[Het Kouter, nummer 3 1937]
Albert Verwey (†)
8 Maart is hij heengegaan en wij willen ons nummer dat reeds ter perse is niet doen verschijnen zonder daarin van hem te spreken, al kan het niet anders zijn dan het uiten van een enkelen indruk. Wel zeker zal later meer volgen.
Wij weten eigenlijk nog niet, hoe wij het hebben nu, zonder zijn lichamelijk zijn te midden van ons. Er zijn er, wier werking bovenal in hun ‘zijn’ is, al weten wij ook, dat dit zich telkens manifesteert. Albert Verwey behoorde tot dezulken. Meer dan een halve eeuw was hij in ons geestesleven bewegende, leidende, dragende kracht, die verre van te verzwakken versterkte met den ouderdom, één stuk gaafheid en oerkracht, een wiens ‘vaste voet’ niet ‘aarzelde’, die altijd eerbied en nadenken afdwong, ook als men hem eens niet kon volgen.
Is er leegte nu? Ja en neen. Iets daarvan moet er nu wel zijn en toch, wij gevoelen het niet zoo. Wij gevoelen veeleer, al durven wij het nauwelijks neerschrijven, hier iets ‘goeds’. Dit leven doet aan als ‘af’. ‘Ik ben oud, en voltooi alleen het werk dat ik langer dan een halve eeuw geleden begonnen ben,’ schreef hij kort geleden in ons tijdschrift. Al zou bij langer leven nog zijn toegevoegd, hier is iets van voltooidheid. Wij zouden ons nauwelijks kunnen voorstellen, veel minder wenschen, dat deze mensch voortleefde met afnemende kracht. Dit plotseling heengaan uit nog-ongebrokenheid is symbool van het hier essentieele. Ja, soms is de kosmische harmonie toch in het zichtbare klaarlijk aanwezig...
De leegte moge voorondersteld zijn, zij wordt opgeheven van stonde aan. Hoe vermenigvuldigen zich de gedachten, als men aan dezen gestorvene denkt. Hoeveel gaf hij van wat juist nu wij zoo noodig hebben. Want - om dit alleen nu nog te zeggen - Verwey was in hooge mate en in besten zin een synthetische persoonlijkheid. Hij vereende in schoone harmonie wat in velen gespleten is, veelal tot vijandigheid toe. Inkeer en wereld-openheid, bewogenheid en bezinning, traditie en vrijheid, kuisch alleen staan en diepe volksverbondenheid...
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd