Kroniek van het Sint-Elisabethsconvent te Huissen (1667-1752 en 1782-1801)

(Gelders Archief 0566-33) H.K.H.-Documentatiecentrum VIIa6

[p. 95]

folio 260

[1783]

Na Driekoningen 1783 kwam zijne Eerw. hier om met ons te spreken. Wij zagen voort en zijn Eerw. zeijde t' zelfs een wrak lighaam te hebben. Daarom versogte een clopje, zijn Eerw. dienstmeijd, mede mogte brengen om zijn Eerw. bedeckte kwaalen t' assisteren. Dat toegestaan wierde, vermids t' clopje, die de boodschappen des convents niet pasten te doen, van de vervallen. die anders de patersmeijd trekt, zoude geven 10 gl aan een jonk meijsie, die dan de boodschappen zoude doen en 't clopje in de werken wat helpen. Zijn Eerw. kwam voorgoed bij ons de 4 maart, zijnde den derden dag van 40 urengebedt. Zijn eerste intré was voort in de kerk en was bij uijtnementheijdt een godvrugtig man.

Tot deese tijdt is hier nogt gebruijk geweest de coffij en thee te drinken, De susteren deden daar professie op om dit niet te gebruijken nog ook geen chocola of het moest door een algemeene toelating daar in koomen. t' Welke tot heeden ook getrouwelijk is onderhouden. d'Eerw. pater Goders nogtans door aanrading van Hollanse heeren en zijn vrienden liet dit toe. Komende op Assenwoensdag voor't eerst in de school. De susteren zijn Eerw. daar een copje thee schenkende, gaf

folio 261

permissie aan de schoolsusteren om mede te drinken. t' Welk de mater en oude susteren hoorde, seer aangedaan waren en zijn Eerw. over deese toelatinge niet met de raadsustern daar over gesproken had, gelijk t' hadde moeten zijn. De mater niet wetende wat daar in doen versogt dit te willen uijtstellen, te minsten den Hl. Vastentijd, om ondertussen Godt te bidden en een reglement te beschrijven om alle disorders, misbruijk en breken der cilentium te voorkomen. 't Welk also is geschiet en wierd niet eer als een week of 3 na paaschen op het cappittel door zijn Eerw. afgelesen. En is besloten, degeene die het wilden doen, konden en die niet laten. En terwijl d' ouderen susteren daar seer tegen waeren, soo zijn 5 choor- en 3 werksusteren geweest, die beslooten haar bij haar eerste goede voornemen en de belofte te houden. En 2 jongere choorsusteren hebben ook beslooten zulk noijt te gebruijken. Godt geve t' getal vermeerdere, want t' geene daar meest van beklaagt word, is dat de susteren in die tijdt als t' gebruijk word, plegten veel voor 't He. Sacrament te bidden en andre devote oefeningen te doen alsmede profijtige handwerken, dat men - Godt betert - nu soo veel niet siet.

folio 262

Zijn Eerw. versorgte nog de bisschopskamer tot 2 vertrecken voor zijn Eerw. zouden gemaakt worden, t' welk ook geschiet is, omdat beneden voor zijn Eerw. zwack lighaam te vogtig was. Heeft gekost omtrent 200 gl. t' Liet zig aanzien, of zijn Eerw. bij ons seer content zijnde ook beter zoude worden, maar is door een schielijk toeval van een beroerte tussen 1 en 2 august 1783 van ons weg gerukt zonder voor zijn vrienden van zijn Eerw. goederen geschik gemaakt te hebben. Het convent is egter soo geluckig geweest, want kort te vooren had zijn Eerw. 100 ducaten aant convent geschooten, om daar mede lang geborgde rekeningen te betalen, daar bij gevende een brief: soo lang zijn Eerw. leefde daarvan konde disponeeren, maar zonder andre making komende te sterven. t' Convent voor zulk een lief daat nam aan 's jaarlijks voor de ziel requiem te zingen, rekenende 200 gl voor extra onkosten en 't overige voor de groote en klijne memorie der overledene. Omdat in deese tijdt des jaars een groote hitte was, konde men het lighaam, dat zeer veranderde, niet lang boven aarde houden, maar is op een avond in stilte door de bouwknegten en de heer pastoor, int patersgraf gezet. De cermonien zijn op behoorlijke tijdt daar na gedaan op de zelfde wijze als Eerw. pater van Oijen.

folio 263

d' Eerw- Mater over dit toeval extraordinair aangedaan en met alle deese veranderingen niet al te wel bevinde, sooals t' lighaam van d' overledenne Eerw. pater int warmhuijs gestelt was, na t' zieken-huijs begeven. Viel in een zwaare doodelijke siekte en voorsien met de laatste Hl. Sacramenten. En niemand dogt sij het te boven zoude koomen, gaf ondertussen de zorg over aan d' oude Eerw. mater, die dat met liefde dede. Deese siekte duerde omtrent 33 weeken. In deese

[p. 96]

tijdt kreegen ook heete coorsen d 'oudste schoolsuster en de novisiemeesteres, soodat de 3 medeprincipale te gelijk int siekenhuijs in den He. Olij lagen.

De heer pastoor J. Kolkens en zijn rector, d' Eerw. heer Peters, bedienden ons in deese tijdt met een ongemeene liefde en alles op zijn tijdt, soodat ten tijde van 3 maanden, dat wij nog geen pater weer hadden, 't minste van de godsdiensten, niet agter is gebleven. Tot verwondering van een ijder, te meer omdat in deese heete tijdt alhier en rontom de heete coorsen en roode loop soo danig grafiseerde, veel mensen daar aan stierven, alhier 4 a 5 op een dag begraven wierden en heele halve dagen uijt waaren om de menschen te bedienen. Godt bewaarde hun en ons convent hier van seer naamkondig, want van de susters niemand heeft gehad als 3 novicie een klijn attaque, die spoedig herstelde; onder de kinderen en juffr. niemandt; int bouwhuijs kregen het eenige, maar is maar een aan gestorven; en de timmerman aan de heete coorsen. Onder alle deese voorvallen moest men evenwel weer een herder verkiessen, welke facultijt gekomen zijnde, wierd met meerhijd der stemme verkooren den geleerde heer Jacobus Som, alsdoen pastoor tot Harderwijk, en is met genoegen bij ons gekomen 2 dagen voor Alderhijligen, door welkers resoluijt humeur de mater verkwickte en vorder herstelde.