Jan Campert-stichting Jaarboek 2013

[p. 77]

[Jan Campert-stichting: het symposium Bomans & Carmiggelt]

[p. 78]

[p. 79]

Woord van welkom

Dames en heren,

Graag heet ik u als voorzitter van de Jan Campert-Stichting van harte welkom bij ons jaarlijks symposium; dit maal gewijd aan de twee grootste lichte letterheren van onze literatuur: Godfried Bomans en S. Carmiggelt.

Misschien moet ik u veel sterkte wensen vandaag. Er schijnt niets zo dodelijk saai te zijn dan over humor ernstige verhalen aan te moeten horen. U gaat dat doen. Uit vrije wil. Een dag lang en u heeft er nog voor betaald ook.

Zou het toeval zijn dat Bomans en Carmiggelt in Den Haag geboren werden? Beiden ook in hetzelfde jaar 1913, precies een eeuw geleden? Met dat jaartal kan ik niet zoveel. Maar Den Haag en humor daar valt het een en ander over te zeggen. Niet dat ik dat nu ga doen, vrees niet. Misschien is dat een mooi onderwerp voor weer een ander symposium. Laat ik ermee volstaan te citeren wat ik onlangs las in een brochure van Theater Dakota: ‘De beste humoristen in Nederland komen uit Den Haag. Humoristen als Buziau, Lou Bandy, Wim Kan, Simon Carmiggelt, Remco Campert, Paul van Vliet, Koot en Bie, en Harrie Jekkers hebben allen hun geboortegrond in Den Haag.’ Op dit chauvinistisch Haags rijtje namen valt natuurlijk heel wat af te dingen: niet-Hagenaars als Freek de Jonge en Youp van 't Hek bijvoorbeeld zouden als tegenargument gebruikt kunnen worden, maar een Haags feestje ga ik niet bederven. U heeft ongetwijfeld gemerkt dat Bomans in het rijtje humoristische Hagenaars ontbreekt - niet omdat hij niet geestig genoeg zou zijn, maar omdat hij niet altijd als Hagenaar herkend wordt. Zo Bomans iets was, was hij een Haarlemmer. Laten we het daar op houden. Misschien zal Bomans' biograaf Gé Vaartjes, daar zo dadelijk nog iets zinnigs over zeggen. We wachten het af.

Bomans en Carmiggelt staan weer volop in de schijnwerpers. Heel Nederland leest Bomans. En Carmiggelt heeft de boeken Top-10 veroverd. Een jaar geleden nog leken zij verzonken in de slaap der eeuwen. Vorig jaar was hun werk niet

[p. 80]

interessant. Nee, logisch. Toen was het pas 99 jaar geleden dat zij geboren werden. Dit jaar is dat wel even wat anders. Dat moeten ook wij van de Jan Campert-Stichting gedacht hebben.

De hernieuwde aandacht voor Carmiggelt bracht mij in herinnering dat mijn vriend Kees de Ruiter, inmiddels overleden en overigens een oud-docent van mij, eind jaren zeventig/ begin jaren tachtig in opdracht van De Arbeiderspers gewerkt heeft aan het Verzameld werk van Carmiggelt. Het zou een dundruk-editie moeten worden, 7 delen van gemiddeld 625 pagina's. Twee delen werden door De Ruiter in overleg met en grote waardering van Carmiggelt drukklaar gemaakt. Uiteindelijk belandde het project in de ijskast. Het Ministerie van toen nog crm wilde het niet subsidiëren met als motivatie ‘Als we zelfs een populaire schrijver als Carmiggelt moeten subsidiëren, dan is het eind zoek.’ Carmiggelts Verzameld werk zou in de ogen van Kees de Ruiter een literair monument moeten worden voor de auteur die de kurk was waar De Arbeiderspers lange tijd op dreef. Dat monument is niet verrezen en daarmee is Carmiggelt onrecht aangedaan in de ogen van De Ruiter, die mij in 2000 schreef dat Martin Ros van De Arbeiderspers ‘met zijn gebruikelijke pathos’ herhaaldelijk had verzekerd dat het Verzameld werk er ooit, alsnog, helemaal zeker, reken maar van yes, absoluut, geloof mij maar, zou komen. Ik citeer uit de brief van De Ruiter: ‘Dat gebeurde echter almaar niet. Ik heb Carmiggelt van tijd tot tijd gevraagd of we samen niet iets moesten ondernemen om het project alsnog doorgang te doen vinden. Maar hij zei telkens daar niets voor te voelen, met als argument: “ze hebben het daar financieel momenteel heel moeilijk. Laten we het niet nog erger maken.” Dat vond ik heel loyaal van hem, maar ik voelde wel dat het pijn deed. Enfin, het project is in de ijskast gebleven.’

Ironisch is het feit dat Carmiggelt onder andere de Constantijn Huygens-prijs en de P.C. Hooft-prijs is toegekend en dat Bomans altijd buiten de literaire prijzen viel, maar na zijn dood wel een Verzameld werk kreeg bestaande uit 7 delen van elk ongeveer 800 pagina's - zij het dat de editie niet

[p. 81]

zo voorbeeldig was als de eerste twee delen van het nooit verschenen door Kees de Ruiter geredigeerde Verzameld werk van Carmiggelt.

Ik ben heel benieuwd naar de lezingen van vandaag, naar de filmbeelden ook die we te zien krijgen. Ik wens u een plezierige en leerzame dag toe.

Aad Meinderts,

voorzitter Jan Campert-Stichting