:
‘Live here, die gedoget dat ic quam
Ter ordenen van ridderscape, ende clam,
Ende mi vercoret daertoe,
Dat ic u seriant soude wesen,
Gehort mine bede van desen,
Dat gi nine gedoget dat ic kere
Van uwen dienste vorwerd mere;
3935[regelnummer]
Dat ic mine zile bescermen moet,
Gelijc die goede kempe doet,
Die wel over sinen here vecht
Alsemen hem eischet onrecht!’
Daerna sach hi comen den libaert,
3940[regelnummer]
Daer hi over vacht, te hem waerd,
Die jegen hem dreef grote feeste;
Gelijc ere der tamster beeste
Die in die werelt mochte wesen
Ginc hi vor hem licgen bi desen.
3945[regelnummer]
Dien nacht lach hi, entie libaert
Bi hem. Alse hi in slape ward
Dochte hem dat hi twee vrowen sach
Te hem comen, daer hi in slape lach:
Dene sceen wel out, van desen,
3950[regelnummer]
Dandere sceen niet out wesen,
Maer si was scone. Hem dochte dat,
Dat die ene op enen libaert sat,
Op een serpent. Hem wonderde das
3955[regelnummer]
Hoe dat si berechten mochten
Die beesten die si gereden brochten.
Die joncste side: ‘Di ontbiet bi mi
Dijn here, dattu gereides di:
Du moets mergen vechten, waerlike,
3960[regelnummer]
Jegen den staresten van ertrike,
Ende die alre meest tontsine es.
Werdstu verwonnen, sijt seker des,
Dune sout mit enen lede niet, sonder waen,
Te verliesen niet mogen ontgaen,
3965[regelnummer]
Maer du sout onteret sijn embermere.’
Hi seide: ‘Des gewerde God! wie es u here?’
- ‘Hi es die hoechste man’ seitsi doe,
‘Vander werelt.’ Ende hi verloesse alsoe.
Die andere sprac tot hem daer naer,
3970[regelnummer]
Die opt serpent quam gereden daer:
‘Ic beclage mi sere van u,
Want gi hebt mi mesdaen nu
Ende jegen die mine oec mede
Dies ic noit verdiende teneger stede.’
3975[regelnummer]
Hi seide: ‘Ic en hebbe u, sonder waen,
| |
| |
No nieman, daer ict weet, mesdaen.’
- ‘Ic hadde in minen huse,’ seit soe,
‘Ene beeste, die mi diende embertoe
Van merren dienste dan gyt kint:
3980[regelnummer]
Het was een vliegende serpint,
Dat in dese montange hier vloech;
Ende daert een libaerdekijn droech
Daer sloechdijt doet, sonder waen;
Nochtan en had u niet mesdaen.
3985[regelnummer]
Nu segt, was di libaerd uwe doe,
Oft haddire so groet recht toe
Dat gi sculdech te vechten waerd
Jegen tserpent over den libaerd?
Sijn u die beesten so onderdaen
3990[regelnummer]
Dat gise sonder redene moget doet slaen?’
Hi seide: ‘Vrowe, tserpent no gi
En had niet mesdaen jegen mi,
Entie libaert en was mine niet;
Ne ware omdat, alsmen wel siet,
3995[regelnummer]
Die libaert es van edelre manire
Ende min quaets doende talre ure
Dan tserpent, dus halpic den libaerde, bedi
Dus mesdede ic u doe niet, donke mi.’
- ‘En seldijs mi niet el doen?’ seitsi doe.
4000[regelnummer]
Hi seide: ‘Wat wildi dat ic u doe?’
- ‘Ic wille dat gi werdet min man
Over dat gi mesdaet daer an
Dat gi min serpent sloget te doet.’
Hi seide: hine daets clein no groet.
4005[regelnummer]
Si seide: ‘Gi sult, want bedi
Gi waerd min man vordien dat gi
Ende om dat gi min man waerd ere
Dan els iemans sone willic u
4010[regelnummer]
Altoes niet quite sculden nu,
Maer ic versekere u van dien,
Waer ic u vinde onversien,
Ic sal u nemen.’ Ende na di tale
Scietse te hant van Perchevale.
4015[regelnummer]
Perchevael, die vermoit was doe,
Sliep daerna toten dage toe.
