Klimop. Deel 5

[p. 113]

17. De Tijger.

Wie wel eens op Java geweest is, weet, dat daar bosschen zijn, zoo groot, dat het Haagsche bosch, het Zeisterbosch en het bosch van Middachten samen er maar een groepje boomen bij zijn. En dan de batnboebosschen, en de rietvelden en de rijstvelden! Daarbij zijn er een massa werkende en uitgedoofde vulkanen met grotten en spelonken, waarvan men den ingang bijna niet vinden kan door al het groen en de heesters.

Aan dat alles hebben wij, tijgers, het te danken, dat het ons daar op Java niet gegaan is, zooals met de wolven en beren in Nederland. Van hen is de laatste reeds sedert tientallen van jaren gevallen door den kogel van een jager; wij zullen het daar op Java nog wel een poosje volhouden. Toch wordt het ook daar jaar op jaar minder veilig, zooals ik trouwens zelf tot mijn schade ondervonden heb.

Het eiland is zeer dicht bevolkt. Dat is voor ons altijd lastig. Maar de bewoners zijn gelukkig voor het meerendeel Javanen en och, die zijn zoo kwaad niet! Zij denken: ‘Als heer tijger mij geen kwaad doet, dan doe ik hem ook niets.’ Zij weten wel, dat wij nuttig zijn door het verslinden van de herten en de wilde varkens, die hun oogst vernielen.

Als zij een wild zwijn in hun rijstvelden zien, dan grijpen zij dadelijk naar lans en kris, om hun vijand te achtervolgen. Maar hooren zij 's avonds ons gebrul, dan wrijven zij zich in de handen en zeggen zij:

‘Onze veldwachter is op zijn post. We willen hopen, dat hij vannacht een goede vangst heeft.’

[p. 114]

Zelfs wanneer wij zijn trek- en lastdier, den karbouw, buitmaken, wanneer die een enkele maal 's nachts ronddwaalt, doordat hij buiten de omheinde ruimte heeft weten te komen, dan zegt de Javaan: ‘Heer tijger heeft gelijk. Het was een slechte karbouw. Een goede karbouw loopt niet weg.’

't Is een ander geval, wanneer een van ons de slechte gewoonte heeft aangenomen, om op mènschen te loeren. Dan wordt hij door de inlanders uitgemaakt voor al wat leelijk is. In groote troepen gaan zij er op uit, om zoo'n gevaarlijken buurman op te zoeken, en zij rusten niet, voordat zij hem gedood hebben. Maar dat is niet meer dan billijk. Java is zoo rijk aan wild, dat we de menschen ook best met rust kunnen laten.

- Geen Javaan zou mij ooit gemoeid hebben. Ik was zes jaar oud en had nog nooit een mensch verslonden.

Men had mij wel eens verteld, dat zij goed smaakten, maar ik had altijd gezegd: ‘Zoolang er nog genoeg dieren te vangen zijn, blijf ik van de menschen af.’

Hoe het kwam, dat ik tòch gevangen werd? Dat was de schuld van de Europeanen. Ik kende ze wel met hun lange beenen, hun groote snorren en hun reusachtige stroohoeden. Ze waren ook veel lichter van kleur, en ze spraken veel luider en gebiedender dan de inlanders. Ze woonden in groote huizen en hielden veel van jagen. Zij hadden honden, die het wild opspoorden en windhonden, die het klein wild vingen. Dat waren lekkere honden; ik had er wel eens eentje geproefd. Maar een Europeaan zelf had ik nooit een strootje in den weg gelegd.

En toch loerden ze op mij.

[p. 115]

Op een namiddag werd ik eens ongewoon vroeg wakker. Eerst wou ik nog blijven liggen, maar ik kon toch niet meer in slaap komen, en daarom ging ik er maar op uit. Ik liep het bosch door, maar daar kregen de apen boven in de boomen mij in de gaten. Schreeuwen dat ze deden! Ze volgden mij van boom tot boom, en of ik hun al dreigend de tanden liet zien - zij schreeuwden maar door, totdat ze mij ver genoeg gevolgd hadden naar hun zin, en dan gingen ze terug, maar van hier af werd de begeleiding weer door een andere apenkolonie overgenomen.

Op een plantage daar dichtbij waren een aantal mannen en vrouwen bezig met den koffieoogst. Twee Hollanders hielden daarbij toezicht.

‘Waarom maken die apen zoo'n herrie?’ vroeg de een aan een Javaan.

‘De tijger is in de buurt, heer!’ zei de inlander.

‘De tijger?’

‘Ja, heer? Dan schreeuwen de apen altijd, want zij zijn kwaadsprekers, heer!’

De man neemt het waarlijk nog voor mij op, maar wat doet die Hollander?

Zijn verwenschte jagersnatuur kwam bij hem boven.

‘Ik moet eens een kansje wagen. Ik heb nog nooit een tijger geschoten,’ zei hij tot den anderen opzichter, en daarop haalde hij uit een nabijzijnde hut een tweeloopsgeweer.

Ik liep intusschen door, mopperend op die verwenschte apen. Ik ving niets; al het wild was door het apengeschreeuw gewaarschuwd en had zich uit de voeten gemaakt. Weldra bespeurde ik, dat ik gevolgd werd door den jager, die ook het lawaai van de apen als gids gebruikte.

