Roman van Lancelot

(1846-1849)–Anoniem Lanceloet– rechtenstatus

naar het (eenig-bekende) handschrift der Koninklijke Bibliotheek


[40.001-47.262] Wire over quame, in alre wijs Hi soude bejagen groten prijs. Walewein baelde ut na dat, Ende sloech met sporen tot opt gewat; 40005[regelnummer] Ent tpert spranc, ende miste ter stont,
[pagina 268]
Soe dat achter quam opten gront; Maer het lichte hem ende spranc boven: Des mochtem Walewein wel beloven. Ende alse vollijc alsi over was 40010[regelnummer] Sach hi waer quam gereden int gras Een riddere, daer meer scoenheit an Lach dan ic gesecgen can. Walewein groettene met worden scone. Die ander seide: ‘God moets u lonen. 40015[regelnummer] Nu sech mi, riddere, waer si si, Die quade joncfrouwe, die quam metti. Wetstu van haren geselscepe iet?’ Walewein antwerde: ‘Nenic niet; Maer een riddere quam met hare heden, 40020[regelnummer] Die op mi reet, ende daer ter steden, Alsoe alst God wilde oec dat, Dien stakic af ende maecten mat, Ende gaffene den verman daer nare, Die seide dat sijn recht ware. 40025[regelnummer] Doe sinde si mi hier in derre wijs, Ende seide mi dat haer amijs Hier over dicke te varne plach Ende hare te haelne op elken dach Blome tenen hoede, vor waer.’ 40030[regelnummer] -‘Die quadersse loech u daer; Hine ward nie soe cone vor das, Dat hi dorste comen daer ic was; Ende die quadersse daer gi met quaemt, Die hare geens dincs en scaemt, 40035[regelnummer] Si was min amie wel .i. jaer. In quam nie in steden vorwaer, Dat ic dies verdinen conste Dat si nie enege gode onste Te mi waerd hadde oft trouwe mede; 40040[regelnummer] Nochtan ic hare menegen dienst dede, Maer min dienst was buten hare al, Ende tirst datse mochte si mi ontstal Ende was an desen riddere comen, Dien duse heden heves genomen; 40045[regelnummer] Ende dat si di tot hier taende Dat was omdat si waende Dattu verdronken souts wesen. Nu latewi die tale van desen, Ende manlijc sekere anderen hier 40050[regelnummer] Te secgene alse riddere fier Dat elc anderen vragen sal.’ Dus sekeret deen den anderen al. Walewein haeste hem ende vragede na dat: ‘Here, hoe heet gene stat?’ 40055[regelnummer] - ‘Die stat behort allene mi Ende es geheten Orcani, Ende houtse van Gode te lene Ende van el niemanne gemene.’ - ‘Here, hoe sidi selve genant?’ 40060[regelnummer] - ‘Vrient, ic hete Griromelant.’ - ‘Ende hoe heet nu die joncfrouwe Die gi segt so ongetrouwe? - ‘Her riddere, dats waer, wildijt weten, Si es Orgeliose geheten. 40065[regelnummer] Haer amijs heet Orgeleos van Yrlant, Ende sijn casteel es genant Die roetse metten nauwen wege, Daer ic u wel af verplege, Al lagendre .iiij. coninge voren, 40070[regelnummer] Dine alle wilden testoren, Hine achtes niet van enen hoye: Dese hoet di pale van Galoye.’ - ‘Here, nu segt mi noch een deel, Hoe heet gene scone casteel 40075[regelnummer] Die over gene rivire steet? Daer lagic tnacht in, Godweet, Ende daer keric weder alsic scede.’ Griromelande ward harde lede Te moede doe hi dit horde, 40080[regelnummer] Ende reet metten worden Al houdende dat hoeft neder. Ende Walewein die ripene weder, Ende vermaende hem daer sire trowen. - ‘Vrient,’ seithi, ‘bi onser vrouwen, 40085[regelnummer] Ic sculdi mine trowe quite. Nu vare daer du wils met vlite, Indien dat ic oec quite si. Ic waende, riddere, dattu mi Souts hebben gescit oppenbare 40090[regelnummer] Vanden castele enege niemare, Maer du wets alse vele vander mane Alse vanden castele, in minen wane.’ Walewein sprac: ‘Alse hulp mi God! In make niet min spot, 40095[regelnummer] Ic lach al desen nacht gereet Opt bedde vanden wondere; Godweet.’ Griromelant sprac: ‘Dit sijn scone word; Soete vrient nu liecht vort, Doch soudic enen favelare 40100[regelnummer] Horen liegen, oft hi hier ware.’ - ‘Here, in liege u groet no smal.’ Doe ginc hi hem vertrecken al Wat hem sander dages was gesciet: Hine liets hem achter niet 40105[regelnummer] Vanden wonderen van daer boven, Vanden quarelen die op hem vlogen Ende vanden libart met gewilt. Doen toendi heme sinen scilt, Daer die clauwen in staken doe, 40110[regelnummer] Daer Griromelant sach al toe. Ende als hi dit hevet vorsien Beette hi neder op sine knien Ende leide sine hande te samen: - ‘Here,’ seithi, ‘ic mach mi scamen 40115[regelnummer] Dat ic tot u hebbe geseit Aldus grote onhovescheit. Dor God, here, vergevet mi saen.’ Walewein sprac: ‘Hets gerne gedaen.’ Griromelant sprac: ‘U es gevallen 40120[regelnummer] Die meeste ere boven allen Ridderen die hier leven nu. Nu waric gerne berecht van u: Nu segt mi vanden hovescen vrowen Diemen inden casteel mach scouwen, 40125[regelnummer] Weetti daer af te secgene iet?’ Walewein seide: ‘Nenic niet. In weet wie si sijn, Godweet.’ - ‘Ic saelt u dan secgen gereet: Die outste vrowe, des sijt vroder, 40130[regelnummer] Es des conincs Arturs moder, Ende dandere vrowe, die gi saget daer, Es haer dochter, wet vor waer, Ende Waleweins moder, dien God verwate Ende dien ic boven alle man hate.’ 40135[regelnummer] Walewein sprac: ‘Wat segdi van desen, Dies en mach altocs niet wesen, Dies es meer dan .xx. jaer Dat si doet sijn, wet vor waer.’ - ‘Si leven noch,’ sprac Griromelant; 40140[regelnummer] ‘Ende doen die vrowen quamen int lant Brachten si hier groten scat. Doe daden si maken daer ter stat Genen rikeliken casteel, Ende wondere mede een groet deel. 40145[regelnummer] Ende waeromme si hier quam int lant Dat salic u secgen al te hant. Doen doet waren alle beede, Uterpandragoen ende coninc Lot mede, Doe ward in Bertangen groet strijt 40150[regelnummer] Wie coninc soude sijn ter selver tijt, Want van Arture men niet vernam, Die sint ten conincrike quam; Ende Walewein ende sine brodere, dat wet, Waren doe cleine kindere met. 40155[regelnummer] Ende om dat doe dlant in werre was
[pagina 269]
Ruemden dese vrowen beide dor das, Ende brachten groten scat ter steden Om hier te sinc mede in vreden, Want si dat orloge dochten daer. 40160[regelnummer] Dat sijn die saken, wet vor waer, Datse hier dus comen dede. Ende tirst dat si quamen ter stede Soe bleef Waleweins moder al daer Van enen sconen kinde, dats waer, 40165[regelnummer] Dat nu die scoenste joncfrouwe es, Die in die werelt, sijt seker des, Nie geboren ward scoenre, ic wane, Ende es geheten Clariane, Daer ic ane hebben wane goet deel, 40170[regelnummer] Want ic houtse over mine al geel; Nochtan hatic Waleweine meer Dan ic noit manne dede eer; Ende mochticken bevaren, in liten niet Om al die werelt leven iet.’ 40175[regelnummer] Walewein sprac: ‘Dits wonder groet, Dat gi der joncfrouwen broder doet Dus sere begert die gi mint. Ic wane u haer minne lettel bint; Want minnetdise, gi sout boude 40180[regelnummer] Haer mage gerne te vriende houden.’ - ‘Gi segt waer,’ seide Griromelant, ‘Maer dat sijn vader met sire hant Minen vader te doet sloech, Daer dedi mi leets ane gnoech; 40185[regelnummer] Ende Walewein selve sloech oec sint Enen jongen riddere, mire suster kint, Die starc ende cone was in die mate; En es geen wonder dat icken hate Ende ic mi wrake, mochtic, wale. 40190[regelnummer] Nu lecgewi neder dese tale, Des biddic u op doget fijn, Ende vord mi nu dit vingerlijn Mire amien der scoenre Clarianen, Ende sege hare datic wille wanen 40195[regelnummer] Dat Walewein liver, hare broder, Hars vader kint ende haerre moder, Vander quaetster doet vervore Dan mi min minste vinger swore.’ Walewein seide: ‘Bi mire trouwe, 40200[regelnummer] Hets ene harde scone joncfrouwe, Die gi hebt tere amien, Wilt si aldus der saken lien.’ Griromelant seide: ‘Ic en wille niet Dat gijt hare anders secget iet.’ 40205[regelnummer] - ‘Gerne, here. Nu segt mi thant Hoe die casteel es genant.’ Griromelant seide: ‘Dat moet sijn: Hi heet die Roche van Sangwijn. Nu laet mi uwen name weten, 40210[regelnummer] Dies haddic wel na vergeten.’ Doen antwerdi hem te hant: ‘Here, ic ben Walewein genant, Ende ben des conincs Arturs neve; In loechgene nembermer datic leve 40215[regelnummer] Minen name in gere stat.’ Alse Griromelant horde dat Sprac hi verbolgen ende sere verhit: ‘Ja Walewein, sidi dan dit, Gi sijt wel sot, dat secgic u, 40220[regelnummer] Dat gi uwes namen liet nu. Waric gewapent alse gi nu sijt, Onser een soude hier bliven ter tijt Verslegen al hier op dit plein.’ - ‘Wat node ware dies?’ sprac Walewein, 40225[regelnummer] ‘Condi enege dinc op mi gelecgen Ic wilt u betren na goder liede secgen.’ - ‘En mach niet sijn,’ sprac Griromelant. ‘Ic eysce u hierna camp te hant Van heden over .vij. dage; 40230[regelnummer] Want hier nu alle uwe mage Met uwen oem sijn hier bi Tote in die stat te Orcani. Ontbiettene dat hi come hier Met allen sinen ridders fier 40235[regelnummer] Ende met vrouwen ende met joncfrouwen, Dat si mogen den camp scouwen. Ende ic sal oec varen om mine mage Ende bringense hier ten .vij. dage.’ Walewein seide: ‘Ic lovet wale.’ 40240[regelnummer] Dus scieden si met derre tale, Ende Walewein sloech met sporen nadat, Ende sijn part spranc over tgewat. Alse dat die joncfrouwe vernam, Dat hi gesont dus weder quam, 40245[regelnummer] Ginc si van haren perde saen Ende quam hem daer jegen gegaen Oetmodelike daer te voet, Ende seide: ‘Here, God geve u goet Desen dach ende alle dage. 40250[regelnummer] Nu hort, here, hier mine clage: Ic moet u hier vertrecken al Mijn vernoy ende min mesval. Ic bekinne mi selven wel Dat ic hebbe stout ende fel 40255[regelnummer] Allen ridderen menegen dach Geweest, die ic oit gesach; Nochtan haddic hier vormaels prijs Ende een scone riddere was min amijs, Daer ic toe droech grote minne; 40260[regelnummer] Ende Griromelant, die in sinen sinne Mi vercoes, slogene doet, Ende nam mi met crachte groet, Ende bilt mi doe .ix. maende Ende diende mi sere ende vermaende 40265[regelnummer] Ende hadde mi utermaten lief; Maer ic haetten alse enen dief. Wat hi dor mi dede verloes hi al. Tirst dat ic mochte ic heme ontstal Ende was an desen riddere comen, 40270[regelnummer] Dien gi mi heden hebt genomen, Daer ic om doge clenen rouwe; Maer min irste amijs, die getrowe, Daer mi af sciet die lede doet, Sine minne doet mi pinc so groet, 40275[regelnummer] Nat si mi maket berde dul Ende alre hoverdecheiden vul. Ende dit hebbic al gedaen bedi Ic waende dat ieman soude mi Daer omme dlijf hebben genomen; 40280[regelnummer] Maer in can an niemane comen Daer ic des liefs an can verburen. Die doet vliet mi tallen uren. Nu biddic u, dat gi sonder genaden Recht over mi van minen mesdaden 40285[regelnummer] Ende nemt mi hier min felle lijf.’ Walewein sprac doe: ‘Wel scone wijf, Oft God wilt des ne doe ic niet; Maer sit op, ende vard met mi; nu siet Waer die verman beit na mi.’ 40290[regelnummer] - ‘Here ic doe al gerne dat gi Wilt ende heet.’ Dus vorense thant Int scep ende quamen in dander lant. Ende alse die vanden castele scouwen Dat Walewein quam metter joncfrouwen 40295[regelnummer] Waren sijs utermatene blide. Knapen sprongen an sine side Ende holpene af hoveschelike, Ende die joncfrouwe dire gelike. Die coninginnen alle beide 40300[regelnummer] Quamen te heme wel gereide Ende hitene willecome wesen. Die joncfrouwen quamen binnen desen Ende ontwapendene herde saen. Walewein es int palais gegaen 40305[regelnummer] Ende nam sire suster bider hant,
[pagina 270]
Ende seide hare sine boetscap thant, Ende gaf hare tvingerlijn daer nare, Ende seide hare wie die ridder ware; ‘Ende hi ontbiet u oec terre tijt 40310[regelnummer] Dat gi sine amie oec sijt, Ende dat u liver ware al bloet Dat Walewein u broder ware doet Dan hem sijn vinger swore gereit.’ - ‘Ja here, heeft hi dit geseit, 40315[regelnummer] Bi Gode, hine darf op mi niet hopen: Sijn troest es hem nu ontslopen. Al haddic te voren hem goeds geont, Hi hevet verwracht nu ter stont; Want wet dat, here, al oppenbare, 40320[regelnummer] Dat mi nu vele liver ware Dat mi mesviele vroech ende spade Dant Waleweine minen broder dade. Nochtan en weet hi niet van mi Oftic doet ofte levende si.’ 40325[regelnummer] Als hi die boetscap hadde gedaen Gincmen daer eten saen. Ende naden etene Walewein quam Vord in die zale ende nam Enen knape aldaer besiden 40330[regelnummer] Ende seide: ‘Vrient, du moets riden Margen vroech tote Orcani, Daer die coninc Artur si; Ende segt hem datten haestelike Walewein ontbiet ende nerstelike, 40335[regelnummer] Dat hi come opten .vi. ten dach, Ende bringe alt volc dat hi mach Te minen campe, dien ic dan sal Vechten om lijf ende om al Jegen Griromelande ter stede. 40340[regelnummer] Segt der coninginnen oec mede Dat ic hare bidde op alle trouwe Dat si en late vrouwe no joncfrouwe Sine bringse te minen campe met hare, Want ict geloeft hebbe oppenbare. 40345[regelnummer] Doet mi die boetscap so hemelike Dat nieman en weet in dit rike.’ - ‘Here, si werdet wel gedaen.’ Dus nam die knape orlof saen Ende es van Waleweine gesceden daer, 40350[regelnummer] Ende reet en wech saen daer naer. Nu latic hier af die aventure Ende sal spreken van Arture. Die aventure seget ons vord, Alsict int walsc hebbe gehord, 40355[regelnummer] Dat alle die grote heren, twaren, Die metten coninc Arture waren Tote Orcani in die stede, Dreven rouwe ende serechede Om min her Waleweine, dat verstaet. 40360[regelnummer] Die coninc en wiste sijns selves raet. Als hi alle sine riddere vernam, Ende min her Walewein daer nine quam, Waent hi dat hi es verloren. Alle die ridders haddens toren; 40365[regelnummer] Maer sconincs rouwe was soe groet, Dat hi vander tallen scoet Ende in onmacht viel ter stat. Ende als die coninginne ware werd dat, Viel si mede in onmacht saen 40370[regelnummer] Van rouwen, ende werd sere ontaen. Het werd al in rore dat was int hof. Die knape, daer ic hier vore seide of, Die Waleweins boetscap nu dede, Quam gereden ter selver stede 40375[regelnummer] Int hof, doe dit geruchte daer was. Hi beette van sinen perde na das Ende quam in die zale gegaen, Ende dede daer den heren verstaen Wanen hi quam; ten selven tide 40380[regelnummer] Hi maecte saen dat hof blide. Als hi vore den coninc quam Ende men sine boetscap vernam Doe vrachde daer menech ridder goet Hoet met min her Waleweine stoet. 40385[regelnummer] Die knape seide: ‘Hi es in hogen; Van sire doget en soudic u mogen Niet gesecgen dat tiende deel; Nochtan willics u secgen en deel, Sine vrient mogens hebben joie. 40390[regelnummer] Hi es leden di pale van Galoie: Hi [heeft] verwonnen inder campaengen Den overmodegen vander montangen, Ende vanden wondere oec den casteel Heeft hi gewonnen al gheheel, 40395[regelnummer] Daer ombe heeft hier te voren Menech riddere sijn lijf verloren. Oec es mijn here overleden Dat felle gewat, daer tot heden Noit man over dorste riden. 40400[regelnummer] En levet man nu ten tiden Die half mins heren Waleweins prijs Mochte versecgen in gere wijs. Here, oec senti mi tote u, Ende bid u sere ende vriendelijc nu, 40405[regelnummer] Dat gi tsinen campe wilt comen, Dien hi nu heeft genomen Jegen den besten riddere int lant, Ende diemen heet Griromelant. Hi tiet u ende min here al bloet 40410[regelnummer] Dat gi hebt sinen vader doet, Ende haet u beiden, hebbic vernomen.’ Die coninc seide: ‘Ic sal daer comen Ten campe met so menegen man Dat sijn liede daer inden dan 40415[regelnummer] Cleine selen scinen ofte niet Jegen donse.’ Ende daerna hiet Die coninc Keyen ende Griflette Dat si den knape sonder lette Vore der coninginnen leiden. 40420[regelnummer] Alsi daer quamen die knape seide Sijns heren boetscap herde wale. Daerna seide hi in corter tale Dat hare sijn here bade bi trouwen Dat si quame den camp scouwen. 40425[regelnummer] - ‘Knape,’ seitsi, ‘al sonder waen. Wat u here wilt sal sijn gedaen. Ic sal daer comen met so meneger joncfrouwen, Men salse te wondere anscouwen.’. Nu was bliscap in dat hof, 40430[regelnummer] Ende men sprac so vele hier of, Dat vespertijt was eermen daer at. Ende naden etene die coninc bat Heren Ywaine dat hi bevale Allen den heren vander zale 40435[regelnummer] Dat si alle gereet waren Alse dat si met hem mochten varen Daer Walewein den camp soude doen. Des ander dages was menech baroen Gereet eer die sonne op ginc 40440[regelnummer] Om te varne metten coninc. Ende doe die coninc porde van dare Vordi met heme tere scare Wel .iiij^m. in rechten trouwen, Onder joncfrouwen ende vrouwen. 40445[regelnummer] Dus reet die coninc tot dat hi quam Daer hi den casteel vernam Daer min her Walewein in was gelegen: Daer hebben si haer tenten geslegen. Ende mins heren Waleweins bode quam 40450[regelnummer] Ende anden coninc orlof nam, Ende voer over dwater saen, Ende dede heren Waleweine verstaen Dattie coninc Artur daer ware Entie coninginne met al haerre scare. 40455[regelnummer] Doe ginc Walewein saen na dien
[pagina 271]
Op enen tor dat besien; Ende sijn moder ginc met al dare, Ende sijn ondermoder met hare, Ende sijn suster Clariane. 40460[regelnummer] Ende doen die vrouwen scouwen ane Die tenten ende there banderside, Waren si sere vervard tien tide, Want si waenden al sonder viren Datsi den casteel wilden asselgiren; 40465[regelnummer] Maer Walewein die troestese daer. - ‘Here,’ seide die coninginne daer naer, ‘Nu es die tijt so verre comen Dat gi mi uwen name sout nomen. Dien willic nu ter stede weten.’ 40470[regelnummer] - ‘Vrouwe, ic ben Walewein geheten; Ende dat u es worden so na gebuer Dats min oem die coninc Artuer, Ende es om minen wille comen hare. Nu eest tijt dat ic daer vare 40475[regelnummer] Ende dat ickene met mi bringe hier binnen, Ende Genevren der coninginnen, Ende der ridderen mede een deel, Om te besiene desen casteel.’ Doe baden hem die vrowen daer naer 40480[regelnummer] Dat hi te hans vore daer Ende hise met hem brachte ter steden. Dus es Walewein derward gereden, Ende nam met heni ridders ende joncfrouwen, Die scoenste diemen mochte scouwen; 40485[regelnummer] Ende es toten coninc comen saen, Dine blidelijc heeft ontfaen. Doe telde Walewein den coninc Van algader sire dinc, Ende vanden castele ende vanden vrouwen, 40490[regelnummer] Dies die coninc niet wilde getrouwen, Want hine geloefde niet, oppenbaer, Dat sijn moder ware daer; Want hi waende, sijt seker das, Dat si meer dan .xl. jaer doet was. 40495[regelnummer] Hi waende dat Walewein betoverd ware. Doen vertelde hem Walewein daer nare Alle die sticken groet ende clene Die ic hier vore seide gemene. Ende doen dien coninc dat werd cont 40500[regelnummer] Voer hi met Waleweine ter stont, Met .xx. ridders daer ter stede, Ende die coninginne oec mede. Ende alsi banderside quamen Ende die .ij. coninginnen vernamen 40505[regelnummer] Gingen si jegen hen haestelike, Ende ontfingense vrindelike. Daer ward grote bliscap saen, Want alse die coninc heeft verstaen Dat hi daer sire moder vant, 40510[regelnummer] Ende die moder den sonete hant, Ende Walewein suster ende moder, Die moder tkint, di suster den broder, Doe ward die bliscap soe groet al daer, Dat si vergaten al daer naer. 40515[regelnummer] Harre maisnieden banderside, Die drove waren ende onblide Omden coninc ende haerre vrouwen, Want si waenden in rechten trowen Dat si betovert waren, vorwaer, 40520[regelnummer] Om dat si so lange merden daer; Dies driven si rouwe onderlinge. Godweet, nu donken mi dese dinge Gedeilt oneffene ende niet wel; Want dene bliscap ende spel 40525[regelnummer] Hadden ende vroude herde groet, Ende dandere van rouwen wilden doet Wesen. Maer saen was dese dinc Verwandelt; want die coninc Keerde des anders dages na das 40530[regelnummer] Daermen sire comste blide was. Ende alse die coninc was danen gesceden Doe ginc hem Walewein gereden Te sinen campe ward gereet. Doen hi gewapent was, Godweet, 40535[regelnummer] Soe gorde bem een swaerd Her Tristram, dat dire was ende waerd, Des conincs neve, die menegen dach In swaer bedwanc van minnen lach Om Ysauden wille van Yrlant. 40540[regelnummer] Ende banderside es comen Griromelant Met menegen riddere ende joncfrouwen, Diemen te wondere mochte scouwen. Ende alse Walewein dit heeft verstaen Dedi sijn ors bringen saen, 40545[regelnummer] Ende sater op, ende voer ter vard Met scoenre geselscap ten campe ward. Alse Clariane dit verstoet, Dattie camp ember wesen moet, Was si die droefste di nie man sach. 40550[regelnummer] Si viel in onmacht optien dach .vij.werf, want hare was seer Dat herte, ende tonrasten meer Dan ic u wel can doen verstaen; Want nature ende redene sonder waen, 40555[regelnummer] Willen dat si getrouwe si Den broder, ende die minne daer bi Wille dat si den broder late Ende den vrient an hare sate Ende hem geonstech wese vor al. 40560[regelnummer] Dit latic dus bliven, ende sal U secgen van Griromelande, Die onder ridders ende seriante Wel .m. brachte, in goeden trouwen, Ende also vele vrouwen ende joncfrouwen, 40565[regelnummer] Die scoenste diemen vant int lant. Selve was min her Griromelant Gewapent so behagelike, Dat nie man sach dies gelike. Dus quam Griromelant daer te stride: 40570[regelnummer] Ende her Waleweine quam banderside Metten coninc ende met sinen lieden Ende met vele meerre meisnieden. Ende alsi bi een quamen na dat Doe hilt elc stille op sine stat; 40575[regelnummer] Ende Walewein ende Griromelant Namen beide speren in hant. Her Walewein horte vort sijn ors, Ende Griromelant, die niet wors En was gereden dan oec hi. 40580[regelnummer] Dus quamen te gadere die ridders vri Met selker cracht, dattie speren. Te sticken braken in den weren, Ende dat si oec te gadere quamen Metten scouderen beide te samen, 40585[regelnummer] Soe dat si vielen metten parden Beidegadere daer ter aerden. Dese joeste was soe groet, Een mate riddere warre af doet. Ic weet oec wel, dat elken deert. 40590[regelnummer] Walewein spranc op ende trac sijn swerd: Soe dede oec Griromelant. Elc sloech op anderen daer te hant Al te voet, want hare orsse Bleven daer licgende vander porsse. 40595[regelnummer] Dus vochten si daer lange stont Dat niemanne mochte werden cont Wie tfoerdeel hadde van hen tween, Want elc gout den anderen al in een Opter stat dat hi hem dede. 40600[regelnummer] In beiden siden was serechede Van haren vrinden, van haren magen, Om die grote sware slagen Die deen den anderen gaf al daer. Dies hadde min her Walewein, vor waer, 40605[regelnummer] Grote scame te derre tijt,
[pagina 272]
Dat hi sinen wille inden strijt Niet wel volvorderen en mochte. Met groten slagen hi doe besochte Griromelande, die hem weerde sere; 40610[regelnummer] Maer min her Walewein haeste hem mere, Ende verhaeste soe Griromelande, Soe dat hine daer altehande Hadde onder bracht, en hadde gedaen Dat hi liet sine ogen gaen 40615[regelnummer] Opter scoenre Clarianen: Doe begonste hem sijn herte vermanen Die sutecheit van harre minnen. Doen werd hi int herte binnen Fierre ende coenre dan een drake: 40620[regelnummer] Die minne geloefdem sine sake Te goeden poente te bringen mede. Om desen troest hi weder dede Waleweine soe sere doe onder, Dats den mengen hadde wonder. 40625[regelnummer] Dat hem die minne daer dus diende, Dies waren blide sine vriende, Ende priesdene sere alle daer, Ende seiden daer al oppenbaer, Dat doe in al eertrike 40630[regelnummer] Niet en ware sijns gelike. Walewein scaemden om die sake, Want hi horde al die sprake Die Griromelants mage seiden. Sijn swaerd nam hi sonder beiden, 40635[regelnummer] Ende sloech Griromelande enen slach, Datmer dbloet ut rinnen sach, Opt hoeft, datmen in wederside Sien mochte. Des waren onblide Griromelants vrient, maer daer an 40640[regelnummer] Was blide die coninc ende sine man. Ende Walewein ward al verfierst, Ende begonste te vechten al van ierst; Want het was omtrent middach, Dat hem wies sine cracht: 40645[regelnummer] Ende hi stac na dansichte Griromelande, ende sloech bedichte Op hem daer so grote slage, Dats drove waren al sine mage; Want hi was so sere ontaen, 40650[regelnummer] Dat hem sijn herte was ontgaen. Sine vrient dreven rouwe groet: Si hildene alle over doet. Deen side es blide, dander heeft rowe. Mar Clariane die scone joncfrouwe 40655[regelnummer] Was die gene diet al ontgout: Haer verdriet was menechfout. Daer droech nu dus over een Redene ende nature onder hen tween, Dat si den broder onne bat 40660[regelnummer] Dan den amijs, in elke stat, Want sine mochte vercoveren no oec sien Beteren broder, verlore si dien: Dat soude si lichte beteren amijs, Verlore si dien, in alre wijs. 40665[regelnummer] Dit raet redene ende nature, Maer dit donct quaet ende ongedure Der minnen, ende oec grote onmate, Ende wilt dat si den broder late, Want damijs sal, sonder waen, 40670[regelnummer] Altoes hare sijn onderdaen; Si seit: ‘Dijn herte dat es sijn, Ende tsine oec dijn eygijn; Ende alse hi heeft dijn hertekijn Ende du de sine, hoe mocht dan sijn 40675[regelnummer] Die jegen hem vochte, hine ware Jegen di selven al oppenbare?’ Die minne seid ende proeft mede: ‘Walewein, die dus vecht gerede Jegen dijn lief, hine mint di niet: 40680[regelnummer] Dit mach elc merken diet besiet. Dijn herte heeft nu Griromelant, Ende slaten dan doet Walewein thant Soe moetti sterven in groten toren.’ Des brachte di minne haer vele te voren, 40685[regelnummer] Soe dat sijt liet om gene dinc, Sine ginc tot Arture den coninc, Ende bat hem om haren amijs. Die coninc seide: ‘Nichte, des sijt wijs, In hebbe gene macht hier an; 40690[regelnummer] Maer Walewein u broder, die den man Vore hem heeft inden camp Hi magen u geven sonder scamp.’ Dus es si te Waleweine gegaen, Ende viel hem te voten saen, 40695[regelnummer] Ende bat hem met groten sere Om Griromelande den here. Hi seide dat hijs nine dade, ‘Hine wedersecge die overdade Daer hi mi af hevet beropen.’ 40700[regelnummer] Die coninc quamer doe toe gelopen Dat hi der nichten helpen soude; Maer Walewein geensijns nine woude Den camp niet quite scelden daer, Griromelant en wederseide oppenbaer 40705[regelnummer] Die valscheit entie grote mort. Doch bracht die coninc alsoe vort Dattie camp werd op genomen, So dat si souden daer weder comen Des ander dages vroech betide 40710[regelnummer] Alsoe gewapent inden stride, Des waren blide die heren al, Want si hoepten doe dat sal Die coninc Artur den pais maken. Dus scieden si alle bi desen saken; 40715[regelnummer] Ende Walewein voer daer allene Met sire geselscap gemene Ten castele ward vanden wondere, Daermen hem diende wel besondere. Ende recht op desen selven nacht 40720[regelnummer] So hevet die coninc daer toe bracht, Ende so gesproken, dat Griromelant Clarianen troutde te hant, Ende waende den pais dus hebben gemaect. Ende Walewein, die noch haect 40725[regelnummer] Na sinen camp, gereiden ter vard Sanderdages, ende reet dar ward, Ende gemoette daer min her Keyen, Die hem daer nu reet meyen. Doen seidi Waleweine daer saen 40730[regelnummer] Hoe die dinge waren vergaen, Ende dat Griromelant tsinen live Clarianen hadde genomen te wive. Dies balch hem Waleweine so sere, Dat hi swoer dat hi nembermere 40735[regelnummer] Ne quame in sijn hof, Godweet, Hine soudene soeken eer gereet Met .iij.m. man te voet. Om desen groten evelen moet Soe sciet Walewein van Keyen daer 40740[regelnummer] Ende voer in anderen lande daer naer. Nu latic van Waleweine bliven Ende sal u vanden coninc scriven. Daventure seget nu vord: Alse min her Keye dit heeft gehord 40745[regelnummer] Ginc hi saen ten coninc, Ende vertelde hem al dese dinc Die Walewein hier vore hem seide. Doe dede die coninc sonder beide Gebieden alden groten heren 40750[regelnummer] Dat si Waleweine souden doen teren, Dat sine souden soeken gaen Al te voet. Dit was gedaen. Die coninc ginc voren ende si alle mede, Rechte toter selver stede, 40755[regelnummer] Daer her Keye van hem sciet;
[pagina 273]
Ende alsine daer ne vonden niet Dreven si doe groten rouwe. Maer Clariane die joncfrouwe, Die wel wiste dat van hare quam, 40760[regelnummer] Si was op hare selven gram, Ende hadde verdriet ende rouwe groet, Dat si haer livere ware doet. Doe sworen een deel ridders daer Dat si hem souden varen naer, 40765[regelnummer] Ende soeken souden heme teren Een jaer eer si weder keren. Her Tristram, Ysauden man, Die hi met starker minnen wan, Was dierste die daer op spranc, 40770[regelnummer] Ende Perchevael daer na eer iet lanc, Ende Acglavael sijn broder met, Ende Garies ende Griflet, Ende Keye ende oec Dodineel, Ende ander ridders en groet deel, 40775[regelnummer] Tote hen .xxiiij. sonder waen. Dese hebben enen eet gedaen Dat si in enen jare doen keer, Sine hebben Waleweine eer Vonden. Dus scieden si daer 40780[regelnummer] Vanden coninc; ende daer naer Voer Artur weder in sijn lant Ende sciet van sire moder thant. Ende Griromelant ende Clariane Voren daerna oec, ic wane, 40785[regelnummer] Te sinen lande te Orcanien. Dus sceden si daer in vier pertien. Hieraf latic die tale bliven, Ende sal vanden ridders scriven, Die Waleweine soeken varen, 40790[regelnummer] Die hen verre was ontvaren. Dus reden te gadere dese heren Ende en wilden niet van een keren Dien dach ende den anderen daer na. Des derdes dages, alsict versta, 40795[regelnummer] Quamen si gereden an een wout, Daer wegesceden stonden menechfout, West, suud, oest ende noert. Daer hebben si ene stemme verhort, Die riep lude: ‘Staet, staet! 40800[regelnummer] En vard niet vord, het ware quaet Voerdi vorder enen voet. Mar es uwer enech so goet, Dat hi dar ene joeste riden, Men sal ten wege sijns ontbiden.’ 40805[regelnummer] Doe bat Keye hen allen daer naer Datmen heme lite varen daer Ende dese joeste wilden geven. Sij sijns alle in Keyen bleven. Dus voer Keye dar ward, 40810[regelnummer] Ende noepte met sporen sijn part, Ende reet alsoe ten wege toe; Ende die ander hilt int bosch noch doe, Ende vrachde Keyen wie hi ware. - ‘Ic beent, Keye,’ sprac hi daer nare. 40815[regelnummer] - ‘Soe hoetti dan jegen min spere.’ Ende Keye sette hem daer ter were. Die gene quam uten bosce gevlogen Soe utermaten ende soe vermogen, Dat hi Keyen stac ter eerde 40820[regelnummer] Lachterlike al metten perde, Dat hi opward kerde die voete. Oec hadde Keye van dien onmote Selc verdriet, daer hine stac, Dat hi .ij. rebben ontwe brac. 40825[regelnummer] Ende die ander voer int wout saen, Ende riep alsi vore hadde gedaen. Doe voer derward Dodineel, Ende wilde Keyen wreken en deel; Ende die ander vrachde hem mede 40830[regelnummer] Hoe hi hiete. Hi seit ter stede. - ‘Nu hoetti dan,’ sprac hi saen: Mettien liet hi henen gaen. Ende Dodineel verhaeste hem daer, Ende stac den riddere, die sonder vaer 40835[regelnummer] Sinen scilt daer jegen droech, Dat hem ne dede geen ongevoech; Maer hi stac Dodinele met sinne Recht onder den bart vander kinne, Dat hine droech uten gereide, 40840[regelnummer] Soe dat hi viel optie heide Met sire scouderen soe sere mede. Dat si hem ginc daer uten lede. Dus es er .ij. mesmaect sere, Ende echter reet int wout die here. 40845[regelnummer] Nu es Triestram comen vort: Ende alsene die ander heeft verhort Vrachdi na sinen name echt. - ‘Ic wille dat gi mi berecht, Sprac her Tristram, ‘wie gi sijt; 40850[regelnummer] Want ic wilt weten nu ter tijt.’ Die ander seide: ‘Ic vrages u voren, Daeromme willict van u irst horen.’ Tristram seide: ‘Dan sal niet wesen.’ - ‘Soe selewi vechten dan om desen: 40855[regelnummer] Wie irst den anderen can verwinnen, Hi sal hem sinen name doen kinnen.’ - ‘Bi Gode, dat si!’ sprac Tristram. Dus liten si lopen ende elc quam Daer op anderen met enen gemote 40860[regelnummer] Soe vresselike ende soe onsoete, Dat haer orsse beide tsuckeerden, Ende hare speren beide falgeerden Ende rechte braken vor die hant, Ende sticken vlogen daer int sant. 40865[regelnummer] Die perde sprongen op ter vard, Ende si trocken beide die sward, Ende gingen slaen slach in slach Tote rechte opten middach, Datmen niet geweten conde 40870[regelnummer] Wie die beste was ter stonde. Naden middach gingen si moeden, Ende hare wonden gingen bloden, Dier si menege hadden ontfaen. Mettien wilden oec sijn gegaen 40875[regelnummer] Die andere gesellen al oppenbare Om die .ij. te scedene dare. Ende alse dat die ander riddere sach Vloe hi henen al dat hi mach Int dicke wout saen na das, 40880[regelnummer] Daer hi hen ongereet in was: Dus es hi hen ontfaren daer. Doen keerden si saen daer naer, Daer Keye lach ende Dodineel, Die gequetst waren een deel, 40885[regelnummer] Alsic u vore verstaen dede. Ende rechte te deser selver stede Quam een knape daer gereden Met harder groter haestecheden, Die Tristram sochte om die dinc, 40890[regelnummer] Want sin wijf in arbeit ginc, Ende om heme so sere mesliet, Si soude sterven en quame hi niet. Dit dede die knape hem verstaen; Ende Tristram, die sere was bevaen 40895[regelnummer] Met harre minnen, was drove sere. Hi penst: settet hem ten kere, Ende voer hi daer ombe nu te lande, Dat onnere ware ende scande; Ende en keert hi niet, ende bleefse doet, 40900[regelnummer] Soe soude sijn rouwe sijn so groet, Dat hi selve soude bederven Ende van groten rouwen sterven Sine gesellen seiden doe: ‘Here, Gi sijt gewont harde sere, 40905[regelnummer] Ende Keye ende oec Dodineel
[pagina 274]