Alst dach was hi bat also houde
Onsen here, dat hi hem woude
Sinen raet sinden, die hem ware
4020[regelnummer]
Te sire zielen behoef orbare;
Gene roetse in al sijn leven.
Binnen dat hi in desen gepense was
Sach hi op ende werd geware das,
4025[regelnummer]
Datter een scip quam met snelre vaerd.
Hi tijtde te hant daer waerd.
Hi sach, dat hem wel dochte sitten,
Dat scip verdect was met witten,
Ende datter niet dan wit was an.
4030[regelnummer]
Hi vant int scep enen goeden man,
Na papen wis, dies geloeft,
Met ere crone op sijn hoeft;
Ons heren name gemaect scone,
In eene witte samitine crone.
4035[regelnummer]
Hi trac den goeden man bat naer
Ende groetene alsi quam daer.
Die goede man vragede wie hi ware
Ende wanen hi quam, daer nare.
Hi seide dat hi van Arturs hove was,
4040[regelnummer]
Ende hem nine conde berichten das,
Hoc hi daer was comen, en ware
Dattet ons heren wille ware.
‘Ic sciede oec gherne van deser stede,
Opdat ic mocht varen met u, mede
4045[regelnummer]
Metten gesellen vander tafelronden,
Die gevaren sijn nu ten stonden
In die queste van den heilegen grale.’
- ‘Gi sulter ute comen wale,’
Seide die goede man na desen,
4050[regelnummer]
‘Alst ons heren wille sal wesen.
Sagere onse here uwe bate an,
Dat gi elre waerd, hi soude dan
U wel doen van hier daer gi sijt.
Hi hevet u nu hier ter tijt
4055[regelnummer]
Tere prove gedaen, om dat hi
U ondervinden wille oft gi
Sijn goede seriant sijt hier ter stede,
Ende sijn warechtige riddere mede,
Na dien dat ter ordenen hort.
4060[regelnummer]
Om dat gi sijt comen so verre vort
Ende soe hoge sijt verheven,
Gi moet u herte daer toe geven,
Dat si haer jegen den viant toge
Soe hert, dat haer gene dinc ne boge.
4065[regelnummer]
Ende laettise vallen in vresen
Vanden vraien ridders, sonder waen,
Die hen eer te doet laten slaen
In den camp, eer si tenegen dage
4070[regelnummer]
Onberecht liten haers heren clage.’
Perchevael seide doe: ‘Wanen sidi?’
- ‘Ic ben van vremden lande,’ seide hi,
‘Ende come u troesten ende sien.
4075[regelnummer]
Daer gi noet raets af hebt, wildi
U saken daer af ontecken mi,
Ic salre u raet wel geven toe.’
Perchevale seide: ‘In sie niet alse hoe
Dat dit mach sijn in eneger manire;
4080[regelnummer]
Want nieman en wiste mi hire
Dan God ende ic; ende al wisti des,
Gine wet niet hoe min name es.’
- ‘Ic kinne u vele bat dan gi
Selve waent, Perchevale,’ seide hi,
4085[regelnummer]
‘Ende gine daet in langen dinc,
In wist bat dan gi hoet ginc.’
Alse Perchevael heeft gehort nomen
Hem bi sire namen es hi comen
Toten goeden man ende bat genaden
4090[regelnummer]
Hem te hant van sinen mesdaden.
Si spraken te gadere van vele saken.
Perchevale bequam wel sine spraken,
Ende alsoe, dat hi bi desen
Altoes gaerne wilde wesen,
4095[regelnummer]
Bedi hem soude niet gedinken
Weder om eten no om drinken.
Daerna sprac Perchevael an
In deser maniren den goeden man:
‘Live here, oft u wille si,
4100[regelnummer]
So biddic u, dat gi bericht mi
Van enen visione dat ic sach
In minen slape daer ic lach.’
Die goede man seide: ‘Ic saelt doen:
Nu vertrect mi u visioen.’
4105[regelnummer]
- ‘Het geviel, here,’ seide hi,
‘Dat twee vrowen quamen te mi
In minen drome daer ic lach,
Daer ic die ene af comen sach
Op enen liebaert gereden.
4110[regelnummer]
Die andere quam ter selver steden
Op een serpent, daer si op sat.’
Doen vertelde hi hem dat,
Hoe die jonge vrowe hem sprac an.
