J. Greshoff-prijs 2014
Bas Heijne
Angst en schoonheid
Juryrapport
In Angst en schoonheid overschrijdt Bas Heijne alle traditionele genregrenzen. Het boek is geen biografie van Louis Couperus, geen analyse van diens romans of van een tijdperk, en ook geen zelfportret van een lezer. Het persoonlijke essay van Heijne is al die dingen tegelijk, en daarnaast een openlijke poging om zijn lezers namens Couperus te verleiden en voor diens werk te winnen. Zo is Angst en schoonheid een ontmoeting tussen een bevlogen lezer, een auteur en een oeuvre. Een intieme ontmoeting ook, tussen een criticus en zijn ‘denkbeeldige vriend’. Uit alles blijkt dat dit een vriendschap is die heel ver teruggaat.
Soepeltjes bewegend door het oeuvre, het leven en de persoonlijke ontwikkeling van Couperus, soms kritisch en soms vol bewondering, laat Heijne zien wat het betekent ‘wanneer je geen kleine, maar een grote ziel wil zijn’, en waar het ongemak vandaan komt dat Couperus zijn lezers soms bezorgt. Zo is Angst en schoonheid tevens een zelfportret. Ook Heijne zelf is een brutale en weinig gerieflijke schrijver met een scherp inzicht in het onvermogen van de mensen. En hij heeft evenmin een antwoord op de vraag ‘hoe betekenis te geven aan een bestaan dat geen betekenis lijkt te hebben’. En ook hij weet dat gebrek aan antwoorden zeer troostrijk te beschrijven. Tastend en verkennend, op zoek naar het geheim achter de tijdloze romans van Louis Couperus, beschrijft Heijne haast terloops hoe literatuur betekenis kan geven aan ons leven. Zo biedt zijn lichtvoetige essay zicht op de zware vraag naar ‘het antwoordloze waarom’.
Auteursrechtelijk beschermd