Sijn gequetst nu een deel, Soe datsi nember mogen riden. Hier bi radewi u nu ten tiden Dat gi alle drie metten knape vard 40910[regelnummer] Ten coninc ende tuwen wive ward; Ende wi selen varen vord Tot dat wi iet hebben verhort Ofte vernomen van Waleweine.’ Dus scieden die heren vanden pleine 40915[regelnummer] Alse Tristramme waren verbonden Sine wonden; ende ten selven stonden Daden si Keyen sitten op, Daer si mede hilden sere haer scop, Omdat hi soe cuemde ende steinde 40920[regelnummer] Alsine metten handen gereinden. Dese drie voren thusward. Ende die riddere, die met snelre vard Ontfaren was daer inden woude, Quam alsoe alst wesen soude 40925[regelnummer] Ten inde vanden woude gereden, Daer dese drie neven leden. Ende Keye ward daer doe in spraken Ende seide hoe met fellen saken Ende valscelike stac ter neder; 40930[regelnummer] Maer mocht hi noch comen weder Ane sijn boert, hi sout hem lonen. Dodineel wilt oec versconen Ende seide mede tselve aldaer. Die riddere, die daer was soe naer, 40935[regelnummer] Horde algader dese word. Hi quam gereden en lettel vord In haer gemoet, ende seide gereet: ‘Keye, noch benic hier, Godweet! Nu wreet di valscheit hier op mi; 40940[regelnummer] Ic salse wreken, canic, op di. Nu hoet di herde wel te voren.’ Mettien so noepti dors met sporen Ende quam gereden te hem waerd. Ende Keye, die hem nine waerd, 40945[regelnummer] Besiden uten wege reet. Die gene doe hem der steke vermeet, Ende nam dat spere saen daer naer Ende sloech Keyen optie scoudere daer, Dat hi averecht viel ter eerde 40950[regelnummer] Al verdovet vanden perde. Doe quam hi te Dodinele ward Ende waenden slaen metter vard; Maer Dodineel deecte daer met allen, Ende liet hem vanden perde vallen. 40955[regelnummer] Doe trac sijn sward ter selver steden Tristram ende quam vord gereden, Ende seide: ‘Here, hout mate saen: Wildijt al nu hier verslaen? Gi sult ons laten leven hier, 40960[regelnummer] Al waerdi noch alse fier.’ Doe sprac die ander: ‘Maer u gesellen, Die van groter valscheit tellen, Die ic hier vore hen hebbe gedaen, Waeromme en wreken sijt niet saen? 40965[regelnummer] Wildijt becorten nu ter tijt Hiervore hen in een crijt, Want ic ben jegen u campvast? Maer gi daet mi heden overlast Met uwen gesellen, di op mi quamen, 40970[regelnummer] Dies si hen allen mogen scamen. Op die vorwaerde, wildijt gestaden, Vechtic, dat wi heden daden: Verwinnic u ofte gi mi, Dat deen bekint werde daer bi.’ 40975[regelnummer] Tristram seide: ‘Ic loeft mede.’ Dus gingen si vechten daer ter stede. Daer vochten si so lange wile, Datmen mochte gaen ene mile. Soe dat Tristram tonder was, 40980[regelnummer] Ende hem op soude geven na das, Ende soude geliet hebben ter steden, Doe quam daer ene joncfrouwe gereden, Die Lancelote van Lac sochte. Doe si spreken hoerde haer dochte 40985[regelnummer] Dattie riddere Lanceloet was Die daer vacht, sijt seker das, Ende si scoet an heme te hant, Ende tpart metten breidele prant Ende seide: ‘Here, vard met mi nu: 40990[regelnummer] Mijn vrowe van Lac ontbiet u Dat gi vollijc comt te hare.’ Hi antwerde der joncfrouwen daer nare: ‘Willecome, live joncfrouwe! Ic vare met u, bi mire trouwe, 40995[regelnummer] Mar ic moet eer weten Hoe dese riddere es geheten.’ - ‘Ic saelt u wel secgen nu: Sceltene quite, des biddic u, Hets Tristram Ysauden man.’ 41000[regelnummer] Doe scoutene Lanceloet quite daer an. Sonder meer te vragene iet Secgic u dat hi danen sciet; Ende Tristram ende Keye ende Dodineel, Die te barenteert waren een deel, 41005[regelnummer] Voren te Arturs hove ward. Nu latic hier af staen die vard, Ende sal u nu vord tellen Van algader dien gesellen Die daer bleven anden woude, 41010[regelnummer] Daer hen ontvoer die riddere boude, Ende daer Tristram van hen sciet Ende Keye, die sint hadde verdriet. Nu gewaget daventure das, Alse Tristram dus gesceden was, 41015[regelnummer] Dat elc geselle daer allene Enen wech nam gemene Om Waleweine te sokene daer. Nu was in groten pinen swaer Acglavael om Perchevale, 41020[regelnummer] Want Perchevael was, wet dat wale, Noch jonc ende kints mede, Ende hi wilde daer oec gerede Enen wech varen allene, Ende Acglavael wilde gemene 41025[regelnummer] Met hem varen, wats gesciet. Perchevael seide, hine soude niet. Doch moesti sceden van Perchevale, Daer ic nu af sal houden tale, Want als hi was gesceden daer 41030[regelnummer] Quam hi onlancs gereden daer naer Op enen berch, daer hi beneden Sach vele rikelijcheden, Ende ene scone stat daer staen, Ende een water daer omme gaen; 41035[regelnummer] Ende dit was die selve stede, Daer ic hier vore af sprac mede, Daer Walewein vore gereden quam, Daer hi die quade joncfrouwe vernam, Die hem daer so lelijc toe sprac, 41040[regelnummer] Daer hi [of] hadde groet ongemac, Daer hi opt sciltknechts pert reet. Dese joncfrouwe, na dat ict weet, Was nu belegen in die stat; Want alse vollijc alse wiste dat 41045[regelnummer] Orgeleos, die haer amijs was, Dien Walewein gaf vor das Den verman hier vore gevaen, Doen hi die niemare heeft verstaen Dat Walewein was wech gereden 41050[regelnummer] Verbolgelike van dier steden, Maecti sinen pais saen Jegen den verman, ende heeft bestaen Te orlogen optie quade joncfrouwe; Want die scande ende die ontrouwe 41055[regelnummer] Ginc hem na, die si hem dede
[pagina 275]
Doe si Waleweine volgede mede Ende heme in gevancnesse liet: Dit wilt hi wreken, wats gesciet, Ende volgede der joncfrouwen naer, 41060[regelnummer] Die gevaren was, wet vor waer, Weder danen si was geboren, Daerse Walewein vant te voren. Ende alsi vernam datse Orgeleos Weder wilde hebben altoes 41065[regelnummer] Voer si in hare stede saen, Die bare doe was onderdaen; Ende hi volgede hare na dat, Ende belach met here die stat, Ende dede der stat groten pant; 41070[regelnummer] Want sijn casteel stoet daer ant sant, Die soe groet was ende so vast, Dat hi noit sach genen gast. Daer quam menech bi in vernoye: Hi dwanc die pade van Galoye. 41075[regelnummer] Nu es Perchevael neder ward comen. Alsi dat volc daer heeft vernomen Reet hi dar ward met snelre vard. Doe Orgeleos sijns geware ward Reet hi jegen heme opt sant 41080[regelnummer] Ende vraechde Perchevale alte hant Wie hi ware ende wanen hi quame. - ‘Perchevael,’ seit hi, ‘es min name, Ende ben van conincs Arturs lieden. Nu segt mi, condi mi iet bedieden 41085[regelnummer] Van Waleweine?’ sprac Perchevale; ‘Waert te berge oft te dale Daer ickene igerenc mochte vinden, Ic soude mi gerne derward winden.’ Die ander sprac: ‘Nu soecti dan 41090[regelnummer] Enden den alre valsten man Die in ertrike levet nu.’ Perchevael seide: ‘Dat secgic u, Dat gi liget valschelike. Men vindet nigeren sine gelike 41095[regelnummer] Van dogeden no van vromicheden.’ Hier om worden si daer ter steden Beide so erre, dat elc nam Sin spere ende daer gereden quam Deen opten anderen so onsochte, 41100[regelnummer] Dattie eerde donderen dochte. Orgeleos stac op Perchevale Ende geraecten metten spere so wale, Dattet brac te seven staden; Mar en dede ne gene scaden 41105[regelnummer] Perchevale, noch gene dere. Maer hi stac met sinen spere Orgelosen al dorentore, Ende maecte hem in di side een store Soe wijt, so diep, ende so groet, 41110[regelnummer] Dat hi thans vel te doet. Ende in die selve wile recht Soe ward daer buten een gevecht Ende een harde groet geluut, Want die van binnen togen uut 41115[regelnummer] Ende slogen optie andere soe, Dat daer menech ward onvroe. Ende om dit vergaten si daer Hars heren allegadere vor waer, Die daer doet lach ant sant. 41120[regelnummer] Doe quam daer een gereden te hant, Dine daer sach liegen doet. Die gene maecte geruechte so groet, Int here van sijns heren dode, Dat si alle worden blode 41125[regelnummer] Ende gingen vlien ter selver stont. Ende Perchevael, dien dit was oncont, Hilt biden riddere noch doe; Ende die vander stede quamer toe Alsoe alsi dandere jageden henen, 41130[regelnummer] Ende vonden Perchevale biden genen, Dien si wel ontfingen na das, Doen si wisten wie hi was, Ende vordene met hen in die stede Ende vore die quade joncfrouwe mede, 41135[regelnummer] Dine vrindelike ontfinc. Alsi seker wiste die dinc, Dat hi Orgeleose hadde doet, Ende Waleweins geselle was al bloet Dede si hem die meeste feeste 41140[regelnummer] Daermen af tellen mochte in jeeste. Ende dese joncfrouwe, daer ic af scrive, Si ward sint reine van live Ende heilich ende goet oec mede, Soe datmense hiet gerede 41145[regelnummer] Die goede joncfrouwe ende anders niet; Gelijc datmense te voren hiet Die quade joncfrouwe so hietse nu Die goede joncfrouwe, dat secgic u. Perchevael bleef met hare dien nacht. 41150[regelnummer] Des ander dages, was hi bedacht Dat hi niet langer wilde ontbiden, Hine wilt om sine aventure riden; Hi sciet also vander joncfrouwen, Die hem geloefde bi haerre trouwen, 41155[regelnummer] Mocht si van Waleweine iet verhoren, Si sout Arture bringen te voren. Dus sciet Perchevael van daer, Ende reet menegen dach daer naer Dat hi gene aventure ne vant. 41160[regelnummer] Nu salie u vord secgen te hant Van sinen broder Acglavale Eer ic meer scrive van Perchevale. Daventure sal ons tellen: Doe Acglavael sciet vanden gesellen 41165[regelnummer] Quam hi gereden op een sant, Daer hi ene riviere vant, Die groet was ende herde diep, Ende die herde sere liep. Hi reet die riviere te dale, 41170[regelnummer] Maer hine vant brucge no zale, Ende het was den avonde naer. Over ene wile gemoetti daer Enen riddere, die opward reet, Die nine sprac als hi hem leet; 41175[regelnummer] Ende Acglavael kerdem ombe: ‘Hoe varstu dus alse een stombe: Nu alsic hier groette di Waeromme en antwerdestu niet mi? Du sout spreken ende mi berechten, 41180[regelnummer] Oft du sout jegen mi vechten.’ Ende die ander voer rechte vort Ende en sprac niet een word, Ende voer ter rechter hant daer besiden, Daer een casteel stont tien tiden; 41185[regelnummer] Daer reet hi in met haesten groet, Ende sine wapine hi saen ontboet, Ende wapende hem met wapinen dire, Ende dede een ors bringen scire, Ende sater op ende voer daer uut, 41190[regelnummer] Ende seide: ‘Waer sidi, die dus geluut Hebt geweest? Nu comt hier naer, Ic sal u soe spreken, wet vor waer, Eer gi mi ontridet nu, Dat gi nembermeer, dat secgic u, 41195[regelnummer] Ne volget na goeden man.’ Mettien sette hi sijn spere an; Ende alse Acglavael des geware ward Trac hi met ere snelre vard Ombe sijn part ofte hi vloe, 41200[regelnummer] Om dat hi woude dat hem doe Die gene soude volgen mede Tote in ene hemelike stede, Vanden castele ene halve mile. Dit dedi daer ter selver wile 41205[regelnummer] Dat hem te hulpen nieman ne quame
[pagina 276]
Ocht hi hem daer sijn leven name. Ende die gene riep vaste: ‘Keert, Puten sone, valsch quaet onteert! Nu sprekic ende gi niet.’ 41210[regelnummer] Alse Acglavael sine stede siet Keert hi hem ende sprac ter tijt: ‘Nu weerd u, oft gi goet man sijt. Gi hebt mi lange gnoech versproken, Ic waent noch tavont werd gewroken.’ 41215[regelnummer] Die ander seide: ‘Nu hout besiden, Ic wille di spreken nu ten tiden Ende vragen hoe du quams int lant Dat lettel iemanne es becant: Wanen quamstu optie rivire? 41220[regelnummer] En es geen riddere so fire Dire op riden dar, vor waer. Nu segt, wanen quamstu nu daer?’ - ‘Bi Gode, ic saelt di doen cont; Maer in segt di niet ter stont 41225[regelnummer] Om dat ic di iet ontsie. Ic ende ene grote pertie Soeken Waleweine nu ter steden, Ende aldus comic hier gereden Om hem te soekene in dit lant.’ 41230[regelnummer] - ‘Ja,’ sprac die ander te hant, ‘Soecti Waleweine den verrader, Soe moettijt hebben vele quader: Om sinen wille, dat verstaet, Sone ward uwes levens geen raet; 41235[regelnummer] Sidi oec van Arturs maisnieden Ende van sire pertien ende sinen lieden, Soe haetic u al toter doet. Nu segt mi uwen name al bloet; Ic willen weten eric u doet sla.’ 41240[regelnummer] Acglavael seide daer na: ‘Minen name en hal ic nie: Acglavael heetmen mie, Ende min broder es Perchevael.’ - ‘Ja, sidi dit,’ seit hi, ‘Acglavael, 41245[regelnummer] Die mi verradelike halpt vaen, Daer mi Walewein dede, sonder waen, Gevangen liegen ende gebonden, Ende eten dede metten honden, Dat moetstu nu becopen hier, 41250[regelnummer] Al waerstu noch alse fier.’ Acglavael die sprac na das: ‘Bestu dit, verradere Gregorias, Die Walewein sijn ors ontfures? Du hefs hier ene dinc gerures 41255[regelnummer] Die di ember sterven doet; Alse mote mi God geven spoet. In wilde niet wesen, sekerlike, Nu ter wilen in hemelrike, In soude die quaetheit wreken ere, 41260[regelnummer] Die gi dadet so goeden here; Want hi dlijf [di] daer behilt. Nu hoet u vaste oft gi wilt, In geve u verste hedemeer.’ Mettien daden si enen keer 41265[regelnummer] Om bat te verhaelne haren loep: Si reden te gadere over hoep Metten speren harde stide. Gregorias reet ten selven tide Op Acglavale sijn spere ontwee, 41270[regelnummer] Maer Acglavael ne hadde geen wee, Want hi geraectene opten scilt. Ende Acglavael, die jegen hem hilt Sijn spere stief, geraecten soe, Dats die ander ward onvroe; 41275[regelnummer] Want hi stakene in die borst Dat hi neder viel al sonder vorst Gequetst sere optie aerde; Nochtan so vinc hi scire ten swaerde Ende quam te Acglavale ward 41280[regelnummer] Ende seide hi soude dorsteken sijn part Hine ginge af saen te voet. - ‘Her riddere, ic secgu wat gi doet; Nemt u ors nu ten tiden, Ic wille te ors jegen u striden.’ 41285[regelnummer] Dus sat op weder Gregorias Ende Acglavael gedogede hem das; Maer ic segt u in waerre dinc, Dat hi hem den wech ondergine Op aventure oft hi daer naren 41290[regelnummer] Heme daer iet woude ontfaren. Nu sijn si beide vergadert daer: Si slogen slage harde swaer Met haren swaerden, dat verstaet. Maer alst daer omt lange gaet 41295[regelnummer] Soe had te quaet Gregorias. Hi ware gerne onfloen na das, Maer hine conste in gere manire. Hi ward nu so godertire, Dat hi hem dwingen liet gereet, 41300[regelnummer] Ende hadde gerne gedaen enen eet Te varne daer hi hadde gewilt. Hi boet hem op daer sinen scilt, Ende bat genade sere daer. Ende Acglavael seide daer naer: 41305[regelnummer] ‘Gi sijt soe loes ende so quaet, Ende hebt gedaen so menge ondaet, Ende gi hebt oec u trowe verloren, Ende gi sijt menedech ende versworen, Want gi sword ten heiligen mede 41310[regelnummer] Te Carmeloet in die stede, Doen gi daer in laget gevaen, Eer gi van daer mocht ontgaen, Dat gi embermer na desen Den coninc sout getrowe wesen 41315[regelnummer] Ende sinen ridderen, daer gise vont. Des gedachti qualike ter stont, Fel verradere Gregorias, Onder die eyke, daer u genas Walewein, dien al ere betaemt, 41320[regelnummer] Dien gi daer sijn pert oec naemt. Die valscheit moetti nu ontgulden: En hulpt geen bidden no geen hulden, Maer verweerd u oft gi cont.’ Gregorias sach wel daer ter stont 41325[regelnummer] Dat hem ne hulp en geen smeken: Mettien begonsti thovet queken Ende seide: ‘Bi Gode, ic wist wel, Gi sijt soe quaet ende soe fel, Ane u en es gene genade; 41330[regelnummer] Mare felheit ende overdade Soe es ane hen allen geboren, Die tArturs hove toebehoren.’ Acglavael seide, ‘Dit weetmen wale, Beide te berge ende te dale, 41335[regelnummer] Wat Artur es ende sine maisniede; Maer hore wat ic di bediede: Nem dinen scilt ende dijn sward Ende waert u hier metter vard, Oft ic sla u thovet af.’ 41340[regelnummer] Gregorias gene antwerde gaf Ende nam sijn sward ende sinen scilt Alse een die hem weren wilt; Maer die were was saen gedaen, Want Acglavael gincgen slaen 41345[regelnummer] Slach in slach ten selven stonden, Ende gaf hem daer so vele wonden Dat hi viel ter eerden neder. Daerna waendi op staen weder, Ende Acglavael, di bi hem was, 41350[regelnummer] Slogene opt hovet saen na das Dat hi sturte weder doe: Tward ginc toten tanden toe. Dus bleef daer doet Gregorias, Die een quaet verradere was. 41355[regelnummer] Dus wrac Acglavael daer ter stede
[pagina 277]
Hen allen, dien hi noit lede dede. Alse dese batalie was gedaen Keerde Acglavael weder ombe saen Ter riviren ward danen hi quam. 41360[regelnummer] Hi reet een sticke eer hi vernam Enech huus oft enech hof. Daerna sach hi en lettel bat of Een gelege scone ende dire Rechte over gene rivire, 41365[regelnummer] Tere brucgen daer hi quam, Daer hi den wech over nam: Dit was tuscen dach ende nacht. Een goet man stont optie gracht, Die out was, ende cranc sceen sere. 41370[regelnummer] Acglavael groette den here Ende bat hem dor Gode saen Dat hine dien nacht mochte ontfaen, Want hi ware vermoit nu. - ‘Ic doet gerne, dat secgic u; 41375[regelnummer] Maer segt mi tirst, oft gi wilt, Wie heeft dorhouwen so uwen scilt? Ende waer af sijn u wapine Alsoe bebloet nu in scine? Dat willic weten over luut, 41380[regelnummer] Want ic hebbe .ij. ridders daer uut, Die mine sonen sijn beidegader, Die nu wachtende sijn enen verrader, Die mi menegen pant doet.’ Acglavael seide: ‘Sint wesen moet, 41385[regelnummer] Gi scient so goeden man, twaren, Ic saelt u secgen sonder sparen, Sindermeer dat gijt wilt weten, In dien dat gi mi nine wilt veten.’ Die goede man seide: ‘Nenic niet.’ 41390[regelnummer] - ‘Here, een diemen Gregorias hiet, Ende die mi den wech wilde verplegen, Dien hebbic thans ginder verslegen.’ - ‘Es dat waer,’ sprac die oude, ‘Soe sijt willecome menechfoude. 41395[regelnummer] Gi hebt mi verlaten nu Meneger pinen, dat secgic u.’ Hi dede Acglavale beten saen Ende heeften wel te gemake gedaen. Niet lange daer na quamen ter steden 41400[regelnummer] Des heren kinder beiden gereden, Ende seiden sine consten vinden niet Gregoriase daer si omme gespiet Hadden alle dien dach dure. Doe seide die vader ter selver ure 41405[regelnummer] Dattene die riddere hadde doet. Doe was ginder bliscap groet: Alle die waren in die zale Dienden daer doe Acglavale. Naden etenen gincmen slapen. 41410[regelnummer] Des ander dages ginc hem wapen Acglavael ende nam orlof An die genen di waren int hof. Doe reden met hem udewerd Die .ij. ridders ende die werd 41415[regelnummer] Om te wetene die waerheit das Waer Gregorias doet geslegen was. Ende Acglavael die leidese daer Ende sciet also van hen daer naer. Nu latic hier van hem staen 41420[regelnummer] Ende sal van Waleweine spreken gaen. Daventure doet ons weten, Dat hem Walewein heeft vermeten Doe hi sciet vanden coninc, Dat hi om ne gene dinc 41425[regelnummer] Weder ne kerde in enen jare. Dus voer Walewein harentare In vremt lant proven sijn geval Ende oec setten al jegen al. Sijn gepens was menechfout: 41430[regelnummer] Hine sparde velt no wout, Scilt om hals, spere in die hant. Mettien quam hi daer hi vant Ene rivire wijt ende diep, Daer die stroem sere in liep. 41435[regelnummer] Hi reet al dat water neder. Doe quam hem een gepens weder Om dat grael, dat hi hier voren Te soekene hadde oec gesworen Ende weder te comene, vonde hijs niet, 41440[regelnummer] Int gevancnesse daer hi ute sciet. In dat gepens reet hi alsoe, Soe dat hi quam tenen berge toe, Die daer stoet ane een wout. Daer op reet die riddere stout 41445[regelnummer] Om te besiene oft hi vername Enege herberge daer hi toe quame. Ende als hi daer boven soude riden Sach hi staende daer besiden Enen casteel, als hem dochte. 41450[regelnummer] Doe reet hi derward dat hi mochte, Ende hi vant die porte open ter steden, Daer hi scire in es gereden. Daer sach hi staen, als hem dochte, Die scoenste borch die wesen mochte, 41455[regelnummer] Daer knapen ute quamen gegaen, Dine vrindelijc hebben ontfaen, Ende leidene in die grote zale, Daer hi cuesselike ende wale Was ontwapent, ende daerna 41460[regelnummer] Wale gecleet, alsict versta. Doen brachtmen vorden here daer, Die daer lach, wet vor waer, Soe behagel van allen dingen, Dat ict niet en conde volbringen 41465[regelnummer] Al wildics pine nu bestaen. Die waerd bat Waleweine saen, Alse die sire comst es blide, Dat hi quame sitten neven sine side Op dat bedde biden vire. 41470[regelnummer] Ende min her Walewein ginc doe scire Sitten daer ter selver stat Daer hem sijn ward hiet ende bat. Die ward vrachdem wanen hi ware Ende wat hi sochte, ende daer nare 41475[regelnummer] Berechte hem Waleweine gereet Na sijn vragen al dat hi weet. Doen seiden daer twee knapen saen, Dat men wel mochte eten gaen, Want het al gereet ware. 41480[regelnummer] - ‘Soe gaemen eten,’ sprac hi daer nare. Twee guldine beckene vorwaer Brachtmen daer si ut dwogen daer. Naden dwane so sijn geseten Walewein ende sijn werd ende eten, 41485[regelnummer] Daer hen gedient was hovescelike. Daer na quam daer cuesselike Een scone knape wel gedaen Ute ere cameren daer gegaen, Die .i. wit spere brachte in die hant. 41490[regelnummer] Dese knape, dese scone seriant, Leet vore die tafle, daer nu saten Dese twee heren ende aten. Boven ant inde vanden spere Stac een wit yser, daer openbare 41495[regelnummer] Her Walewein ut sach gaen vers bloet. Ene joncfrouwe scone, wel gemoet, Quam daerna ende brachte fier Een scone selverijn doblier. Daerna quamen .ij. knapen vroet: 41500[regelnummer] Ele brachte .i. candelere goet, Op elken .i. kersse bernende clare. Her Walewein hadde groten gare Te vragene wat dit bedieden mochte, Maer hi beide noch ende dochte, 41505[regelnummer] Want hi sach daer comen gegaen
[pagina 278]
Eene scone joncfrouwe, die bevaen Was met rouwen harde groet: Si weende ende droech al bloet Dat grael edel ende oec dire. 41510[regelnummer] Daerna quamen knapen vire, Daer here Walewein altoe gesach, Ende brachten .i. bare, daer op lach Een lichame ende een pellen daer boven, Datmen te rechte sere soude loven; 41515[regelnummer] Ende daer boven lach een swaerd, Dat meneger marc sceen waerd. Dat swaerd sceen al geheel daer; Nochtan waest van .ij. sticken vorwaer, Mar menne conde geweten niet 41520[regelnummer] Dat ware te broken iet. Dese gingen alle in ene camere daer, Maer sine waren niet lange daer naer Sine kerden weder den selven pat Die si irsten quamen vor dat. 41525[regelnummer] Deen ginc vorden anderen met staden, Gelijc dat si te voren daden; Ende doe si derdewaerf leden na dat Walewein te sinen werd ward sat Om te vragene wat dit ware. 41530[regelnummer] Hi vrachde hem saen om die bare, Omt doblier ende omden spere Ende omt grael, dies hi gere Hadde te wetene harde sere. Die werd seide: ‘Es an u, here, 41535[regelnummer] Selke doget dat gijt moget verstaen, Ic saelt u secgen.’ Doe hiet hi saen Tswerd halen, daer ic af seide. Men bracht hem: doe nam hi beide Die sticken vanden swerde daer 41540[regelnummer] Ende seide: ‘Here, condi vorwaer Dit swerd nu soe vast gemaken Dat hem moge van allen saken Elc riddere daer met verweren. Soe salic u secgen al u begeren 41545[regelnummer] Van al dat gi mi hebt gevraget.’ Walewein nam tswerd ende besaget, Ende settet te gadere, dat hem dochte Datter wel met vechten mochte Enen camp elc riddere, Godweet. 41550[regelnummer] Die werd heren Waleweine nu heet Dat hi prove oft hi iet can Dat swaerd gebreken, hi sal hem dan Berechten van algader mede, ‘Ende meer dan gi saget ter stede.’ 41555[regelnummer] Walewein nam tswerd met den oerde, Ende daert di werd sach ende hoerde Trac hijt weder mids ontwee. - ‘Her riddere, gine moget nemmee Van derre dinc, die gi begeert, 41560[regelnummer] Weten,’ sprac die goede weert; ‘Want noch en hebdi niet gedaen Datment u mach laten verstaen. Maer in secgere niet toe els, Gine moges noch verdinen wel; 41565[regelnummer] Want diemen dit laten sal Weten hi moet dorvochten al Hebben die werelt ende so sijn geheten Datmen sijns gelijcs niet sal weten.’ Walewein pensde soe sere hier ombe 41570[regelnummer] Dat hi sweech stille als een stombe, Ende sijns selfs algader vergat, Ende in enen slaep viel na dat, Daer sijt alle sagen toe, Ende sliep toten dage alsoe. 41575[regelnummer] Des margens als hi ontwake was Vant hi hem selven ende sijn harnas An enen maras onder enen boem: Sijn part daer bi. Doe nam hi goem Oft hem enege dinc gebrake; 41580[regelnummer] Ende hem ne gebrac gene sake. Doc wapendi hem ende voer van daer Sere bedrovet, ende daer naer Bepensdi hem in desen rouwe Dat hi te Scaveloen sine trowe 41585[regelnummer] Quiten moeste, want hi niet Gedoen ne conde dat hi behiet. Dus reet hi vaste dar ward, Ende gemoette daer in sine vard Enen riddere ende ene joncfrouwe. 41590[regelnummer] Her Walewein vrachde hem op trowe Waer hi rede ende wanen hi quame. - ‘Her vasseel, tuwer grote scame, Wat staet des te vragene u? Ic rade dat gijs swiget nu 41595[regelnummer] Ende segt mi nu, ic wilt weten, Hoe gi selve sijt geheten, Ende wanen gi comt, ende wie gi sijt.’ Walewein seide ter selver tijt: ‘Mins namen en loechgent ic nie; 41600[regelnummer] Walewein soe hietmen mie. Ende ben Arturs suster sone: In beens te loechgene niet gewone.’ Doe sprac die riddere sere verhit: ‘Her Walewein sidi dit? 41605[regelnummer] Nu dankics Gode van hemelrike Dat ic u vinde dus gelagelike. Om u ridic gewapent algader, Want gi sloget doet minen vader: Dat salic hier op u wreken. 41610[regelnummer] Nu hoet u jegen mine steken Oft gi cont: het moet hier nu Becort sijn tuscen mi ende u.’ Si liten dus haer spreken daer, Ende ele sciet van anderen daer naer 41615[regelnummer] Om dat si te bat pongiren wilden. Si vernamen oec hare scilden Ende gingen die ors met sporen nopen, Die te gadere quamen gelopen; Ende elc stac anderen inder weren, 41620[regelnummer] Dat ontwe braken haer speren; Maer si bleven doe alle beide Sittende daer in haer gereide. Doe kerden si omme die perde Ende trocken beide hare swerde, 41625[regelnummer] Daer elc anderen mede sloech Grote slage ende dire gnoech. Si slogen ontwee helme ende scilde; Maer int leste Walewein die milde Maecte den genen herde mat, 41630[regelnummer] Ende alse die gene vernam dat Sprac hi: ‘Laet ons desen strijt Versten tot enen anderen tijt, Want al verwonne hier onser een Den anderen, hier nes man negeen 41635[regelnummer] Die onse ere soude vort dragen; Maer vechtewi daer toe sagen Beide vrouwen ende heren, Die verwonne hads meerre eren. Verstewi aldus desen strijt 41640[regelnummer] Tot dat ic come daer gi sijt Ende dat wi dan ten selven male Vechten.’ - ‘Het genoget mi wale,’ Sprac Walewein. ‘Nu segt mi dan Uwen name.’ - ‘Bi Sinte Jan,’ 41645[regelnummer] Sprac die ander, ‘ic lie wel das, Ic ben geheten Dyandras, Ende plege oec in allen tijt Orloge te soekene ende strijt. Her Walewein, nu soudic weten gaerne 41650[regelnummer] Werward u nu steet te vaerne.’ Walewein seide: ‘Tote Scaveloen Varic nu enen camp doen; Maer ic ben des sere verert, Ic duchte ic hebbe te lange gemert.’ 41655[regelnummer] Dus sijn si daer beide gesceden
[pagina 279]
Vrindelike: elc van hen beden Beval den anderen onsen here. Walewein reet wech ende haestem sere Om daer te comene te tide, Godweet. 41660[regelnummer] Die wile dat hi dus henen reet Salic tellen van Gariette Ende sinen geselle Griflette. Hier doet weten daventure Vanden gesellen ter selver ure 41665[regelnummer] Daer si scieden ter wegesceden, Dat dese .ij. ridders onder [hen] beden Te gadere reden sonder lette, Griflet ende met Gariette; Si quamen ridende an ene stat: 41670[regelnummer] Daer hoerden si doe secgen dat Mijn her Walewein was vore gereden, Dies was .iij. dage wel leden; Maer men seide hen niet tien tiden Waerward hi henen soude riden 41675[regelnummer] Anders dan hi west ward reet. Darward volchden si doe gereet. Ende alsi hadden dus gereden Twee dage quamen si tere steden Daer si ene borch vonden staen, 41680[regelnummer] Daer Hestor in lach gevaen, Lanceloets broder, een ridder vercoren, Want doen hi quam daer voren Lietmen in ter porten daer. Hi waende sijn sonder vaer, 41685[regelnummer] Want men ontfingen daer met minnen; Doe hi ontwapent was daer binnen Vingen sine ende leidene saen In enen kerker vaste gevaen, Daer hi tsinen onwille lach. 41690[regelnummer] Rechte omtrent middach Soe quamen dese twee gereden Bider borch in ere hemeliker steden, Daer si ene vrowe hebben gehort Criten. Doe reden [si] bat vort 41695[regelnummer] Ende hebben .iiij. knapen daer versien, Die die joncfrouwe leitden. Mettien Versach die ridders die joncfrouwe Ende bat genade op rechte trowe, Ende seide: ‘Edel heren ende fier, 41700[regelnummer] Bescud mi vander doet nu hier.’ Gariet ende oec Griflet En hebben niet lange gelet Sine voren optie knapen saen Ende gingen vaste op hen slaen 41705[regelnummer] Met haren swerden, soe dat si Daer moesten laten die joncfrouwe vri, Ende waren blide, sonder waen, Dat si mochten van daer ontgaen. Die ridders namen doe die joncfrouwe 41710[regelnummer] Ende vrachden hare bi haerre trowe Twi sise wilden ontliven daer? Doe seide die joncfrouwe oppenbaer Dat ware om min her Hestors wille, Die lach gevaen tsinen onwille 41715[regelnummer] ‘In dien casteel die ginder staet; Ende om dat ic dede den raet Dat hi uter gevancnessen quam, Hier omme was men op mi gram Ende wilde mi dleven hebben genomen; 41720[regelnummer] Maer hi geloefde mi dat hi comen Soude te hulpen waer dat hi si, Vername hi datmen wilde deren mi; Ende dit en heeft hi niet gedaen.’ Hierenbinnen soe quam daer saen 41725[regelnummer] Hestor gereden al dat hi mochte, Die daer gene joncfrouwe sochte. Hi riep van verren: ‘Gi laetse hier, Al waerdi noch alsoe fier; Nu doet van hare vaste u hant, 41730[regelnummer] Oft ic saels nemen swaren pant.’ Si waenden dat een ware van den torre, Ende Griflet set hem daer in porre Ende kerdem daer te Hestore ward, Ende Hestor weder op hem ter vard. 41735[regelnummer] Eer die joncfrouwe iet conde gespreken Hadde deen den anderen af gesteken. Ende alst die joncfrouwe ward geware Quam si saen gelopen dare Ende seide: ‘Live here, laet staen: 41740[regelnummer] Dese riddere wilt mi in staden staen: Dit es Hestor van Maras.’ Ende Gariet, die des blide was, Vrachde hem daer oft hijt ware. - ‘Ja ic,’ antwerde hi daer nare; 41745[regelnummer] ‘Ende wie sidi, dat segt mi met.’ - ‘Ic beent,’ seithi, ‘Gariet, Des conincs Arturs suster sone, Ende dit ander es Griflet di cone.’ Doe was daer bliscap onder hen drien. 41750[regelnummer] Doen horden si blasen mettien Harde lude enen horen. Doe sprac die joncfrouwe: ‘Groten toren Duchtic dat ons nakende es: Wi vlien bat, des sijt gewes; 41755[regelnummer] Mettesen horne doemen comen Wel .xx. ridders die begomen Dese martse hier alomme, Ende wel .xxx. seriante tere somme. Dese comen alle alsi horen 41760[regelnummer] Datmen blaset desen horen Ic weet wel datmen ons volgen sal Ende soeken mede berch ende dal Om dat lijf te nemene u, Ende mi oec mede, dat secgic u; 41765[regelnummer] Liven heren, varewi en wege, Gine mocht hier hebben genen zege, Ende en es u gene scande,’ Hestor antwerde doe te hande: ‘Wi varen bat al lettel vort.’ 41770[regelnummer] Ende binnen dien hebsi verhort .ij. ridders daer comen gereden Wel gewapent van allen leden. Deen was Perchevael, dander was Sijn broder Acglavael, alsict las, 41775[regelnummer] Want si waren te gadere comen Des ander dages, hebbic vernomen, Ende en wilden niet sceden, seiden si, Want het was den jare bi Dat die tijt ute soude gaen 41780[regelnummer] Dat si haer soeken hadden bestaen; Ende si hadden geloeft oec, twaren, Te comene weder binnen den jaren. Nu comen dus gereden die twie, Daer si vinden houdende die drie, 41785[regelnummer] Die wel waenden nu ter tijt Daer te hebbene swaren strijt; Want si waenden in allen dele Dat hadden gesijn die vanden castele. Si keerden hen ter were daer. 41790[regelnummer] Ende alse deen den anderen quam bat naer Onderkinden si hen ten irsten male. Des waren si blide, wet dat wale. Doen telde deen den anderen daer Van bare gescinessen oppenbaer. 41795[regelnummer] Perchevael vrachde om die joncfrouwe, Waer ombe si dreve selken rouwe? Si seiden hem algader mettien, ‘Ende si dade ons harde gerne vlien, Want si seget ons al bloet 41800[regelnummer] Dat des heren macht es groet, Ende dat hi ons vaen sal ende doden: Dit doet der joncfrouwen soe verbloden, Dat si daer omme weent dus sere.’ Perchevael sprac doe: ‘Bi onsen here, 41805[regelnummer] In vlie hen heden enen voet
[pagina 280]
Alse lange alsic geduren moet; Al voerdi alle, ic blive hier nu.’ Doe seiden si: ‘Wi bliven met u.’ Ende binnen desen hebbense vernomen 41810[regelnummer] Wel .x. ridders te gadere comen Ende oec wel .xv. knapen, Die alle ane hadden haer wapen. Ende tirst datse die joncfrouwe sach, - ‘Ay mi,’ seitsi, ‘laesse, o wach! 41815[regelnummer] Hier comen die verraders fel. Nu benic doet, dat wetic wel.’ Perchevael keerde sijn part saen Doe hi dese word hadde verstaen: Hi reet op hen gerechtes speren. 41820[regelnummer] Ende eer si comen mochten ter weren Haddire .iiij. af gesteken: Daer was an sulken lettel queken, Want hi brac den hals int vallen, Acglavael reet oec met allen 41825[regelnummer] Enen riddere doet ter stede: Gariet ende Griflet mede Reden oec soe in den tas Dat daer sulken leet was Dat hi hen noit quam so nae. 41830[regelnummer] Daer blever doet, alsict verstae, .vi. ridders ende knapen vive: Die andere ontvloen metten live. Aldus geviel die scofferture. Ic segt u wel, dat tier ure 41835[regelnummer] Niemen en quam di was so coene Hen enech aerch te doene. Dus scieden [si] om dese sake, Ende reden van daer al met gemake, Ende voerden die joncfrouwe vord 41840[regelnummer] Met hen te Karmeloet in die port, Daer si blidelijc waren ontfaen Doemen haer saken hadde verstaen. Nu salic swigen van desen Ende sal vord van Waleweine lesen. 41845[regelnummer] Daventure brinct ons vord, Als gi hier voren hebt gehort, Daer Walewein van Dyandrase sciet, Dat hi en lette langer niet, Hine reet te Scavelon ward 41850[regelnummer] Wat gelopen conde sijn part. Hi reet velt, bosch ende heide, Soe dat hi met groter arbeide Te Scaveloen gereden quam. Buten der stede, alsict vernam, 41855[regelnummer] Setti sijn spere; ende omdat Hi was in die stat gehat, Daer omme liet hijt buten staen. Sine andere wapine, sonder waen, Voerdi met hem in die port. 41860[regelnummer] Aldus gewapent reet hi vort Tote dien castele te hant, Daer hi den coninc binnen vant Ende een deel sire barone. Doe telde Walewein, die ridder cone, 41865[regelnummer] Dat hi menech lant dor reden Hadde, ende hi te gere steden Tgrael nigeren hebbe vernomen. ‘Bedien soe binnic weder comen Om minen camp te vechten nu.’ 41870[regelnummer] Ende Ginganbrisijl, dat secgic u, Die daer jegenworden sat, Ginc vorden coninc ende bat Sinen camp te vechten daer, Die hi hem borgede over een jaer; 41875[regelnummer] ‘Want Walewein hier comen es Gelijc hi gelovede vor des.’ Die coninc seide: ‘Gine moget niet messen, Men sal u beiden doen vonnessen, Ende handelen na recht dese dinc.’ 41880[regelnummer] Doe maende te hans die coninc Sinen mannen ende sinen lieden Dat si hen hierop beriden. Alse dus die hoge liede waren Te rade gestaen quam daer gevaren 41885[regelnummer] Een riddere, die wel gewapent was, Ende dit was die selve Dyandras, Daer hi hier voermaels jegen vacht. Hi hadde Waleweine dus hier gewacht, Ende quam int hof gereden saen 41890[regelnummer] Aldaer die heren sijn gestaen Tenen rade metten coninc. Her Dyandraes na dese dinc Reet tot Waleweine nu Ende seide: ‘Her Walewein, ic eische u 41895[regelnummer] Minen camp ende min belof Vor alle die hier sijn int hof Te vechtene rechte nu ter wile.’ Nu hort oec van Ginganbrisile: Hi eiscede Waleweine oec al daer 41900[regelnummer] Den camp, dien hi hem borgede een jaer; Hi willen hebben op die stat. Walewein antwerde saen na dat: ‘Wat ic sculdech ben te doene Willic doen alse riddere coene.’ 41905[regelnummer] Doe seide die coninc echt na dien: ‘U allen drien sal hier gescien Dat vonnesse wiset ende recht.’ Her Dyandraes die sprac echt: ‘Her Walewein, gi wet wel dat gi 41910[regelnummer] Enen camp gelovet mi Te vechtene, waer dat ic u vonde, Jegen mi ter selver stonde, Ende dan soude beletten gene noet.’ Walewein liede des al bloet, 41915[regelnummer] Dat hier avc waer sede. - ‘Her Walewein, so eyschic thans ter stede Minen camp, dat secgic u.’ Her Gymgambrisijl die seide nu: ‘Dies es nu een jaer leden 41920[regelnummer] Dat mi dese camp ward ontbeden, Ende litickene mi hier echt ontsotten, Men mochte wel met mi spotten. Nember en doe mi God genade, Oft mi al die werelt ontbade, 41925[regelnummer] Ic salne hebben nu ter stat.’ Doe bat die coninc echt na dat Den baronen ende den hogen lieden Dat si hen hier op berieden, Oft her Walewein soude int gemene 41930[regelnummer] Vechten jegen beide, oft allene Jegen elken sonderlinge. Hier ombe ward daer groet gedinge: Doen sprac daer een riddere saen, Een vroet clerc, een wel gedaen, 41935[regelnummer] Ende seide dat her Walewein [sculdich] ware Jegen hen beiden daer oppenbare Te vechtene tenen male, Godweet. Ende some seiden si daer gereet Dat hi jegen elken soude vechten 41940[regelnummer] Sonderlinge ende hem berechten. Dus hadden si sprake ende wedersprake, Dat daer nieman van derre sake Over een gedragen ne conste; Maer die riddere, die daer irst begonste 41945[regelnummer] Te sprekene, alsict u seide, Hi proefde dat Walewein jegen beide Vechten soude daer tenenmale. Dit proefdi met so scoenre tale, Dat nieman wedersecgen mochte, 41950[regelnummer] Ende hen allen redene dochte; Want en mochte geen man mede Bat geproeft hebben dan hi dede. Dus keerden si alle saen Ende daden dit vonnesse verstaen, 41955[regelnummer] Si seiden daer alle over een