Doen antwerde die goede man:
4115[regelnummer]
‘Bider vrowen, die was geseten
Opten libaert, suldi weten,
Es betekent die neuwe wet,
Die gesticht es ende geset
Op Jhesuse Christuse; die selve vrowe
4120[regelnummer]
Es gelove, hope, doepsel ende trowe:
Dese was jonger, dat u dochte,
Dan die andere wesen mochte.
Niemanne en dar wonderen das,
Want si in Gods passie geboren was
4125[regelnummer]
Ende in sine verrisenesse.
| |
| |
Die andere hadde, gewesse,
Lange geregnert, hore na mi.
Dese vrowe quam spreken [te] di
4130[regelnummer]
Dat si met goeder herten minde.
Hare kindere sijn alle goede
Kerstine, die plegen der oetmode.
Si dede wel die gelike das
Jegen di dat si dijn moder was,
4135[regelnummer]
Alsi di boetscap brachte van dien
Datti namaels soude gescien;
Ende si quam di secgen ende leren
Van Jhesus Christus halven, ons heren,
Dattu souts moten vechten,
4140[regelnummer]
Ende dattu di souts moten berechten
Om te vechtene, gewaerlike,
Jegen den staresten kimpe van ertrike;
Dat es jegen den quaden viant,
Die den minsce doet sonde doen thant;
4145[regelnummer]
Ende waerdsture verwonnen mede
Dune waerds niet quite met enen lede,
Du sals wel verstaen hier bi,
4150[regelnummer]
Comt die viant boven van di,
Hi sal di bederven te samen,
Beide van zielen ende van lichamen.’
Perchevale seide nu: ‘Van desen
Hebbic wel bericht gewesen;
4155[regelnummer]
Nu doet mi vander vrouwen weten
Die opt serpint was geseten.’
- ‘Ic saelt u secgen,’ seide hi.
‘Daer es die oude wet betekent bi.
Tserpint daer si op sat tier uren
4160[regelnummer]
Es qualike houdende di scrifturen:
Dat es felheit, here, dat wie
Hoeftsonde [hieten] en de ypocrisie,
Dats die viant, ende tserpint mede,
Die vel bi-sire hoverdechede.
4165[regelnummer]
Dat si vanden serpente over di
Clagede, dan was niet bedi
Dattu den serpente daets; ne mare
Die viant di gedragen brochte,
4170[regelnummer]
Diet cruce niet gedogen mochte.
Dat si tot di seide dattu
Hare manscap gedaen hads vor nu,
Dat was eer du doepsel ontfinges
Dattu anden viant hinges.
4175[regelnummer]
Ende alstu doepsel hads ontfaen
Warstu den viant al ontgaen,
Ende hads manscap gedaen waerlike
Den sceppere van hemelrike.
Mi donct wel, ende es min raet,
4180[regelnummer]
Omden camp die di te vechten staet,
Waerdstu verwonnen, sijt seker des,
Du moetse hebben datti belovet es.’
Perchevael seide doe: ‘Live here,
Waer wildi nu varen mere?
4185[regelnummer]
Nembermer luste mi sceden van u:
U word becomen mi so wel nu.
Blieft noch, om Gode, oft mach wesen;
Dat ic hier van u hebbe gehort
4190[regelnummer]
Te beter te sine embermer vort.’
Die goede man seide: ‘Ic moet gaen.’
Ende hi sciet van danen saen.
Perchevale kerde ter roetsen te hant,
Daer hi den libaert, dies blide was, vant.
4195[regelnummer]
Na middach sach hi nederward
Een scip met soe groter vard,
Oft alle die winde die wesen mochten
Vore hen gejaget brochten.
Daer quam een storm vore gevaren,
4200[regelnummer]
Die springen dede die zeebaren
Vreesselike in allen siden.
Tscip was verdect met swerter siden.
Perchevael ginc in dat scep te hant,
Daer hi die scoenste joncfrouwe in vant
4205[regelnummer]
Die mochte sijn in ertrike,
Wel gecleet ende rikelike.
Si stont op ende seide vort,
Sonder groten, tot hem dese wort:
‘Perchevael, segt mi nu ter tijt
4210[regelnummer]
Hoe gi in desen berch comen sijt,
Daer gi nembermer ter gere ure
Ute en comt, en doe grote aventure;
Ne mare gi sultere in sterven
Ende van groten hongere bederven.’