[p. 116]

Toen werd ik boos. Niets te vangen en dan nog de kans erbij, om doodgeschoten te worden! De lust kwam bij mij op, om mij te verschuilen en den jager af te wachten; ik zou hem nader laten komen, en als hij dicht genoeg bij was, moest hij er maar aan gelooven. Maar ... als hij eens kans zag, om mij dood te schieten, voordat ik mijn sprong deed? En ... voor 't geval, dat ik hem doodde, zou zijn makker zich stellig op mij willen wreken, en dan had ik morgen de heele bende op de hielen!

't Was wijzer om het niet te doen.

't Was anders nog al een baas. Wat verbeeldde dat kereltje zich wel, om zoo geheel alleen op mij af te komen. Wacht! Ik zou hem mijn stem eens laten hooren. Wie weet, of hij dan niet tot andere gedachten kwam. En ik stiet een gebrul uit, sterk genoeg, om den Soesoehoenan van Soerakarta kippenvel te doen krijgen.

't Had een andere uitwerking dan ik mij had voorgesteld. Ik hoorde plotseling, niet eens zoo heel ver van mij af, naderende voetstappen en gekraak van takken. In plaats van op den loop te gaan, kwam de jager, toen hij mijn gebrul hoorde, op een drafje naar mij toe. Dat was sterk! Zou ik dan toch den strijd met hem moeten aanbinden? Neen! Hij struikelde, hij viel en ... zijn geweer ging vanzelf af. Er knalden twee schoten, onschadelijk voor mij en, tot zijn geluk, ook voor hem. De apen meenden, dat het op hen gemunt was en deden van schrik geen bek meer open. Van die gelegenheid maakte ik gebruik, om mij met groote sprongen te verwijderen, nu niet meer gevolgd en dus ook niet meer verraden door die vervelende schreeuwers daar boven in de boomen.

[p. 117]

Daar was ik goed afgekomen, maar de jager ook, niet waar? We hadden volstrekt geen reden, om jegens elkaar eenigen wrok te gevoelen. Zoo dacht ik er tenminste over, maar de jager was van een ander idee. Dat moest ik een paar weken later tot mijn schade ondervinden. Toen heeft hij mij zoo'n kool gestoofd, dat ik later wel eens dacht: ‘'t Is toch jammer, dat ik het witte ventje, toen zijn geweer afgegaan was, niet eventjes verscheurd heb.’

Ik ging, na dien mislukten middag, niet meer zoo vroeg uit. Op een nacht hoorde ik in de verte een kalf schreeuwen. Wat was dat? Zou het beestje verdwaald zijn? En moest het nu met zijn geschreeuw de inlanders wakker maken, die, na hun zware dagtaak, hun nachtrust zoo noodig hadden? Dat moest ik voorkomen. Ik dus met sprongen van minstens vier meter er op af. O, wat schreeuwde dat beestje! Waar zat het? Daar in 't bosch? Neen! In dat rijstveld? Ook niet! Wat was dat, daar vlak voor mij? 't Leek wel een lage hut. En daar scheen het geschreeuw vandaan te komen.

De Hollanders waren hier aan den gang geweest. 't Was geen hut, maar ... een tijgerval! Ja, het klinkt belachelijk: een val, om er tijgers in te vangen. En toch bestaan die dingen, maar ik had er nog nooit een gezien. Wel een ratteval. Zoo'n dingetje had ik eens op het erf van een Europeaan aangetroffen. Die was van ijzer, en er zat een levende rat in. 't Was wel een klein diertje, maar och! Als een ander het voor je vangt, is het licht meegenomen. Maar hier stond ik, zonder dat ik het wist, voor een tijgerval! 't Was een klein, houten huisje. 't Zag er heel onnoozel uit, maar de schuin staande palen, die de zijwanden vormden, waren stevig, en ze zaten een heel eind in den grond,

[p. 118]

wat ik natuurlijk niet zien kon; ik liep er omheen. 't Had alleen van voren een opening. Daar schreeuwde het kalfje weer. Waarom kwam het er niet uit, als het daar niet naar zijn zin was?

Ik wist natuurlijk niet, dat men het had vastgebonden. - De opening was groot genoeg, om mij door te laten. Waren er geen menschen in de buurt?... Even luisteren!... Neen. Ik hoorde alleen het gegons van insecten. Daar schreeuwde het kalfje weer. 't Scheen een goede keel te hebben. En ik hield wel van kalfsvleesch.

...Vooruit, hoor!... Ik moest het hebben. Ik kroop naar binnen. Met één slag sloeg ik het kalfje neer... Bons! klonk het achter mij. Wat was dat? Wie wilde mij mijn prooi betwisten?

Ik keerde mij snel om, gereed voor den aanval, maar ik zag niets. ‘Kom op, wie durft!’ dacht ik, en ik deed een pas naar voren.... O! Ik stiet mijn hoofd tegen een stevigen wand! Dat was de valdeur, waarmede het kalf door een touw verbonden was geweest. Toen ik het kalf tegen den grond had geslagen, had ik meteen de valdeur doen neerploffen. De Hollander had zijn berekening wel goed gemaakt.

Ik was gevangen.

(In een groote ijzeren kooi werd de tijger vervoerd naar het dierenpark van Hagenbeek te Sellingen, in de nabijheid van Hamburg.)

Uit: ‘Sprekende dieren’ door G.J. Visscher.

Uitgave van Holkema en Warendorf, Amsterdam.