[pagina 281]
Dat Walewein soude vechten jegen hen tween, Ja, al warre vive oft sesse. Den coninc was wel dit vonnesse Tsinen wille gewiest na dat 41960[regelnummer] Ende den genen vander stat. Nu es Gymgambrisijl comen Daer hi sine wapine heeft vernomen: Hi dede hem wapinen metter vard, Ende sat te hant daer op sijn part, 41965[regelnummer] Dat scone was ende valiant. Enen spere nam hi in die hant, Ende sinen scilt metten luparde, Ende alrehande wapine die hi begarde Haddemen hem gegeven daer. 41970[regelnummer] Sonder sorge ende sonder vaer En mochte Walewein niet wesen, Die jegen Dyandrase ende jegen desen, Die beide waren ridderen goet, Tenen male vechten moet. 41975[regelnummer] Nu gingen vrowen ende joncfrouwen, Die gerne den camp souden scouwen, Sitten optie hoge castele Vore die vensteren, ten cantele, Daer men vechten soude int dal. 41980[regelnummer] Een seriant die hoerde dit al, Die mins heren Waleweins maech was, Hi was tongemake das, Ende reet omden coninc Arture. Hine was niet verre te dire ure: 41985[regelnummer] Hi wiste daer bi den groten here: Hi sloech sijn part met sporen sere, Ende soe sere, dat hi quam Daer hi den coninc Arture vernam, Die hem gereide ter selver uren 41990[regelnummer] Te vaerne int lant van aventuren. Die knape ginc saen toten coninc Ende seide hem algader dese dinc, Dat Walewein sonder twivel geen Den camp soude vechten jegen hen tween, 41995[regelnummer] ‘Te Scaveloen, wet wel, noch heden, Here; ende hi hevet u gebeden Dat gi te sinen campe sult comen.’ Als min her Ywein dit heeft vernomen Dede hi sadelen saen sijn part, 42000[regelnummer] Ende reet vaste derward, Soe dat hi te Scaveloen inder steden Vore den middach quam gereden. Daer vant hi vrowen ende joncfrouwen, Die den camp wilden scouwen. 42005[regelnummer] Hi sach derward riden ende gaen; Ende menegen man daer bi staen. Nu es Ywain haestelijc comen Daer hi den coninc heeft vernomen, Ende groettene ende seide: ‘Here, 42010[regelnummer] U bid Artur die coninc sere Dat gi desen camp doet lingen; Hi sal hier comen ende bringen Sire ridders een getal, Daer her Walewein vechten sal.’ 42015[regelnummer] Hi seide dat hijt gerne dade. Doe riep hi die ridders te rade Ende seide hen dese niemare daer. Si antwerden beide daer naer Dat si naden coninc Arture 42020[regelnummer] Niet ne beitden nu ter ure. Die coninc seide: ‘Beract u bat,’ Ende ginc tote Waleweine na dat, Ende seide hem daer van sinen oem, Ende leitdene met hem, ende naems goem, 42025[regelnummer] Ende dede den camp versten na desen Dan sal Artur comen wesen. Ende Ginganbrisiel ende Dyandras Voren in die stat na das. Si seiden dat hen die coninc 42030[regelnummer] Onrecht dade met derre dinc. Ende saen daerna es weder comen Heren Waleweins bode, hebbic vernomen, Die omden coninc Artur reet. Hi quam tot Waleweine gereet 42035[regelnummer] Ende seide hem saen oec na dat, Dat sijn oem ware vore di stat. Doen bat min her Walewein tien tiden Den coninc oft hi mochte riden Jegen sinen oem. Doe seide 42040[regelnummer] Die coninc: ‘Ic vare met u gereide.’ Doe geboet hi hen allen ter ure Te vaerne met hem jegen coninc Arture, Dien si vonden met vele lieden. In mochte u die ere niet bedieden 42045[regelnummer] Dien si den coninc Artur daden. Si voren te gadere met groten scaden Tot dat si ter herbergen sijn comen. Die coninc Artur heeft genomen Den coninc van Scaveloen om di saken 42050[regelnummer] Om dat hi wilde enen pais maken. Men ontboet die ridders saen nu, Ende leide hen ane, dat secgic u, Van desen campe ene soene. Doen antwerden die ridders coene 42055[regelnummer] Dat sijt en daden om gene dinc. Doe seide van Scaveloen die coninc Dat sijt daden dor sinen wille. Si seiden: ‘Here, swiget des stille, Wine dadens niet om alt goet 42060[regelnummer] Dat den coninc Arture bestoet; Wine latens niet en geensijns quite, Wi seelne doden inden crite.’ Dit hadde den coninc Arture onward, Ende sciet doe henen metter vard 42065[regelnummer] Ter zalen ward, ende men ginc eten. Die hoge liede sijn geseten Ten hogen taflen in die zale. Daer was gedient utermaten wale Den genen di daer waren geseten. 42070[regelnummer] Men ginc daer slapen na dat eten. Des ander dages alst dach was Ginganbrisijl ende Dyandras Sijn gewapent harde saen, Ende sijn ten crite ward gegaen. 42075[regelnummer] Mijn her Walewein banderside Was al gereet te genen stride. Het wapenden hen te dien tiden Twee .c. ridders in beiden siden: Om dat si den eamp bevreden souden 42080[regelnummer] Dadense die coninge bi hen houden. Die vrowen ende die joncfrouwen, Die den camp wilden scouwen, Lagen daer ten hogen tinnen. Nu sijn comen hierenbinnen 42085[regelnummer] Ginganbrisijl ende Dyandras, Ende Walewein oec mede na das, Inden crite, te doene den camp. Walewein hoede hem jegen scamp, Want hi wale behovede das. 42090[regelnummer] Ginganbrisil ende Dyandras Noepten dorsse metten sporen, Ende her Walewein heeft vercoren Dyandrase, dien hi geraecte Vor therte dat hem di rucge craecte. 42095[regelnummer] Hi geraecten wel te sinen wille. Ginganbrisijl en hilt niet stille, Die sinen geselle wilde wreken: Sijn spere heeft hi ontwee gesteken Op Waleweine, dine weder 42100[regelnummer] Metten orsse stac ter neder, Dat hi vallen moeste op deerde; Ende Dyandraes vinc ten swerde Ende voer te Waleweine ward. Ginganbrisil sat op sijn part 42105[regelnummer] Ten alre irsten dat hi mach.
[pagina 282]
Walewein outfinc menegen slach Van hen .ij. eer si verscieden. In mochte u lichte niet bedieden Dat grote wonder dat si daden. 42110[regelnummer] Elc galt anderen wel te staden Metten swerden, so datmen seide Dat her Walewein jegen beide Die ridders niet mochte volstaen Noch oec metten live ontgaen: 42115[regelnummer] Des waren sine vrient onblide. Gine horet nie in uwen tide Dat wonder secgen van hen drien, Dat men daer doe sach gescien. Si gingen houwen ende kerven: 42120[regelnummer] Walewein was nu te deser werven Sere verladen van hen tween, Want si drogen over een Dat sine doden wilden daer. Ende min her Walewein ginc daer naer 42125[regelnummer] Ende maecte Dyandrase so mat, Dat hi niet mochte vander stat, Maer bleef daer stille ene wile. Doen sloech [hi] mede Ginganbrisile, Ende heeften oec wel sere verladen; 42130[regelnummer] Maer hem quam saen te staden Dyandraes, dine bescudde daer: Hi ware daer bleven, wet vor waer, En had sine hulpe gedaen. Walewein moeste nu achter gaen. 42135[regelnummer] Dies was drove Artur, twaren, Ende alle die met hem waren. Walewein scaemdem derre saken, Dat sine daden dus achter braken: Hi ginc steken ende oec slaen, 42140[regelnummer] Soe dat hise weder brachte saen Ter stede daer si tirst waren. Mettien quamer toe gevaren Die coninc Artur, ende seide Oft si versonen wilden beide 42145[regelnummer] Ende werden daer sine man? Hi seide dat hi nine can Gemerken dat hen clein of groet Iet gelage ane Waleweins doet Dat hen comen mochte teren; 42150[regelnummer] Maer wilden sijt nu beide keren Ane sconincs secgen van Scaveloen, Hi wilder oec soe vele toe doen Dat sijs souden hebben ere Ende haer geslechte embermere. 42155[regelnummer] Doe seide die coninc van Scaveloen: ‘Ic wille dat sijt beide doen, Ende si werden sconincs Arturs man. Waer hi mach ende waer hi can Sal hi ons doen ere groet; 42160[regelnummer] Maer bleve her Walewein nu doet, So souden hebben onse mage Orloge ende strijt alle dage. Ic wille u den coninc nu geven: Soe behoudi alle .iij. u leven.’ 42165[regelnummer] Doe antwerde Ginganbrisijl ende seide: ‘Soe warewi gelachtert alle beide In allen landen, des seker sijt; Ende Walewein begonste irst den strijt, Doen hi doet sloech minen here, 42170[regelnummer] Daer ic om ben in groten sere, Die des conincs broder was; Ende oec tijt hem an Dyandras Dat hi sinen vader doet sloech: Hi hevet in onse geslechte gnoech 42175[regelnummer] Mesdaen dicke, dats oppenbare; Waerd dat Artur nine ware Sijn oem, men souden lettel sparen, Ende wildi achter lande dus varen.’ Die coninc wederseide dese tale 42180[regelnummer] Ende sprac: ‘Gi heren, daedi wale, Gi sout ontberen derre daet; En dodijs niet, het es u quaet Motic leven ene wile.’ Dit seide hi tot Gynganbrisile 42185[regelnummer] Ente Dyandrase terre tijt. Doe begonste van irst die strijt. Dus sijn si weder te gadere comen, Ende elc heeft sijn sward genomen, Ende gingen slaen slach in slach. 42190[regelnummer] Het was comen opten middach, Dat Waleweine sine cracht wies; Ende Walewein, die hem dies Wel bedachte, was harde blide, Ende hi sloech met groten nide 42195[regelnummer] Welken so hi conde geraken. Men mochte di scilde horen craken, Ende die halsberge sien scoren. Si gingen achter ende voren Op hem houwen ende slaen, 42200[regelnummer] Hine ware hen levende niet ontgaen, Maer dat hem sulke aventure gevel, Dat hi Gyngambrisile so wel Metten swerde sloech opt hoeft, Hi had hem toten tanden gecloeft 42205[regelnummer] En ware hi niet gevallen neder. Ende eer hi op conde comen weder Maecti Dyandrase so mat, Hine ware niet comen vander stat Al mocht hem harde sere vromen. 42210[regelnummer] Ende Gynganbrisijl heeft genomen Sijn swaerd weder ende sinen scilt, Dien hi te poente vor hem hilt, Ende ginc op Waleweine steken. Ende Dyandraes, dien waende breken 42215[regelnummer] Therte, es weder op gestaen Ende theren Waleweine werd gegaen, Dine met groten slagen groette. Oec secgic u, dattene ontmoette Gyngambrisijl ten selven tiden, 42220[regelnummer] Ende gingen beide op hem striden Soe utermaten ende soe sere, Dat her Walewein, die here, Die raste herde sere begeerde, Ende liet dat ort van sinen sweerde 42225[regelnummer] Vore hem in die eerde gaen, Ende ginc daer ene wile staen Ende lagere metter herten op. Doen hilden sire mede haer scop, Ende liten die swaerd gedichte gaen 42230[regelnummer] Op heren Waleweine, daer sine sagen staen: Sine spardene no min no mere. Ende alse gerest hadde die here Ende becomen was ter wile, Onthaeldi so Gingambrisile 42235[regelnummer] Metten swarde, dat was goet..... Al daer hi doe vor heme stoet Dedine vallen doe ter eerde Dor noet, niet dore hoverde. Hi lager langer dan hem lief was. 42240[regelnummer] Mijn her Walewein ende Dyandras Vochten onderlinge beide Soe lange dattie moetheide Dyandrase niet vechten liet, Ende hi van Waleweine sciet, 42245[regelnummer] Die hem volgede utermaten. Hi hadde sijn leven daer gelaten, En hadde Gynganbrisijl gedaen, Die Waleweine daer heeft wederstaen Soe sere, dats hem hadde wonder; 42250[regelnummer] Want hi te voren was so onder. Dus liet elc daer anderen rusten Van hen tween. Het mochte lusten Waleweine dat hire quite ware; Want men seide daer oppenbare 42255[regelnummer] Dat Walewein te vele hadde te done.
[pagina 283]
Het was gegaen achter none, Soe dat quam ter vespertijt: Doe hadde Walewein, dus lesewijt, Dobbel cracht in al di lede. 42260[regelnummer] Nu mogedi horen wat hi dede. Hi speelde om een quite maken: Welken dat hi conste genaken Sloech hi dore al toter huut; Men mochter sien comen uut 42265[regelnummer] Dat rode bloet ter meneger stede. Hi maecte hen menege wonde mede. Walewein hief op doe sijn sward Ende sloech Dyadrase ter vard Dat hi neder viel int gras: 42270[regelnummer] In weet niet wel oft hijs genas Van den slage die hi hem gaf. Hi sloech met groten sticken af Den helm, die hi hadde opt hoeft. Hi hadden toten tanden gecloeft 42275[regelnummer] En ware hi niet gevallen neder. Her Walewein die keerde weder Ende litene liegen over doet: Daer an dedi sine ere groet, Dat hi hem nemmeer en dede. 42280[regelnummer] Daer bleef hi liegende optie stede Toter wilen dat hi bequam. Alsi becomen was hi nam In sine hant sijn goede sward Ende ginc te Waleweine ward, 42285[regelnummer] Dien hi haet ende nine mint. Ende alse her Walewein dat bekint, Dat hi weder op heme quam Ward hi tornech ende gram Ende keerde op hem ende waenden slaen; 42290[regelnummer] Ende Gymganbrisijl bescudden saen. Dat hine niet en sloech te doet Dat was wonder harde groet, Want hi ginc slaen slach in slach. Ic wane nie man ne sach, 42295[regelnummer] Noch nembermer ne sal sien Sulken camp van hen drien. Si onderslogen hen met nide. Gingambrisijl was inden stride Driewerf optie knien ter neder 42300[regelnummer] Eer Dyandras bequam weder Ende hi hem halp al dat hi mochte. Waleweine ward te mode onsochte Dat sine bestonden in beiden siden. Hine werd noit in sinen tiden 42305[regelnummer] Van gevechte also moede: Daer omme moesti op sine hoede Wesen nu, oft bliven doet. Daer was rouwe harde groet Overal nu te desen male: 42310[regelnummer] Daer was tale ende wedertale Om mins heren Waleweins wille. Sine liten nigeren staen stille Soe lange datmen geseide Enen pater noster, sine slogen beide 42315[regelnummer] Op hem met groter overmoede. Ende alse min her Walewein, die goede, Gevoelde dat hi becomen was Van sire moetheit, Dyandras Keerde hem omme ende ward vervard. 42320[regelnummer] Ende Walewein, die niet en spard, Nam dat swerd met beiden handen Ende waende Dyandrase toten tanden Tenen slege hebben geslegen; Maer hi droech den scilt daer jegen, 42325[regelnummer] Daer hi in sloech metten sweerde Dat Dyandras daer optie eerde Vor Waleweins vote quam gevallen. Vore die heren ende vor hen allen Boet hi di hande ende bat genade. 42330[regelnummer] Her Walewein seide: ‘Het ware scade Soudemen verraderen sparen Ende latense achter lande varen Om goeden lieden te doene lachter. Mir herten ware te mode sachter 42335[regelnummer] Dat hi bi sirer kele hinge Dan hi mi van hier ontginge.’ Ende alse dat horde Dyandras, Ende Walewein sach dat avont was, Ne spardi sine cracht nemmeer. 42340[regelnummer] Hi dede mengen corten keer Om die .ij. te bringene onder. Her Walewein, die menech wonder Heeft gewracht in corter wile, Velde doe neder Gijnganbrisile 42345[regelnummer] Ende litene liegen over doet. Dyandras was in groter noet Alse hem sine hulpe gebrac. Her Walewein sloech ende stac Op Dyandrase met groter cracht. 42350[regelnummer] Gynganbrisijl, dien was gesacht Die slage die hi hadde ontfaen. Hi sach Dyandrase staen Alse den genen di was verwonnen; Ende mettien quam hi geronnen 42355[regelnummer] Op Waleweine daer hine sach. Doe gaf hi Dyandrase .i. slach Dat hi vor hem viel int gras; Ic wane hijs nembermer genas. Dus ward hi quite vanden enen. 32360[regelnummer] Her Walewein ginc daer slage lenen Soe utermaten ende so vele, Dat doe ginc al uten spele Gingambrisile, hine wiste wat doen. Hi hadde gerne wech gevloen, 42365[regelnummer] Haddi wel geweten waer; Want hi hadde groten vaer Om sijn lijf ende om sine ere. Ende alst van Scaveloen sach di here Dat hi ward te barenteert 42370[regelnummer] Ende van gedane te falgeert, Ende ment seide al oppenbare, Ens die grietwaerders worden geware, Voren sire tuscen ende seiden: ‘Gi heren, gi moet allettel beiden, 42375[regelnummer] Dat wi den coninc Artur mogen Gespreken.’ Doe worden in hogen Die Gyngambriesiels vrient waren. Mettien quamer toe gevaren Die connic Artur ende menech man, 42380[regelnummer] Dien ic genomen niet en can. Die coninc van Scaveloen entie sine Quamer toe ende daden pine Om te makene die soene Tuschen die drie ridders coene. 42385[regelnummer] Soe lange spraken die barone, Dat gemaect ward die soene, Ende in dire maniren, dat Ban Die coninc van Scaveloen werd Arturs man, Ende wel .c. ridders te hant, 42390[regelnummer] Die beste diemen vant int lant, Die worden sconincs man met ede. Dus versoendemen daer die vede, Die menegen dach hadde gestaen, Oec heeft men in di vede bevaen 42395[regelnummer] Dyandraes geslechte algader; Ende die doet van sinen vader Ward versoent ten selven tide: Dies was daer menech herde blide. Dus vorde die coninc van Scaveloen 42400[regelnummer] Artur den coninc ende menegen baroen Met hem ten etene in sine zale, Daer grote bliscap was ten male. Coninge, graven ende hertogen Waren blide ende wel in hogen. 42405[regelnummer] Die coninc van Scaveloen was herde blide.
[pagina 284]
Doe bat Artur ten selven tide Allen den heren die daer waren, Dat si met hem souden varen Te Kardeloen: bi wilde daer hof 42410[regelnummer] Houden. Si dadens hem gelof: Alle die daer aten in die zale, Dire was.ccc. bi getale, Die seiden dat sijt gerne doen. Entie coninc selve van Scaveloen 42415[regelnummer] Gelovet heme blidelike saen. Doe waren die taflen opgedaen: Men ginc daer pogen om een slapen. Beide die heren ende die knapen Si waren gebet harde wale, 42420[regelnummer] Beide in cameren ende in zale, Daer si met gemake lagen. Smargens alsi den dach sagen Sijn si weder opgestaen Ende daden die somers laden saen 42425[regelnummer] Met groten gode, ende voren danen, Soe dat si savons bider manen Te Tyntavel quamen binnen. Si namen daer in allen sinnen Heberge jegen die coninge beide, 42430[regelnummer] Die daer met enen sconen geleide Comen waren vore die stat. Tybaut heeft vernomen dat Daer comen dese twe coninge Met ere groter sameninge. 42435[regelnummer] Hi ontboet sine ridders mede Ende die porters vander stede, Ende wilde daer met groten eren Riden jegen die stoute heren Ende oec hoveschelike ontfaen. 42440[regelnummer] Doe hise ontmoette groettise saen Ende hietse willecome wesen. Ter herbergen voren si mettesen, Daer si met gemake waren. Ende her Walewein es gevaren 42445[regelnummer] Ter herbergen theren Garijns, Daermen wale plach doe sijns. Sijn ward ontfingen harde wale, Ende die vrowe met soeter tale, Ende des wards dochtere mede, 42450[regelnummer] Hadden met hem al daer ter stede Grote bliscap ende feeste. Oec telt ons mede die jeeste Dattie joncfrouwen metten cleinen mouwen Heren Waleweine daer quam scouwen, 42455[regelnummer] Ende dede hem feeste herde groet, Ende haren dienst si hem boet, Ende dancte hem daer harde sere Vanden dienste ende der groter ere Die hi hare daer vore hadde gedaen. 42460[regelnummer] Si liet daer heren Waleweine verstaen, Ware enege dinc in haer macht, Diese conde gedoen dach oft nacht, Die soutsi dor hem aventuren Alse lange alsi mochte geduren. 42465[regelnummer] Her Walewein seide doe: ‘Scone joncfrouwe, Also mote mi hulpen onse vrowe, Wistic u in node bevaen, Ic soude u ember in staden staen Met al mire macht, dat verstaet.’ 42470[regelnummer] Dus gedroech harre beider raet Over een van hovescher tale. Men plach daer heren Waleweine wale: Men heeft hem grote ere gedaen; Vrowen ende joncfrouwen, sonder waen, 42475[regelnummer] Ende her Garijn deden hem grote ere. Hi dede dinen vore den here Van alle dies dat deerde droech, Dies hadde Walewein sijn gevoech. Tybaut diende oec getrowelike 42480[regelnummer] Arture den coninc rike Enten coninc van Scaveloen. Hi dede in sine herberge doen Groten cost van meneger sake. Si waren blide ente gemake, 42485[regelnummer] Ende naden etene gingen slapen Vrowen, heren ende knapen: Si slipen dattie dach op ginc. Doe porde echt die coninc. Met alden hogesten die hi vant 42490[regelnummer] Reet hi danen alte hant, Soe dat hi quam te vespertide Te Carlioen, des was hi blide Ende alle die met hem quamen. Ic weet wel, dattie heren namen 42495[regelnummer] Hare herberge in die port. Nu salic u corten mine wort Ende hier af die tale nederlecgen, Ende sal u vanden coninc secgen, Die nu es te hove comen 42500[regelnummer] Met starken ridders ende met vromen, Dier hi heeft bracht meer Dan hi dede noit eer, Die nu worden sijn sine man. Ende mijn here Waleweine was nochtan 42505[regelnummer] Daer nu meer eren gedaen: Hi waes wel weert, sonder waen. Hi dede den coninc met hem tien tiden Van Scaveloen gaen bi sire siden: Soe dedi oec mede ter selver wile 42510[regelnummer] Sinen neve Ginganbrisile. Overal soe waer hi ginc En was keyser noch coninc Soe wel ontfaen, horic bedieden, Als hi was van alden lieden. 42515[regelnummer] Artur dede die coninge ontbiden Met algader harre maisnieden, Ende beide vrowen ende joncfrouwen, Die hen daer dienden met trouwen Altoes alsijs hadden te doene. 42520[regelnummer] Het waren kinder der barone Die daer dienden tallen stonden Den heren vander tavelronden. Men at daer ende dranc tien tide: Daer was menech man nu blide. 42525[regelnummer] Die coninc Artur dede gebieden Gnoech te gevene alden lieden. Die coninc en hilt in langen feeste, Also vertelt ons hier die jeeste, Die soe groet was alse dese, 42530[regelnummer] Daer ic nu ter stede af lese. Dese feeste duerde seven dage. Daer binnen quam daer menege clage Van ondade weder ende vord, Die alle moesten sijn gehort; 42535[regelnummer] Want wat clagen dat daer quam, Daermen die waerheit af vernam, Daer voren die heren vander tavelronden Ende dadent beteren in allen stonden. Ende nu oec in dese feeste 42540[regelnummer] Suldi horen vele oreeste, Die een riddere maecte omtrent, Die Perchevale te hove nu sent, Ende van hem sal vort sijn die tale Ende oec mede van Perchevale: 42545[regelnummer] [Van da]t sine soeken varen [Sal ic] u hier al oppenbaren. Ons maect cont die aventure Van enen riddere nu ter ure, Die Moriaen was geheten. 42550[regelnummer] Som die boeke doen ons weten Dat hi Perchevals sone was, Ende som boke secgen oec das, Dat hi was Acglavaels soene, Perchevaels broder was die goene, 42555[regelnummer] Ende so was hi Perchevaels broder kint;
[pagina 285]
Want men wel ter waerheit vint Dat Perchevael ende mede Galaet Beide bleven, dat wel verstaet, Maget doet biden grale. 42560[regelnummer] Om dit secgic van Perchevale, Dat sijn sone nine mach wesen; Maer ic hebbe in boken gelesen Dat Moriaen was sijns broder sone. Ende an ene morinne was die gone 42565[regelnummer] Gewonnen; ende oec ten selven tide Dat Acglavael sochte wide ende side Lancelote, die verloren was, Alsmen hier te voren las. Ic wane die gene di Lancelote maecte, 42570[regelnummer] Dat hem in sijn dichten vaecte, Dat hi vergat ende achterliet Van Moriane dat scone bediet. Mi wondert wies si hen onderwinden Die dichten wilt ende rimen vinden, 42575[regelnummer] Sine volbrachten daer af die tale. Die coninc Artur sat tenen male In Bertangen ende hilt hof Om te merre sinen lof; Ende daer die hoge liede saten 42580[regelnummer] Over die tafle ende aten Quam een riddere in gereden. Het was in Arturs tiden seden Datmen gene porte sloet Noch weder cleine no groet; 42585[regelnummer] Waer so die coninc hilt hof Wie so wilde ginc in ende of. Dus quam die riddere in gevaren Daer die hoge liede waren. Al woude hi beetten hine mochte, 42590[regelnummer] Hi was gewont so onsochte. Het stont den riddere herde onsiene; Hi hadde wonden meer dan tiene: Vander minstere en soude wesen Te rechte en geen man genesen. 42595[regelnummer] Dus quam die riddere beraden Sine wapine ende sine gewaden, Ende sijn ors scone ende groet, Dat was al beverwet roet Algader met sijns selfs blode. 42600[regelnummer] Den riddere was wee te mode, Ende hi was gewont onsochte; Nochtan groetti so hi best mochte Alle die heren vander zalen, Maer heme gebrac daer der talen: 42605[regelnummer] Dat dede hem die sware smerte Vanden lede van sire herte. Ende min her Walewein, die dede Dicke menege hoveschede, Want hijs al sijn leven plach, 42610[regelnummer] Tirst dat hi den ridder sach Spranc hi op al sonder beide Ende hivene uten gereide Ende setten vanden orsse op deerde, Den riddere dien so vele deerde. 42615[regelnummer] Hine mochte sitten no gaen, Noch op sine vote gestaen. Doe dedene Walewein dragen, Daerne die hoge liede sagen, An dene side vander zale 42620[regelnummer] Om te verhorne die tale Op ene coetse herde sochte. Doe hi met pinen spreken mochte Hiet hi datmen hem dade uut Al dat hi hadde, toter huut, 42625[regelnummer] Ende datmenne warme decke Ende bereide ende berecke, Ende gave hem soppen in wijn claer. Her Walewein soude hem daer naer Begaden alsmen pleget wonden; 42630[regelnummer] Men hadde niet te dien stonden Arsatere vonden alsoe goet, Alse verre als God de sonne scinen doet: Van dat hi hem wilde onderwinden Ende daer hi dlijf an conste vinden, 42635[regelnummer] Dat en mochte niet bederven Noch van genen wonden sterven. Doe seide di riddere dire lach: ‘Wacharme! ende ic en mach Noch weder eten no drinken: 42640[regelnummer] Di herte begint mi ontsinken, Di ogen beginnen mi vergaen. Ic vruchte ic sal sterven saen; Maer haddic gemogen leven, Ende mi God hadde gegeven 42645[regelnummer] Soe dat sijt alle hadden geweten Die bi mi nu sijn geseten, Ic hadde gerne mine gedochte Geseit den coninc, daer icken om sochte Al ut ende ut, van inde torde, 42650[regelnummer] Dat ic nine loge van enen worde Alsic best conde genomen. Noetsake dede mi hier comen.’ Doe seide Walewein die gode: ‘Her riddere, nu sijt al sonder hoede 42655[regelnummer] Vander doet op desen tijt: Ic hope gi hebben selt respijt, Want ic sal u hulpen sciere.’ Doe trac hi ut sire aluwire Een cruet, dat was also goet, 42660[regelnummer] Dattet stelpte mans bloet Ende verlichte al ongesonde. Hi staecs den riddere inden monde Ende deets hem eten allettelkijn. Doe verlichte therte sijn 42665[regelnummer] Ende begonste drinken ende eten Ende sijns leets vele vergeten. Tirst dattie dinst was gedaen Quam die coninc Artur gegaen Toten riddere daer hi lach, 42670[regelnummer] Ende seide: ‘God geve u goden dach, Live her riddere; maect mi cont, Wie heeft u dus sere gewont? Ende quaemt bi uwen scouden? Ende bleeft den riddere onvergouden, 42675[regelnummer] Die u dede dit sware verdriet, Doe hi achters van u sciet?’ Die riddere seide: ‘Ic maecs u vroet,’ Toten coninc, die vor hem stoet. ‘Ic hebt gesekert ende gesworen: 42680[regelnummer] Mijn eet en blieft niet verloren: Ic saelt u secgen over waer. Dies es leden seven jaer Dat ic onderginc van gode: Doe dwanc mi so deermode 42685[regelnummer] Dat ic ne wiste wat verteren. Doe moestic mi met rove generen; Mine tienden waren vercocht, Ic hadde min goet al over brocht Ende min erve ende min leen, 42690[regelnummer] Soe dat mi en bleef ne geen Van al dat mi min vader liet Doe hi vander werelt sciet. Mi en was een twint niet bleven: Ic hads vele dor Gode gegeven, 42695[regelnummer] Want ic harde lange stonde Tornoye ende tafelronde, Daer ic min goet al verteerde. Wie soe smijns iet begerde, Waest dor dere, waest dor Gode, 42700[regelnummer] Was hi knape, was hi bode, Hine keerde niet omberaden, In stont heme in staden Die iwent ane mi sochte, Tes ic min goet over brochte. 42705[regelnummer] Doe moestic varen achter lande
[pagina 286]
Ic moets lien, al eest scande, Wie so quam in min gemoet, Vordi penninge of ander goet, Waest pelegrim oft coepman, 42710[regelnummer] Ic dede den raet dat ict gewan. Mi mochte lettel goeds ontgaen: Ic hebbe menege ondaet gedaen. Nu es leden die derde dach Dat ic voer om min bejach: 42715[regelnummer] Een riddere quam in min gemoet. Sijn ors docht mi wesen goet, Dat ict begeerde vor alle dinc; Ende daer ic naden breidel vinc, Ende icken beten hiet op deerde, 42720[regelnummer] Was hi gerect met sinen swerde, Ende gout mi so met enen slage, Dat ic vergat al mire mage Ende al dat mi nie toeginc, Sulc was di slach die ic ontfinc. 42725[regelnummer] Wat ic mi keerde ter were En besloet mi niet ene pere, Sine slage waren so groet En wogen seerre dan loet. Hi dorsloech mi mine wapine, 42730[regelnummer] Dats ter meneger stat in scine, Dor min lijf ende dor min been: Van mi ne droech hi slach ne geen, Die hem comen mochte te deren. Daer moestic hem sekeren ende sweren 42735[regelnummer] Ende oec min trouwe geven, Om te lingene min leven, Dat ic tot u hier comen soude Also scire ende also houde Alsickere mochte geriden, 42740[regelnummer] Ende langer niet ontbiden, Ende leveren mi u gevaen. Ende ic hebt also gedaen, Want ic come u te genaden Van allen minen mesdaden, 42745[regelnummer] Die ic ter werelt nie gewrachte, Waest in daden, waest in gedochte.’ Doe seide die coninc: ‘Weetti iet Wie hi was, ende hoe hi hiet, Die u nu sinde hareward, 42750[regelnummer] Ende hoe gedaen was sijn part, Oft wat tekene hi draget?’ Die riddere seide: ‘Des gi mi vraget En canic u niet gemaken vroet; Maer hets al roet als een bloet, 42755[regelnummer] Des ridders ors ende sine wapine; Ende hi es een Waloes in scine Bi sire talen ende bi al dien Dat icker ane conde gesien. Daer toe es sine macht so groet, 42760[regelnummer] Ic waen men nigeren sine genoet Ne soude vinden in kerstenhede, Noch so goden riddere mede; Dat magic arme secgen wel, Dat mi dongeval gevel, 42765[regelnummer] Dat ic quam in sijn gemoet Dor ander sake dan dor goet.’ Doe seide di coninc Artur voren Dat sijt alle mochten horen, Dat min her Perchevael ware. 42770[regelnummer] Hi nam hem selven biden hare Ende traect sere van evelen moede, Ende sprac: ‘Al benic here van goede, Ic mach secgen vrindeloes. Sint ic Perchevallen verloes, 42775[regelnummer] Dat magic secgen harde wel, Ende mi dongeval gevel Dat hi wille hadde ende gere Te sokene tgrael ende spere, Dat hi vinden nine can, 42780[regelnummer] Heeft hi mi menegen ondegen man Te minen hove gesint gevaen Dor ondaet, dise hadden gedaen, Ende die hi met sire cracht dwanc; Nember moesten sijs hebben danc! 42785[regelnummer] Nu ne hebbic ridder so gedaen, Die dor mi nu dar bestaen, Dat hi mi Perchevale sochte Ende te minen hove brochte. Ic benre sere gecrinct of 42790[regelnummer] Ende min lant ende min hof, Dat ic sijns hebbe gedeert So lange: ic benre bi onteert. Dies benic oec boven mate Drove.’ Doe sprac die drossate, 42795[regelnummer] Her Keye: ‘Ic salne halen, Godweet, Wedert Perchevale si lief oft leet, Ende bringen hier tuwen hove, Dien gi priest van selken love. Nu geloves mire tale, 42800[regelnummer] Al ware hi gegoten van metale Ic bringene levende ofte doet. Biden here die mi geboet! Her coninc, es dit u nu gnoech?’ Doe stont Artur ende loech, 42805[regelnummer] Ende alle die ridders, die horden Keyen secgen dese worden. Doe seide die coninc weder: ‘Her Keye, legt dese tale neder: Gi sout u scamen te rechte altoes 42810[regelnummer] Daer gi horet nomen den Walois. Hebdi nu al rene vergeten Des gi u hier vore had vermeten, Gelijc dat gi hier nu doet, Ende gi quaemt in Perchevaels gemoet, 42815[regelnummer] Doe gine een stic had gesocht? Dies waerdi harde ombedocht; Gi wanettene bringen jegen danc: Die riddere hine was niet so cranc, Hine stac u, dat u wel sceen 42820[regelnummer] Dat gi braect u canefbeen, Ende dede u oec met onneren Beide die vote opwerd keren. Haddi gewilt, hi had u doet. Idel beroem es scande groet! 42825[regelnummer] Ende hordic u meer gewagen Dat gi naden riddere jagen Wout, ic sout u weten ondanc. Hi acht luttel op u bedwanc: Daer moet een ander ombe ridén, 42830[regelnummer] Salic getroest werden ten tiden Van desen riddere nu ten dage.’ Her Walewein sprac: ‘Het scient ene sage, Her Keye, dat gi ons gewaget. Wanner dat een man daget 42835[regelnummer] Ende dattene God so lange spart Dat gaet ten hondert jaren ward, So werd hi een deel onvroet. Also donct mi dat gi doet. Nu geloves mire tale: 42840[regelnummer] Quaemdi noch an Perchevale, Ende leidi hem iet te voren Anders dan hi wilde horen, Biden here vanden trone, Gine dorstet willen om conincs crone, 42845[regelnummer] Die hier here es vanden lande, Hi soude u doen so grote scande. Ic kinne so wale sine seden, Dies es lange wile leden: Wanneer hi es wel gemoet, 42850[regelnummer] Ende men belgen nine doet, Soe es hi sachte als een lam; Maer alse menne maket gram Dan es hi tfreesselijcste dict, Dat God nie gewerden liet: 42855[regelnummer] Dus gedaen sijn sine maniren.