4215[regelnummer]
Perchevael antwerde hare te hant:
‘Sone waric geen loyale seriant,
Storvic van hongere, sijt seker des;
Want die in soe hogen mans dienst es
Alsic nu ben oec sekerlike,
4220[regelnummer]
Opdat hi dient getrouwelike,
Ic hope an Gode dat hi sal
Hebben sine behoeften al.’
Ende alse die joncfrouwe dat horde
Sine antwerde niet van enen worde,
4225[regelnummer]
Ende begonste ene andere tale
Te hant jegen Perchevale.
Si seide: ‘Perchevael, wetti
Wat ic hier doe?’ Daer seidi:
‘Hoe kindi minen name nu?’
4230[regelnummer]
Si seidi: ‘Ic kinne vele bat u
Dan gi waent, ende ic hem
Comen,’ seitsi vort tot hem,
‘Al vanden wilden foreeste,
Daer ic die vremste en die meeste
Vanden goeden riddere gescien,
Die den witten scilt, alsmen seget,
Met ere roder crucen draget,
Die noit was in eertrike.’
4240[regelnummer]
Hi bat hare doe ernstelike
Dat si hem seide wat dat was?
Si seide: ‘Ic en doe niet das,
Perchevael, gine belovet mi
Bi ridderscape oec, dat gi
4245[regelnummer]
Minen wille sult doen al,
Weltijt ics u vermanen sal.’
Hi belovet hare alse houde,
Mocht hi, dat hijt doen soude,
Als die nine wiste jegen wien
4250[regelnummer]
Hi die tale hilt van dien.
- ‘Ic was int wilde foreest,’ seit si,
‘Daer ic den goeden riddere sach vri
Twee ridders jagen, na minen waen
Om dat hise wilde doet slaen.
4255[regelnummer]
Ende si vloden met haesten groet
Int water van vresen vander doet.
Ende die goede riddere reet naer,
Soe dat sijn paert verdranc daer;
4260[regelnummer]
Ende bleef behouden alsoe.
Nu willic dattu mi seges saen
Hoe du sider heves gedaen
Dattu hier quaems, daer du
Alse verloren moets blijven nu,
4265[regelnummer]
Het ne si datmen di hulpe des.
Du sies wel dat hier geen man en es,
Ende du moets ember ute varen
Ofte hier sterven sonder sparen;
Ende dune machs niet ute, en si
4270[regelnummer]
Dat ic ute wille hulpen di.
Soe bestu mi wel sculdech des
Te biddene, dat ic nu daer toe
Dattu ute comes hulpe doe.’
4275[regelnummer]
Hi seide doe: ‘Waendic,’ daer nare,
| |
| |
‘Dat ons heren wille ware,
Dat ic ute quame, ic sochte
Om ute te comene dat ic mochte;
Anders en willic niet utgaen.’
4280[regelnummer]
Si seide doe: ‘Laet dit staen.
Segt mi, hebdi heden iet geten?’
Hi antwerde: ‘God moet weten,
Dat ic van gere aertscher spise
Heden nine at in gere wise;
4285[regelnummer]
Maer hier quam te mi een goet man,
Daer ic soe groten troest ane nam,
Dat ic soe wel gevoed ben
Biden worden die ic horde van hem,
Dat ic nembermer soude gedinken
4290[regelnummer]
No om eten no om drinken,
Indien dat mi wel gedochte
Omden troest die hi mi brochte.’
Si seide doe: ‘Wetti wie hi es?
Hets een toverare, sijt seker des,
4295[regelnummer]
Die can dinen van vele spraken,
Ende van enen worde hondert maken.
Gine sult een waer word van hem niet horen:
Geloefdi hem gi sijt verloren,
Ende gine comt nembermere
4300[regelnummer]
Ute derre roetsen in genen kere;
Maer gi sult hier van hongere sterven,
Ende biden beesten bederven,
Die scoren sullen ende sliten u.
Gi hebter gesijn enen dach nu
4305[regelnummer]
Ende twee nachte, ende oec hi,
Daer gi hier af sprect jegen mi,
En hevet uwes so vele niet gesocht,
Dat hi u tetene hevet brocht;
Ende het sal wesen scade groet,
4310[regelnummer]
Blivedi dus van hongere doet,
Bedie gi sijt so jongen man
Ende so goeden riddere daer an,
Dat gi vele baten noch doen moget
U ende anderen met uwer doget;
4315[regelnummer]
Ende ic sal u wel hulpen dat gi
Hier ute sult comen, wildi.’
