De koning der zwanen en andere verhalen

[p. 43]

3.
De Brave Willem.

[p. 45]

De Brave Willem.

Het was een heete dag in den herfst. Willem kreeg verlof om in zijns vaders korenveld te gaan spelen. Hij vermaakte zich daar zeer: hij beschouwde de maaijers, die de schoven opbonden en de wagens laadden; hij verzamelde veldbloemen en vlocht ze tot kransen om die zijner moeder aan te bieden, die veel van bloemen hield. Nadat hij zoo lang geloopen had, tot hij zeer verhit en vermoeid was, zette hij zich in de schaduw van een notenboom neder, om uit te rusten, en zich te vermaken, met de slaap-

[p. 46]

bollen, korenbloemen en eene menigte onkruid, dat hij gevonden had, te zaam te vlechten.

Terwijl hij hiermede bezig was, bemerkte hij een armen, kleinen, slecht gekleeden knaap, die, bitter weenende, het veld rondliep. Zijn voet bloedde en om zijn hals hing aan een touw een ledige zak.

Willem gevoelde aanstonds medelijden met het ongelukkige kind, ging naar hem toe, en vroeg hem waarom hij weende, en wat de oorzaak was, dat zijn voet bloedde. Hij verzocht hem onder den notenboom bij hem te gaan zitten en door de vriendelijke vragen uitgelokt, begon de knaap het volgende te verhalen:

‘Wij zijn met ons vijf kinderen, en onze ouders zijn zeer arm. Ik ben de oudste en mijn vader zendt mij in den oogsttijd uit, om korenären in de velden te zoeken; want wij zelven bezitten geen veld, en het weinige geld waarvoor onze vader zoo hard werkt, is naauwelijks genoeg om in onze dagelijksche behoeften te voorzien. Ik kan dezen zak op

[p. 47]

een dag vullen, als ik naarstig werk; en ik hoop een kleinen vooraad voor den winter te verzamelen, wanneer vader geen werk heeft en dus niets verdient. Ik ging dezen morgen met het aanbreken van den dag uit en had mijn zak reeds meer dan half gevuld, toen ik het ongeluk had mij in het groote korenveld van den landheer te wagen. Het koren stond reeds in schoven gebonden. Daar er buiten mij niemand in het veld was om te zoeken, vond ik eene menigte aren en zou mijn zak spoedig gevuld hebben, zoo niet de zoon van den landheer in het veld geweest was en mij gezien had. Hij kwam met een stok in de hand op mij af, en noemde mij een morsige bedeljongen. Ik ging heen met wat ik had opgezameld en deed alsof ik hem niet hoorde; hetgeen hem nog meer vertoornde, zoodat hij den hond op mij afstuurde. Ik was zeer verschrikt en uit vrees en tot zelfverdediging, nam ik een handvol aarde op, om die naar het dier te gooijen. Dit verbitterde zijn meester evenwel zoo-

[p. 48]

danig, dat hij op mij aanviel, mij den zak hevig van den schouder rukte en al, wat ik er in had, op den grond uitschudde, waarna hij mij den zak in het aangezigt wierp; mij schopte en sloeg en eindelijk den grooten hond op mij aanhitste, wiens beten gij nog in mijn voet ziet.’

‘Die ellendeling!’ riep Willem. ‘Behandeldet gij hem ook niet, zoo als hij verdiende?’

‘O, neen; ik verzocht hem slechts mij toe te staan om mijne korenären weder op te rapen. Maar dit weigerde hij; joeg mij uit het veld, en schreeuwde mij toe, dat ik mij nooit weder daar moest vertoonen, zoo ik geen pak slaag wilde beloopen van de maaijers; die zeker daarin niet aarzelen zouden, Avant zij lachten zeer luid, toen zij zagen hoe slecht de zoon van den landheer mij behandelde.’

Toen begon de knaap op nieuw jammerlijk te weenen.

‘Doet uw voet u erg zeer?’ vroeg Willem op een medelijdenden toon.