[pagina 287]
Hi es hovesch ende godertiren, Jegen arme ende jegen rike Ende jegen die werelt gemeinlike, Alsmenne belgen nine doet; 42860[regelnummer] Maer alsmen verwandelt sinen moet Sone vondemen nigeren sine genoet.’ Alt selve seide her Lanceloet; Ende alle die waren in die zale Volgeden heren Waleweins tale 42865[regelnummer] Ende gaven Perchevale lof. Daer was menech drove int hof Omden coninc haren here, Omdat hi hem mesliet so sere. Doe seide der aventuren vader: 42870[regelnummer] ‘Bi ons heren macht algader, Ende bi hem selven namelike, Die here es in hemelrike, Nu ne licgic nembermee Boven enen nacht of twee, 42875[regelnummer] In sal riden toten stonden Dat ic Perchevale hebbe vonden, Ofte dat ic hore enege niemare Waer dat hi becomen ware; Ende ic salne te hove bringen, 42880[regelnummer] Welt hijs mi dan gehingen Ende hire met mi wille comen. In wille mi vorder niet beromen.’ Doe seide Artur: ‘Godeweet, Dits mi beide lief ende leet. 42885[regelnummer] Gerne soudic Perchevale sien, Mochte mi tgeluc gescien; Ende qualike magic uwes ontberen. Dus hebbic bliscap ende deren; Maer trouwen, neve, dats mi leet, 42890[regelnummer] Soudi breken uwen eet. Nu gereit u dor u doget, Ende rijt wech so gi irst moget, Ende socket mi Perchevale.’ Doe spranc op met deser tale 42895[regelnummer] Mijn her Lanceloet van Lac: Hi quam doe vort ende sprac, Ende seide hi sout aventuren Ende nemen dats hem mochte geburen, Ende Perchevale soeken varen 42900[regelnummer] In allen landen harentaren; ‘Ende magic gevinden den ridder fier, Opdat ic mach, ic bringen hier. Ic sal mi gereiden ende henen riden: Ic wille langer niet ontbiden; 42905[regelnummer] Mi donct ane des conincs tale, Hine hebbe Perchevale Hi sal werden uten kere. Ic sal wech riden dor sine ere.’ Doe seide Artur die coninc: 42910[regelnummer] ‘Her Lanceloet, van derre dinc Soe waent u bat beraden. Het mochte mi lichte sere scaden Souden mi mine ridders ontriden, Ende quamic in orlogen ende in striden, 42915[regelnummer] Alsic dicke hebbe gedaen, Het mochte mi lichte te quade vergaen. Ic hadde lant ende crone verloren Over menegen dach te voren, En hadden mine ridders gewesen: 42920[regelnummer] Bi hen benic al genesen.’ Doe seide min her Lanceloet: ‘Biden here, die mi geboet, Ende ten joncsten dage sal domen, Come datter af mach comen, 42925[regelnummer] Sint dat Walewein henen rijt, Ic ben die na hem niet ontbijt; Ic sal proven omme geval Ende aventuren al jegen al Wat dat ic van Gode houde, 42930[regelnummer] Want hi sochte mi met gewoude Doe ic was in hemeliker stede, Ende brachte mi te hove oec mede. Om dat benic hem sculdech trowe.’ Het weende al, vrowe ende joncfrowe 42935[regelnummer] Ende ridderen ende knapen tien tiden, Om dat Lanceloet wech wilde riden. Her Walewein die ne vergat niet Dat hi den gewonden riddere behiet, Dat hine wel soude genesen; 42940[regelnummer] Ende ginc daer hi lach mettesen, Ende verbant hem al sine wonden, Ende begadese soe tien stonden, Dat si genasen eer iet lanc. Het moeste genesen an sinen danc 42945[regelnummer] Daer hi die hant ane dede. Alle die vanden hove mede Waren drove om haer vermeten. Daer was des avons lettel geten Om die heren, die tien tiden 42950[regelnummer] Smargens wilden henen riden. Nu selewi swigen van deser clagen Ende van Waleweine vort sagen, Ende van Lancelote nu ter steden, Die nu beide en wege reden. 42955[regelnummer] Daventure doet ons gewach: Des margens alst was dach Voren si wech alle beide Menege wustine, menege heide Ende hoge berge ende dale 42960[regelnummer] Om te vindene Perchevale; Maer dats pine jegen spoet: Sine mochtens niet wesen vroet. Des hadden si menech swaer verdrach. Ende recht opten negenden dach 42965[regelnummer] Quam een ridder jegen hen gereden Op een ors van sconen leden, Ende wel gewapent daer toe. Hi was al sward, ic segt u hoe: Sijn hoeft, lichame ende hande 42970[regelnummer] Was al sward, sonder sine tandc; Ende wapine ende scilt, sekerlijc, Was al enen moer gelijc, Ende alse sward alse een raven. Hi dede sijn ors serre draven 42975[regelnummer] Ende lopen sere mettien. Doen hi die ridders hadde versien, Tirst dat hise badde gemoet, Ende deen den andere gegroet, Sprac hi te Lancelote saen: 42980[regelnummer] ‘Riddere, nu doet mi verstaen Van erc dinc, die ic begere, Oft wacht u jegen min spere; Ic wille weten die waerhede. Ic sal u secgen minen sede: 42985[regelnummer] Wat riddere daer ic come an, Al ware hi starker dan vif man, Ende ict wiste wel te voren, In liet dor vaer no dor toren, In soude jegen hem vechten, 42990[regelnummer] Ofte hi soude mi berechten. Bericht mi, ridder, bi uwer trouwen, Anders maget u wel berouwen, Die beste waerheit die gi wet, Dat ic u sal vragen, ende nine let.’ 42995[regelnummer] Doe seide min her Lanceloet: ‘Ic ware mi vele liver doet Dan mi een ridder dwingen soude Van dies ic doen nine woude. Die lachter en gesciet mi heden: 43000[regelnummer] Oft gi wilt, volget uwer seden, Ic vechte houder dan ict late Om te vellen uwe onmate; Want ic begere niet den vrede. Ic wille noch heden u onsede 43005[regelnummer] Vellen, oftic sterve inden wille.’
[pagina 288]
Die swerte hi en hilt niet stille, Die op Lancelote was erre: Hi omhaelde sinen loep verre Ende verrechte sijn spere, 43010[regelnummer] Alse die te vechten hevet gere. Mijn her Walewein bilt besiden Daer die andere souden striden, Ende pensde in sinen moet, Alse die hovesch was ende vroet, 43015[regelnummer] Dattet ware dorperhede Ende geens goets ridders sede Datmen enen ridder verlode Ende meer dan een man bestode, Hine sage dat an sijn leven ginge: 43020[regelnummer] Dan ward tijt dat hijt anevinge Ende stonde sinen vrient te staden, Oft hine te sere sage verladen. Hier bi hilt Walewein al stille Als een di vechten nine wille 43025[regelnummer] Noch breken die gerechte wet; Nochtan waende Walewein bet Dat ware die duvel dan een man Daer si waren comen an, Maer dat hine horde nomen Gode 43030[regelnummer] Men had hem niet mogen ontstriden ode Hine ware di duvel oft sijn geselle Ende ware comen uter hellen, Omdat sijn ors was so groet, Ende hi was merre dan Lanceloet, 43035[regelnummer] Ende daertoe sward, alsict seide. Dus quamen si te gadere beide, Die riddere ende her Lanceloet. Manlijc hadde een spere groet: Si brakense ontwe alse riet, 43040[regelnummer] Maer manlijc en velde anderen niet. Si bleven op harre orsse beide: Elc trac tswerd uter sceide, Ende gingen hen daer onderslaen. En had God selve niet gedaen, 43045[regelnummer] Si waren scire bleven doet, Haer slage waren soe groet, Te rechte souts geen man genesen. Al had middernacht gewesen Ende alse donker alst noit was, 43050[regelnummer] Men mochte blomen ende gras Hebben bekint vanden lichte: Die sparken vlogen so bedichte Uten helmen ende uten swerden, Ende vilen neder opter eerden. 43055[regelnummer] Die smet di hare wapine wrochte, Ic secge dat hise nine mescochte, Hi verdiender meer goets an Dan Artur nie gewan Elken man talselker noet. 43060[regelnummer] Die riddere ende her Lanceloet Deen wilde den anderen wiken niet Toter wilen datse sciet Her Walewein met sire bede, Ende hi elken achter trecken dede; 43065[regelnummer] Want hem dochte jamber groet, Soude daer deen ontfaen di doet. Ende hi saget te voren wel; Hare slage waren so fel, Die si slogen met groten nide, 43070[regelnummer] Het hadde geduert onlange tide Sine hadden sulke wonden ontfaen Dat over den enen hadde gegaen Ende lichte over hen beiden. Doense Walewein hadde gesceiden, 43075[regelnummer] Diese beide moede gnoech sach, Hi sprac an so hi irsten mach Toten swerten: ‘Hets onsede Dat gi pleget ende doet mede: Gi sijt hier af nu ontweget; 43080[regelnummer] Haddi hoveschelike gevreget Daer u die sin toe hadde gedragen, Die riddere hads u gewagen Ende hads u bericht geerne, Dat wetic wel, ende niet te scerne. 43085[regelnummer] Gi sijt dul ende oec ries, Ende deen sal bliven int verlies Van u beiden, gi ofte hi. Van desen soe ontsie ic mi, Gine toenter ander redene toe.’ 43090[regelnummer] Die swarte riddere antwerde: ‘Hoe Sprecti dus te mi ward? Waendi dat ic ben vervard Te vechtene jegen u beden, Al hebdi noch gesijn versceden 43095[regelnummer] Dor die vrese vander doet? Al ware die een her Lanceloet Ende dander Arturs suster sone, (Dese twe di sijn gewone Te hebbene prijs ende lof 43100[regelnummer] Boven alle die sijn in Arturs hof, Dies hebbic dicke horen gewach, Maer ic ben dise noit ne sach), In vloe hen beiden niet enen voet.’ Doe pensde Walewein in sinen moet: 43105[regelnummer] ‘Wi waren dul ende onwijs, Die ons geeft so groten prijs, Wine daden onse hoveschede Al hier jegen hem ter stede.’ Maer mijn here her Lanceloet, 43110[regelnummer] Hi hadde ember wille groet Te verwinnen die battaelge Ofte te speelne ter faelge; Ende Walewein, diet wel bekint, Bat Lancelote, oft hine mint 43115[regelnummer] Ende den coninc sinen here, Dat hijt dade dor hare ere, Ende hilde daer allettel stille Ende lite hem secgen sinen wille. ‘Ende ic maens u bider trouwen, 43120[regelnummer] Die gi sijt sculdech mire vrowen, Die mins oems wijf es.’ Her Lanceloet seide: ‘Sijt gewes, En haddi mi niet dus dire gemaent, Des sijt seker ende nine waent, 43125[regelnummer] Ic soude mi wreken of bliven doet, Dat mi dese riddere sonder noet Met eenwige dus bestoet Ende met slagen overloet; Maer omdat gi mi so dire besweert 43130[regelnummer] Ic ben die hem nine deert Dor goet datmen mi geven mochte, En ware oft hi mi irst besochte. Ende alst u selven donct tijt Lecgic den eenwijch in respijt. 43135[regelnummer] Also mote mi God beraden Ende bringen ter genaden, Dat ict nine doe dor bloethede Maer dore u ende dor u bede.’ Dus warense alle .iij. int plein. 43140[regelnummer] Echt sprac min her Walewein Toten swerten: ‘Gi sijt onvroet Dat gi sulke sake doet. Al eest u noch ons vergaen, Gi moget lichte dat bestaen, 43145[regelnummer] Het sal u costen u leven. Ic sal u goden raet geven: Secget mi u noetsaken. Magic, ic sal u vroet maken Des gi den riddere sout hebben gevraget, 43150[regelnummer] Die noit dor man so was versaget Dat hi van sinen orsse vel.’ Die swarte sprac: ‘Gi segt wel. Nu manic u bi aldien Die ridderscaeps nu plien, 43155[regelnummer] Ende bi Waleweine oec te voren,
[pagina 289]
Die de beste es utevercoren, Hi ende mijn her Lanceloet, Waer soet es, in elke noet, Diemen in die werelt weet 43160[regelnummer] Over lanc ende over brect, Dies hebbense over al den lof; In weter anders niet of Danics hebbe gehort tale: Kindi iet her Acglavale, 43165[regelnummer] Perchevaels broder des Waloes? Om hem hebbic gevraget altoes, Dies es lange wile leden. Ic hebbe harentare gereden Binnen desen halven jare, 43170[regelnummer] Ende soekene harentare. Ic hebber om gedoget menge noet: Ic sal hier bliven ter stede doet, Oft gi sult mi beide berichten, In vrinscapen oft in gevechten, 43175[regelnummer] Oft gi iet wet van Acglavale. Nu laet ons corten dese tale; Het es hedemeer wel tijt, Oft beginnewi weder den strijt, Ende siet welc es u genoech.’ 43180[regelnummer] Dit horde Walewein ende loech Om des swerds ridders seden. Hi seide, bi sire man waerheden, ‘Maect mi vroet wat gi eescht Acglavale daer gi om vreescht, 43185[regelnummer] Ic salre af secgen dat ic weet.’ Die swerte antwerde hem wel gereet: ‘Soe willics u berichten algader. Acglavael dat es min vader; Hi wan mi an mire moder. 43190[regelnummer] Noch salics u maken vroder: Het geviel hier te voren, Alse gi nu moget horen, Dat hi quam in Moriane; Dor sine utvercorne gedane 43195[regelnummer] Vermindene daer ene joncfrowe: Dat was min moder, bi mier trowe. Ende so vort lipen die saken Bi harre beider spraken, Dat si sinen wille dede 43200[regelnummer] Dor sine grote hoveschede, Ende om dat hi was so scone. Des viel si in cranken lone Ende dogeder omme groten rouwe. Manlijc gaf anderen trouwe 43205[regelnummer] Eer si viel in sire genaden: Dies was si harde omberaden, Want hi hare ontfor daer naer, Dies es wel leden .xiiij. jaer. Ende doe hi daer van hare sciet 43210[regelnummer] Droech si mi, ende hine wist niet. Hi seide hare sine noetsake Daer hi af was doe tongemake. Ende wi hi quam oec daer ane Dat hi van mire moder vor dane, 43215[regelnummer] Dat magic u nu tellen hier. Mijn vader sochte enen ridder fier, Die te dien tiden verloren was, Ende Lanceloet hiet, sijt seker das. Ic saels u noch maken vroder: 43220[regelnummer] Hi vertelde doe mire moder Dat hi ende vele andere gesellen Hadden gesworen, als wi tellen, Ende gedaen enen groten eet, Lancelote te soekene, Godeweet; 43225[regelnummer] Ende niet en souden wederkeren In twe jaren oft in meren, Oft sine soudene vinden dan Ofte iewent gevreiscen daer an; Ende nigerinc oec dagen souden, 43230[regelnummer] Noch in geen lant stille houden Achter enen nacht oft twee. Dit dede minen vader soe wee, Dat hi om dese sake, Godweet, Om te behoudene sinen eet, 43235[regelnummer] An mire moder orlof nam. Maer eert hier toe oec quam Geloefdi haer te keerne saen, Alse hi sine queste hadde gedaen; Maer hine dede niet sijn belof. 43240[regelnummer] Ic hebbene gesocht in menech hof. Al dit dede mi verstaen min vrowe Mijn moder; ende oec vander trowe Dies bringic een goet littekijn Dat hi min vader soude sijn 43245[regelnummer] Ende dat hi hare sijn trowe gaf Doe hi achters sciet daer af, Ende tharre vromen ende tharen eren Tote hare weder soude keren. Ende leeft hi, God geefs hem spoet, 43250[regelnummer] Dies biddic Gode dor oetmoet; Ende eest dat hi doet es bleven, God moet hem sine sonden vergeven. Ic ende min moder sijn onteerft, Om dat wi sijns hebben gedeerft, 43255[regelnummer] Van groten gode ende van lene, Dat hebwi verloren al gemene, Dat haer verstarf van haren vader; Het es ons ontwijst algader Bider wet vanden lande. 43260[regelnummer] Daertoe haddic grote scande Dat ic daer vaderloes hiet, Ende inne const getonen niet Noch nieman gemaken te vroder Wie mi wan an mire moder 43265[regelnummer] Om dat min vader dus was gevloen. Ende sint dedic mi riddere doen, Ende swoer enen swaren eet, Brakicne het ware mi leet, Dat ic nembermer ne quame 43270[regelnummer] Daer ic enegen riddere vername, In soude jegen hem vechten Oft hi soude mi berechten Oft hi iet bi eneger liste Van minen vader te secgen wiste 43275[regelnummer] Dies ic ware iet te vroder. Al gemoettic minen broder Ic en brake niet minen eet Noch min gelof, Godeweet; Ende noch hebbict wel gehouden 43280[regelnummer] Ende niet te broken bi minen scouden. Ende noch biddic hier u beiden, Oft gi met minnen van mi wilt sceiden, Dat gire mi af segt dat gi wet Al ut ende ute bi uwer wet, 43285[regelnummer] Ende indet nu hier dese sprake; Oft laet ons corten dese sake Also als wi heden begonnen. En leeft riddere onder der sonnen Daer ic om brake minen eet, 43290[regelnummer] Gevals mi lief ofte leet.’ Doen ne waser har negeen Van dire waren onder hen tween, Noch Walewein noch Lanceloet, Hen ne lipen die trane groet 43295[regelnummer] Nederward ut haren ogen Doe si die tale horden togen Dat dien riddere so comen was. Hen ontfermde sere das: Si worden bleec ende roet, 43300[regelnummer] Ende ontecten haer ansichte bloct Doe si horden tridders clage. Lanceloet sprac: ‘Biden goden dage, In wil u nembermer wanconnen Noch nijt dragen noch wanconnen 43305[regelnummer] Van en genen evelen mode.
[pagina 290]
Sijt jegen mi sonder hoede: Mijn herte en es niet tuward fel, Ende wi selen u berichten wel.’ Doe was die swarte ridder blide 43310[regelnummer] Ende scoet ane Lanceloets side Ende ontecte sijn hoeft aldaer, Dat pec sward was oppenbaer; Het was die sede vanden lande: More sijn sward alse brande. 43315[regelnummer] Maer datmen an ridders soude prisen Haddi also scone na sire wisen. Al was hi sward, wat scaetde dat? An hem was sake die hem messat; Ende hi was langer een halven voet 43320[regelnummer] Dan enech ridder bi hem stoet, Nochtan was hi van kinscen dagen. Hem begonst so wel behagen Doe hi horde hare tale, Dat si spraken van Acglavale, 43325[regelnummer] Dat hi knilde ter eerden neder; Ende Walewein hiven op weder, Ende seide hem die niemare Dat haer gelijc een bode ware, Ende behorden tArturs hove, 43330[regelnummer] Di werd was van groten love; Ende si voren beide te male Perchevale soeken met Acglavale, Die de coninc beide begeert; ‘Ende sinen sin daer ombe verteert 43335[regelnummer] Om hen te sprekene ende te sine. Mochtewi bi enegen engiene Beriden die edele heren, Wi soudense sconincs hove doen keren Indien dat sire wilden comen: 43340[regelnummer] (Wine willens ons vorder niet beromen Dor onsen wille en dor haer doget,) Ende si den coninc daer mede verhoget. Si behoren ter tavelronden, Ende hebben gedaen lange stonden: 43345[regelnummer] Si sijn beide vans conincs hove, Ende sijn oec van groten love. Ende oft gi werken wilt bi rade Ende scuwen wilt uwe scade, Soe sit op ende rijt 43350[regelnummer] TArturs hove, ende nine bijt. Ic hope an Gode hi salre comen, Acglavael, diwi hier nomen, Oft gi sult daer horen niemare Waer dat hi becomen ware; 43355[regelnummer] Daer comen dicke niemaren van verren. Vart te hove sonder merren: Die coninc sal u wel ontfaen. Segt hem ende doet verstaen Wie gi sijt ende wanen gi comt, 43360[regelnummer] Ende alle uwe noetsaken nomt, Hine laet u niet danen sceden Vor wi comen onder ons beden Ende wi uwen vader bringen, Wille ons God dies gehingen. 43365[regelnummer] Soudi dus achter lande riden Ende jegen elken riddere striden, Die comen soude in u gemoet, Gi moest hebben geluc groet Soudise verwinnen dus al 43370[regelnummer] Sonder ramp ende ongeval. Die gene die ember wilt striden Ende heme dies niet vermiden, Selen sijs langen tijt plegen, Bi wilen selen si ontwegen, 43375[regelnummer] Ende oec haren meester vinden, Die hen dies willen bewinden. Nu doet, riddere, onse bede Dor uwes selfs vromechede, Ende rijt te hove op desen tijt, 43380[regelnummer] Live here, gewerd dijt; Want eer gi daer iet lange ontbijt Hopic dat gi sult sijn verblijt Ofte horen niemare daerof: Tot dire wilen blijft int hof. 43385[regelnummer] Gi sult wesen wel te gemake Van wel menegerhande saken. Ende geloeft ons des algader: Wi selen soeken uwen vader, Ende mogewire comen an, 43390[regelnummer] Ende God ons der eren an, Wi selen keren soe wi irst mogen Ende u ende den coninc verhogen.’ Alse dit di swerte ridder horde Sijn herte loech hem vanden worde, 43395[regelnummer] Ende sijn mont op dien tijt: Sine tande waren wit alse crijt, Anders was hi sward algader. Hi seide: ‘God, onser alre vader, Mote u lonen, edele heren, 43400[regelnummer] Al dies goets ende al der eren, Ende oec dire groter doecht Dat gi min herte hebt verhoecht, Die lange heeft gesijn beswaerd. Mi en gebreke mijn part, 43405[regelnummer] Ic sal riden daer gi mi wiest, Ten coninc, dien gi mi so priest.’ Hi boet den heren sine hande Ende sijn ridderscap te pande, Ende daertoe onsen here Gode, 43410[regelnummer] Dat hi staen soude tharen gebode Alse lange alsi mochte leven, Getrouwelike, sonder begeven. Doe seide mijn her Lanceloet: ‘Riddere, oft u gevile noet, 43415[regelnummer] Ende gi quaemt in Arturs lant, Ic waent u es al onbecant, Lijt op ons tween die gi hier siet, Men sal u anders doen niet Dan ere ende hoveschede 43420[regelnummer] Waer gi comt, telker stede, In dien dat gi onsen name noemt. Ende alse gi ten coninc coemt, Segt dat gi ons spraect ende saecht, Eer gi anders iet gewacht, 43425[regelnummer] Gi sulter wesen wel ontfaen, Dit secgic u al sonder waen.’ Die swerte sprac: ‘Dits wel geseit; God lone u deser hovescheit! Maer wistic uwer beider name, 43430[regelnummer] Ende u wille ware ende bequame, Ic waers te blider, sonder waen.’ Her Walewein seide hem saen Hoe si hiten ende wie si waren. Done waser geen langer sparen, 43435[regelnummer] Die swerte en knilde ter eerden neder. Her Walewein hiven op weder. Echt leide di swerte sine hande te gader Ende seide: ‘God, onser alre vader, Die es der werelt toeverlaet, 43440[regelnummer] Die late mi noch mine mesdaet Gebeteren noch tuwer ere. Her Lanceloet, wel live here, Ic kinne mi selven sculdech wel Dat ic quaet dede ende niet el.’ 43445[regelnummer] Her Walewein seide: ‘En acht niet Wat saken dat hier es gesciet, U ne gesciets niet te wors.’ Her Walewein sat doe op sijn ors Ende her Lanceloet op dat sine. 43450[regelnummer] Die swerde sprac: ‘Hets verloerne pine, Soe gode ridders alse gi sijt, Nadien dat gi op desen tijt Vart om te sokene minen vader, Bi ons heren macht algader, 43455[regelnummer] In bliefs oec heden achter,
[pagina 291]
Dadict oec, het ware lachter, In sal met u beiden riden.’ Her Walewein sprac: ‘So moetti vermiden Van uwer groter onmaten, 43460[regelnummer] Ende riden wech uwer straten; Ende wat riddere die u gemoet, Ende u hovescelike groet, Groetten weder ende laten liden Sonder vechten ende striden, 43465[regelnummer] Ende blijft sijn gestade vrient, Hine hadde quaets jegen u verdient: Dit radic u harde wel. Ende die ondadech es ende fel Jegen u oft jegen anderen man, 43470[regelnummer] Proeft uwe macht daer an Ende velt sijn ondact oft gi moecht; Ende alle vrouwen verhoecht, Ende bewerd haren lachter Daer gi moget eer ende achter. 43475[regelnummer] Sijt hovesch ende godertieren Jegen die gi vint van goder manieren; Ende die der doget nine begeert Jegen hem en spard niet u sweerd Noch u spere, no uwen scilt.’ 43480[regelnummer] Die swerte sprac: ‘Sint dat gijt wilt Ic saelt dor uwen wille ontberen; Nochtan so motic mi versweren. God moets mi genadech wesen!’ Doe reden si alle wech mettesen 43485[regelnummer] Toter wilen ende toter stonden Dat si ene wegescede vonden, Daer een scone cruce stoet, Ende letteren daer an roet alse bloet. Walewein was van clergien vroet: 43490[regelnummer] Hi las die lettere dire an stoet, Dat daer Arturs lant sciede, Ende elc man hem wel beride, Die daer toten cruce quame Ende die hadde ridders name, 43495[regelnummer] Dat hi soude onverre riden Sonder vechten ende striden Ende te vindene aventuren, Die hen werden souden te suren, Ende lichte laten dlijf daer mede: 43500[regelnummer] Dlant was van so fellen sede. Dit telde Walewein hen beden. Doe sagen si bider wegesceden Ene cluse wel gewracht; Doe worden die heren dies bedacht, 43505[regelnummer] Dat sire voren onder hen drien Om horen ende om sien, Ende om te wetene wiet daer ware. Doe sagen si den clusenare, Die wel goet man was in scine. 43510[regelnummer] Si beetten tsinen vinsterkine, Ende vrachden hem om niemare, Ofter enech ridder leden ware Die rode wapine hadde an. Doe antwerde die gode man 43515[regelnummer] Ende seide dat hire .ij. liden sach Des ander dages vor middach, Die harde gelijc scenen beide. ‘Oec docht mi, na die waerheide, In gelate ende in gebaren 43520[regelnummer] Alse oft si gebrodere waren. Haer ors scenen mode buten mate. Si quamen al die selve strate Die vanden lande werd coemt Dat men hier Bertaengen noemt. 43525[regelnummer] Si waren beide starc in scine. Des eens ors ende wapine Dat was roet alse een bloet. Si beetten beide daer te voet Te desen cruce dat gi daer siet, 43530[regelnummer] Daer menech rechtenesse gesciet; Daer verloes een riddere dlijf, Beide hi ende sijn wijf, Die des wel hadde verdient Jegen alle ons heren vrient, 43535[regelnummer] Dattie zile met rechte si verhoget; Want si storven in groter doget. Si hadden enen sant versocht, Ende penninge ende perde brocht, Daer toe andertiren goet, 43540[regelnummer] Alse hogen lieden wel bestoet. Doe quamen si in ere scaren Van quaden scakers gevaren. Si doetden den goden man Ende namen dat hi hadde an, 43545[regelnummer] Ende sijn part ende sijn goet. Dies hadde die vrowe droven moet, Dat haer van rouwen ende vander smerte Breken moeste ontwe di herte. Dus moesten si hier sterven bede 43550[regelnummer] Teser gerechter wegescede. Daer gi dit scone cruce siet, Ende daer menech gerechte gesciet. Het was dor sridders wille gemaect. Sulke liede comen hier naect 43555[regelnummer] In haer broec, sonder scoen, Die haer pelegrimage doen, Die met evele sijn bevaen; Ende die hier riden ende gaen Hebben daer menege bate bejaget. 43560[regelnummer] Die ridderen daer gi na vraget, Si daden daer hare orisone, Alse hen wel stont te done; Maer in can u berechten niet Waerward dat elc henen sciet; 43565[regelnummer] In leider ane genen sin, Ic seide min getide hier in, Daer ic besech over sat, Daer ic haers bi al vergat. Maer si waren starc ende groet, 43570[regelnummer] Ende seens wapine waren roet; Ende oec voerde di ander man Des conincs Arturs teken an.’ Doe worden die heren in dole, Ende si ontstaken als een cole 43575[regelnummer] Van rouwen, dat si nine wisten Met en gerehande listen Werward dat si henen reden. Doe vrachden si na slans seden, Ende te wat landewerd si lagen, 43580[regelnummer] Die straten, die si daer sagen. Doe antwerde di gode man: ‘Ic salt u secgen so ic best can. Die strate die gi sijt comen, Daer af hebdi den wech vernomen; 43585[regelnummer] Ende die strate die daer bi vort gaet Scuwet die, dats min raet; Hets een lant van groter onreden Ende daer men pleget quader seden: Dire best mach doeter wors. 43590[regelnummer] Oft elc behouden wilt sijn ors Ende sine wapine ende sijn leven, Soe suldi dien wech begeven. Ende die strate ter rechter hant Gaet in een wel wilt lant, 43595[regelnummer] Daer nieman en woent in; In can gepensen in minen sin Dat ic man oft wijf gesach, Dies leden es jaer ende dach, Dat ic sach comen van daer ward. 43600[regelnummer] Ende gevalt dat gire vard, Gi sulter sulc wonder vinden, Wildi u dies onderwinden Te berechtene die onsede, Het sal u costen lijf ende lede, 43605[regelnummer] Dat vorsecgic u al hier.