Hi vragede wie si ware doe?
- ‘Ic ben ene joncfrouwe,’ seit sire toe,
‘Die van den minen ontervet bem;
4320[regelnummer]
Ende ic hadde gesijn,’ seitsi te hem,
‘Die riecste vrouwe van ertrike,
En haddic niet al geellike
Gejaget gesijn uter stede
Van mire rechter ervechtechede.’
4325[regelnummer]
Hi seide: ‘Wie hevet u ontervet dan?’
Si seide: ‘Een rike machtech man.
Hi hadde mi in sine herberge daer toe
Geset, dat ic hem dinen soude doe;
Ende ic was soe scone ende soe claer,
4330[regelnummer]
Dat elken minsce, over waer,
Wonder hebben mochte van dien
Die minen lichame mochte sien.
Ende in die grote scoenhede
4335[regelnummer]
Vele meer dan ic sculdech was doe;
Ende ic seide een word daer toe,
Dat minen here nine bequam,
Daer hi op mi ward omme herde gram,
Dat hi nine wilde gedogen das,
4340[regelnummer]
Dat ic lange[r] in sine geselscap was,
Ende hi jagetde mi van hem daer doe
Arm ende ontervet daer toe;
Ende hine hadde noisint gene
Ontfermecheit groet no clene
4345[regelnummer]
No van iemanne, sekerlike,
Die hem hilt in mine gelike;
Ende hadde mi qualijc bericht saen,
En had min grote sin gedaen,
Daer ic bi jegen hem began den strijt.
4350[regelnummer]
Ende hebbe op hem nu ter tijt
Vele van sinen mannen genomen,
Die nu tote mi sijn comen
Om tgeselscap dat ic hen doe,
Ende hebben hen gelaten alsoe,
Dat si mi eischen groet ende smal,
Ende meer dan si connen visieren.
Ende ic hebbe in deser maniren
Vergadert ende bracht an minen cante
4360[regelnummer]
Vele ridders ende vele seriante
Met algader harre maisniden
Ende vele maniren van lieden,
Soe dat ic niweren te gere stede
En vinde goeden riddere no man mede,
4365[regelnummer]
In doe hem van den minen bieden
Om te sine van mire maisniden.
Ende om dat ic weet nu ter tijt,
Dat gi een goet riddere sijt,
4370[regelnummer]
Om te biddene om hulpe nu.
Ende gi sijt bi rechte in mine
Hulpe nu sculdech te sine,
Na dien dat gi sijt nu ter stonden
Geselle vander tavelronden;
4375[regelnummer]
Bedie als gire in ward gedaen
Gi daet uwen eet, sonder waen,
Ende sekeret bi uwer trouwen,
Dat gi vrouwen ende joncfrouwen
Van hulpene niet sout falgiren,
4380[regelnummer]
Versochten sijt in gere manieren.’
Perchevael liede daer wel gereet
Dat hi gedaen hadde den eet,
Ende belovede hare alse houde,
Dat hi hare hulpen soude.
4385[regelnummer]
Si waren soe lange in die tale
Onder hare ende Perchevale,
Dat middach tier tijt was leden.
Ende die vrowe dede tier steden
Een paulioen slaen alsoe houde,
4390[regelnummer]
Dat hen die sonne niet deren soude.
Ende alst daer geslegen was
Die vrowe vermaende hem das,
Dat hire in sitten quame,
Dat hem die sonne nine mesquame.
4395[regelnummer]
Hi ginc int paulioen daer naer
Ende sliep ene lange wile daer.
Als hi ontwaket worden was
Hi stont op, ende bat na das,
4400[regelnummer]
Men berechtene soe daer ave,
Dattie vrowe ende hi saten
Thant daer ter neder ende aten.
Alsmen Perchevale drinken gaf,
Ende hi werd geware daer af,
4405[regelnummer]
Dat wijn was dat hi dranc, hem dochte
Groet wonder wanen hi comen mochte;
Want men genen wijn doe int lant
Dan in alte rike stede ne vant.
Hi dranc vanden wine so, dat hi
4410[regelnummer]
Meer dan redene verwermde daer bi.
Hi sach optie vrowe daer naer:
Si dochte hem scone ende claer,
Gesien hadde haers gelike,
4415[regelnummer]
Soe dat si hem soe scone dochte,
Dat hise van minnen besochte
Ende bat dat si sine wesen soude,
Want hi al hare wesen woude.
