F. Bordewijk-prijs 2009
Marie Kessels
Ruw
Juryrapport
Ruw is het dagboek waarin de plotseling blind geworden Gemma haar pogingen beschrijft om greep te krijgen op een nieuw leven. Hoop op genezing is een hallucinatie en ze wil niet doorleven als een ziende vrouw die even niet ziet. Ze is een blinde en het is de vraag of de wereld die ze zich herinnert er nog net zo uitziet als die ze nu ervaart. Die nieuwe wereld is in meer dan één opzicht duister, want om alle goedbedoelde hulp van vrienden en voorbijgangers te vermijden loopt ze bij voorkeur 's nachts door de stad. ‘Ik red me uitstekend, dank u wel’ is een sleutelzin in de roman.
Scherp en precies beschrijft Marie Kessels de waarnemingen die Gemma in staat stellen een nieuwe plattegrond van haar wereld te maken. Ze moet die wereld leren kennen via haar andere zintuigen, ze ruikt de regen, betast met haar zachte vingers brailleschrift tot haar vingertoppen ruw worden, ze luistert naar het getik van haar stok tegen regenpijpen, ze voelt de zanderige bodem onder haar voeten. Zo leert ze de stad - ‘dit reusachtige boek’ - lezen. Boven alles is de taal een hulpmiddel: door haar dagboek waarin ze haar waarnemingen ordent en als het ware van alle kanten bekijkt, organiseert ze ook zichzelf. Ze redt zich inderdaad uitstekend, lijkt het, al is soms de blindheid rauw en voelt, ruikt en klinkt alles rauw. Dan bladert Gemma de krant door alsof ze de zachte vellen papier nog kan lezen, ‘de mooie, lieve, verrukkelijke maar dode stof die niets anders prijsgeeft dan wonderbare onverschilligheid’.
Ruw is een adembenemende roman over de gedachtewereld van een onafhankelijke, nadenkende, gevoelige, onkwetsbare vrouw. Een helder, schitterend boek dat de jury vol bewondering heeft voorgedragen voor de F. Bordewijk-prijs 2009.
Auteursrechtelijk beschermd