[pagina 292]
Gi sulter vinden tfelste dier Daer noit man af horde lesen: Nu vorwacht u van desen: Hets die duvel, wetic wel, 43610[regelnummer] Ende loept in ere beesten vel. Jegen hem ne diet geen were; En was nie so scarp spere Noch swerd van so goden snede, Dies wetic wel die waerhede, 43615[regelnummer] Dat dien duvel mochte scinden, En moeste breken oft wederwinden: Dits dicke geproeft hier te voren. Nu hevet sine woninge vercoren In een eleine foreestkijn: 43620[regelnummer] Daer willet alle nachte sijn; Dages lopet allombe Die rechte wege enti crombe. Het et die beesten metten lieden: In mochte u niet wel bediden 43625[regelnummer] Dwonder dat icker af weet. Het heeft verwoest een lant breet, Ende dlantvolc al verdreven, Datter nieman in es bleven. Nu hebbic u die waerheit 43630[regelnummer] Vanden tween straten geseit, Ende watter u af mach comen; Nu willic u die derde nomen: Die gaet hier bi toter zee; In wister u af wat secgen mee.’ 43635[regelnummer] Doe seide mijn her Lanceloet: ‘Bi den here die mi geboet, Her Walewein, wi moten sceden Op desen tijt onder ons beden, Selewi dese ridders vinden. 43640[regelnummer] Ende ic wille mi onderwinden Vander felster aventuren. Gi selt riden ter goder uren Welke straten gi wilt kisen, Oft wi selen daer bi verlisen 43645[regelnummer] Die ridders die hier sijn leden, Sine sijn noch verre gereden: Ende eest dat gire comt ane, Soe biddic u ende vermane Dor minen wille ende dor u doget, 43650[regelnummer] Brincse vor u, oft gi moget, Ende keert weder hier ter stede. Dit doet, here, dor mine bede. Ende doet desen clusenare verstaen Hoe uwe saken sijn vergaen, 43655[regelnummer] Op aventure oft ic hier come, Dat hijs mi die waerheit nome. Ende dese riddere sal met u varen, Daer God u beiden mote bewaren, Daer wi nu sijn comen an. 43660[regelnummer] Doet hem ere als enen goden man, Dies biddic u dor uwe doget, In allen steden daer gi moget.’ Her Walewein antwerde hem Ende seide: ‘Live here, ic bem 43665[regelnummer] Gereet te done uwe bede: Nu mote ons God lijf ende lede Behoeden ende onse werelt ere. Nu kiest voren, live here, Welke strate gi wilt riden; 43670[regelnummer] Hier nes geen langer biden.’ Doe seide min her Lanceloet: ‘Ic wane dattie meeste noet Jegen dat dier te vechten leecht, Daer ons die gode man af seecht; 43675[regelnummer] Mi donct goet dat icker vare.’ Doe antwerde hem die clusenare: ‘Acharme, here, gi sijt so scone, Ic wane men niet onder den trone Uwe gelike soude vinden; 43680[regelnummer] Ende wies wildi u bewinden Te doene dat nieman can gedoen? Tfolc es uten lande gevloen: Nieman en caens hem verrechten; En vlogen nie so felle scechten 43685[regelnummer] Alset sciet sijn venijn Optie gene die bi hem sijn. Ende dient geraect, ende daert op vliecht. Ic ben die u nine liecht, Hi sterft binnen derden dage 43690[regelnummer] Al ne haddi anders gene plage. Des es den mengen te wors; Ende hets merre dan een ors, Ende loept serre dan een ors doet. Scuwet den duvel so sidi vroet, 43695[regelnummer] Dit versecgic u te voren. En had niet die warande vercoren, Ent lipe achter lande, alst wel mochte, Biden here die ons gewrochte, Het soude di werelt noch onteren. 43700[regelnummer] Ende daetdi wel, gi sout keren’ Maer dat was pine jegen spoet: Al haddemen hem gegeven alt goet Datten coninc Arture toe horde, Hine hadde niet sine vorworde 43705[regelnummer] Gelogen noch sine tale, Hine sout besoken nu te male, Dan lite hi dor en genen vaer. Doe namen die heren orlof daer Onderlinge ende souden sceden. 43710[regelnummer] Die swerte sprac tote hen beden: ‘Over wat houdi mi dan? Benic minder of cranker man Dan die een van u beden, Dat mi Walewein sonde geleden? 43715[regelnummer] In waens niet hebben te doene. En es ridder geen soe coene Inne darne wel anevaen, Canicker ondaet ane verstaen. Nu siet waer gi u wilt bewinden, 43720[regelnummer] Ende welke strate gi mi wilt sinden: Ic derse anevangen wel, Al waer si noch also fel. Bi ridderscape ende bi al dien Die nu kerstendoems plien! 43725[regelnummer] Ic sal mi allene aventuren Ende nemen dats mi mach geburen.’ Doe seide her Walewein: ‘Mi es leet Dat gi sword desen eet; Maer sider dat ember wesen moet, 43730[regelnummer] So rijt en wech, dat donct mi goet, Die strate ter zee ward Hastelike, ende nine spard, Om te sokene uwen vader; Ende doet dat ic u rade algader: 43735[regelnummer] Soe wien dat gi gemoet, Als gine hoveschlijc hebt gegroet, So vracht hem oft hi iet sach riden Iwerincs ofte ontbiden Twe ridders: ende die een man 43740[regelnummer] Die hadde rode wapine an, Ende dander die voerd Arturs teken. Aldus seldi irstwerf smeken. Ten passagen waer gi coemt, Bid datmen u di waerheit noemt: 43745[regelnummer] Opti zee vrachter ombe mede, Waer gi comt, in elke stede. Ende en condire niet af verstaen, Soe comt te derre stede saen, Ende volget der straten die ic sal riden, 43750[regelnummer] Haestelike, sonder ontbiden; Wi mochten sceden wel so verre Dat wijs mochten werden erre. Ende volget mi na, ende niet te spade, Ende werct bi minen rade, 43755[regelnummer] Dan mach u niet scaden, secgic nu.’
[pagina 293]
Die swerte sprac: ‘Here, God loens u.’ Dus namen si orlof ende scieden. Nu willic u van Waleweine bedieden. Nu seget ons vort die aventure, 43760[regelnummer] Dat Walewein quam nu ter ure Op ene rivire diep ende wijt En lettel nader primtijt. Si was groet ende oec diep, Ende dat water sere te dale liep 43765[regelnummer] Crachtelike, ende die stroem. Daer mercte Walewein ende nam goem Banderside ane dander lant, Dat hem was harde ombecant, Hoe een riddere quam gereden 43770[regelnummer] Op een ors van sconen leden, Ende gewapent als om sijn leven. Hi brachte ene joncfrouwe gedreven Vore heme, die hi hadde gevaen. Walewein hi sachse heme slaen 43775[regelnummer] Dickewile, slach in slach, Metter vust, die sere wach Vanden wapinen die hire an droech; Ende dede hare leets gnoech Omdat si met heme nine wilde. 43780[regelnummer] Hi stacse dicke metten scilde Weder ende vort harde onsochte, Daer hise irst geraken mochte, Dat hem niet en stont te done. Die joncfrouwe hadde an pellen grone, 43785[regelnummer] Dat was gescort ter meneger stede, Dat hare die felle riddere dede. Si quam op een rosside al baer, Ende hare utevercorne haer, Dat gelu was gelijc der zide, 43790[regelnummer] Hinc haer achter op dat rosside, Maer si had wel half verloren, Dat haer die felle riddere te voren Hadde getrect uten hovede. Hine leeft niet die gelovede 43795[regelnummer] Wie hare die joncfrouwe mesliet Om haren rouwe, om haer verdriet, Ende hoe qualike sijt verdroech Datse die felle riddere sloech. Si weende ende wranc haer hande. 43800[regelnummer] Dit sach Walewein ende docht hem scande Hine wrake nu haren toren. Hi sach achter ende oec voren, Hine sach daer brucge ne gene, No weder grote no clene. 43805[regelnummer] Daermen over mochte varen; Noch hine sager moderbaren Dire hire omme mochte vragen. Done was daer geen langer dagen; Hi warp omme sinen toem, 43810[regelnummer] Ende liet den orsse nemen goem Vanden watere vander rivire; Hi nopet metten spore sciere, Ende spranc tot bider middeward. Doe ginc swimmen tgode part 43815[regelnummer] In die rivire, soet best mochte, Soe dat sinen here over brochte; Dat was wonder harde groet Sine waren beide bleven doet. Want die rivire, si was diep, 43820[regelnummer] Ende die stroem daer sere liep. Doe Walewein quam banderside Dire riviren diep ende wide Sach hi volc bi groten scaren Naden riddere comen gevaren 43825[regelnummer] Die dese joncfrouwe ontscaecte Met crachte ende sere mesmaecte; Maer Walewein ne was niet vroet Oftet was dore tridders goet Dat si heme dus volgeden achter, 43830[regelnummer] Soet was om sinen lachter. Hi sager comen menegen man, Die hadden alle halsberge an. Si waren hem na binnen ere milen. Walewein porde ter goder wilen 43835[regelnummer] Na die joncfrouwe, die was voren, Om te vellen haren toren, Die de riddere soe mesmaecte. Ende alse min her Waleweine naecte Der joncfrouwen, dat sine sach, 43840[regelnummer] Doe ginc si slaen slach in slach Haer hande meer dan te voren. Doense Walewein hadde vercoren Riep si: ‘Riddere, edel here, Loest mi dor alre vrowen ere! 43845[regelnummer] Men doet mi lachter onverdient. Quame enech Gods vrient, Die mi holpe ut deser noet, Al haddi sinen vader doet God hi sout hem vergeven.’ 43850[regelnummer] Haer sere versuchten ende haer beven, Haer clagen ende haer carmen Mochte elken man ontfarmen. Si riep dicke op Waleweine, Die quam gereden inden pleine, 43855[regelnummer] Dat hi hare stonde te staden Ende velde tridders ongenaden. Alse dit min her Walewein horde Docht hem dat sijn herte scorde Van jammerheden ende van sere, 43860[regelnummer] En sprac toten fellen here: ‘Her riddere, het es dorperhede, Dat wetti wel, ende onsede Dat gi derre joncfrouwen doet. Gi soudes ontberen, waerdi vroet: 43865[regelnummer] Al hadde die joncfrouwe mesdaen, Men soutse hovescelike vaen, Want daer leget lettel eren ane Ene joncfrouwe dus te slane,’ Doe seide di felle ridder saen: 43870[regelnummer] ‘Om u, dorpere ende corliaen, Oft gi riddere nine ward, Dor u en wardse niet gespart; Ic sal haer doen dor uwen toren Lachters meer dan te voren; 43875[regelnummer] Ende wildire oec een wort toe spreken, Ic sal u mettesen spere steken Van uwen orsse averrecht.’ Mijn her Walewein antwerde echt: ‘Her riddere, so waric dan te voet. 43880[regelnummer] Noch radic u, oft gi sijt vroet, Dat gi die joncfrouwe verdraget; Gine vint mi heden so versaget, En si dat gise laet gehermen, In salse al nu bescermen 43885[regelnummer] Ende sal minderen haren toren, Oft ic settere dleven voren. Maer, riddere, doet mi ene bede Dor Gode ende dor u edelhede, Ende dore alre ridders ere.’ 43890[regelnummer] Doe antwerde die felle here Ende seide hine daets niet. ‘Gine maect u henen ende vliet, Bi al dat God geleesten mach, Dit sal sijn uwe domesdach. 43895[regelnummer] In hebbe wat doen van uwen sermone.’ Walewein seide: ‘Oft gi sijt soe cone, Soe doet noch an hare u hant, Ic souts nemen so swaren pant, Wistijt, u soude therte beven, 43900[regelnummer] Oft het cost mi min leven. Laet die joncfrouwe met goede Ofte sijt in uwer hoede, Oft wacht u jegen min spere; Want ic hebbe uwes gere.’ 43905[regelnummer] Die gene hadde den moet so groet
[pagina 294]
Dat hem Walewein tspere boet, Hem dochte die herte breken; Ende gereide hem ter steken, Ende min her Walewein banderside, 43910[regelnummer] Ende quamen te samen met selken nide, Dat harre beider speren braken: Men mochse verre horen craken. Si quamen te samen met selker porse, Dattie riddere viel vanden orsse 43915[regelnummer] Uten sadele optie eerde; Ende viel soe sere, dat hem deerde In alle die lede toter herten, Ende lach in dole vander smerten. Hi lach gestrect op dat lant. 43920[regelnummer] Mijn her Walewein hi geprant Dors daer dander op hadde geseten; Hine hadde sire hovescheit niet vergeten: Hi gaeft der joncfrouwen in die hant, Ende toech ter vart sinen brant. 43925[regelnummer] Binnen desen was becomen Die riddere, ende hadde sijn sward genomen, Ende stont op alsi best mochte. Het was quaet dat hi dochte, Ende seide: ‘Hoe waerdi nie so coene, 43930[regelnummer] Vasseel, dat gi bestont te doene Mi dese smerte ende dese scande: Mijn vader es here van desen lande, Ende na hem saelt mine wesen. Gine sulles niet genesen: 43935[regelnummer] Hets dompheit dat gi jaecht. Gi werd noch heden so versaecht Vanden genen die mi volgen, Ende soe sere selen sijn verbolgen, Gine wondet om sconincs Arturs goet 43940[regelnummer] Ende om al dat hem nie bestoet. Si selen hier sciere wesen: Gine selets niet genesen: Jegen mi heeft hier nieman macht In dit laut, noch oec cracht.’ 43945[regelnummer] Walewein sprac: ‘Dies gelovic wel, Hierop sidi ondadich ende fel. Dat edel man ende rike mede Hevet herte van valschede, Bi mire wet, dats jamber groet; 43950[regelnummer] Si bringen menegen inder noet. Nu ne sijt niet soe uten gelaten, Ic sal u harde wel gematen Eer gi van mi sult sceden, Alse mi donct, dat gi noch heden 43955[regelnummer] Sult lien dat gi quaet doet. Ende noch radic u, sidi vroet, Dat gi mi segt ende doet verstaen Wat u die joncfrouwe heeft mesdaen. Heeft sijs verdient wel 43960[regelnummer] Dat gi hare sijt dus fel, Wel gewerts hare ende u, In onderwints mi niet vorder nu. Ende heves die joncfrouwe niet verdient, Staets af, ende blieft min vrient, 43965[regelnummer] Anders hebdi dlijf verloren, Al waerdi noch alse wel geboren; Ic wille die joncfrouwe met mi leden Alsic van henen sal sceden.’ Die gene en wouts niet gehoren, 43970[regelnummer] Ende die joncfrouwe sprac voren: ‘Edel riddere, ic maecs u vroet Twi hi mi desen toren doet. Hi wilt mi hebben tere amien: Salic u der waerheit lien? 43975[regelnummer] Dies es leden menech dach Dat hijs mi tirst dede gewach; Maer in wouts niet gehoren Ic hebbe al anderen toren: Die haveloesheit doet mi wee; 43980[regelnummer] Nochtan doet mi vele mee, Dat ic u wel gesecgen can. Mijn vader was riddere ende goet man Ende wel geboren vanden lande. Ic moet secgen, al eest scande, 43985[regelnummer] Live here riddere, al onverholen, Mijn vader heeft .vij. jaer gequolen Ende es onder gegaen van gode, Ende leget in sware ermode; Hine mach riden no gaen, 43990[regelnummer] Noch over sine vote gestaen: Hi doget swaren arbeit. Ic hebben geheven ende geleit, Ende also minen vader gedient: Hi hevet anders lettel vrient. 43995[regelnummer] Nu waric gerne met hem bleven Ende hem gehouden al min leven Na mine macht te sinen besten; Heden quam dese riddere binnen onser vesten, Die sere te valle es ente broken, 44000[regelnummer] Ende heeft onrecht an mi gewroken. Hi vorde mi danen met crachte Eer dat ics mi verwachte; Hine liet dor Gode no dor man. Aldus vordi mi van dan 44005[regelnummer] Ende doet mi desen lachter. Hi liet sine liede achter, Die min vrient soude beweren Oft si hem volchden om sijn deren. Ic vruchte si selen hier scire wesen. 44010[regelnummer] Gine sullets niet genesen Eest dat si u hier bevaren. Ende oft gi wilt u leven sparen, Soe cort, here, desen strijt. Ic vruchte het gaet al over tijt; 44015[regelnummer] Oft gi mi staen wilt in staden Dore ons liefs heren genaden, Soe siet, here, wat gi doet.’ Her Walewein sprac: ‘Oft gi sijt vroet, Her riddere, sprect ut uwen monde; 44020[regelnummer] In wille hier niet wesen langer stonde, Wildi dese joncfrouwe berechten, Oft van hare sceden, oft jegen mi vechten, Deen oft dander soe doet. Wildi, ic bete met u te voet, 44025[regelnummer] Oft sit weder op u part, Indien dat gi mi niet ontfart, Noch ontvliet, noch ontrijt, Ende gi uwer aventuren ontbijt.’ Die riddere antwerde over lanc: 44030[regelnummer] ‘Nu houdi mi over harde cranc, Dat ic dus wiken soude. Doct wel, ende beet ter moude Oft gi ember vechten wilt.’ Hi decte hem onder sinen scilt 44035[regelnummer] Ende trac sijn sward uten scoe. Mijn her Walewein beette doe, Geviels hem wel oft wors, Ende liet bi hem staen sijn ors, Datmen hiet dat Gringalet, 44040[regelnummer] Dat node verporren soude een let Sijn here en warre toe comen Ende hijt weder hadde genomen. Doe gingen si slaen ende nemen, Ende deen den anderen lemen 44045[regelnummer] Met groten slagen ende sure, Dat si haer bloet sagen dure Tallen maelgen dringen uut; Ende die sparken sprongen uut Doe si die helme gerochten, 44050[regelnummer] Dat si enen bernen dochten Gelijc dat heet yser doet Datmen steket in die gloet Ende vanden vire werdet roet. Haer slage waren so groet, 44055[regelnummer] Daer hem elc met crachte weerde.
[pagina 295]
Dat haren Waleweine meest deerde Dat was om dat sijn swerd Nine sceen .iiij. denieren werd; Tridders wapine waren so goet, 44060[regelnummer] Dat Waleweins swerd daer op wederstoet. Al sachmer bloet drinken dore, Sijn halsberch ontfinc gene score. Dit dochte Waleweine wonder; Doch brachti enen slach van onder, 44065[regelnummer] Ende sloech den riddere als ende als Boven den helme inden hals Toter middelt vander kele. Doe ginct met hem al uten spele. Dat hoeft hinc hem sonder vorst 44070[regelnummer] Tote biden navele vor di borst. Hi viel neder metten slage. Sine vrient ende sine mage Si hebben hem te lange gemert, Ende quamen mettien sere verert 44075[regelnummer] Ende verbolgen ende uten kere Doen si sagen haren here Doet licgen optie moude. Walewein die gode entie boude Sat doe weder op Gringalette, 44080[regelnummer] Daer hi noit ane vant smette: Het was so starc ende so groet, Ende als sijn here hadde noet Wachtet heme van sire lede Gelijc dat sijn here dede. 44085[regelnummer] Die gene dire comen waren Ende heren Waleweine hadden bevaren Altehans metten verschen daden, Si worden daer also beraden, Dat sine bestonden achter ende voren 44090[regelnummer] Alse vanden live te done toren, Beide tors ende te voet. Ende Walewein, die dit verstoet Dat hi sere was verladen, Hi hilt hem an die Gods genaden 44095[regelnummer] Met goder herten herde vaste, Ende ginc onthalen sine gaste Metten swerde dat hi droech. Telken slage dat hi sloech Verleemdire enen ofte twee 44100[regelnummer] Ende dede daer menegen wee. Nieman mochte an hem genesten Dat hem vergaen mochte ten besten, Hine bleef doet oft so gewont, Dat hi meer ward gesont. 44105[regelnummer] Ende Walewein, der aventuren vader, Versagetse soe daer allegader Metten slagen die hi sloech, Datter menech achter droech Ende keerde vanden stride 44110[regelnummer] Met dipen wonden ende wide. Het was goet dat Walewein sochte Ende dat hi geerde ende rochte, Bedie gevielt hem te bet. Hi brachter menegen onder dnet, 44115[regelnummer] Sulc vanden live, sulc vanden leden. Binnen dien quam ene scare gereden Vander joncfrouwen lieden achter, Die gerne wraken haren lachter; Ende tirst dat sise bekinde 44120[regelnummer] Ende hare quamen so gehinde Was si vroe ende blide, Ende trac hare uten stride Daer min her Walewein in dede Harde grote manlijchede. 44125[regelnummer] Die joncfrouwe trac onder die hare, Ende keerde metter selver scare Weder tote haren vader. Si waren blide allegader Dat sise hadden in haer gewelt, 44130[regelnummer] Ende liten Waleweine op dat velt, Daer hi sere was verladen. Sine dorsten hem niet staen in staden Jegen haren overhere: Si ontsagen sijn geslechte sere. 44135[regelnummer] Maer Walewein, dies nine ontsach, Ginc slaen slach in slach Op wat hem was gehinde, Dat hise soe sere verblinde Ende met slagen achter dreef, 44140[regelnummer] Dat hem tfelt allene bleef. Si waren so mode ende soe mat, Dat si achter die wege al plat Gescoffirt lagen opter eerden, Alse die dat rusten sere begerden. 44145[regelnummer] Daer waser lettel goet gesont, Walewein en hadse so gewont, Datmer wel af spreken mach Van nu tot anden domedach. Doe pinsde Walewein in sinen moet, 44150[regelnummer] Hen ware gene dinc soe goet Hi hadde met wapinen vele gedaen: Ende done nieman dorste bestaen, Dat hi vore sire straten. Hi dancte Gode utermaten 44155[regelnummer] Der eren die heme gescieden Onder die ondadege lieden, Dat hi behouden hadde sijn leven Ende was sonder doetwonde bleven, Beide hi ende sijn part; 44160[regelnummer] Ende datten God hadde gespart. Men seget dicke, ende hets waer, Dat was wel in scine daer: Die gene di hem nine gemaet, Ende doet datten die werelt haet 44165[regelnummer] Ende onse herre God te voren, Hi was ter quader tijt geboren. Ende alse Walewein hadde verwonnen, Ende hem God hadde geonnen Bi ridderscepe ende bi gevalle 44170[regelnummer] Sine wedersaken alle, Ginc die dach achter none, Ende min her Walewein, die cone, Hine hadde gedronken no geten, Noch en geens goet ontbeten 44175[regelnummer] Dan gevochten inden dage Ende ontfangen grote slage. Hi voer en wech vermoit sere, Ende was algader uten kere Van gemake op dien dach. 44180[regelnummer] So lange voer hi, dat hi sach Dattet dien avonde naecte. Binnen dien Walewein geraecte Daer hi vant enen casteel. Sijn herte was sonder riveel 44185[regelnummer] Van groten hongere ende van dorste Ende van swarre borste. Hi pensde in sinen moet, Hem ne ware gene dinc so goet Als dat hi vore daer binnen 44190[regelnummer] Ende sage oft hi mochte gewinnen Herberge op dien nacht. Hi vant optie borchgracht Dien here vanden castele, Ende sire liede oec vele. 44195[regelnummer] Hi groettene ende dat met hem was Doe hi gebeet was int gras. Die here seide: ‘Dat lone u God.’ Walewein seide: ‘Waerd u gebot Ende uwe wille, ende bequame, 44200[regelnummer] Hoe gerne ic herberge name Tavont meer met u hier binnen! In wiste anders hoe gewinnen. Ic hebbe gereden al desen dach, Dat ic anders niet en sach 44205[regelnummer] Dan wildernesse ende woest lant,
[pagina 296]
Ende daer ic niemene ne vant Daer ic trameer mochte bliven. Die werd seide: ‘Also mote mi becliven Goet ane die siele ende ane dleven 44210[regelnummer] Alsic u vrindelijc sal geven Also verre ende alsoe vort Alse ten avonde toe behort; Ende sal u te gemake doen, Ende geven u tam ende venisoen. 44215[regelnummer] Mine herberge is altoes gereit Elken riddere, ende niet ontseit, Die begert te wesene min gast: Hi heeft geleide goet ende vast Jegen al dat hi in min lant vint, 44220[regelnummer] Al waerd jegen min live kint, Dat ic minne vor alle dien Die nu ridderscaps mogen plien. Mijn geleide es soe vast gestade, Wie minen gast iet misdade 44225[regelnummer] Het soude hem costen lijf ende al, Hine hadde meer dan goet geval, Bi ridderscepe ende bi trouwen, Ende bider maget, onser vrouwen.’ Hier af en wiste niet algader 44230[regelnummer] Walewein, der aventuren vader, Die meneger eren was gewone, Dattie riddere was theren soene, Dien hi geslegen hadde te voren. Nu alre irst so mogedi horen 44235[regelnummer] Ute nemende aventuren, Some soete ende some suren. Walewein was comen int strec, Die wel waent wesen op sijn berec Van goder herbergen optien nacht; 44240[regelnummer] Hine hadde hem niet vorwacht Van sinen swaren meskive. Die ward, di Waleweine wilde doen live Nam heren Waleweine bider hant Ende leidene daer hijt scone vant, 44245[regelnummer] Dor drie porten in eene sale; Ende was ontfaen met sconre tale. Men ontwapende Waleweine saen: Sijn ors was te gemake gedaen. Doen dede dragen die ward 44250[regelnummer] Waleweins wapine ende sijn sward Daert hem sint was te verre. Daer omme was hi drove ende erre, Ende ne wout niet om sheren zale, Al ware si gulden altemale; 44255[regelnummer] Want doen si over tafle saten Ende si dronken ende aten Ende hadden alles dies genoech Dies die eerde nie gedroech, Des men drinken mochte ende eten, 44260[regelnummer] Ende alles leets daer bi vergeten, Horden si sere clagen ende wenen, (Sine wisten wat mochte menen) Ende hande te gadere slaen; Si horden volc daer buten staen 44265[regelnummer] Vor die porte ende buten mure: Si ripen dicke ter meneger ure: ‘Owi, laesse, ontoet, laet in!’ Waleweine verwandelde doe sijn sin; Sijn herte seide hem wel te voren 44270[regelnummer] Dat hem naecte leet ende toren: Hi vervarwede ende ward roet. Die here van daer in hi geboet Datmen gevreisce om die niemare, Wat horeeste daer buten ware. 44275[regelnummer] Men liep ute ende ontsloet Die porte, alst die here geboet. Doe quamen si in met ere baren, Die gene die daer buten waren, Al drivende so groet mesbaer, 44280[regelnummer] Datment horde verre ende naer Dore die porten altemale. Doe si quamen in die zale Daer was volcs harde vele, Ende ripen alle met luder kele 44285[regelnummer] Opten here vander veste: ‘Acharme, here, hier leget die beste Doet, dats u live kint, Diemen in die werelt vint. Nu nes niweren in ertrike 44290[regelnummer] Bleven des ridders gelike, Noch so starc, no soe coene, No soe volmaect in allen done.’ Die borch verstormde algader, Ende die ward, des ridders vader 44295[regelnummer] Die daer lach optie bare doet, Sijn herte in sinen buc verscoet. Hi mochte met pinen te worde comen Ende seide: ‘Wie heeft hem dlijf genomen Minen alten liven kinde, 44300[regelnummer] Dat ic vor al die werelt minde? Was hem dus sine doet gehouden? Ic vruchte het quam bi sinen scouden; Ic bekint selve dat wel, Dat hi was van herten fel, 44305[regelnummer] Hine sparde viant no vrient; Ic vruchte hi heeft der doet verdient. Nu bemanic u allengader Bi Gode, onsen gerechten vader,’ Sprac die here van daer binnen, 44310[regelnummer] ‘Dat gi mi secgt ende laet bekinnen Die rechte waerheit: ic wilt horen, Hoe hi heeft sijn lijf verloren Mijn live soene die hier leecht, Die mire herten sere weecht.’ 44315[regelnummer] Doen seiden si alle overwaer Die den doden brachten daer, Dat een vremt riddere dede Met sire groter manlichede, ‘Diewi noit sagen met ogen; 44320[regelnummer] Nochtan mogewi wel betogen Ons volcs doet, ende soe gewont, Dat si meer en werden gesont: Men mochte weten niet tgeval, Dat dede die vreemde ridder al, 44325[regelnummer] Die uwen sone nam sijn lijf, Der bester een [die] hadde lijf, Ende die wi noit consten bekinnen.’ Maer Walewein, die was daer binnen Ende hem selven sculdech wiste, 44330[regelnummer] Ende hi wel sach dat hi met liste Noch met crachte mochte ontgaen, Dat hi sine wapine hadde af gedaen Ende bloet in sine cleder stoet, Dies was hi drove in sinen moet. 44335[regelnummer] Met dat si stonden in dese tale Sagen si lopen achter die zale Dat bloet versch ende bloet Vanden riddere die daer lach doet, Ende die gestelpt was te voren. 44340[regelnummer] Binnen desen hadden si vercoren Waleweine, dies heren gast, Ende seiden alle over vast Die daer waren in die zale, (Deen volgede des anders tale) 44345[regelnummer] Dattie gene ware daer binnen, Dat mocht men wel bekinnen, Die den riddere nam sijn leven, Die sijns blodens hadde begeven Van en lettel na middach, 44350[regelnummer] Ende menne noit sint bloden sach; Dat was kinlijc ende oppenbaer, Dattie gene ware daer, Die de mort hadde gewracht. Dies waren si alle bedacht, 44355[regelnummer] Ende drogen des over een,
[pagina 297]
Die daer waren in den steen. Doen sagen si daer allegader Op Waleweine, der aventuren vader, Met harden fellen ogen. 44360[regelnummer] Walewein hi sach hen togen Te hemwaerd menege suer ansichte. Si baden den here harde bedichte Dat hi hen den riddere late bekinnen, Ende hoe hi es comen daer binnen, 44365[regelnummer] Ende wie hi ware, ende wanen hi quame, Ende waer hi wilde, ende sinen name. Doe seide die here: ‘Hets min gast, Ende hevet geleide goet ende vast Alse lange als hi hier binnen es; 44370[regelnummer] Ende sijt seker ende gewes, Die hem messeide oft mesdade, Hi souts comen in sulke scade, Het soude hem costen goet ende lijf. Dit en verbade mi man no wijf; 44375[regelnummer] Mijn geleide es soe vast, Die ic wille houden elken gast, Dat si niet en werd te broken Ende dat icker toe hebbe gesproken, Na min weten ende na minen wille. 44380[regelnummer] Gedoget u, ende sweget stille, Op u lijf ende op uwe goet. Ic sal scire wesen vroet Wie sculdech es van deser daet; Ic weet daer op soe goden raet.’ 44385[regelnummer] Hi riep sine liede altemale Ane dene side vander zale Te sinen rade, ende seide Dat sijn gelof ende sijn geleide Nine mochte sijn te broken, 44390[regelnummer] Ende sijn sone ware qualijc gewroken; Soe goden riddere als hi was, Heme mochte wel berouwen das, Sloge hi sinen gast te doet, Hi souts hebben lachter groet 44395[regelnummer] Alse verre alsmer af soude spreken. ‘Ic salle behindeliker wreken, Canic die waerheit wel verstaen Dat min gast hevet gedaen Die grote ondaet ende die mort.’ 44400[regelnummer] Hi sprac te sinen lieden vort: ‘Nu volget alle mire tale: Gi sult hier bliven binnen der zale, Nieman en volge mi enen voet; Ende dat ic u hete dat doet. 44405[regelnummer] Ic sal minen gast leiden daer buten: Men sal die dore na ons sluten, Ende laet die dode dan sijn bloden, So mogewi ons alle wel bevroden Dat hi sculdech es der daet: 44410[regelnummer] Ic salre dan op hebben raet Eer ic minen sone wreke Sonder lachter behindeleke.’ Si hilden alle an sine tale: Si waren stille in die zale. 44415[regelnummer] Ende die here quam gegaen Daer hi heren Waleweine sach staen, Ende seide: ‘Riddere, en belget u niet Dat men uwes niet bat en pliet; Wi hebben rouwe, als gi moget sien, 44420[regelnummer] Ende uwes es te wors geplien. Wat hier ane es mesdaen, Gi selt nu met mi gaen, Ic saelt beteren, want mine liede Driven rouwe ende min meisniede, 44425[regelnummer] Ende ic mede, alse gi siet. Nu comt met mi ende let niet; Ic sal u leiden na dese sake Daer gi sult sijn nu te gemake Ende sachte slapen toten dage. 44430[regelnummer] Wi moten hier driven onse clage.’ Her Walewein pensde in sinen sin: Hi was vermant sere daer in, Ende die van wapinen es bloet: Dats een swaer slach ter noet. 44435[regelnummer] Ende hi ward geware wel Datmen was te hemward fel, Ende datter nieman ne was binnen, Men mocht wel an hem bekinnen; Ende pensde doe in sinen moet, 44440[regelnummer] Hem ne ware geen raet soe goet Alse hi ginge ins heren genade, Ende dade dat hi heme bade. Hine hadde gene wapine an: Daer waren wel vif hondert man 44445[regelnummer] Vans heren lieden daer binnen, Daermen wapine an mochte kinnen. Dus ginc hi wech metten werd, In aventuren oft hulpt, oft deert. Hi leitdene daer uter dore: 44450[regelnummer] Men loecse daer die ward ginc vore. Doe seide di here van daer binnen: ‘Her riddere, ic wille dat gi met minnen Trameer weest, live gast.’ Hi leidene in enen toren vast, 44455[regelnummer] Daer scone bedden in lagen. Hi dede kerssen na hem dragen, Ende alles dies dat hi wiste Ende gepensen conste bi liste Dat Waleweine sijn gast behovede. 44460[regelnummer] Die werd, die sere drovede, Hi dede hem scinken wijn claer, Ende een scone bedde maken daer, Daer hi op doe slapen soude Als hem vaecte ende hi woude. 44465[regelnummer] Hi liet met hem knapen een deel Ende keerde weder inden casteel. Doe drogense den doden vander stede: Hi ward gestelpt an al die lede, Hine bloetde groet no clene: 44470[regelnummer] Sine wonden waren gestelpt rene. Doe seiden si alle die dit sagen, Men dorste nembermer niet vragen Na anderen man, si warens vast, Dine doetde dat was haer gast. 44475[regelnummer] Dit seiden si alle op ende neder; Ende die here keerde weder Te sinen gast in dier gebare Alse oft hier af nine ware. Hine liets hem niet bekinnen; 44480[regelnummer] Maer hi dedene sluten daer binnen In den tor so overvaste, Dat nieman mochte tsinen gaste Comen, noch quaet beraden, Noch vermannen, no verladen, 44485[regelnummer] Soe vaste was hi in sire gewelt. Oec secgic u, dat hi selve helt Die slotele vanden torre vast, Daer binnen besloten was die gast. Hi wilde hem harde wel bedinken, 44490[regelnummer] Eer hine lite slaen oft minken, Wat hem daer af ware dbeste. Dus hilt hine binnen sire veste. Wat wildi dat Walewein dade? Hi moeste geniten sire scade: 44495[regelnummer] Hi was daer comen alse gast, Ende besloten in enen torre vast, Ende daertoe binnen ere porten mede, Ende oec in ene vremde stede. Hi was van wapinen omberect; 44500[regelnummer] Ende haddi hem selven ontect Ende om sine wapine geheest, Ende si dat hadden gevreest, Men hadder hem niet gegeven; Maer si hadden hem genomen dleven, 44505[regelnummer] Haddi hem selven sculdech gemaect,