Ende si ontseide doe daer al dat
Embertoe heter wilde doen wesen.
Ende hi bat hare al in een.
Alsi sach dat hi verwarmt sceen
4425[regelnummer]
Si seide doe: ‘Perchevale,’ sciere,
| |
| |
‘Ine does in gere maniere,
Dat gi te voren gelovet mi
4430[regelnummer]
Ene hulpe jegen alle man,
Ende niet en sult doen dan al
Van dat ic u bevelen sal,
Alse getrouwe riddere, ende na dien
Sal ic uwen wille laten gescien;
4435[regelnummer]
Gine begert mi niet soe sere,
Ine begere u noch vele mere.’
Ende hi gelovet doe hare;
Ende si dede maken daer nare
Een rikelike bedde, daer si
4440[regelnummer]
Op ginc liegen ende mede hi.
Ende alsi dus bider joncfrouwen lach
Ende hem decken soude, hi sach
Optie eerde liegen sijn swerd:
Soe dat hi der crucen geware werd,
4445[regelnummer]
Dat anden appel vanden swerde stont
Soe dat hi een teken maecte ter stont
Vander crucen ane sijn vorhoeft;
Ende hi sach te hant, des geloeft,
Dat paulioen risen neder,
4450[regelnummer]
Ende opcomen een vuel donker weder,
Ende een dlelijcste dier daer hi lach,
Dat hi nie met ogen ane sach;
Ende het roec daer soe vule toe,
Dat hi in die helle waende sijn doe.
4455[regelnummer]
Doe riep hi lude ende sere:
‘Jhesus Christus, wel live here,
Bi dire groter genadechede,
En laet mi niet bederven terre stede!’
Hi ontede sine ogen daer naer:
4460[regelnummer]
Hine sach niet een twint daer
Van dat hi daer hadde gesien,
Ende hi sach in die zee nadien
Een scip, gelijc alse hi te voren
Gesien hadde, als gi mocht horen.
4465[regelnummer]
Ende si seide doe tote Perchevale:
‘Gi hebt mi verraden met uwer tale’,
Ende si sloech in die zee daer naer.
Ende haer volgede een tempeest so swaer,
Dattie zee sceen verwoeden scire
4470[regelnummer]
Ende ontsteken van vlamme ende van vire,
Ofter hadden gesijn gemeinlike
Alle die vire van ertrike;
Ende tscip voer met [so] groter vaerd
Alse enech wint vaert ter zee waerd.
4475[regelnummer]
Alse Perchevale dit hadde vorsien
Hi ward so bedroeft van dien,
Hi seide: ‘Ic ben doet!’ ende trac sijn sward
Ende wonde hem daer metter vard.
Doen seide hi droeffelike:
4480[regelnummer]
‘Soete here van hemelrike,
Dits die bote daer af ic jegen u
Aldus hebbe mesdaen hier nu.’
Ende hi vant hem selver al naect dan,
Sonder dat hi enen broec hadde an.
4485[regelnummer]
Hi sach sine wapine tere stede
Ende sine cledere tere andere mede.
Hi seide: ‘Ic ben keytijf ende onwaerd;
Ende mesdadech te Gode waerd;
Ende ic was bracht nu haestelike
4490[regelnummer]
In selken poente, dat ic nalike
Den magedom verloren hadde daer,
Dien ic nembermer vercrege daer naer
Alse hi enewaerf verloren es.’
Ende hi was vele drover des,
4495[regelnummer]
Dan God te hemwaerd mocht sijn gram,
Dat hem dese dinc mesquam.
Perchevale cleetde hem ter vart
Ende ginc daer na ter roetsen ward,
Ende bat onsen here daer naer
4500[regelnummer]
Dat hi hem raet soude sinden daer,
Daer hi vinden mochte mede
Troest dor sine ontfermichede.
Aldus was hi aldore dien dach
Optie roetse daer hi doen lach
4505[regelnummer]
Gewont, dat hi nine mochte gaen,
Ende hadde vele gebloet, sonder waen.
Als die nacht quam hi ginc liegen daer
Op sinen halsberch ende dede daer naer
4510[regelnummer]
Tonsen here waerd van hemelrike,
Ende stopte doe sine wonde,
Ende bleef in bedingen tier stonde,
Dat hi sach den claren dach.