[p. 49]

‘Ja, erg genoeg,’ was het antwoord; ‘maar ik sou dit niet tellen, als ik niet met een ledigen zak naar huis moest terugkeeren. Vader zal denken, dat ik den geheelen dag geluijerd heb, boos op mij zijn, en mij geen eten geven. Ik heb nu grooten honger, want ik heb niets gehad als een klein stuk droog brood, voordat ik dezen morgen van huis ging.’

‘O, is dat alles?’ hervatte Wiilem. ‘Daar, neem dit, want ik heb volstrekt geen honger,’ terwijl hij hem een stuk koek toereikte, dat zijne moeder hem mede gegeven had. De arme jongen aarzelde het aan te nemen, maar op Willems vriendelijk verzoek, at hij het weldra op. Toen zeide Willem ‘laat ons nu uw zakje vullen.’ Zij gingen daarop naar de plaats, waar de schoven gestaan hadden; en naauwelijks hadden zij den zak half gevuld, toen Willem zich door zijn Vader van onder den notenboom hoorde roepen. Willem snelde naar hem toe, en zeide: ‘Vader! mag ik dien armen jongen zijn zak helpen vullen?’

[p. 50]

‘Maar gij moet met mij naar den tuin gaan,’ hernam de vader: ‘Er moeten eenige abrikozen geplukt worden en ik ken iemand, die er veel van houdt.’

‘O, ja, ik houd er veel van; maar nu wilde ik liever hier blijven, om dien armen jongen te helpen. Ik heb wel medelijden met hem; want hij is zoo slecht behandeld geworden, door een grooten, woesten jongen.’

Toen vertelde Willem het voorval met den knaap in het veld van den armen landheer, - hoe diens zoon hem geslagen en de hond hem gebeten had - en hoe de arme jongen geweend had bij de gedachte van met een ledigen zak te huis te komen. De vader luisterde oplettend naar zijn zoon, en, zonder een woord te zeggen, ging hij naar den kleinen, haveloozen knaap, die zoo bezig was met de gevallen aren weder op te rapen, dat hij niets hoorde.

‘Zal ik u helpen?’ vroeg de luide stem van den eigenaar van het veld. Het kind verschrikte en ant-

[p. 51]

woordde: ‘Geloof mij, ik heb geene andere korenaren aangeraakt, als die op den grond lagen.’ - ‘Ik geloof u, kind, anders zoudt gij stelen en niet verzamelen (lezen.) Kom hier!’ Hij ging naar eene schoof en hij en Willem vulden den zak.

Willem sprong op van blijdschap, en zijn vader omhelzende en kussende, zeide hij: ‘Ik dank u, vader! gij zijt wel goed.’

‘God zegene u!’ zeide de arme jongen, toen hij heen ging met tranen van dankbaarheid in de oogen. De kleine Willem was zeer gelukkig en ging huppelende en springende naast zijn vader naar den tuin.

De vader zeide: ‘Waarom zijt gij zoo vrolijk? Is het om de abrikozen, of hebt gij eenig ander genoegen gehad?’

Willem zag zijn vader in het gelaat met oogen vol uitdrukking en zeide: ‘Het is, omdat die arme knaap gelukkiger geworden is.’

Toen zij uit den tuin kwamen, liep hij naar zijne

[p. 52]

moeder en gaf haar den krans, dien hij voor haar gevlochten had. Zij nam hem met blijdschap aan en luisterde vol gevoel naar het eenvoudige verhaal van haren lieven Willem, en was regt verheugd, dat hij zulk een meewarig en gevoelig hart bezat.

Willem bleef een deelnemend vriend van den armen kleinen knaap. Zijne ouders stonden hem toe zijn vriend kleederen, boeken en speelgoed te geven; en nooit was Willem zoo gelukkig en vrolijk, als wanneer hij, bij het vormen of uitvoeren van eenig plan om goed te doen, zijn eigen genoegen of voordeel uit het oog verloor. Hij groeide op tot een waardig, geëerd en geacht man; en door zijne weldadigheid, droogde hij menigen traan, door behoefte en zorg geweend.