[pagina 298]
God en hadde vor hem gewaect. Dus was Walewein gevaen: Hine wiste wat anegaen. Dor den ramp ende dor bedwane 44510[regelnummer] Die nacht dochte hem lanc: Heme ne vaecte niet vele: Het ginc met hem uten spele. Hi wiste wel datmen hem wanonste Ende nijt droech ende wanconste 44515[regelnummer] Vanden doden, die daer lach, Ende om datmenne bloden sach, Ende mens daer bi ward geware. Dus was sijn herte in groten vare. Van Waleweine latic die tale. 44520[regelnummer] Die here die was binnen der zale Met sinen lieden toten dage. Met groten rouwe, met groter clage Waren si dien nacht al dure, Ende clageden haer sware aventure; 44525[regelnummer] Al hadde die riddere wel verdient Der doet, hi hadde daer menegen vrient, Die sere clageden haren toren Dat sine also hadden verloren. Sine wouden niet bekinnen wel 44530[regelnummer] Dat hi was ondadech ende fel. Ende tirst datmen sach Verbaren den sconen dach Ginc die here met sinen lieden Te rade, daer si hen beriden 44535[regelnummer] Bi wat saken ende bi wat treken Dat si hen scoenst mochten wreken Van haren groten sere. Doe seide die waerd, haer here: Lite hi sinen gast gaen, 44540[regelnummer] Dien hi daer binnen hadde gevaen Ende sinen soene sloech te doet, ‘Men soude secgen ic ware bloet, Ende ict niet dorste wreken: Men souts mi groten lachter spreken; 44545[regelnummer] Het heeft so menech wel verstaen Hoe die saken sijn vergaen, En mochte niet verholen bliven. Ende soudic minen gast ontliven, Men souts mi spreken grote scande 44550[regelnummer] Weder ende vort in elken lande Waerment gevreiscen mochte.’ Dus was hi in meneger gedochte, Ende pensde in sinen moet, Hem ware gene dinc so goet 44555[regelnummer] Alse hi den riddere late gaen Tirst dat hi op ware gestaen, Sonder te doene enege dere, Also gewapent ende inder were Alse hijt beste mochte bekinnen, 44560[regelnummer] Gelijc dat hi quam daer binnen, Om te bevredene merre scande; Ende hine bringe buten sire warande Ongescint van allen man; Ende hi hem orlof geve dan, 44565[regelnummer] Ende kere weder ende laten gaen, Ende sire dan die hande an slaen Ende bewachtene ende belagen, Sine vrient, die gerne wrake sagen, Ende doenre haren wille mede, 44570[regelnummer] Ende slaen hem af sine leden, Ofte dat si den riddere vaen, Wat hen best donct gedaen, Ofte berne[ne] in ene gloet, Om te coelne haren moet, 44575[regelnummer] Oft brekene op een rat, Daert hen best voget teneger stat. ‘Dus so stel ict al van mi, Datmens mi verre noch bi Ne spreke ne genen lachter, 44580[regelnummer] No weder vore noch achter. Dit donct mi di beste raet Van deser dinc, hoe soet staet.’ Doe maectijs sinen lieden vroet. Het dochte hen allengaderen goet, 44585[regelnummer] Ende spraken alle met enen monde Dat hi dbeste hadde vonden. Sine wilden sinen raet niet verhoren: Si wapenden hen som ende reden voren, Alse die Waleweine wilden bestaen 44590[regelnummer] Alsene die here liete gaen. Dus voer van daer ene scare groet, Die niet en was van wapinen bloet, Willechlike ende sere verbolgen. Ende die here, die hen wilde volgen, 44595[regelnummer] Riep doe sinen drossate, Die fel was ende ongemate, Ende hiet dat hi sinen gast hale Sine wapine altemale, Ende geefse hem alsi wilde riden, 44600[regelnummer] Ende niet langer wilde ontbiden, Tirst dat hi es op gestaen. Mettien es die drossate gegaen In ene scone kemenade, (Nu hort van enen fellen rade) 44605[regelnummer] Daer hi Waleweins wapine vant Ende sijn goet ridders gewant. Hi stal Waleweine sijn gode swaerd: En was niet twe penninge waerd Dat hi stac weder in die scede; 44610[regelnummer] Ende hi sneet die riemen bede Ontwe tot in die middeward, Ende maecter in enen groten scard, In Waleweins stegereep, met liste, Daer mens nine sach no wiste 44615[regelnummer] Onder die coverture vanden gereide; Ende sine daregarden beide Fronseerde die scalc soe, Dats Walewein sider ward onvroe Eer hi quam over ene mile, 44620[regelnummer] Hine wout niet op selke wile Om al sconincs Arturs rike, Dat mogedi horen haestelike. Alse die drossate hadde bracht, Die dese ondaet hadde gewracht, 44625[regelnummer] Waleweins wapine ende sijn part, Dat dies nachs was wel beward, Sij waenden datter soude sijn bleven: Het was starc ende wel op heven, Ende dede hem geven gnoech. 44630[regelnummer] Si waender af hebben haer gevoech. Die here dede den tor ontsluten Ende Waleweins ors houden daer buten. Sijn gereide waser op geleit, Daer ic u af hebbe geseit 44635[regelnummer] Dat gevalst was so sere: Doe quam vort Walewein die here Uten torre, ende was op gestaen. Hi hadde scone cleder an gedaen Ende daelde neder genen graet. 44640[regelnummer] Hine pensde niet om sulc beraet Alse hi cortelike daer vant. Die drossate hilt in sine hant Dat quade suard, dat hi decte: Die wile dat hem Walewein berecte 44645[regelnummer] Gordijt hem an sine side: Dies ward sint Walewein onblide. Doemenne gereide tsinen besten Doe quam die here vander vesten Tote heren Waleweine gegaen 44650[regelnummer] Ende seide: ‘Wel sijt op gestaen! Riddere, hoe comt dat gi sijt Dus haestech op desen tijt? Twi ne haddi geslapen ende ontbeden Eer gi wech waerd gereden, 44655[regelnummer] Ende had ontbeten ende messe gehort
[pagina 299]
Eer gi waerd gereden vort?’ Her Walewein sprac: ‘Live her werd, Mi es leet dat u iet deert, Alse mote mi God beraden 44660[regelnummer] Ende bringen tsinen genaden Wanneer dat ic sterven sal: Mi rouwet sere u mesfal. Ic wilt noch ware te doene,’ Sprac min her Walewein die coene, 44665[regelnummer] ‘Ende icker omme seven jaer, Al waerd mi te doene swaer, Dragen soude di scarpe hare Naest minen live, waer ic ware, Om dat gi mi hebt so wel ontfaen. 44670[regelnummer] Nochtan sijt seker, sonder waen, In laet heden dor man Die so grote cracht heeft an, In saelt secgen, ende al waer, Ende dor en genen anderen vaer, 44675[regelnummer] Wie soet hort, viant oft vrient; U sone hadde der doet verdient Dicke ende oec menechwarf Eer die wile quam dat hi starf. Nu moets God genadech wesen! 44680[regelnummer] Ende God lone u van desen Groten gode ende der eren Die gi mi doet alle, gi heren, Ende dat ics des uwes hebbe verteert.’ Doe bedroefde hem die werd 44685[regelnummer] Ende sprac: ‘Ic en doe u niet Dor sake die u gesciet, Nochtan es hier menech man, Die u vele quaets an; Maer ic segt u, in wille niet 44690[regelnummer] Die sake die hier es gesciet, Noch min vrede si te broken, Noch gene dinc an u gewroken. Ic sal met u henen gaen Als gi den wech wilt bestaen, 44695[regelnummer] Ende geleiden u soe verre, Dat gi niet sult werden erre Van niemanne dire blivet achter: Mi ware leet gescide u lachter.’ Walewein sprac: ‘Dit lone u God, 44700[regelnummer] Die over die werelt heeft gebot!’ Hi nam den breidel in die hant Die hi an sijn ors vant: Hi ginc vore, die here naer: Hi ginc bi sire siden daer 44705[regelnummer] Dine verraden hadde te voren. Nu naect Waleweine groten toren. Hi waende hebben goet geleide: Hi hadde verloren ut sire sceide Sijn sward, dat hem verstolen was, 44710[regelnummer] Ende het was broescher dan glas Datter die drossate in stac Doe hi tgode swaerd ut trac: Daertoe haddi vanden gereide Stegereep ende daregerde beide 44715[regelnummer] Valscelijc begaet met liste, Dats min her Walewein nine wiste; Ende die here vander veste Hadde die starcste entie beste Van sinen lieden gesint voren, 44720[regelnummer] Waleweine te beradene toren, Alse te nemene sijn leven. Elken man mochte therte beven Van anxte ende van groten vare Dient also comen ware 44725[regelnummer] Ende niet en mochte ontgaen met liste. Ende Walewein, dire niet af wiste Van desen treken, van desen kere, Ginc al sprekende jegen den here Van meneger sticken, van menger saken, 44730[regelnummer] Onthier ende si begonden naken Ter stat daer sine viande lagen, Die daer lagen inder hagen, Die Waleweine wilden verslaen. Alsire bi quamen gegaen 44735[regelnummer] Doe nam die here orlof An Waleweine ende scieder of, Ende kerde te sinen castele ward. Her Walewein die sat op sijn part Ende waende wel danen riden 44740[regelnummer] Sonder vechten ende striden. Alsi an die artsone dede di hant, Ende sinen voet inden stegebant, Ende waende hem lichten in sijn gereide Braken die daregarden beide: 44745[regelnummer] Over den luchteren stegebant Die sadel onder dors want, Ende hi bleef staende al daer. Doe sach min her Walewein daer naer Menegen man ut comen gesprongen, 44750[regelnummer] Die te hem ward quamen gedrongen Met algader haren machten. Selke quamen uten grachten Daer si verholenlike in lagen, Sulc ut bosche, sulc ut hagen, 44755[regelnummer] Ende sulke quamen ut holen straten. Verraderen mote God verwaten Die hen beteren nine wille. Her Walewein en stont niet stille: Hi sach wel dat hi was verraden 44760[regelnummer] Ende met volke sere verladen: Hi trac ut sire sceide tswaerd, Dat lettel haven was waerd, Ende waender hem met verweren Jegen di hem wilden deren, 44765[regelnummer] Als hi dicke hadde gedaen. Eer hi drie slage conde geslaen Brac dat swaerd alst ware tin, Dit was hem een quaet begin, Enen man te sinen live ward. 44770[regelnummer] Dit sach Walewein ende was vervard: Hi wiste wel dat hi es verraden. Die gene dine wilden scaden Si quamen van vore ende van besiden Met groten scaren ende met widen, 44775[regelnummer] Die alle Waleweins lijf begerden. Daer was groet geclanc van swerden: Si staken op hem met speren. Sijn sward besloet hem niet .ij. peren. Diet hem gaf, God geve hem wee! 44780[regelnummer] Het brac vor di hilte ontwee Ende viel neder inden sande. Walewein stont al idelre hande, Dies hi qualijc mochte gewesen, Ende die gene waren utgelesen 44785[regelnummer] Overstarc ende overfel, Dat was dicke geproeft wel, Die daer Waleweine bestonden. Gelijc een ever vor di honden Hem verwerd, daer hise hem volgen siet, 44790[regelnummer] Weerden Walewein; maer en holp niet. Dine van verren staken met speren Si daden hem die meeste deren Om te coelne haren moet. Daer ne was sward geen so goet, 44795[regelnummer] Al had Walewein gecregen, Ende haddire drie slage met geslegen Als hi metten sinen dede Dicwile ter meneger stede, Het ware te broken oft so gebogen, 44800[regelnummer] Dat hem nine hadde gedogen. Dat hem best stont te staden Dicwile alse hi was verladen Daer te voren in meneger noet, Dies was hi nu worden bloet, 44805[regelnummer] Dat was sijn ors ende sijn sward,
[pagina 300]
Dat vele haven was ward. Dus moeste Walewein gaen onder; Ende dat en donet mi geen wonder: En es oec so starc man geen 44810[regelnummer] Onder gode nember een, Men mochten dicwile met scampe Verwinnen wel, ende bi campe. Walewein moeste gaen in hant. Hi ward gevelt daer int sant; 44815[regelnummer] Nochtan costet sulken dleven Eer hem Walewein op wilde geven Selken costet een let oft twee, Dat wel en heilde nembermee: Ende selve was hi soe bereet, 44820[regelnummer] Wat hi hadde ane gecleet, Beide wapine ende ander waden Was gescort ter meneger staden, Dat hem dlijf daer dore sceen. En leefde ertsce man ne geen, 44825[regelnummer] Die also ware nu beraden, Dat hem man mochte staen in staden, Noch arsatere oec genesen. Nu wouts God, hi sal gewesen Van sire smerte, van sire scande. 44830[regelnummer] Si bonden Waleweine sine hande, Ende settene op een cranc rosside, Ende daden leiden bi sire side Gringalette dor sinen toren, Dat sijn ors was te voren, 44835[regelnummer] Ende dats sire herten soude sijn wors Alse hi sage op sijn ors, Dat hi daer nu hadde verloren, Ende sijns selfs lijf te voren, Dies si hem wilden doen derven 44840[regelnummer] Ende lachterlike doen sterven, Verbernen oft op een rat breken: Aldus wilden sijt hen wreken. Daer waren ridders ende seriande, Naest den here vanden lande 44845[regelnummer] Die rijcste ende best geboren, Ende hadden alle over een gesworen Dat si Waleweine souden leiden Toter gerechter wegesceiden Int inde van haren lande, 44850[regelnummer] Dor alle der gerre scande Die tArturs hove behorden. Dies worden si in vorworden Dat si daer nu souden ontliven Waleweine, dat ne soude niet bliven; 44855[regelnummer] En ware dat hen ware scame Omdat hi hadde ridders name, Ent hen lachter ware te vele Si souden hangen bider kele Int sceden vanden tween landen 44860[regelnummer] Den coninc Arture te scanden, Dat alle dine souden sien Ende ridderscaeps daer plien, Ende behorden ten coninc Arture, Ende sochten daer dan aventuren, 44865[regelnummer] Souden scuwen te varne vort Alsi die niemare daer hadden verhort, Daermen sulke wrake name Op elken riddere die daer quame Ende dire aventuren sochte. 44870[regelnummer] Dus gevielt datmen daer brochte Waleweine op een rosside geleit, Sere gewont ende mesreit, Binnen ere halver milen gehinde, Soe dat here Walewein bekinde 44875[regelnummer] Dat daer woende die clusenare, Die hi gevraget hadde om niemare Al toter selver wegesceden Van sconincs Arturs geleden Ende vanden quaden fellen lande, 44880[regelnummer] Daer menech haelde grote scande. Nu waren die gene des bedocht, Die Waleweine daer hadden brocht, Datsi een rat souden doen maken Ende Waleweine daer op raetbraken 44885[regelnummer] Ter crucen enter wegesceide, Daer ic te voren af seide. Ic late hier af nu di sprake Van deser dinc, van deser sake, Tes icker weder come toe; 44890[regelnummer] Ende ic sal u vort secgen hoe Dat Moriaen heeft gevaren Doe si alle drie gesceden waren, Alsic u hebbe doen verstaen, Mijn her Walewein ende Moriaen, 44895[regelnummer] Ende Lanceloet, die was die derde, Die gerne wilde maken verde Vanden dire ende vander niemare Dat hem seide die clusenare; Ic sal u tellen van Moriane 44900[regelnummer] Eric van Waleweine doe te verstane. Nu telt die aventure hier Dat Moriaen, die ridder fier, Reet die strate ter zee ward, Ende quam tere passagen ter vard, 44905[regelnummer] Daer hi opter zee bi quam. Ende inden dage hi nieman vernam Die hi vrachde na sinen vader. Hi verloes sine pine algader; Si scuetdene alle dinc sagen: 44910[regelnummer] Hem half (sic) lettel goet sijn vragen; Die hem mochte ontgaen oft riden En wilde sijns niet ontbiden; Maer hi sach daer hoefslagen Van orssen, die vor hem lagen, 44915[regelnummer] Ende onlange waren gereden: Bedie pensdi dat daer was leden Sijn vader in corten dagen. Hi volgede den voetslagen Al toter passagen toe. 44920[regelnummer] Hine hadde snachts raste no roe, Noch hine vant niweren daer hi mochte Herbergen, daer hem selven dochte Dat hire gecrigen mochte gemac, Daer hi binnen mochte onder dac. 44925[regelnummer] Des margens vroe alst dagede, Dies hem harde wel behagede, Ende menne sach scone ende claer, Quam hi recht gereden daer Daer men over soude varen; 44930[regelnummer] Maer hine sager moederbaren Nieweren wonen daer omtrent: Die scakers hadden daer al gescent Ende verslegen ende verdreven, Datter nieman ne was bleven. 44935[regelnummer] Het was al heide ende sant: Hine vant daer anders geen lant; Daer ne wies gers no coren. Hine mochter nieman sien no horen, Noch liede keren noch gaen; 44940[regelnummer] Maer hi sagere scepe staen, Daer scepliede binnen lagen, Diet folc over te vorne plagen Die wouden wesen in Yrlant. Moriaen quam gereden int sant, 44945[regelnummer] Ende riep lude int begin Te scepe ward: ‘Wie es daer in, Bericht mi dies ic u vrage, Dor dere vanden goden dage Ende om een deel van minen gode, 44950[regelnummer] Alsoe dat ics mi bevrode, Oft hier enech ridder leet Over dwater, dart ieman weet, Binnen corten dagen harward?’ Si worden alle soe vervard 44955[regelnummer] Van hem, allen die int scepe lagen,
[pagina 301]
Doen si Moriane sagen, Die sinen helm hadde af gedaen, Hine mochte horen no verstaen Noch tale noch wedertale. 44960[regelnummer] Si vervarden hen altermale Om dat hi was sward ende groet. Elc stac ter zee ward sinen boet Ende ruemden die marine; Want Moriaen was in scine 44965[regelnummer] Als hi uter helle ware comen. Si waenden den duvel hebben vernomen, Dise wilde daer verleden: Die tirst van hen mochte sceden Hine wilde sanders niet ontbiden. 44970[regelnummer] Doe wilde Moriaen weder riden: Nieman ne horde na sine sprake, Noch berichte van sire sake; Si waenden allegader wel Dat ware di duvel ende niemen el 44975[regelnummer] Die daer quamen opten sande. Si togen alle vanden lande. Moriaen sach wel te voren Dattie pine was verloren: Al wildi die passage liden 44980[regelnummer] Sijns en wilde nieman ontbiden, Dine name in sinen boet. Dus moesti keren dor die noet; Dies dreef hi menegerhande clage. Ende hi sach die hoefslage 44985[regelnummer] Daer twee ors hadden gelopen, Ende was ember dies in hopen Dat daer sijn vader hadde gereden Ende ware die passage leden; Maer hi pensde in sinen moet: 44990[regelnummer] ‘Wat hulpet dat een man doet Pine, die hi verloren siet? Men vorde mi daer over niet Om dat ic ben van Moriane, Ende ic hebbe andere gedane 44995[regelnummer] Dan die hier te lande behoren. Ic hebbe dese vart verloren; Mi en es niet beter dan ic kere Ten clusenare, den goden here, Daer ic van minen gesellen sciet.’ 45000[regelnummer] Hine at no hine dranc niet Sider dat hi danen voer. Sijn hoeft verwermdem ende swoer: Dat dede di honger ende di toren. Hine sach achter no voren 45005[regelnummer] Daer hi toe comen mochte, Daermen enege spise vercochte, Noch daer hi sach man no wijf, Noch creature di hadde lijf In die marine vander zee. 45010[regelnummer] Hi sporslaechde ilanc so mee Den rechten wech dien hi vernam, Tes hi ter wegesceden quam. Daer vant hi timmerliede staen Beide houwen ende sere slaen, 45015[regelnummer] Ende hadden een rat gemaect. Hi sach enen riddere sitten al naect, Beverwet met blode roet, Optie eerde in groter noet: Hi was daer bracht op dat, 45020[regelnummer] Datmenne daer breken soude opt rat, Tirst dat daer gemaect ware. Met rechte was sijn herte in vare. Ende hi sach ende vernam, Moriaen, die daer nu quam, 45025[regelnummer] Blicken menegen halsberch claer, Ende vele gewapender liede daer. Hi sager selken qualijc bereet, Die waren ontwapent ende ontcleet, Die daer hadden ongesonden, 45030[regelnummer] Ende haer lede oec gebonden: Sulc haer arme, sulc haer been, Sulc haer hoeft, daer bloet dor sceen. Ende min her Walewein, die daer sat Sere mesmaect, bekinde dat: 45035[regelnummer] Nu daer quam her Moriaen Hi riep, dat menech mochte verstaen: ‘Live geselle, sijt willecome! Onse here God geefs mi vrome Dat gi sijt comen in dit plein. 45040[regelnummer] Ic ben u geselle Walewein. Om desen ramp en pensdic niet Doe ic hier achters van u sciet Ende gi van mi, te derre stede. Ontferme u mire ellendechede 45045[regelnummer] Die gi ane mi moget merken! God hi mach u wel gesterken, Die boven ons allen hevet macht, Woudi hier baren sine cracht.’ Alse dit horde Moriaen, 45050[regelnummer] Die harde scire was bestaen Vanden genen die daer lagen, Van soe vresseliken slagen En horde noit man lesen no singen Datse ieman mochte volbringen, 45055[regelnummer] Die slage die Moriaen sloech Metten swerde dat hi droech. Soe wat so hi gerochte Metten swarde dat hi brochte, En ontfinc noit vlecge no scard: 45060[regelnummer] Hi sloecht tot over die middeward. Daer ne was wapine gene so goet Dat dat sward iet wederstoet: Dat dede sine grote cracht, Dat hi soe anxtelike vacht 45065[regelnummer] Optie gene dine bestonden, Ende sloech so vresselike wonden, Die nembermer ne mochten genesen Noch en dorsten gesalft wesen Van en geen arsaters handen. 45070[regelnummer] Hi cloef daer menegen toten tanden Dor die coyfie ende dor al, Soe dat si vilen in dat dal. Telken dathi sijn ogen om sloech Ende hise te Waleweine ward droech, 45075[regelnummer] Die comen was in sware noet, Verhief hem sijn moet soe groet, Ware die duvel vor hem comen Hi mochte hem dleven hebben genomen Gelijc enen man, als hem dochte; 45080[regelnummer] Indien dat hi sterven mochte Soe haddi sijn lijf daer gelaten.- Walewein sat binnen der herstraten In wel swaren ongesonden: Hi hadde sine hande gebonden. 45085[regelnummer] Maer die gode riddere Moriaen, Hi deetse bat achter gaen, Die gene dine daer brochten, Dat si lettel om heme dochten. Hi verweerde hem soe wel 45090[regelnummer] Met sinen slagen, die waren fel, Hem ne mochte niet meschien; Hi deetse vallen bi tween, bi drien: Sulc onder haer perde, sulc besiden. Dat parc begonste sere widen 45095[regelnummer] Om Waleweine ende om Moriane: Si waren alle daer in wane Dat hi uter hellen quame Ende hadde des duvels name, Dise daer alsoe bedwelde 45100[regelnummer] Ende onder die voete velde, Datter menech meer en sprac. Datmen op hem sloech ende stac Dat en dietde niet algader: Daer af slachti sinen vader, 45105[regelnummer] Den edelen riddere Acglavale.
[pagina 302]
Hine hilt jegen nieman tale, Maer hi sloech ember slach in slach Op dat heme gehinde lach. Sine slage waren so groet, 45110[regelnummer] Wie een spere te hemward boet Om hem te done enege dere, En besloet hem niet ene pere, Hi sloecht ontwe alst ware een riet: Vor hem mochte geduren niet. 45115[regelnummer] Hi hadde enen halsberch an, Die overstarke coene man, Daer hi niet sere met was geladen: Nieman ne mochte hem gescaden Met wapinen die hi brachte daer. 45120[regelnummer] Men sach dat bloet lopen claer Optie eerde te dale ward; Daer ne was gespard man no pard Van des goeds ridders brande. Men sager lichgen hoefde ende hande, 45125[regelnummer] Ende daertoe arme ende been, Sulc af geslegen, sulc in tween. Die der doet mochte ontflien Hem ne mochte niet bat gescien, Want si worden segeloes, 45130[regelnummer] Ende menech daer sijn inde coes. Die tirst mochte comen te stride Ende ontflien, hi was blide, Ende hine ontbeide sanders niet Die hi in die battalge liet. 45135[regelnummer] Ende met dat si dus worden versaecht Ende doet geslegen ende verjaecht Oft ongeweldech van sinen leden, Sulke quamen daer gereden Die hadden verloren hare perde 45140[regelnummer] Ende moesten rutsen harre verde: Sine wisten wat riden, si moesten gaen. Doe beette neder Moriaen Ende nam Waleweine in sine arme Ende seide dicke: ‘O wacharme, 45145[regelnummer] Geselle hoe sidi dus beraden? Ic vruchte u ne sal staen te staden Ersatere ter werelt nembermeer, U lede dunken mi so seer, Ende hebben soe vele wonden.’ 45150[regelnummer] Hi hadde hem sine hande ontbonden. Walewein seide: ‘In hebbe gene noet.’ Hi dancte Gode dine geboet, Ende Moriane hondertvout mede, Dat hi was bracht ut sinen lede 45155[regelnummer] Ende hi vertroest also was daer. Sijn herte was licht ende claer; Ende seide hi soude wel genesen Mocht hi twe dage stille wesen Sonder gaen ende sonder riden, 45160[regelnummer] Dat hi niwer af dorste miden, Bider hulpen van Gode ende bi liste, Ende met sulken crude dat hi wiste; Ende weder hebben al sine gewelt. Ende daer was bleven opt velt 45165[regelnummer] Gringalet ende andere peerde, Daer die heren af harre veerde Waren gevaren, ende some doet. Gringalet ginc al bloet: Het hadde sinen sadel verloren, 45170[regelnummer] Alse gi horet hier te voren: Daerne hadde nieman op geseten. Hi had daer opt velt vergeten, Die gene diet daer hadde brocht: Hi hadde den wech te dire becocht 45175[regelnummer] Ende lach daer doet int grone gras. Ende Walewein, diest te voren was, Hi stont op van daer hi sat, Hem dochte dat hi al leets vergat, Ende ginc en wech sine verde 45180[regelnummer] Tes hi naecte sinen perde; Ende als hijt sach met sinen ogen Sijn herte begonste hem soe verhogen, Hem dochte dat hi al genas. Also bereit alsi daer was 45185[regelnummer] Nochtan kindene Gringalet. Dat nine woude porren een let En quame vorder tsinen here. Dat part namene biden gere (Van vrinscepen) metten monde. 45190[regelnummer] Daer ne was gelet gene stonde: Si gingen toten clusenare, Die sere hadde geweest in vare Om dat hise horde ende sach, Tenen vensterkine daer hi lach. 45195[regelnummer] Hi kinde die twe ridders wale Doe hi horde hare tale, Énde dat si die gene waren Die daer achterst quamen gevaren. Hi sprac toter aventuren vader: 45200[regelnummer] ‘Dit haddic u geseit algader Doen gi te lande ward reed Ende ic u bat dat gi ontbeed, Ende gi en woudes doen niet. Hier bi es u aldaer mesciet. 45205[regelnummer] Die gerne werken buten rade Dicwile hebben sijs scade. Maer na dien dat u es comen So penst om uwes selfs vromen, Ende blieft trameer met mi hier binnen; 45210[regelnummer] In weet waer gi mocht gewinnen Herberge, voerdi van hier. Dat wel ondadege dier, Daer ic af seide doe gi hier waerd, Heeft so gebloet hier den aerd, 45215[regelnummer] Dat hier nieman woent bi. Al wonic hier, dats bedi Ic ben niet sculdech te vline Noch gene doet tontsine Wanneer dat min dach coemt 45220[regelnummer] Die mi es versproken ende genoemt, Want ic brake mine ordine. Lange tale dat es pine: In wil u vermoyen niet; Maer siet dat gi uwes gemaecs pliet. 45225[regelnummer] Gi sult uwe orsse stellen; Ende sijt trameer binnen mire capellen. Dies ic hebbe salic u geven Dor Gode, die ons gaf dit leven, Ende dor alre ridders ere.’ 45230[regelnummer] Walewein dankes hem sere Ende Moriaen sijn geselle. Doe gingen si in die capelle Ende waren daer in den dach aldure. Elc telde anderen sine aventure 45235[regelnummer] Min noch meer dan si gevel. Die clusenare begaetde dorsse wel Van al dien dat hen bedorste, Ende dede hen halen sonder vorste Enen garsoen, die hen diende, 45240[regelnummer] Alse goet man doet sine vriende, Van dies hi mochte gewinnen Ende van dies hi hadde daer binnen; Ende dede halen ter riviere Borne, ende warmen sciere 45245[regelnummer] Na Waleweins wille, na sijn gevoech, Daermen hem sine lede met dwoech Vanden blode, suver ende rene. Hine hadde doetwonde ne gene: Dat daden sine wapine vast; 45250[regelnummer] Anders waer hi sijns lives gast Vanden slagen die hi ontfinc. Doe quam gegaen metteser dinc Die clusenare binnen der capellen, Ende seide hen ende ginc tellen 45255[regelnummer] Wie hi hadde gehort niemaren
[pagina 303]
Van pelegrimen, die daer waren, Dattie rode riddere was leden, Ende sijn geselle, die strate gereden Die daer bi der zeeward lach: 45260[regelnummer] Al quaemt so dat hise nine sach, Het was hem gisteren doen verstaen. Doe seide die riddere Moriaen, Ende seide: Biden goden dage, Dat hi volgede die hoefslage 45265[regelnummer] Vanden orssen, dire waren leden, Tes hi quam ter passagen gereden Daermen met scepen over voer; ‘Ende daer verlosic al dat boer Vanden spore, waert voert liep; 45270[regelnummer] Maer wat ic bat ende riep Optie gene die daer lagen In haer scepe, alsi mi sagen Si waren vervard als een hase: Sine berichten mi niet, die dwase, 45275[regelnummer] Van al dien dat ic hen vrachde. Daer ne was nieman hine versachde Ende trac bat in ter zee ward. Mi dochte si waren van mi vervard; Maer bi alsulker trouwen 45280[regelnummer] Alsic ben sculdech onser vrowen Ende ridderscap ende oec Gode, Si mochtent mi ontsecgen node; Ic sal van henen weder keren Ende anderwerf den wech verleren; 45285[regelnummer] Ende magicker enen opt lant bevaren Vanden genen die daer waren Ende die ter scepingen behoren, Hi was ter quader tijt geboren. Ende vort hi mi niet over tvere, 45290[regelnummer] Ic dorstekene met minen spere, Oft slane so met minen swerde Dat hi valt doet optie eerde. Mijn herte vorseit mi algader Dat daer leden was min vader; 45295[regelnummer] Maer in gemote moderbaren Alsic al hadde gevaren, Dinicker omme mochte vragen. Doe begonstic mi versagen, Want die honger ginc mi an, 45300[regelnummer] Ende inne vant wijf no man Dan heide ende woest lant, Daert mi was harde onbecant; In conster nieman gesien no horen: Daer ne wast gers no coren; 45305[regelnummer] Ic segt u waer nu van desen, Daerne comt nieman hine wilre wesen Banderside den watre breet Ter scepingen die daer was gereet. Dus dogedic pine om niet. 45310[regelnummer] Maer soe wat dat mins gesciet, Na dien dat ic verhoren can An onsen ward, den goden man, Dat min vader voer al daer, Ic sal hem echter volgen naer, 45315[regelnummer] Sien oftic over comen mach, Gebidic morgen den dach. Na dien dat icker af hebbe gehort Hine es noch niet so verre vort In waenne achterhalen wel, 45320[regelnummer] Mine gebreke min ors snel, Dat soe starc es, so goet.’ Her Walewein seide: ‘God geefs u spoet!’ Maer selve was hi tenden rade, Ende clagede sere sine scade. 45325[regelnummer] En was hem niet comen ten besten: Hem was verstolen binnen der vesten Verradelijc sijn gode swerd, Daer hi hem met soude hebben verwerd. Diet hem nam, God geve hem scande! 45330[regelnummer] Sine daregerden, sine stegebande Waren hem gesneden te middeward: Als hi waende sitten op sijn part So braken si altemale in tween; Hi bleef staende op sine been. 45335[regelnummer] Dit vertelde Walewein daer vort, Alse gi hier vore hebt gehort. Al was hem sijn herte swaer, Die dus was te gereke daer, Dan was wonder no vremthede. 45340[regelnummer] Men dwoech Waleweine sine lede, Ende hi begaetde sine wonden. Men hadde soe goeden meester vonden, Daer nie moder ave genas, Alse her Walewein selve was: 45345[regelnummer] Soe wat wonden Walewein plach, Si heilden daermen toe gesach. Dien nacht hadden si alder genaden Die hen die clusenare mochte beraden Toter wilen datmen sach 45350[regelnummer] Verbaren den sconen dach, Ende die sonne begonde seinen. Her Walewein was een deel in pinen, Want sine wapine ende sine gewaden Waren harde omberaden; 45355[regelnummer] Nochtan deerde hem vele meer Sine wonden, di waren seer. Ende daer ne woende nieman gehinde Daer hi heme ane bekinde, Noch die mochte beteren sine noet. 45360[regelnummer] Sine hadden wijn, vleesch no broet: Den clusenare was niet bleven, Hine had den heren al gegeven. Ende Moriaens herte was algader Om te volgene sinen vader; 45365[regelnummer] Ende Walewein was ember in dien Dat hi wilde varen besien Hoe Lanceloet hadde gevaren. Hem was leet soudi iet sparen Ofte ontbeiden, ofte dagen; 45370[regelnummer] Om hem wildi varen vragen In dien dat hi mochte riden; Maer hi moeste enen dach ontbiden Eer hi gesate in sijn gereide, Sulc waren sine arbeide 45375[regelnummer] Vander smerten die hi ontfinc, Ende wonder waest dat hijs ontginc. Ende nu gebrac hen lijfnere, Ende dat was oec ene sware dere. Al hadden si penninge oft pande, 45380[regelnummer] Daer ne woende nieman inden lande An dene side, wisten si wel, Sonder hare viande fel, Die hen gerne beriden wee; Ende het was .vij. milen ende mee 45385[regelnummer] Te ridene rechte vort Eermen vant dorp oft port Tes conincs Arturs lande ward: Hier omme was Walewein vervard. Hine mochte wel riden no gaen 45390[regelnummer] Dat hem te staden mochte staen. Dus sijn si tongemake beide Ende bevaen met swaren leide. Moriaen woude node ontbiden: Oec scaemdi hem, soudi ontriden 45395[regelnummer] Waleweine aldus, sinen geselle, Ende bleef met hem in die capelle. Doe dochte Moriane in scine, Daer hi stont tenen vensterkine, Dat een riddere quam gereden 45400[regelnummer] Met harder groter haestecheden Op een ors groet ende snel; Ende hi was gewapent wel, Ende sceen een starc riddere sijn. Moriaen seide: ‘Wat mach dat sijn?’ 45405[regelnummer] Tot heren Waleweine, daer hi lach.
[pagina 304]
Hi seide dat hi enen riddere sach, ‘Ende inne [weet] waer hi wille.’ Her Walewein en lach niet stille: Hi ginc ter vensteren soe hi best mochte. 45410[regelnummer] Hi sach den riddere ende hem dochte Bi sinen wapinen en bi al Daer men man bi merken sal, Dat ware Gariët sijn broder, Sijns vader kint ende sire moder. 45415[regelnummer] Ende hi quam die selve strate Gereden sere boven maten, Die te Bertangen ward gelach. Te met dat Walewein op hem sach, Te meer docht hem dat hine kinde. 45420[regelnummer] Doe hi hem was bat gehinde Kindi die wapine die hi droech: Het was heren Waleweine gevoech, Bat den ic vertellen mochte; Want her Gariët hi brochte, 45425[regelnummer] Die starke riddere ende die coene, Dies si wel hadden te doene, Dat was vleesch ende broet, Dat hen wel quam ter noet; Ende wijn verchs (sic) ende claer. 45430[regelnummer] Noetsaken brachten nu daer, Alse gi hier na sult horen. Die van Bertangen hadden verloren Den coninc Arture haren here, Ende waren in aventuren sere 45435[regelnummer] Te verlisene al haer lant, Ende hadden Gariëtte gesant Na Waleweine ende na Lancelote; Dese waren sonder genote Vans conincs hove ute gelesen: 45440[regelnummer] Perchevael mochte wel die derde wesen, Maer hi anteerde ridderscap niet lange; Nochtan brachti menegen in bedwange, Gelijc datmen heeft gehort. Doen her Gariët bat vort 45445[regelnummer] Was comen vor die cluse gereden, Walewein quam met haestecheden Uter capellen opter straten, Alse die blide was utermaten Doen hi sinen broder sach, 45450[regelnummer] Ende seide: ‘God geve u goeden dach Die hier comt ende die ic sie! Nu en wasic so blide nie Sint dat ic geboren was.’ Ende Gariët hi beette int gras 45455[regelnummer] Doe hi sinen broder kinde. Alsi hem bat quam gehinde Nam hine in sinen arme Ende seide: ‘Owi, wacharme! Broder, hoe eest u dus comen? 45460[regelnummer] Mi donke gi hebt scade genomen Ende in battalgen so gewesen, Hets aventure suldi genesen Ende metten live ontgaen, Gi donct mi so ongedaen.’ 45465[regelnummer] Dit seide daer her Gariët. Walewein seide: ‘Ic hebbe niet een let In hebber wonde an ende smerte; Maer ic hebbe gesont die herte, Ende sal mi selven wel genesen; 45470[regelnummer] Maer hier af laet die tale wesen, Ende segt mi ende maect mi vroet Wat noetsaken dat u doet Dat gi hier nu comt gereden; Ic wiste gerne die waerheden.’ 45475[regelnummer] Gariët seide: ‘Ic saelt u tellen.’ Doe gingen si inder capellen, Daer si vonden Moriane, Die sward was van alre gedane, Ende den goeden man, den clusenare. 45480[regelnummer] Een deel was Gariët in vare Doe hine sach also gedaen Ende also groet vor hem staen. Dit verstont wel sijn broder Walewein ende makes hem vroder 45485[regelnummer] Vanden riddere ende van sinen name, Ende wie hi ware ende wanen hi quame, Eer hi hem anders iet vrachde; Hi sach wel dats hem wanhachde Doe hi sach van sulker gedane 45490[regelnummer] Den goeden riddere Moriane. Doe saten si neder mettesen: Deen hiet den anderen willecome wesen Ende dreven onderlingen feesten. Maer Walewein hadde den meesten 45495[regelnummer] Gere te wesene vroder Wanen dat quam Gariët sijn broder, Dan ic u gesecgen mochte, Onthier ende hine daertoe brochte Dat hi die waerheit begonste nomen 45500[regelnummer] Hoet met Arture nu es comen Ende al ten argesten nu vergaen. - ‘Die coninc Artur es gevaen Daer hi voer op enen dach Jagen, des hi gerne plach, 45505[regelnummer] Binnen enen groten foreeste, Daer quam in ene die meeste Scare van gewapenden lieden Dan ic u mochte wel bediden Al ute ende ut in corten worden, 45510[regelnummer] Die den coninc van Sassen toe horden. Si hadden daer soe grote macht Ende vingen Arture met harre cracht, Die hem lettel dies bedachte, Ende gene macht met hem brachte, 45515[regelnummer] Daer hi voer ter jacht ward. Dus sijn sine liede sere besward, Ende boven al die coninginne, Die waende werden buten sinne Om dattie coninc es ongereet, 45520[regelnummer] Ende si die waerheit nine weet Waer sine vorden ende hebben gedaen, Dine int foreest hebben gevaen. Des es nu meneger herten wee. Dat foreest staet optie zee, 45525[regelnummer] Daer die gene ane quamen, Die den coninc met crachte namen Ende vordene daert hen goet dochte: Dat volc dat Artur met hem brochte Dat was ontwapent ende sonder were: 45530[regelnummer] Haer cracht en besloet niet ene pere. Noch hebbewi enen anderen pant: Die Yrsche coninc es comen int lant Ende heeft orloge begonnen; Ende ene stat op ons gewonnen, 45535[regelnummer] Ende ene andere met beseten. Die coninc hevet hem vermeten, Hi sal Arturs lant winnen al, Beide berch ende dal, Entie castele metten staden, 45540[regelnummer] Dies so es hi al beraden, Ende bekeren te sire hant Eer hi rumen sal dat lant. Dies es die coninginne in vare, Ende die gene die sijn met hare 45545[regelnummer] Sine wanens nembermeer genesen; Ende haddi, broder, int lant gewesen Ende Perchevael ende Lanceloet, Sone warewi niet in deser noet; En leeft man en geen so coene 45550[regelnummer] Die hadde dorren bestaen te doene Op aventure dese daet. Nu droech so mire vrowen raet Dat si heeft boden ut gesant Verre ende na in elc lant 45555[regelnummer] Om u ende oec om Lanceloet,
[pagina 305]
Dat doet hare noetsake groet. Ende ic ben vanden boden een, Ende hebbe gereden dat ic en feen, Van Arturs hove hareward, 45560[regelnummer] Wat gedragen mach min part, Ende hebbe so lange om u geheist, Datmen mi seide, ende hebbe gevreist Dat gi ward leden onder u beden Te desen cruse, te deser wegesceden; 45565[regelnummer] Ende men seide mi banderside Dat ic hadde te ridene wide Selke strate, mochtic varen, Eric vonde moderbaren, Weder man ofte wijf 45570[regelnummer] Die kerstendom hadde oft lijf. Nu hebbic mi dies vorwacht Ende hebbe spise met mi bracht, Beide vleesch ende broet, Ofts mi gevile oec noet, 45575[regelnummer] Ende colen claren wijn In twe butsele, die hier sijn Ane min gereide gehangen, Dat icker toe mochte vangen Wanneer dat ics hadde te done.’ 45580[regelnummer] Doe loech Walewein, die coene, Alsi die spise horde nomen, Ende seide dat si te tide was comen, Want sine hadden vitalge ne gene, No weder groet noch clene, 45585[regelnummer] Noch van drinken daer binnen, Noch en wistent waer gewinnen En haddi daer en gene brocht. God hadde haers te tide gedocht Ende Maria sijn edel moder. 45590[regelnummer] Doe seide Gariët sijn broder: ‘Laet ons eten ende drinken gaen Ende den maeltijt anevaen, Dies es te doene ende noet. Ende waer es her Lanceloet, 45595[regelnummer] Dat icken hier nine sie, Broder, her Walewein, dat segt mie: Ic soude gerne di waerheit horen.’ Walewein seide: ‘Hi voer hier voren Om te soekene Perchevale.’ 45600[regelnummer] Gariët antwerde nader tale Ende seide: ‘Dat hine soect ende piné doet Dats altemale jegen spoet; Ons es te hove comen niemare Dat Perchevael hermite ware 45605[regelnummer] Ende doget carine om sine sonden. Hi heeft die waerheit ondervonden; Al sochti tot opten domesdach Tspere, dat hi te soekene plach, Ende tgrael, dat hijs nine vonde, 45610[regelnummer] Dat comt algader bider sonde Die hi an sire moder dede Ter selver wilen ende ter stede Daer hise int foreest liet Doe hi achterst van hare sciet, 45615[regelnummer] Ende nine woude bliven metter vrowen: Doen bleef si doet van rouwen. Die sonden hebbent hem benomen, Al was hire enewarf op comen, Te vindene tspere ende tgrael; 45620[regelnummer] Hi moet sijn suver ende noyael Van allen smetten, van allen sonden, Dies es die waerheit ondervonden, Die gene die hebben sal tgeval Dat hi tspere rasteren sal 45625[regelnummer] Na sinen wille, ende dat grael. Om desen rouwe es Perchevael In die hermitage gevaren, Des sijn te hove comen niemaren, Ende hi hevet daer laten weten wale; 45630[regelnummer] Ende van sinen broder Acglavale Daer af ontboet hi ons mede Dat hi leget daer ter stede Biden oem sere gewont; Maer die bode maecte ons cont 45635[regelnummer] Dat hi ane die bate es nu, Her Walewein, dat secgic u. Nu laet ons eten ende keren Ter coninginnen ward met eren, Dat ontbiet u nu min vrowe, 45640[regelnummer] Ende Lancelote oec, op rechte trouwe: Maer ic ben drove ende mi es leet Dat hi mi es dus ongereet.’ Alse dese redene hadde verstaen Acglavaels sone Moriaen, 45645[regelnummer] Ende dese redene hadde gehort, Vrachdi om niemare vort Ofte daer ieman ware binnen Die hem mochte laten bekinnen, Ende die rechte waerheit wiste 45650[regelnummer] Ende hem gewisen mochte bi liste Waer die hermitage stoet, Hi souts gerne wesen vroet, Daer sijn oem begeven ware ter stont Ende sijn vader lage gewont. 45655[regelnummer] Die clusenare seide lude ende stille: ‘Die scepinge hadde tsinen wille Ende den wint, dat si u cont, Hi souder comen eer avont.’ Hi seide dat hi den hermite cande; 45660[regelnummer] ‘Ende onder te watere ende te lande Soe [est] .xv. milen tot daer, Dat wetic wel over waer; Ic hebber so dicke gehort af Sint dat ic mi hier begaf. 45665[regelnummer] Nu hort wies [ic] u vermane,’ Sprac hi tote Moriane: ‘Over den arm vander zee Daer gi toe vard min no mee, Banderside optie marine 45670[regelnummer] Hets een foreest: het es in scine Dat alre meeste datmen weet, Ende dwilste, ende lanc ende breet; Maer alsemer comet in, An dene side int begin 45675[regelnummer] Mogen si die hermitage vinden, Die gene dies hen willen bewinden, Binnen also corter wile Alse te ridene ene mile, Dies sijt seker, sonder waen.’ 45680[regelnummer] - ‘Alse hulp mi God,’ sprac Moriaen, ‘Daer salic noch tavont sijn, Gaet naden wille mijn. Mochtic minen vader sien Ende mi tgeluc mochte gescien, 45685[regelnummer] In coerre vore gene have, Al vondic man dise mi gave. Hi sal oec houden sijn belof, Eric sceden sal daer of, Dat hi mire moder behiet 45690[regelnummer] Doe hi achterst van haer sciet, Ende lietse met groten rouwen, Dat was dat hise soude trowen Ende nemen oec tenen wive. Maer met enen scarpen knive 45695[regelnummer] Motic noch tavont gehert wesen Oftic achter blive van desen: Al ware hi noch enewarf min vader, Hine volbringe sijn gelof algader, Hine vare met mi in Moriane, 45700[regelnummer] Hi mach der doet wel sijn in wane.’ Ende hi begonste hem gereiden, Alse die danen wilde sceiden. Doe seide min her Gariet: ‘Oft God wilt, het sal comen bet 45705[regelnummer] Tuschen u ende uwen vader
[pagina 306]
Dan gi hier segt algader. Wi selen hier eten ende drinken, Ende gi sult u bat bedinken, Dat radic u, sidi vroet, 45710[regelnummer] Uwen vader anders te done dan goet; Ende ic mane u bider trouwen Die gi sculdech sijt onser vrowen, Ende bi ridderscepe oec mede, Dat gi mi doet ende bede 45715[regelnummer] Ende penst omt gode ende niet omt quade, Ende werct bi heren Waleweins rade: Daer af en gesciet u nember quaet; Hi sal u geven den besten raet.’ Doe antwerde Moriaen: 45720[regelnummer] Hi sout gerne nu anegaen. Mettien liet hi dese tale, Ende Gariët brachte ut ere male Ene dwale cleine ende wit, Die vor gode liede wel sit, 45725[regelnummer] Die wel werdech sijn der eren, Ende spreidese vor die heren. Hi trac vort uter male Meer dan .vij. bi getale Credemicken wit alse een snee, 45730[regelnummer] Die hi daer hadde: ic segs u mee Dat hise leide altemale Vor die here optie dwale. Hi reicte tam ende venisoen, Dat hi hadde gereiden doen 45735[regelnummer] Daer hi snachs hadde gelegen, Ende enen harts onderregen, Om datmen hem vroet maecte Dat hi den wildernesse naecte, Om dat daer die ridderen leden 45740[regelnummer] Die hi sochte ende vor hem reden: Om dat hi was op hare slage Pordi lange vorden dage Ende quam metter sonne opganc daer. Hi reicte nu wijn claer, 45745[regelnummer] Twe goede butscle vul. Hine was niet algader dul Dat hi des heme bedochte Dat hijt daer met hem brochte Op aventure waer hi quame. 45750[regelnummer] Die iet heeft hets altoes gename. Ende om dese gode lijfnere Vergaten si sere harre dere Daer si dronken ende aten. Si waren blide utermaten, 45755[regelnummer] Die drie ridders, daer ter stede, Ende die clusenare mede, Dies si node souden vergeten Hine hadde met gedronken ende geten. Ende doe dat eten was gedaen 45760[regelnummer] Wilde wech riden Moriaen. Doe seide die here her Gariët: ‘Her riddere, gi ontbeidet bet Dan gi nu dus haestech sijt; Gi sout hebben in corter tijt 45765[regelnummer] Comber te vindene uwen vader. Werct bi onsen rade algader: Hets vanden dage vele leden, Al waerdi toter scepingen gereden, Eer gi quaemt banderside 45770[regelnummer] Gi had cort gnoech tgetide.’ Doe seide Walewein sijn broder, Alse die was vele vroder: ‘Riddere, ic segt u wat gi doet. Van haestecheiden comt selden goet 45775[regelnummer] Dat u in eren moet becliven, Soe biddic u trameer om bliven; Gine mocht den wech niet gestrecken, Ende ic sal mine wapine berecken Ten siensten na mine macht; 45780[regelnummer] Ende in hebbe noch niet die cracht Te ridene daer ic wille wesen Eric werde bat genesen. Margen salic vromer sijn. Dan selewi porren sonder fijn 45785[regelnummer] Recht alst begint dagen. Oft God wilt, mi sals bat behagen In alle die lede ende ter herten, Ende sal hebben minder smerten Dan ic doe op dese wile nu. 45790[regelnummer] In wille niet bliven achter u, Noch letten noch oec ontbiden Wanneer gi henen sult riden, Op aventure, wie mi kinde.... Ic hebbe hier viande gehinde, 45795[regelnummer] Die mi beraden hadden wee, Ende gerne doen souden mee Wisten si mi al hier ter stede.’ Doe dede Moriaen sine bede, Ende bleef den nacht daer al dure, 45800[regelnummer] Ende telde hen daer sinen aventure. Ende her Walewein die dede gereden Sine wapine ende cleden, Ende verscuren ende verclaren, Ende versachse daer si gearget waren; 45805[regelnummer] Maer dat heme meest deerde Dat was die rouwe van sinen swerde, Dat hijt soe hadde verloren: Het was boven menech utvercoren; Wat holpt dat ict maecte lanc? 45810[regelnummer] Des smargens als die dach ontspranc Ende scone verbarde over al Opten berch ende in dat dal, Doe gereiden si hen allegader, Ende Walewein der aventuren vader, 45815[regelnummer] Alse die danen wilden riden Ende daer langer niet ontbiden. Sine wilden hen nember sparen. Doe seide Walewein: hi wilde varen Om Lancelote, die met hem sciet 45820[regelnummer] Van hove, daer hi Arture liet; Hine mochte niet wel weder keren Sonder hem met eneger eren. Ende hine wiste niet hoet hem stoet: Hi souts gerne wesen vroet 45825[regelnummer] Hoe hem vergaen sine aventuren, Ende dan keren in corter uren, Wouts hem God also gehingen, Ende Lancelote met hem bringen, Ende staen der coninginnen in staden. 45830[regelnummer] Hier af so was hi beraden, Ende dat hijs anders nine dade Dor iemans bede, dies hem bade. Hier omme was drove Gariët, Ende seide dat Walewein keerde bet, 45835[regelnummer] Ende stonde te staden sinen oem, Ende name van sinen lande goem Ende vertroeste daer sine lieden. Maer dit ne mochte niet bediden Dat sijs hem baden, dire waren, 45840[regelnummer] Hine wilt eer te Lancelote varen Ende weten oft heme iet deert. Her Gariët gaf hem sijn swerd, Dat goet was ende claer, Doe si orlof namen daer 45845[regelnummer] Onderlinge onder die heren; Want Walewein wilde niet keren Eer hi Lancelote hadde gesproken, Ende seide: bi hem soude niet sijn te broken Tgode geselscap van hen beiden. 45850[regelnummer] Hi seide hi souden weder leiden Ten hove daer Artur toe behorde, Ende houden sine vorworde. Alsi daertoe waren gereedt Ende gewapent ende gecleedt 45855[regelnummer] Saten si op hare paerde,
[pagina 307]
Alse te varne harre vaerde. Si namen orlof anden goden man. Aldus so porden si van dan. Walewein hadde den wech bestaen, 45860[regelnummer] Ende Gariët ende her Moriaen Geleidene ene corte wile Om die mate van ere mile. Elc seide anderen sijn gedochte. Walewein sprac: soe hi irst mochte 45865[regelnummer] Soudi met Lancelote keren, Mochti, ende die gene onneren Die sinen oem hadden gevaen; Ende seide: ‘Broder, dit doet verstaen Der coninginnen mire vrouwen, 45870[regelnummer] Ende groetse mi met goder trowen; In wil niet dat gi vorder rijt, Noch langer hier met mi ontbijt, Want u en waers niet te bet.’ Doe kerde weder her Gariët 45875[regelnummer] Ende her Moriaen: hi beval Gode ende sinen heilegen al Waleweine, ende hi hem weder. Elc sach anderen die trane neder Uten ogen lopen ter vart 45880[regelnummer] Over mont ende over bart Doe si daer van een scieden. In mocht u wel niet bediden Wie dipelike ende hoe sere Walewein dancte alre ere 45885[regelnummer] Moriane, dat hi hem behelt Sanderdages dlijf opt felt, Daer hi dleven hadde verloren En ware hi ende God te voren. Van Waleweine latic hier bliven 45890[regelnummer] Ende sal van Moriane scriven. Daventure doet ons verstaen, Alse gesceden was Moriaen Ende Gariët, si reden bede Weder toter wegescede. 45895[regelnummer] Si drogen over een onder hen beiden Datsi niet ne souden sceiden Vore si quamen te sinen vader. Dus so voren si beide gader, Want Moriaen hem doe swoer, 45900[regelnummer] Omdat Gariët met hem voer, Mochtijt sinen oem geraden Ende sinen vader, si souden in staden Varen Arturs wijf der coninginnen Ende hulpen haer weder dlant winnen. 45905[regelnummer] Om dit belof, op dit beheet Voer Gariët met hem gereet, Ende soude Moriane gebringen. Doe si quamen ter scepingen Vertelde hem daer Moriaen 45910[regelnummer] Hoet hem te voren was vergaen Doe hi daer over waende varen; Ende seide hine vant moderbaren, Van allen die hi hadde vernomen, Dine in sijn scep liet comen, 45915[regelnummer] Dor dies wille dat hi sceen Soe groet, so sward over een. ‘Sine waendens niet genesen, Ende vruchten dat di duve! had gewesen. Si waren alle van mi vervard 45920[regelnummer] Ende togen bat in ter zee ward. Nu siet, her Gariët, wat gi raedt, Ende hoemen dese dinc begaedt, Dat wi dwater moge liden; Daer nes geen wederstriden, 45925[regelnummer] Es dat sake dat si mi sien Die daer sijn selen vlien Ter zeeward, hebben si mi vernomen. Ic vruchte wine selen niet over comen.’ Doe seide min her Gariët: 45930[regelnummer] ‘Soe donct mi gedaen bet, Nadien dat ic can verhoren, Dat ic selve vare voren, Ende ic een scip vore hure: Gi sult mi volgen nu ter ure; 45935[regelnummer] Ende eest dat icker come binnen Ende min ors in mach gewinnen Ende daer mede den verman, In laten niet sceden van dan Toter wilen dat gi sijt comen. 45940[regelnummer] Ende God hi mote mi verdomen,’ Sprac die here, her Gariët, ‘Al soudi werden uter wet Tirsten dat hi u siet, Oftics heme verlate iet, 45945[regelnummer] Hine sal ons voren an dander lant, Oft ic sals nemen soe swaren pant, Hem ware beter waer hi versonken Ende in des zewes gront verdronken.’ Doen antwerde Moriaen: 45950[regelnummer] ‘Gi hebt den besten raet anevaen Diemen mochte gevisieren: Nu rijt henen sonder finiren Tes gi gehuert enen boet Dien gi vint vast ende groet, 45955[regelnummer] Ende die ons mach over dwater leiden. Ic sal achler bliven ende ontbeiden Tes gi hebt u dinc begaet. Ic wille doen dat gi mi raet.’ Dus sciden si onder hen tween, 45960[regelnummer] Ende Gariët reet al in een Tes hi ter scepingen quam, Daer hi enen boet vernam Die wel was sijn gevoech. Hi boet heme goeds gnoech 45965[regelnummer] Dat hine maer banderside Ende hi langer niet ontbide. Hi leide den verman tgelt in di hant, Ende hi gereide sijn gewant, Dat seil ende sijn getouwe mede, 45970[regelnummer] Dies hem berau scire ter stede. Doe gescepet was sijn part Ende hi gereet was op sijne vard Quam daer Moriaen gevaren Swarter dan nie moderbaren 45975[regelnummer] Die kersten man hadde gesien; Ende die verman wilde vlien Tirst dat hi Moriane bekinde, Ende hi hem quam so gehinde, (Hi hadden gesien anderwarf) 45980[regelnummer] Hem dochte dat hi van vare starf. Hine conde beroren niet een let. Doe vragede hem her Gariët: ‘Her verman, wat es u gesciet? Bi Gode, het es om niet, 45985[regelnummer] Gi selt ons over voren sciere. Nu en maket ons niet te dire Ofte dit wert u leste dach. Bi onsen here die vele mach, Waer af eest dat gi u ontsiet? 45990[regelnummer] Dit en es die duvel niet; Hine sach noch nie die helle. Laetten in, hets min geselle, Dat radic u, wel gereet.’ Doe moestijt doen, al waest hem leet; 45995[regelnummer] Hi sach hine mochte bat gescien, Hine mochte ontlopen no ontflien. Ende als hine hadde in sinen boet, Moriane, die was harde groet, Daer hi sere af was vervaert, 46000[regelnummer] Ende hi gesceept hadde sijn paert, Dat harde starc was in scine, Staken si tscep vander marine Ende seilden in ter zee ward. Die verman was sere vervard, 46005[regelnummer] Alse die waende sijn verbeten.
[pagina 308]
Alse Moriaen was geseten Dedi af sinen stalijn hoet: Doe waende die verman wesen doet, Ende versuchte harde gedichte; 46010[regelnummer] Doe hi sach Moriaens ansichte Waendi dat geen kersten ware. Gariët vrachdem doe om niemare, Ofte daer ridders waren leden, Daer die een af hadde bescreden 46015[regelnummer] Een roet ors, ende rode wapine, Ende een ander die hadde in scine Des conincs Arturs teken an; Oft hijs hem iet berechten can, Dat hijt doe dor sine bede, 46020[regelnummer] Oft hire iet sach oft ne dede, Hi souts hem weten groten danc. Die verman seide: ‘En es niet lanc Dat icse hadde in minen boet: Die een riddere hadde wapine roet 46025[regelnummer] Ende een roet ors oec mede, Ende dander was gewont ter stede, Ende hadde oec Arturs teken an; Ende ic kinne wel,’ seide di verman, ‘Die ridders die getekent sijn 46030[regelnummer] Met Arturs tekene: gi sijt in scijn Oec sijn riddere, donct mi an desen. Si wilden beide over wesen, Ende ic vorese anc dander lant, Dat hen was wel ombecant, 46035[regelnummer] Dat hordic wel an hare sprake; Ende si dochten mi tongemake Harde sere; in weet wat meende. Ic sach dat die een weende Dat hem di trane wel gedichte 46040[regelnummer] Lipen over sijn ansichte. Ende doe icse brachte banderside, Die riddere dire was om blide Vrachde mi oftic iet ware vroet Waer daer ene hermitage stoet 46045[regelnummer] Daer een hermite woende in? Doe wijsdict hem mer no min.’ Dus voren si met deser tale Sprekende van hen beiden wale, Toter wilen ende ter stonden 46050[regelnummer] Dat si dat sant vonden. Doe wiesde hen die verman Dien wech te vaerne van dan Al daer die hermitage stoet, Ende maecte hen des weges vroet. 46055[regelnummer] Dus liten si den verman bliven, Die grote bliscap ginc driven Dat hire quite was met eren. Dus voren wech die heren Toter wilen dat si geraecten 46060[regelnummer] Daersi der hermitagen genaecten. Si quamen daer sise staende vonden: Si beetten neder ende bonden Haer orsse alle beide daer voren, Ende ripen datment mochte horen: 46065[regelnummer] ‘Laet in! ter goder wilen ontoe!’ Die garsoen quam ter porten doe Ende vrachde hen wies si begerden, Ende oft hen enege saken deerden Dies si berecht wilden wesen? 46070[regelnummer] Her Gariët sprac binnen desen Ende bat den knape dor genade Datmen heme spreken dade Den hermite end Acglavale. Die bode keerde metter tale 46075[regelnummer] Daer hi den hermite end Acglavale vant, Ende seide hen daer altehant Dat hi twee ridders hadde vernomen, Die daer waren ter porten comen: ‘Deen was een scone man, 46080[regelnummer] Ende die wapine die hi droech an; Ende also was die ander mede, Maer sine wapine ende sine lede Ende dat icker an gemerken mochte Was vele swarter, dat mi dochte, 46085[regelnummer] Dan enig roet oft atrament. In weet niet oft gine kent Oft iet wet van haren saken. Si seiden dat si u gerne spraken: Si baden mi sere alle beide 46090[regelnummer] Dat ic hier quame ende u seide.’ Acglavale, diet wonder dochte, Ginc ter porten so hi best mochte, Ende sijn oem, die clusenare, Die hem volgede oppenbare. 46095[regelnummer] Acglavael sach ut ten wikette, Ende ward geware van Gariëtte, Die heren Waleweins broder was; Ende hi bedachte hem wel das, Dat hi behorde tArturs hove; 46100[regelnummer] Ende hi werdech was van groten love; Al was hi niet so wel becant Alse Walewein, sijn broder, achter dlant, Hi ware starc riddere ende coene Ende vernaemt van groten doene. 46105[regelnummer] Deen groette den anderen als hine sach. Her Gariët sprac: ‘Die vele mach, Here, moet u eren ende minnen Ende alle die met u sijn daer binnen.’ Acglavael sach op Moriane 46110[regelnummer] Ende mercte sere sine gedane, Ende pensde sere in sijn gedochte Wat riddere dat wesen mochte Om dat hi was also gedaen. Ende Moriaen ginc bi hem staen 46115[regelnummer] Ende vrachde hem oft hem iet gedochte Dat hi heren Lancelote sochte, Ende dat hi in Moriane quam, Daer hi ene joncfrouwe vernam, Dier hi gaf sine trouwe, 46120[regelnummer] Ende hadde te done metter joncfrouwe, Ende dat hi omt soeken van haer sciet? Hi vrachde ofts hem gedochte iet, Ende gaf haer sine trowe te pande Ende voer alsoe uten lande 46125[regelnummer] Ende seide hi soude wederkeren Tharen vromen, tharen eren, In Moriane, soe hi irst mochte? Echt vrachdi oft hem gedochte? Acglavael die antwerde hem 46130[regelnummer] Ende seide: ‘Her riddere, ic ne bem Die gene niet dies loechenen wille; Maer ic hebbe selden geweest stille. Ic sochte Lancelote enen tijt: Daer na haddic onlange respijt 46135[regelnummer] Doen ic minen broder brachte te hove, Daer hi in ward van groten love; Ende doen hi riddere was gedaen Moestic met hem ene vart bestaen, Dier hi niet wilde laten achter; 46140[regelnummer] Want hi wilde wreken den lachter Die onsen vader was gedaen Over menech jaer, seldi verstaen. Minen broder was doen weten Dat onse viande hadden beseten 46145[regelnummer] Ons erve, dat ons soude sijn bleven, Daer si onsen vader ute verdreven: Dit wildi wreken ende sparen niet, Ende hier ombe haddewi menech verdriet Eer wijt weder conden ontfaen; 46150[regelnummer] Doch hebwi soe vele gedaen Dat wijt weder hebben vercregen, Ende hebbense alle doet geslegen Die onse lant hadden beseten. Maer dat ic der joncfrouwen hebbe beheten 46155[regelnummer] Daer af sijn leden vele der jare
[pagina 309]
Dat ic geloefde te comene thare, Dat heeft mi noetsake gedaen. Nu eest mi an min oude gegaen, Ende hadde noet dat ic mi bedochte 46160[regelnummer] Vort meer ende bi rade wrochte; Ende ic ben die gene die nine weet, Ende mi es die waerheit ongereet Oft si leeft ofte ne doet, Daer gi af sprect, ic bens niet vroet.’ 46165[regelnummer] Doen antwerde heme Moriaen: ‘Ic salre u meer af doen verstaen; Si es min moder, ende noch leeft Die gene die uwe trowe heeft; Ende gi, here, sijt mijn vader. 46170[regelnummer] Wildi hier af lien algader Dor [haer] ende dor mine bede So dodi wel ende hoveschede. Gi wont mi met uwen live An hare, die gi sout hebben te wive 46175[regelnummer] Haddi gehouden uwe gelof. Nu sijt wel bedacht hier of, Oft gijs wilt lien ofte ne doet; Ende maect mi der talen vroet. Doe gi sciet van mire moder, 46180[regelnummer] (Noch salics u maken vroder) Si droech mi, al ne wist sijs niet. Dus sijn, here, die saken gesciet.’ Acglavael antwerde doe hem: ‘Bi Gode, her riddere, ic bem 46185[regelnummer] Die wel geloeft dat gi sprect; Ende datter joncfrouwen an mi gebrect, Dat icse hebbe dus bedrogen Ende mine vorwerden gelogen, Hieraf willic minen mesdade 46190[regelnummer] Noch beteren bider Gods genade. Ic sal noch haer hulde gewinnen: Gi sult comen met mi hier binnen Met minen oem ende minen broder. Si selen ons des wel maken vroder 46195[regelnummer] Alsi horen onser beider sprake. Wi selen wesen wel te gemake.’ Doen ontede hi dat wiket. Elker herten mochte sijn te bet, Die de redene hadde verstaen 46200[regelnummer] Hoe Acglavael ende Moriaen Hen onderhelsden ende custen; Elker herten mochs te bat lusten, Die hadde gesien ende gehort Hare [tale] ende hare word; 46205[regelnummer] Ende ho vrindelijc met minnen Si alle drie gingen daer binnen, Daer men hars nam gode ware. Acglavael vertelde daer nare Sinen oem ende Perchevale 46210[regelnummer] Altemale in warre tale Sine dinge, ende gincse nomen, Ende hoe dat daer sijn sone es comen. Alse dit Perchevael hadde verstaen Men sach [nie] soe blidelike ontfaen 46215[regelnummer] Enen riddere als Perchevael dede Sinen neve aldaer ter stede, Ende die clusenare also wale. Die bliscap entie scone tale, Diemen daer den riddere togede, 46220[regelnummer] Ende hoemen om haer gemac pogede Ende om hen te doenne te danke Van sulken ate van sulken dranke Alsi daer consten doe gewinnen, Ende diesmen vinden mochte daer binnen! 46225[regelnummer] Dies avons ende waser niet el Dan grote bliscap ende spel, Die deen vanden anderen maecte. Ende tirst datten heren vaecte Gingen si slapen, alsmen daer plach, 46230[regelnummer] Tot datmen verbaren sach den dach, Ende tes die sonne scone sceen. Die ridders lagen onder hen tween Langer dan dermite dede, Die sine getide ende sine gebede 46235[regelnummer] Hadde gelesen ende gesongen Van dat die dach was ontsprongen Tot dat die heren op waren gestaen Ende hadden haer cleder ane gedaen. Doe sprac Moriaen tsinen vader, 46240[regelnummer] Als gi moget horen allegader, Ende seide: hi wilde danen riden, Ende gerne wist hi, sonder striden, Oft hi wilde comen tsire moder, (Dies so wildi wesen vroder) 46245[regelnummer] Ende doen al dat hi hare behiet, Doen hi achters van haer sciet, Dor Gode ende dor sine doget; Ende hi hem daer mede verhoget. Hi telde hoe si moesten derven 46250[regelnummer] Van haren lene, van harre erven, Dat haer quam van haren vader: ‘Het was hare ontwiest algader Bider wet vandien lande; Nochtan was haer meer di scande 46255[regelnummer] Dan die scade die si coes, Dat haer sone hiet vaderloes, Ende si niet en conde betogen Noch gebringen vor ogen Dien rechten barsculdegen man, 46260[regelnummer] Die mi an haren liven wan.’ Doen seide Acglavael, sijn vader: ‘Ic sal u berechten al tenegader Al ut ende ut hoet met mi staet, Ende secgen u al minen raet. 46265[regelnummer] Nu geloeft mi wel van desen, U en sal niet gelogen wesen Alse vele alse van enen worde.’ Alse Moriaen di tale horde Antwerdi weder sinen vader: 46270[regelnummer] Hi lovet wel also algader. Dus bleven daer alle met vlite Ende dageden metten hermite. Doe di dinst was gedaen Si waren vele bat ontfaen 46275[regelnummer] Van al datmen volbringen mochte, Al leidicker an mine gedochte, Dan ic u wel gesecgen can. Moriaen sprac sinen vader an: Hine wilde achterlaten niet 46280[regelnummer] Dat heme sijn vader behiet Dat hine berichten soude Van dat hi begerde ende woude; Ende vermanes echt sinen vader, Dies hem vroet maecte algader, 46285[regelnummer] Ende seide dat hem te voren quam In enen droem, daer hijt vernam, Dat hi reet al enen dach Dat hi anders nine sach Dan wildernisse ende wout 46290[regelnummer] Ende scone bome menechfout. Bi wilen so docht hem mee Ondertiden hagel ende snee; Bi wilen docht hem dages heet, Soe dat hi hadde menech leet; 46295[regelnummer] Bi wilen sach hi sonnescijn claer: Bi willen demsterheit daer naer. Ende hi sach achter dien foreesten Lopen alretiren beesten. Ende liede oec, jonc ende out, 46300[regelnummer] Sach hi gaen achter dwout. Dit dochte hem in drome al. Maer hine hadde niet tgeval Dat hi iweren ware comen Daer hi herberge hadde genomen 46305[regelnummer] Binnen algader deser stonde.