Alsi over ene side der roetsen sach,
4515[regelnummer]
Entie zee op dander side,
Hem bedachte ter selver tide
Hoe hem die viant belogen
Hadde daer, ende oec bedrogen
In ere joncfrouwen gelike.
4520[regelnummer]
Hi seide: ‘Ic ben doet gewaerlike,
God onse here en sta mi in staden
Binnen dat hi in derre talen was
Sach hi op ende ward geware das,
4525[regelnummer]
Dat dat scip daer quam, dat hi vor dien
Anderwerven hadde gesien,
Daer die gode man was comen.
Hi was blide als hijt hadde vernomen,
Ende hi groette den goeden man
4530[regelnummer]
Als hi metten scepe quam an.
Die goede man seide: ‘Wat doedi?
- ‘Aermelike,’ antwerde hi,
‘Bedie het gebrac wel clene,
4535[regelnummer]
Joncfrouwe, ende hadde mi met allen
In hoeftsonden doen vallen.
Ic waense mi sinde die viant toe
Om mi te bedrigene alsoe;
Ende ic waer gehonnert, sonder waen,
4540[regelnummer]
En hadde dat teken vanden cruce gedaen,
Dat ic maecte vor min hoeft
In dien tiden, des geloeft,
Dat ic liegen soude bi hare.’
Ende hi telde hem daer nare
4545[regelnummer]
Alsoe alst hem gescepen staet,
Ende seide: ‘Live here, gevet mi raet,
Ic hads noit so groten noet alse nu.’
Hi seide: ‘Perchevale, salstu
Allen tijt te leerne wesen?
4550[regelnummer]
En bestu niet vroet van desen?
En mochstuse niet kinnen daerbi,
Dat dijn seinen verloeste di?’
- ‘Nenic niet, here,’ seide hi.
4555[regelnummer]
Wie si es, ende van welker stede,
Ende wie die rike man es mede
Dise onterft heeft, jegen wien
Si mi heeft gebeden van dien,
Dat ic hulpen soude hare.’
4560[regelnummer]
Die goede man seide daer nare:
‘Die joncfrouwe dat was die duvel,
Die bi hoverden vanden hemele vel,
Die onser irster moder dede
Den appel biten ende eten mede;
4565[regelnummer]
Ende du wets oec wel waerlike,
Jegen hen die den heilegen geest hebben binnen.
Hoe sise mach nu verwinnen.’
Perchevale seide: ‘Nu benic das
4570[regelnummer]
Vroet, dat dit die kimpe was,
Daer ic jegen moeste vechten.
In hadde mi niet mogen verrechten
Jegen den kimpe no geconnen,
Ne mare ic ware verwonnen,
4575[regelnummer]
Maer dat mi gaf hulpe ende volleest
| |
| |
Die gratie vanden heilegen geest.’
- ‘Hoe dattu heves’, sprac di goede man,
Noch gevaren, hoet di vort an,
Bedie, valstu nu anderwarf,
4580[regelnummer]
Dune vins niet, als di bedarf,
Die di weder opheft alse haestelike
Hi troestene te wel doene sere,
Ende seide dattene onse here
4585[regelnummer]
Cortelike soude senden hulpe daer.
Doe verloes hi den goeden man daer naer,
Sonder dat hi ene stemme horde
Tote hem secgen dese worde:
‘Perchevale, hets soe comen, dattu
4590[regelnummer]
Den viant heves verwonnen nu.
Ganc in dit scip nu ter uren,
Ende vare daer di sinden daventuren.
Ende wattu hors, ende wattu sies,
Altoes en vervaerdi niet dies;
4595[regelnummer]
Soe waer du vars van deser stede
Sal God sijn in dijn gelede,
Ende du sals cortelike tot dien
Bohoerde ende Galate sien:
Dat sijn die liede die du
4600[regelnummer]
Meest begers te siene nu.’
Ende hi ward soe blide in sijn gedochte,
Dat hi niet blider wesen mochte.
Hi dancte daer inhertelike
Den here sere van hemelrike.
4605[regelnummer]
Hi ginc int scip, dat te hande
Ter vart daer ginc vanden lande.
Nu sal ic swigen van Perchevale
Ende van Lancelote houden tale,
Die metten goeden man was bleven,
4610[regelnummer]
Die daer hem doe hadde gegeven
Soe bescedene antwerde van dien,
Dies hi hem vragede daer van drien.
|
|
Auteursrechtvrij