Het zal koud zijn in 't water als 't vriest

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: S. NED. 41 8850

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens enkele hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Het zal koud zijn in 't water als 't vriest, een tekstuitgave van verspreide anonieme zestiende-eeuwse spotprognosticaties, verzameld en geëditeerd door Hinke van Kampen, Herman Pleij, Bob Stumpel, Annebel Venmans en Paul Vriesema uit 1980.

 

redactionele ingrepen

De eindnoten op pagina 213-216 zijn opgenomen als noten bij de inleiding. Bij de verschillende tekstfragmenten worden de noten op de linkerpagina gegeven bij de tekst rechts. In deze digitale versie vervallen daardoor de linkerpagina's (behalve wanneer er ook een illustratie op voorkomt); de noten zijn opgenomen bij de tekst zelf.

p. 56: op de op de → op de; ‘ook de houtsnede op de titelpagina verwijst rechtstreeks naar de Ulenspieghelfiguur’.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina ongenummerd (p. 1)]

Het zal koud zijn in 't water als 't vriest

 

[pagina ongenummerd (p. 2)]

NIJHOFFS NEDERLANDSE KLASSIEKEN

 

REDACTIERAAD

Dr. P.J. Buijnsters

Dr. A. van Elslander

Dr. W.P. Gerritsen

Dr. A. Keersmaekers

Dr. M.H. Schenkeveld

Dr. J.G. Sterck

 

Uitgegeven in samenwerking met de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde

 

[pagina ongenummerd (p. 3)]

Het zal koud zijn in 't water als 't vriest

 

Zestiende-eeuwse parodieën op gedrukte jaarvoorspellingen

 

Tekstuitgave met inleiding en commentaar door Hinke van Kampen, Herman Pleij, Bob Stumpel, Annebel Venmans en Paul Vriesema

 

[vignet]

MARTINUS NIJHOFF

DEN HAAG

1980

 

[pagina ongenummerd (p. 4)]

Deze uitgave is tot stand gekomen mede dankzij een subsidie van het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk.

 

© 1980 Uitgeverij Martinus Nijhoff BV, Lange Voorhout 9, 's-Gravenhage.

ISBN 90 247 2251 9

 

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

 

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.

 

[pagina ongenummerd (p. 7)]

Inhoud

 

Voorwoord	5
Inhoud	7
Verantwoording illustraties	8
I. Astrologie als koopwaar	9
1. Laatmiddeleeuwse voorspelteksten	9
2. Astrologie van middeleeuwen naar nieuwe tijd	14
3. De gedrukte prognosticaties	19
4. Produktie en verspreiding	22
5. Invloed	24
II. De spotprognosticatie	30
1. Inhoud en traditie	30
2. Herkomst uit het volksfeest	34
3. Dramatische monologen	36
4. De spotprognosticatie als speeltekst	43
5. Humoristisch procédé	47
6. Betekenis	51
Wijze van uitgeven	55
Ulenspieghel	56
Knollebol	80
Aelwarich	100
Sorgheloos	118
Tugrobel	142
Lieripe	162
Hongherenborch	188
Appendix A (Pronosticatie van Willem de Vriese)	203
Appendix B (Explicatie van Jan II van Ghelen)	208
Appendix C (Bibliografie van buitenlandse spotprognosticaties)	209
Noten	213
Algemene Bibliografie	217
Termenlijst	225
Glossarium	227