[pagina 310]
Tirst dat naecte den avonde Doen dochte hem dat hi sach, Doe hem verdonkerde die dach, Enen toren staen gewracht, 46310[regelnummer] Diemen met en gere cracht Lichte niet mochte gewinnen; Maer hine mochter geen dore an kinnen Alse ane andere torre staet. Binnen desen sach hi enen graet 46315[regelnummer] Harde hoge opward gaen, Ende ene dore daer tenden staen: Alse hoge alse ene kerke, Ende van harden diren gewerke Dochte hem die dore wesen. 46320[regelnummer] Al ware een siec, hi mochte genesen Vander claerheit van daer binnen, Diemen daer sach ende mochte bekinnen, Die dochte hem hemelrijcs genoet. Ende elke trappe was gulden roet 46325[regelnummer] Die daer ane den graet stoet. Doe pensdi in sinen moet, Op dattie trappen waren so goet, Hi souder op setten sinen voet, Ende soutse tellen altemale, 46330[regelnummer] Hoe vele datter ware bi getale, Dat hi daerna versecgen mach Dat hi dat grote wonder sach. Doe hire sestech was leden Ende hi op dandere soude sijn getreden 46335[regelnummer] Doe en sach hire ene niet Van allen die hi beneden liet, Sonder die gene daer hi op stoet, Ende die hi hadde onder den voet; Ende boven sach hi ne gene. 46340[regelnummer] Doe docht hem di dore vanden stene Wel wesen vort alse hoge Alsmen scieten mochte met enen boge. Dus mocht hi vort no weder. Doe sach hi vor hem ter eerden neder 46345[regelnummer] Staen serpente ende wilde beren, Gelijc oft sine wilden verteren, Ende hadden die kele wide ontaen, Gelijc oft sine souden ontfaen. Ende gaepten wide metten monde 46350[regelnummer] Oft sine gerne hadden verslonden. Si dochten hem na heme haken. Hi sager slangen ende draken, Die alle sagen opward. ‘Met dat ic dus ward vervard 46355[regelnummer] Gebrac mi die trappe mede, Ende ic viel neder daer ter stede,’ Daer hi sach onder gene draken; Ende vanden groten ongemaken Ward hi ontwake ende sliep nemme. 46360[regelnummer] Die droem dede hem herde wee, Daer heme dit te voren quam. Doe was hi erre ende gram, Ende hine wiste wat dat spelde Den droem die hem vertelde; 46365[regelnummer] Maer sijn herte seide hem te voren Dat hem smerte ende groten toren Ende daertoe groet arbeit naecte. Sint geviel dat hi geraecte Daer hi vant enen vroden clerc, 46370[regelnummer] Ende hi vertelde hem dit werc Dat hem te voren was comen. Ende alsi die redene hadde vernomen Ende verstaen oec harde wale, Soe verteldi heme altemale 46375[regelnummer] ‘Van onsen lande clein ende groet: Dat wi daer omme in groter noet Ende in vresen souden wesen Eer wi weder quamen te desen; Want die borge starc waren sere 46380[regelnummer] Ende machtech was elc here, Daeromme seidi ons die dinge, Dat mi ende minen broder sonderlinge Dese dinc souden werden te sure. Oec seidi ene andere aventure 46385[regelnummer] Van minen brode Perchevale Ende vanden spere ende vanden grale; Dat die guldine trappe al daer Theilege grael ware vorwaer, Ende dat Perchevael dat soude hulpen winnen, 46390[regelnummer] Ende sterven soude dan daer binnen. Dus maecte hijs mi vroet. Ende die dore die daer stoet, Ende die graet desgelike, Dat betekent oec hemelrike; 46395[regelnummer] Ende dlicht datter was binnen, Daer met mochtment bekinnen. Ende die trappen die daer lagen Betekenden Perchevaels dagen, ‘Dat secgic u hier sekerlike, 46400[regelnummer] Elke enen dach, oft ene weke, Oft int inde ene maent: Dies sijt seker ende nine waent, Also lange sal hi leven Ende dan sal hi slives begeven; 46405[regelnummer] Ende dat u die trappen gebraken Dor uwe sondelike saken: Gi ward wel na over comen En had u sonde niet genomen. Ende die beren ende die draken 46410[regelnummer] Ende die slangen die daer haken, Dat was teken, wetet wel, Sekerlike ende niwent el, Die duvle waenden u hebben vonden Tharen dele in uwen stonden 46415[regelnummer] Ende gevoert ter eweliker hellen.’ Dus ginct die meester vertellen Hem algader sinen droem, Ende hiter hem op nemen goem Ende werken bi vroden rade, 46420[regelnummer] Haestelike ende niet te spade; Hi soude hier onlange sijn, Want het naecte sinen fijn. - ‘Live soene,’ seide Acglavael, ‘Doe liet min broder tspere ende tgrael 46425[regelnummer] Ende die aventuren die hi sochte, Ende quam hier so hi irst mochte Te minen oem den hermite, Ende cleetde hem met sinen abite Dor dat mi die clerc dit seide. 46430[regelnummer] Dus siwi hier nu allebeide, Ende min broder heeft hem begeven Om te beterne sijn leven; Ende ic ben oec nu ongesont, Want ic was toter doet gewont 46435[regelnummer] Ende gequetst ende gefrotsiert, Soe dat mi die macht falgiert, Ende gaet mi nu an min gesonde. Dus blevic hier nu ter stonde Met minen broder, met minen oem, 46440[regelnummer] Om dat si mins souden nemen goem, Ende ic min ziele met hen beware. Ende gi wilt datic met u vare Tuwer moder in Moriane? Nu benic wel in enen wane 46445[regelnummer] Daer te varne, waer ic genesen. Ander sake en es te desen, Ic vore gerne met u daer, Dat mogedi weten overwaer, Om u ere ende te beterne u scame, 46450[regelnummer] En ware datic die doet nine name; Maer ic hebbe tgelove soe goet Op minen oem, die es soe vroet, Dat hi mi vor Gode sal verdingen, Ende te sire bliscap bringen. 46455[regelnummer] Nu merct sone onser beider vromen
[pagina 311]
Nadien dat mi nu es comen Ende na dat gi cont verhoren, Gelijc dat ic u seide te voren. Geraet mi dbeste nu algader: 46460[regelnummer] Nadien dat ic ben u vader Soe sidijt sculdech te done wel, Soe wie die sake vore gevel Tuscen mi ende uwer moder.’ Moriaen seide doe: ‘Waric vroder 46465[regelnummer] Dan gi, ic rider toe geerne; Maer mi staet wel tontberne Dat uwen live mochte deren ende scaden. In can u anders niet geraden Dan gi hier blieft toter stonde 46470[regelnummer] Dat gi hebt weder u gesonde. Die coninc Artur es gevaen, Ende sijn lant es bestaen Ende sere bracht onder dnet: Hier es sijn neve her Gariët, 46475[regelnummer] Die met mi al hier es comen, Ende daer ic die warheit an hebbe vernomen, Ic sal met hem te hove riden Dor sine ere, ende daer ontbiden Tot dat gi sijt gans ende gesont, 46480[regelnummer] Ende sal weder keren hier ter stont Alsic wane dat gi genesen sijt daer of Ende hout mire moder haer belof, Dats u God danke ende ment u prijst: So worde mire moder weder gewijst 46485[regelnummer] Tgoet dies si es onteerft, Ende des si lange heeft gederft. Ic sal varen ende gi sult bliven Daer u al goet mote becliven. Ic sal hulpen der coninginnen. 46490[regelnummer] God late mi sulken lof gewinnen, Dat hare te baten moet comen Ende mi teren ende te vromen! Ic sal keren, des sijt gewes, Alsic wane dat tijt es, 46495[regelnummer] Ende uwes gedinken alse mins vader.’ Des dancten si Moriane algader. Hen dochte doe die beste raet Dien hire to gaf na dien dat staet. Gariët ende oec Moriaen 46500[regelnummer] Baden Perchevale, sonder waen, Dat hi mede mochte varen Die coninginne hulpen bewaren Ende den coninc Arture verloesten, Ende sijn lant hulpen vertroesten. 46505[regelnummer] Hi dede hen daeraf doe een belof, Wils hem sijn oem geven orlof. Doen baden sijs den oem al daer, Ende Acglavael baets oec daer naer Soe vele, dattie oem dede. 46510[regelnummer] Done sachmen nie te gere stede Blider liede dan si waren, Dat Perchevael mede soude varen. Dus namsi orlof ende voren danen. Nu latic dese ende sal vermanen 46515[regelnummer] Hoet met Lancelote es vergaen, Die dat dier wilde doet slaen. Nu maect ons daventure cont, Dat Lanceloet reet ter selver stont, Doe hi van Waleweine sciet 46520[regelnummer] Ter wegesceden, ende lette niet Eer hi quam int woste lant, Daert dat dier al hadde gescant. Nu woende daer ene joncfrouwe binnen, Die wide ende side dede bekinnen 46525[regelnummer] Wie dat dier gedoden conde, Dat sine soude nemen optie stonde Tenen man al haer lijf. Men sach nie so sconen wijf, Ende dat lant was hare algader. 46530[regelnummer] Nu woende daer bi een verrader, Een riddere dise minde sere, Ende die wachte in allen kere Na dat dier, oft ieman quame Die hem daer sijn leven name, 46535[regelnummer] Dat hi dien verraden mochte Dat hijt metten live becochte, Ende hi dan hemelijc dade verstaen Dat hijt gedoet hadde, sonder waen. Dus voer Lanceloet soe verre vort, 46540[regelnummer] Dat hi es comen daer hi verhort Heeft dat vresselike dier, Dat in sine warande lach ongehier. Lanceloet sach daer helme ende speren Ende wapine (hi mocht hem ververen) 46545[regelnummer] Van menegen riddere diet hadde doet; Ende die bene, die daer lagen bloet, Daert dat vleesch af hadde geten. Tirst da Lanceloet conde geweten Waer dat dier te licgene plach, 46550[regelnummer] Ginc hi darward dat hi mach; Ende doen dat dier ward sijns geware, Quam[t] gevlogen in dier gebare Oft die duvel hadde gewesen, Ende aneverd Lancelote binnen desen. 46555[regelnummer] En ontsach swaerd no spere, Noch gene cracht, no gene were. End Lanceloet opt dier stac, Dat sijn spere ontwe brac, Nochtan en quetstijt niet een scelle, 46560[regelnummer] Noch en ginc hem inden velle. Doe trac Lanceloet sijn sward Ende sloech dat dier met groter vard; Maer en scaedde hem niet een twint, Ende scoet Lancelote daer omtrent 46565[regelnummer] An die kele, ende scordene soe, Dats Lanceloet ward harde onvroe, Want hi trac hem den halsberch dore Ende maecte hem ene grote score Recht al toten live toe; 46570[regelnummer] Ende hi wondene mede daertoe. Anderwerf scoet hi hem an, Ende sloech op hem, maer het ne can Hem een twint niet gederen. Doe ginct op Lancelote soe geberen, 46575[regelnummer] Ende scordene toten voten daer naer, Ende gaf hem menege wonde daer, Ende blies op hem sijn venijn. En had gedaen een vingerlijn, Dat Lanceloet hadde an sine hant, 46580[regelnummer] Hi waer daer vanden venine thant Doet bleven opter stede. Doe quam dat dier gesprongen mede, Gapende so wide oft met geninden Lancelote soude altemale verslinden; 46585[regelnummer] End Lanceloet wachtet daer ter stont, Ende stac hem tsward inden mont, Ende croet in toter herten toe. Dat dier creet so vresselijc doe, Datment horde wel twee milen. 46590[regelnummer] Ende die verradere, die tier wilen Al dese dinc hadde bespiet, Doe hi den crete horde letti niet, Ende reet vaste ter waranden ward; Want hi horde wel an die gebard 46595[regelnummer] Dat gene dier doet es bleven. Doe hi daer quam vant hire beneven Lancelote sitten, die tien stonden Verbant daer sine grote wonden, Dier hi menege hadde ontfaen. 46600[regelnummer] Die riddere begonsten te clagen saen, Ende ginc bi hem ende seide daer naer Dat hi hem sal verbinden daer Sine wonden harde wel. Die ondedege ridder ende fel 46605[regelnummer] Quam tote bi Lanceloets side
[pagina 312]
Ende stal hem sijn sward ter selver tide, Ende spranc van hem ende gingen slaen, Ende wondene daer so, sonder waen, Dat hi neder viel alse doet. 46610[regelnummer] Doen dit sach die verradere groet Waendi dat hi doet ware Ende liten liegen, ende ginc daer nare Daer dat dier gelegen was, Ende sloech hem af daer na das 46615[regelnummer] Den rechten voet, ende souden dragen Der joncfrouwen daer ic af hebbe gewagen, Die hi waende hier met winnen. Ende her Walewein, die hierenbinne Soe verre was comen nu ter stede 46620[regelnummer] Dat hi vernomen hadde die waerhede, Dat Lanceloet dat dier hadde vonden, Quam hem gevolget nu ter stonden Rechte binnen dire waranden, Daer die verradere alte handen 46625[regelnummer] Lancelote hadde alsoe gewont Ende den voet genomen nu ter stont, Ende was op Lanceloets ors geseten, Dat Walewein wel kinde, die here vermeten. Doen hijt den genen riden sach 46630[regelnummer] End Lancelote, die gewont daer lach, Reet hi vaste ten genen ward, Ende heeft getrect sijn gode sward, Ende seide: ‘Her mordere, gi blivet hier. Gi hebt verslagen om dit dier 46635[regelnummer] Minen geselle, dat sie ic wel.’ Die onda[de]ge ridder ende fel Hadde gerne ontreden daer, Maer Walewein was hem soe naer Dat hi nine conde ontgaen, 46640[regelnummer] Ende ginc daer op hem soe slaen, Dattie ander moeste beiden. Hi ginckene daer also bereiden Dat hi bidden moeste genade. Walewein ward doe also te rade, 46645[regelnummer] Dat hine vor Lancelote wille bringen Eer hine daer wilt laten verdingen. Dus sijn si daer comen allebeide, Ende Lanceloet, die vanden leide Becomen was, vander ommachte, 46650[regelnummer] Daer hi in gelegen hadde onsachte, Ende hi Waleweine ward geware, Riep hi over den mordenare, Dine daer gemort heeft al bloet: ‘Live geselle, slatene doet! 46655[regelnummer] Wetic dat hi doet si nu Ic saels te saechter sterven, secgic u.’ Doe Lanceloet dese sprake seide En was daer gene langer beide, Walewein en sloech hem ave thoeft. 46660[regelnummer] Doe ginc hi clagen, dies geloeft, Sinen geselle, ende seide: ‘Here, Mogedi genesen nembermere, Dat laet mi nu al hier verstaen? Ic sal u wel in staden staen.’ 46665[regelnummer] Lanceloet seide ende dede verstaen Hoe hi den dire was ontstaen, Ende hone na die verradere wonde. ‘Dat nemt mi meest mine gesonde; Maer mochtic igeren te rasten wesen, 46670[regelnummer] Mi donct ic soude wel genesen.’ Doe was Walewein harde blide, Ende bant hem sine wonden tien tide, Met selken crude die daer toe dochten, Dat si niet bloden mochten; 46675[regelnummer] Ende nam Lancelote ende setten op sijn part, Ende keerden omme ten clusenare ward, Soe si best comen mochten. Si waren doe in dire gedochten, Mochten si daer comen tier stont, 46680[regelnummer] Datten Walewein soude maken gesont. Dus reden si tot dier stonden Dat si die cluse hebben vonden. Niet lange sone sijn si daer comen, Sine hebben Moriane vernomen 46685[regelnummer] Ende Gariëtte ende Perchevale, Die daer quamen nu ten male. Doe was daer bliscap menechfout. Die clusenare dede met gewout Spise gereiden te sinen gasten. 46690[regelnummer] Si daden Lancelote daer te rasten Soe si best mochten ende conden: Elc vertelde anderen tien stonden Hoe sine dinge sijn vergaen; Ende Moriaen dede oec verstaen 46695[regelnummer] Van sinen vader sine saken. Dien nacht waren [si] met gemaken Tes clusenaren, dat si u cont. Des anderdages doe Lanceloet verstont Hoet metter coninginnen es comen, 46700[regelnummer] Al sout hem al die werelt vromen, Hine ware daer langer bleven niet, Noch om wonde no om verdriet; Want hi seide hi ware genesen, Ende hi wilde ember te stride wesen. 46705[regelnummer] Dus moesten si riden ember doe, Waest lief oft leet, smargens vroe. Sine sparden doe genen dach. Al ridende Walewein ten wonde sach. Aldus redense al saechte vort, 46710[regelnummer] Tessi niemare hebben verhort Van harre vrowen der coninginnen, Die was beseten in allen sinnen Vanden coninc van Yrlant. Hi hadde verw[oe]st ende verbrant 46715[regelnummer] Soe vele, men mochs niet geweten; Haer selven hadde hi beseten In enen casteel daer hi lach voren. Hi hadde in diren ede gesworen, En gaf si haer niet op met minnen, 46720[regelnummer] Ende mochti den casteel gewinnen, Hine souder nieman sparen, Van allen dire binnen waren, Te done soe groten lachter, Men souder spreken omme hier achter; 46725[regelnummer] Ende haer selven als te voren. Dit hadde die coninc daer gesworen Bi sire crone ende bi al Daermen coninc bi geloven sal, Ende hen te doene sware scande. 46730[regelnummer] Doe si quamen in Arturs lande, Die heren daer ic af doe verstaen, Sagense enen casteel, sonder waen, Daer een water ombe liep, Dat harde breet was ende diep: 46735[regelnummer] Dine dede maken was wel bedocht. Die casteel was wel gewrocht Uten gronde van grauwen stene. Die coninc Artur hadde borch negene Daer hi hem op meer verliet; 46740[regelnummer] Ende dine was noch verloren niet. Maer en hadde niet langer dach Tfolc datter binnen lach, Dan sire bi dage ute varen; Ende diemen daerna mochte bevaren, 46745[regelnummer] Daer waren anders an gene genaden, Men daetse siden oft braden: Dit haddi coninc daer gesworen, Die sanderdages soude comen daer voren, Ende die dlant hadde gesaect 46750[regelnummer] An hem, ende godeloes gemaect, Ende menege weduwe ende wese. Dlant was in groter vrese Bider scaden die si nu namen. Doe sagen die heren die daer quamen 46755[regelnummer] Dat volc vlien ende vluchten
[pagina 313]
Haer goet, alse die vruchten: Het ginc met hen al uten spele. Si gemoetten volx vele; Beide man, wijf ende kinder, 46760[regelnummer] Die dat lant ruemden ginder. Si dreven die beeste, si drogen tgoet, Sulke gereden, sulke te voet: Hen dochte sine mochten niet bet. Doen vrachde her Gariët 46765[regelnummer] Enen man dien hi gemoette, Ende dien hi hoveschelijc groette, Om dat lant ende om niemare, Ende wat daer den volke ware Dat si daer dus sere vlien? 46770[regelnummer] Die gode man antwerde mettien: ‘Si wanen hebben al verloren; Die coninc sal hier comen voren Te desen castele die hier staet: Die liede en weten genen raet; 46775[regelnummer] Si verlisen goet ende al. Hier es gesciet groet ongeval: Dordeel es over ons gegaen; Die coninc Artur es gevaen, Wine weten in wat staden. 46780[regelnummer] Hi was belegen ende verraden In een foreest daer hi voer jagen, Daer waest dat wine achters sagen. Ende die coninc va Yrlant Saect al dit rike tsire hant. 46785[regelnummer] Het moet hem al opgeven Dat behouden wilt sijn leven, Want hi heeft een crachtech here, Ende onse volc es sonder were. Wi sijn alle sonder geleide. 46790[regelnummer] Her Walewein ende Lanceloet beide Si sijn gevaren uten lande, Dat es ons comen ter groter scande. Wi sijn alle sonder toverlaet Ende leitsman ende raet.’ 46795[regelnummer] Doen seide daer toe Moriaen: ‘In desen casteel die hier es gestaen Es daer binnen ieman nu?’ Die gode man seide: ‘Ic sect u: Daer sijn binnen ridders tiene, 46800[regelnummer] (Haer doet staet hen wel tontsiene) Ende soudire een groet getal. Nu vruchten si dat ongeval Dat hier achter dlant deert. Si hadden den casteel wel verweerd, 46805[regelnummer] Hi es so vast, dit naeste jaer; Want si hebben binnen daer Wapine ende lijfnere Ende volcs gnoech ter were Hen tonthoudene daer binnen; 46810[regelnummer] Men mochtse lichte niet winnen Met crachte in gere wise Alse lange alsi hebben spise; Maer ember sout tenen inde comen. Mi donct God wil ons verdomen. 46815[regelnummer] Die coninc heeft so dire gesworen, Al soudire .vij. jaer licgen voren, Si hebben alle dlijf verloren Die hire in vint als hire comt voren, Die hem jegen hem vermeten; 46820[regelnummer] Dit heeft hi hen laten weten; Ende haer kindere en haer wijf, Al mochten die verdingen dlijf, Si selen nochtan moten darven Hars goets ende harre arven. 46825[regelnummer] Ende wine hopen gere baten, Dus moetwi den casteel laten Ende vlien ende laten staen.’ Doe seide her Walewein saen: ‘Live vrient, God lone u, 46830[regelnummer] Dat gi ons hebt bericht nu.’ Doen dochte Waleweine dbeste Dat si voren binnen der veste, Die scone was ende herde vaste, Ende si daer groetten die gaste 46835[regelnummer] Ende die heren dire waren binnen, Datse God moeste minnen Ende haer dinc ten besten laten gaen! Die ridders waren daer wel ontfaen, Want si kindense alle wale. 46840[regelnummer] Daer was bliscap in die zale Om Waleweine ende Lancelote. Walewein vertelde onder die genote Vanden goden riddere Moriaen, Wat hi dor hem daer hadde gedaen, 46845[regelnummer] Ende dat hi ware der bester een Die de sonne nie besceen. Dit dede Walewein daer verstaen. Nu sprac vord her Moriaen: ‘Hets goet dat wi hier binnen duren, 46850[regelnummer] Ende laet ons nu hier aventuren Dor den coninc uwer alre here. Het ware sonde ende onnere Soudewi den casteel opgeven, Wine souden eer aventuren onse leven 46855[regelnummer] Ende wachten der aventuren bloet.’ Walewein volgets ende Lanceloet, Ende seiden: ‘Die sinen here gebrect, Hets recht datmens hem lachter sprect Weder ende vort die werelt dure. 46860[regelnummer] Waendi geniten der aventure, Wi selen nu des geninden, Ende God sal ons sine hulpe sinden, Dat hopic, in corten dagen. Wi mogen hier wel prijs bejagen 46865[regelnummer] Ende den coninc onsen here Behouden oec wel sine ere; Al es [hi] aldus nu gevaen, Oft God wilt, hi sal ontgaen. Mijn herte seitmi ende min sin, 46870[regelnummer] Willewi geduren hier in, Wi selen prijs bejagen nu.’ Dus ginc hen ane, dat secgic u, Her Walewein ende Moriaen; Ende doen si sine word hadden verstaen, 46875[regelnummer] Die gene die daer binnen waren Ende en wech souden sijn gevaren, Doen si bekinden der heren sin, Sone was daer ne geen ridder in Noch oec soudier noch seriant, 46880[regelnummer] Dat hi wilde gaen in hant, Noch rumen die gode veste. Moriaens raet dochte hen dbeste; Ende omdat hi soe onsienlijc sceen, Daer hi stont op sine been 46885[regelnummer] Sceen hi dat hi een here al Scoffiren soude, haddi geval. Elc gaf daer sine sekerhede Met hem te blivene daer ter stede Ende den anderen niet te begevene 46890[regelnummer] [Dan] dor te darvene vanden levene, Si selen eer ander niemare horen. Doen die ede waren gesworen Ende die sekerhede gedaen Gingen si vaste sluten saen 46895[regelnummer] Haer porten, ende daer binnen Haer hulpe die si mochten gewinnen, Ende daertoe alle die lijfnere Jegen den coninc ende sijn here, Die daer wel gehinde lach. 46900[regelnummer] Eer hem verdonkerde die dach Quam die coninc selve sere verbolgen, Ende dede hem menegen ridder volgen, Die behorden tsire maisniden, Ende daertoe vele van anderen lieden, 46905[regelnummer] Die harde werechtech waren,
[pagina 314]
Ende quamen vorden casteel gevaren. Doe dede die coninc vragen Den genen die daer binnen lagen Oft si den casteel op wilden geven 46910[regelnummer] Ende verdingen alle haer leven? Doe antwerden die van binnen: Sine liten hen niet winnen Alse lange alsi mochten leven, Noch haren rechten here begeven. 46915[regelnummer] Doe swoer die coninc enen eet, Sine gaven hen op gereet, Hine lietse nembermer verdingen Om al dat si mochten volbringen. Maer sine haddens genen gere 46920[regelnummer] Ende gereiden hen ter were. Si souden bliven optie cantele, Ende worpen ute ten castele Stene groet ende swaer, Ende dreven den coninc achter daer 46925[regelnummer] Van dien castele opt velt, Daer si slogen haer getelt. Binnen dien ginc die nacht in hant; Ende die daer comen waren int lant Si slogen tenten ende paulione 46930[regelnummer] Ende logierden in dat grone. Alse dat die van binnen sagen Gingen si over een dragen, Ware dat leden si die nacht, Die coninc soude meerre cracht 46935[regelnummer] Bejagen van ridders ende van lieden, Ende een crachtech here ontbiden, Ende beter es dat sijt nu aventuren Ende riden daer buten den muren Dan si meer worden verladen. 46940[regelnummer] Hier af worden si scire beraden Eer hem noch come toe. Dit viseerde Lanceloet doe: ‘Wine mogen niet ontflien, Wine dorven om gene hulpe sien, 46945[regelnummer] Noch wine mogen rumen den casteel; Bedi so eest bat onse vordeel.’ Dus waren si snachs inden casteel Sonder spel ende enech riveel. Si hilden hen te gadere vaste 46950[regelnummer] Alse vrome liede ende gode gaste. Si aten ende dronken dat hen bequam. Ende talre irst dat men vernam Dat der dageraet naecte, Daer ne was nieman die vaecte. 46955[regelnummer] Si wilden grote dinc bestaen. Si gingen hen alle wapinen saen, Elkerlike om sijn leven. Si daden ors coren geven. Wat holpt dat ict maecte lanc? 46960[regelnummer] Tirst dattie dach ontspranc Si waren binnen wel gereden, Ende hadden starke orsse bescreden Ende wapine goet ter cure. Si porden ute ter goder ure: 46965[regelnummer] Si daden hen die porte ontsluten. Dus voren die van binnen buten Met algader harre crachte. Die daer daden die sciltwachte Si worden der andere geware 46970[regelnummer] Ende voer hen ane met haerre scare, Maer dat en besloet hen niet een bast. Moriaens wapine waren so vast: Hi dede doe die vorebetaelge: Hine gaver niet omme ene maelge 46975[regelnummer] Dat hi den strijt daer began. Men sach nie eertscen man Slaen soe vreesselike slage. Si dorvochten gene lage. Walewein, Perchevael ende Lanceloet 46980[regelnummer] Slogen daer nu menegen doet, Ende sijn tes conincs tente comen, Ende hebben haer wapine genomen Ende haer scilde ende hare speren Eer si comen conden ter weren: 46985[regelnummer] Sine wisten wat hen was gesciet. Daer ne was gespaert niet. Si slipen vaste in haren rinc, Dire waren metten coninc; Si begonden sere versagen 46990[regelnummer] Doe si dandere gewapent sagen, Dise bestonden met felre herte. Daer dogede die menege smerte Eer si geruemden dat velt. Si vingen den coninc met gewelt: 46995[regelnummer] Daer ne was nieman an sine side Hine was vroe ende blide Mochte hi ontragen sijn leven. Die coninc moeste hem opgeven, Daertoe dwangene die noet, 47000[regelnummer] Anders hadden sine geslegen doet, Ende sijn volc oec altemale. Si vorden den coninc binnen der zale Ende leidene in enen torre vast: Sine hadden nie so liven gast 47005[regelnummer] Noch daer si soe blide af waren. Die vanden velde mochte ontfaren Hi achte lettel op dat hire brochte: Daer mochte winnen wie dats rochte. Alse die battalge was gedaen 47010[regelnummer] Si hadden volcs vele gevaen Ende den coninc van Yrlant; Het was hen wel gegaen in hant. Si haelden daer binnen dat hen dochte, Dat daer menech dire becochte, 47015[regelnummer] Dire noit gelt ave ne coes, Ende nie en wiste ho hijt verloes: Dat dede die anxt die si sagen Van Moriaens groten slagen Ende van Lanceloete ende van Waleweine 47020[regelnummer] Ende van Perchevale, die opten pleine Menegen brachten in anxte groet Ende in vresen vander doel. Si brachten binnen mure die gaste, Ende sloten hare porten vaste, 47025[regelnummer] Ende hingen doe ute hare scilde, Alse volc dat hen weren wilde. Doemen Waleweins teken bekinde Ende Lanceloets banire hem gehinde, Doe liep die niemare harde wide 47030[regelnummer] Achter lande vanden stride. Des conincs volc dat daer lach, Si haddens herde swaer verdrach. Tirst datment hen liet weten, Die de coninginne hadden beseten, 47035[regelnummer] Si trocken achter; ende al die gene Die den coninc dienden gemene Ende die met hem quamen inden lande Duchten sere hare scande, Ende vernamen an Waleweine die sake 47040[regelnummer] Hoemen mochte die soene gemaken. Walewein wils hem beraden daer. Haer raet droech over een daer naer, Dat si den coninc Arture souden bringen Daer vore ogen eer si verdingen 47045[regelnummer] Mochten haren here den coninc. ‘Dan selewi hebben op dese dinc Goden raet van allen saken Daermen soene bi moge maken.’ Wat hulpt dat ict make lanc? 47050[regelnummer] Si moesten Arture an haren danc Halen ende bringen daer ter stede, Ende haer here verdingen daer mede. Doen die niemare liep int lant, Dat gevaen die coninc van Yrlant 47055[regelnummer] Ende Artur was bracht daer te gedinge,
[pagina 315]
Ward daer soe grote vergaderinge Vanden Bertoenen, dat ter steden Arture hebben onreden Ende genomen dien van Yrlant, 47060[regelnummer] Ende brachtene met gewapender hant Inden casteel, ondancs hen allen. Dus eest Arture scone gevallen, Dat hi aldus es ontgaen, Ende den coninc heeft gevaen 47065[regelnummer] Die hem hadde gevaen te voren. Nu seldi vanden coninc horen, Van Yrlant, die daer gevaen lach. Alse hi wiste ende alsi sach Dattie coninc Artur was uut, 47070[regelnummer] Ginc hi in hant al over luut Ende boet scat ende oec have In dien datmen hem orlof gave; Ende oec te werdene sconincs man Van al sinen lande vort an, 47075[regelnummer] Ende te rumene Arturs rike Met al sinen volke gemeinlike. Dus moeste die coninc, di was gevaen, Arture te sinen dienste staen Van sulken rentsone alsi bespraken. 47080[regelnummer] Van hen latic staen die saken. Ende Artur was so blide daer of, Dat hi dede beropen hof, Ende wilde dat tsijns verteerden Al die gene dies begeerden. 47085[regelnummer] Daer quam menech tsinen hove; Daer was nieman van sulken love, Noch diet so wel hadde gedaen Alse Perchevael ende Moriaen: Den loen dies hen Artur boet 47090[regelnummer] Die was ongemate groet. Walewein seide den coninc algader Van Moriane ende sinen vader, Ende die aventuren die hen gescieden Teldi daer voer al die lieden. 47095[regelnummer] Dies was hi daer sere besien. Nu latic die tale hier van dien Ende sal u tellen vorward saen Hoe tsinen vader voer Moriaen, Daer hi met sinen oem siec lach, 47100[regelnummer] Dies ic u hier vore dede gewach. Daventure maect ons bekint, Doen dit orloge was al gehint, Ende Arturs lant te paise bracht, Ward Moriaen alsoe bedacht, 47105[regelnummer] Dat hi wilde doen ondertrouwe Sinen vader sire moder, der vrowe. Den oem bat hi oft hi woude Dat hi met hem varen soude, Diet gerne dede, ic maecs u vroet. 47110[regelnummer] Doe seide Walewein ende Lanceloet, Si wilden met hem mede varen Om sire eren wille, twaren, Ende om geselscap vanden here. Dies dancte hen Moriaen sere. 47115[regelnummer] Doe gereiden si hare vart, Ende voren met hem ten clusenare ward. Si voren blidelike onder hen[lieden]; Si telden van dingen die gesciden Ginder ende hier menegertire, 47120[regelnummer] Onthier ende si quamen ter rivire Daer si sceepten ende over reden. Ende alsi dwater waren leden Quamen si scire te Perchevaels oem, Die hars nam daer goeden goem. 47125[regelnummer] Ende Acglavael was al genesen, Die gewont hadde gewesen. Ende Moriaen vrachde hem daer nare Oft hi al genesen ware, Ende oft hi wilde doen daer of 47130[regelnummer] Van sire moder sijn belof? Hi seide dat hi gereet ware, Ende wel genesen oppenbare; ‘Ende die trouwe willic anegaen Die ic uwer moder hebbe gedaen, 47135[regelnummer] Weltijt gi wilt, Godeweet: Ic beent altoes te doene gereet.’ Perchevael seide: ‘Wat lettewi dan? U soene es soe goeden man Ende soe vrome ende so stout, 47140[regelnummer] Gi moges Gode danken menechfout Dat gine hebt gewonnen nu. Gereit u vaste, wi varen met u. Her Walewein ende her Lanceloet Sijn met hem comen om trouwe groet, 47145[regelnummer] Ende selen met ons in Moriane varen.’ Doen en werd daer geen langer sparen, Sine gereiden hare vart Ende reden met Moriane darward, Die den wech conste bat gerede 47150[regelnummer] Dan ieman van hen allen dede. Si reden so lange, dat sire quamen. Ende alse die vanden lande vernamen Dat Moriaen brachte sinen vader, Trocken die heren derward algader: 47155[regelnummer] Ende wildent som wedersecgen daer Omt goet te behoudene, wet vor waer. Doe dit Moriaen vernam Wart hi so tornech ende so gram, Dat hi trac sijn sward al bloet 47160[regelnummer] Ende reet in dat meeste conroet, Ende sloger daer doet .xv. der heren, Die hem sijn goet wilden ontkeren. Alse dit die andere hebben vernomen Sijn [si] daer te genaden comen, 47165[regelnummer] Ende kinden hem algader sijn lant, Ende gavent sire moder op te hant, Ende ontfingent van haer weder, Ende worden haer man daer af seder. Doe dese dinge waren gehint, 47170[regelnummer] Ende si vrowe was bekint In alt lant, suldi verstaen, Doe maectmen daer di brullocht saen Van Acglovale ende vander vrouwe: Deen dede den anderen ondertrouwe. 47175[regelnummer] Daer ward bliscap ende groet spel: Die brullocht duerde also wel .xiiij. dage al even groet, Datmen daer gene porten sloet. Daer was fecste ende groet spel: 47180[regelnummer] Daer was hen allen gedient wel Van alles dies wies optie eerde. Daer worden gegeven gode peerde, Cledere grau ende oec bont: Menegen scellinc, menech pont, 47185[regelnummer] Menech scoenheit was daer gegeven Om datmen te blideliker soude leven. Menestrele ende yraude mede Ward daer gegeven grote rijchede, Want daer was goets genoech. 47190[regelnummer] Elc hadde daer wel sijn gevoech. Daer moesten bliven die heren nu, Walewein ende Lanceloet, secgic u, Tot dattie feeste leden was. Perchevael bat hen, sijt seker das, 47195[regelnummer] Ende Acglavael de brodegoem, Dat si der brullocht namen goem. Dat daden si wel eerlike: Daer ne was nieman, arm no rike, Hine hadde gnoech ende planteit. 47200[regelnummer] Wat hulpt hier af vele geseit? Doen die feeste daer was leden, Ende die heren sijn gesceden, Ende alle orlof hebben genomen, Es Walewein ende Lanceloet comen 47205[regelnummer] Ende Perchevael, dese heren, twaren,
[pagina 316]
Wilden tes conincs Arturs hove varen; Want het was den sinxenen na, Ende die coninc, alsict versta, Soude hof houden, sijt seker das, 47210[regelnummer] Den meeste die nie gehouden was, Dor Galaäts wille, Lanceloets sone; Want te hove soude comen di gone, Ende soude riddere werden also wale. Hier af liep groet die tale, 47215[regelnummer] Dat hi dat grael winnen sal, Ende daventuren groet ende smal Die ter tafelronden behoren toe. Hi soude oec sitten seidemen doe Int vresselijc sitten, wetet dan, 47220[regelnummer] Daer noit in dorste sitten man. Om dit te siene, hebbic vernomen, Sal menech man te hove comen; Want die coninc had doen gebieden Den hogen ende den riken lieden, 47225[regelnummer] Dat si comen souden te hove. Dus quam daer menech man van love. Ende om dit sone wilde Lanceloet Niet langer bliven daer al bloet, Noch Walewein noch Perchevale, 47230[regelnummer] Ende namen orlof an Acglavale Ende an Moriane oec mede, Ende an sire moder daer ter stede; Ende reden so lange dat si quamen Daer si den coninc Artur vernamen 47235[regelnummer] Te Karmeloet, daer hi lach, Daer hi gerne te sine plach Als hi stille wilde wesen. Doe die coninc vernam van desen Dat Walewein ende Lanceloet 47240[regelnummer] Ende Perchevael oec mede al bloet Comen waren, was hi tien tide Harre comst harde blide. Ende doe hi vernam van Acglavale, Ende si hem seiden altemale 47245[regelnummer] Hoe die brullocht is vergaen, Ende van Moriane oec deden verstaen, Sine coenheit ende sine vromechede, Die hi daer inden lande dede, Was die coninc ende die coninginne 47250[regelnummer] Harde blide in haren sinne. Hieraf latic nu die tale Ende sal vort spreken vanden grale Hoet gewonnen was, Godweet, Dat suldi vinden wel gereet 47255[regelnummer] In dit boec dat volget hier na. Die ander pertie, alsict versta, Van Lancelote gaet hier uut. Nu biddic Gode al over luut, Dat hi mins ontfermen moete 47260[regelnummer] Alse mins lijfs sal werden bote, Ende mote mine ziele bringen Te sinen rike ende dies gehingen! Amen!

Vorige Volgende

[40.001-47.262]