Kroniek van het Sint-Elisabethsconvent te Huissen (1667-1752 en 1782-1801)

(Gelders Archief 0566-33) H.K.H.-Documentatiecentrum VIIa6

folio 198

1735

Den 19 januarii wynig na de middag is er geweest soo een sterke wint, verselt van een orkaen, dat die geheele namiddagh, den avond en tot de middenacht geduurt heeft, waerdoor byna over al groote schade geschiet is. Ons convent heeft meede daer door al veel schade geleden.

Terwylen verlede somer en de opvolgende winter so sware regen gevallen was, waerdoor zeer wynig hooy gewonnen is en de wegen, daer klei was, niet te gebruyken waren. Soo heeft

[p. 75]

God voorsien, dat dit iaer half april de koeyen na de weyde zyn gegaen en dat se soo lang op de weyde gebleven hebben, dat de melkkoeyen eerst den 3 december op de stal wierden gebraght, en den 16 december de stiers eerst op de stal gebraght zyn. Door de langduurige regen in de somer, in t naiaer en den volgende winter zyn de meeste schaepen alhier en rondom op veele plaetsen ziek geworden en gestorven. Iae, op verscheyde plaetsen zyn by na geheele kudde van schapen uytgestorven. Ons onvent heeft ook daer van al schade geleden, want er...

folio 199

Dit iaer is voor veele menschen een schadelyke iaer geweest door den droevige brand, die op veele plaetse geweest is. Den 25 maert savons laet is er brand onstaen in het stedeken Griethuysen, alwaer de meesten dacken met strooy gedekt zyn, sodat die nacht by na het geheele stedeke is afgebrand, behalven de parochiekerk en het klooster der nonnen. Dat heeft veel occasie gegeven, dat door order van den koninck een bevel is gekomen, om over al in Kleefland in de steden alle de strooye dacken af te breken en die met pannen te decken.

Den 15 julius is er smorgens ten vier uuren ontrent soo een sware onweer van donder en blixem geweest, dat in de stad Gelder door de blixem een kruydtooren gesprongen is, waerdoor verscheyde menschen syn dood geslaegen en twee kerken en kloosters met veele huysen groote schade geleden hebben.

In de maent van october is te s' Heerenberg by nacht by na het geheele kasteel met de kostelyke meubelen van de graaf afgebrand.

Den 17 febuarius heeft syne Heyligheyt den paus Clemens den twaelfde te Romen onderteykent een brevet of brief geschickt tot alle de catholyken van 't Vereenight Nederland, waer in den paus suspendeert en excommuniceert den gewaande Aartsbisschop van Utrecht Theodorus van der Kroon, zynde tegen de wetten der H. Kerke tot bisschop ingeweyt, deselve afsnydende van de gemeynschap der H. Kerke, en doet mede in den ban alle de geene, die daer toe mede gewerkt hebben van gelyke afsnydende alle die hem aenhangen. En ten hooghste verbiedende met hem en de syne in kerkelyke saeken gemeynschap te hebben. Die pauselyke brief is in de maent van april te Brussel gekomen aen syne doorluchtigheyt den pauselyke nuntius, die heeft de selven in drie taelen, als Latyn, franse en Nederduytse, als in drie colomme naest malkanderen laten drucken en heeft se aen verscheyde heeren in 't Vereenigde Nederland met de post toegesonden als meede aen onse Eerw. pater. De helft van die brief heeft den 3 mey in de Delfse Histoirische Courant gedruckt gestaen, belovende in de volgende courant de andere helft dan te vervolgen. Maer de wederspannige cleresie, dat niet konnende verdragen en wenschende dat die brief niet zoude bekent zyn, hebben soo veel by de heere regenten der lande uytgewerkt, dat aen de courantier swaer verboden is de andere helft in syne courant te zetten.

folio 200

In mey zyn twee personen van Kleef na Huyssen gesonden, die verzelt van de heere borgemeester en koninklyke rentmeester de huysen hebben gevisiteert en gewaerdeert, voornamentlyk wegens het houd daer in getimmert..

In julius is een geswoore koninklyke landmeter te Huyssen gekomen om buyten de stad en het schependom Huyssen alle bouw en weylanden te meeten, hoe veel mergen lands yder is, dat meede in geheel Kleefland is geschied.

folio 201

Ontrent het eynde deses iaers is den heer Backer, die int iaer 1717 uyt onse kloosterkerck geprest en met gewelt gehaalt is om groot granadier te worden, hebbende na verloop van veele iaaren van den koninck verkregen het officie van borgemeester en secretaris te Huyssen, dat syn overlede broeder bedient hadde. Heeft het selve eenige iaere door andere laten bedienen, tot dat eyndelyk syn afscheyd van den koninck gekregen hebbende, is met mevrouw syn huysvrouw alhier gearriveert, en den 14 december van de borgerye ingehaelt, en heeft van 't borgemeestersch en secretaris ampt besit genomen.

[p. 76]

Dit iaer in de somer heeft den hooge autaer van onse kerk om hoogh een beter cieraet gekregen van een salvator met syne kruys en twee knielende engelen, dat van een konstige beeldsnyer in Brabant te Antwerpen gemaekt is en boven op den hooge autaer geset. En het convent heeft het betaelt de onkosten, en bedraegen 312-5-0 hier onder is de specificatie

Nogh een andere cieraat heeft dit jaar onse kerk gekregen door de mildadigheyt van juffr Wittert, die eenige iaaren in ons school gewoont heeft, vereerende een silvere canon der misse, te weeten een silvere lessenaer, daer men het misboek opleyd met drie silvere bordekens die men op den autaer sedt.

Specificatie voor de beelden van den hooge autaer.

Voor de beelden van den hooge autaer	263 - 6 - 0
Voor de vraghte van Antwerpen op Rotterdam	16 - 14 - 0
Voor de vraght van Rotterdam op Huyssen	19 - 3 - 0
Aen de smit	9 - 0 - 0
Aen de timmerman	4 - 2 - 0
	_____
	312 - 5 - 0