Jong Dietschland. Jaargang 8

Kalmte

Heimelijk, als een helmende koorklok in de consecratiestilte van een cathedralebeuk, galmde de hoog-luide smidshamerslag door de nevelige ingedommeldheid van het dorp.

Er was geen zierken dat roerde in dien motregenachtigen winteravond; de deurkens der wegdonkerende huizekens waren toegeplakt lijk een ovenscheel, en tusschen de latjes der potdichte vensterluiken trachtten dunne lichtreepelkes die doodschheid te verminderen.

Al over de halfdeur uit de geheime diepte der smisse kwam er een heele stroom geelrood licht opengulpen over de straat en liep op den gevel der pastorije uitgroeien hoog en breed tot een vierkant schijnvlak waarin de wildzwierende armen van den smeder reusachtige kringen uitteekenden.

De ‘duivel’ in zijn stijfplooiend lederen schutsvel stond daar juist voor den wijdopen vuurmond waaruit de vlam-

[p. 168]

men opzoefden onder de schouwnis en heel die hevigheid, aangejaagd door de op en neergaande armbeweging die voortliep door de blaasbuis, kletste recht in zijn donkerbruin glimwezen waar groote blauwe oogen helder uit heenkeken.

Gansch die zwartgestookte boel van langbeende tangen, vijlen en schroefbanken, die nat glinsterende slijpsteen, buitengewoon overhelderd door de vlammentongen die ongewende oogen knijpen deden; die rytbmische dommeltjes des blaasbalgs en die groote vent daar over heenstarend in achteloos-kalme stilzwijgendheid - dat alles gaf een indruk van zacht overzeevende geheimzinnigheid.

Een dichtgedrongen drom van grauwe wollen vachten en weemoedig neerhangende schapekoppen kwam ginder stil aangedreven uit den veldweg. De kleine pootjes doefelden zoo zacht op de kasseien der dorpstrate of sjokten nauw hoorbaar in den vochtigen eerdewegel; daarrond, in bezorgde rusteloosheid, draafde de grijze wachthond gestadig heen en weder; en daarboven uit stak de donkere figuur van den herder die met een gedoken hoofd, als topzwaar van gedachten - achteraan stapte, metend zijn schreden met zijn staf - trage lijk zijn kudde.

't Ging heelemaal zoo vreedzaam en zoo gemoedelijk stil vooruit: geen lam dat bleette, de hond kefte niet eens en de man in den zwarten mantel schreed zoo nauw hoorbaar voort, dat de doffe doezeligheid van 't overnevelde dorp er niets van geware wierd.

De staalklank uit de smisse jankte weer eendelijk door den vaak-loggen valavond en deed eventjes het hoofd opgaan van den herder; 't kleppen van 't aambeeld was hem daar straks ginder heel verre over den eenzamen kouter komen aandrijven door de dikke lucht, en hij had het zoo graag beluisterd en was aan 't mijmeren gegaan - alleen met zijn stille kudde - maar nu was het toch weer die mokerslag - zoo dichte bij - die hem deed opkijken van verlangen want zijn gepeinzen waren niet bij 't aambeeld alleen gebleven.

De eerste schapen uit den troep waren nu gekomen in de

[p. 169]

lichtstreep voor de smederij; de witte koppen draaiden naar rechts en de groote oogbollen spraken de schuchtere benieuwdheid uit die hem beheerschte.

De scheper verhaastte zijwaarts den stap, stak zijn hoofd onder den onderhelft der smispoorte en riep tot den zwarten man:

‘Fons, achter eten kome'k - mijn staf is omgekruld, en hij stak hem naar binnen.

Goed zoo - zei de smid - tot straks dan, Berten.

De dieren die daarseffens zoo doodstille zwegen en zoo langzaam voortschoven, gingen daar een vijf roeden verder zoo luide aan 't bleeten, staken den hals vooruit en draafden nu schielijk voort zoodat de dichte troppel van pas uittrok tot een verdunnende rij; ze waren hun slaapstee gewaar en heel hun namiddagverlangen naar den korenbak en 't drooggeurig haverstrooi, dat nu ging voldaan worden overwon de moede sluimering waarin ze uit den kouter waren komen aandrijven.’

Fons, als Berten al een poos weg was, stond nog altijd met den hamer roerloos in zijne breedgekneukelde vuist geklemd, te glimlachen en zijn oogen tuurden onbepaald naar buiten.

Hij deed een van die bewegingen waarbij slechts het negatieve hoofdschudden een afkeurend karakter heeft, maar waarvan de gemoedelijke lippenmonkel de goedhertiginstemmende slotsom uitmaakt. Hij ontwaakte uit zijn mijmering, stak het dofrood gekoelde hoefijzer weer in 't vuur en 't ruischen van den blaasbalg herbegon.

Zijn schapen op kooi doen, avondmalen, alhoewel met eene blijde gejaagdheid afgedaan, 't had waarschijnlijk nog te lang geduurd voor den jongen Berten, want achter een klein kwaart stak hij met lichten tred de smisse binnen.

‘'n Avond Fons’ - ‘'n avond Berten’ 't eerste met eene lichte tint van bedeesdheid, 't ander met gulle klanken uitgesproken, 't waren de eenige woorden die gewisseld wierden.

De smid nam den herdersstaf uit 's jongelings handen, lei

[p. 170]

hem op 't aambeeld, keek er eens even naar en schouwde dan vlak in 't wezen van zijnen gebuur fijn glimlachend, als wilde hij beduiden:

‘Ge zoudt gij me zelf moeten wijzen waar ik kloppen moet maar 'k weet wel wat er achter zit.’

Berten verstond dat niet.

Hij was vroeger zoo dikwijls in den vooravond rond het smeevuur komen staan en de gensterregen had hem doen huppelen van pret - en nu - ach! sinds hij Anna, de dochter des huizes, in hert en geest droeg, dierf hij niet eens meer zonder reden ter smisse komen.

Hij had daar nu weer heel dien namiddag in de verlatenheid der wintervelden van gedroomd; hij had naar zijn staf gezien en 't had hem gedocht dat de rand van 't schupken toch zoo scheef en krom stond, en met dat gepeins had hij zijn eigen gerustgesteld dat hij zonder achterdocht te verwekken kon binnengaan, en dat lag vast in zijn hoofd.

Fons had toch maar eenige hamerkloppen op 't sprietijzer gegeven. Plots als door een inval bewogen dekte hij zijn vuur toe en, ‘Berten, zegde hij toen, 't is gedaan, daar zie, 't was ook 't laatste dat ik werkte van avond. Komt gij nu mee in huis wat kouten, ge moet toch in 't geheel niets meer doen!’

Hij had bij die laatste woorden gemonkeld - o zoo vroolijk, dat uit schaapherders betutterde wezensplooi opentlijk bleek dat hij heel 't spel nu beet had. Dat was daar zoo onverwacht rap uitgekomen 't geen hij wel vurig begeerde maar heel wat later langs vele omwegen in zijn gedachten had zien aankomen.

Met uiterlijk tegenstribbelende beenen en met een herte vervuld met sterkopborrelend liefdeverlangen, en tevens hard geroerd door benauwdheid volgde hij den smid door 't achterdeurken der smis naar de woonkamer waar Anna - de geliefde Anna - over en weer trippelde.

Buiten donkerde het voort en de mist ging uitvallen in een fijne fijne stofregen en alles sliep daaronder in zachte kalmte.

Berto Van Kalderkerke.