Jaarboek van het Taalverbond. Jaargang 2

[p. VIII]

Toestand der maatschappij op 22 April 1889, dag der Algemeene Vergadering te Antwerpen.
I.
Verslag van het algemeen bestuur.

Onze maatschappij, waarvan het bestuur herkozen werd op de vorige algemeene vergadering, telt heden 107 leden, waarvan 32 te Antwerpen, 26 te Brussel, 15 te Gent, 23 in verschillige gemeenten van België, 10 in Noord-Nederland en 1 in Duitschland.

De lijst uit het eerste jaarboek bevat 127 leden: wij hebben er dus 20 verloren sedert den 2ⁿ April 1888. Aan de heeren Dodd en Van Beers, die ons door den dood ontvallen zijn, werd door het hoofdbestuur in het jaarboek eene bescheidene, doch welgemeende hulde gebracht.

Als wij nu eenen oogslag werpen op de werkzaamheden van het thans afgeloopen bestuurjaar, dan moeten wij tot onze spijt bestatigen, dat het Taalverbond niet beantwoord heeft aan de groots en gegronde verwachtingen, die wij allen koesterden.

Geene enkele afdeeling, behalve die van Onderwijs en Tooneel, heeft eene vergadering belegd, omdat gebleken was, dat de leden niet gezind waren op reis te gaan, tenzij voor de algemeene vergadering.

De afdeeling Onderwijs is driemaal bijeengeweest. Den 15ⁿ April 1888 te Antwerpen, waar hare verordening werd vastgesteld; den 10ⁿ Juni te Brussel, waar haar programma van werkzaamheden werd opgemaakt; en den 18ⁿ November te Mechelen, waar twee punten van het programma werden besproken.

Deze afdeeling, alhoewel de jongste van de zeven, heeft, even-

[p. IX]

als Volkskunde, reeds een tijdschrift gesticht, getiteld Ons Vaderland, en voor de jeugd bestemd. Onze maatschappij heeft er, tengevolge eener beslissing der bestuurvergadering van 16 December, voor éen jaar 20 abonnementen op genomen, ten titel van aanmoediging en ondersteuning.

De afdeeling Tooneel richtte, den 24ⁿ November 1888, eenen warmen oproep tot hare leden, ten einde gezamentlijk een plan van werkzaamheden te ontwerpen. De hoop van den voorzitter, den heer Rosseels, die op eene talrijke opkomst had durven rekenen, werd jammerlijk teleurgesteld. Immers, op de algemeene vergadering van 2 December te Antwerpen waren slechts 4 leden aanwezig!... Het was ontmoedigend, maar heeft hun niet belet, de hoogst gewichtige punten vast te stellen, welke gebracht werden op de dagorde van heden.

Het Algemeen Bestuur heeft twee verzoekschriften bij openbare overheden ingezonden.

Den 21ⁿ Mei l.l. is er, in uitvoering eener beslissing van de vorige algemeene vergadering te Gent, aan de gemeentebesturen van Antwerpen, Brussel en Gent gevraagd, dat zij, te beginnen van 1889, beurtelings elk jaar eenen prijskamp zouden uitschrijven voor drama's en blijspelen.

De stad Antwerpen heeft geantwoord, dat er, bij de bespreking der begrooting voor 1889, door het College van Burgemeester en Schepenen aan den gemeenteraad zou worden voorgesteld, jaarlijks 500 frs. te verleenen, om alle drie jaar eenen prijskamp te kunnen uitschrijven voor Nederlandsche letterkunde. Of dit voorstel gedaan en aangenomen werd, zijn wij echter niet te weten gekomen.

De stad Brussel kon geen gunstig gevolg geven aan onze vraag, dewijl hare begrooting zulks niet toeliet.

Van de stad Gent hebben wij geen officiëel stuk ontvangen, maar uit de dagbladen hebben wij gehoord, dat ons verzoek in aanmerking zou genomen worden.

Den 27ⁿ November l.l. zond het Algemeen Bestuur van het Taalverbond een verzoekschrift aan den heer Minister van Binnenlandsche Zaken en Schoone Kunsten, ten einde hem te vragen, dat de twee plaatsen, opengevallen in het Hoofd-

[p. X]

comiteit, gelast met de beoordeeling der Nederlandsche tooneelwerken, door het afsterven der heeren Dodd en Van Beers, zouden ingenomen worden door eenen letterkundige van Antwerpen en eenen van Gent.

De vraag was gesteund op het feit, dat er in de genoemde commissie geene andere dan Brusselsche leden meer zetelen.

Wij hebben tot heden toe geen antwoord ontvangen.

Thans een woord over de werkzaamheden onzer leden in de groote middelpunten Antwerpen, Brussel en Gent.

In de eerste dezer steden werd geregeld om de veertien dagen eene vergadering gehouden, die alle over 't algemeen talrijk werden bijgewoond. Doorgaans zijn die zittingen zeer belangrijk geweest, hetzij door de lezingen van verschillenden aard, zooals verhalen, gedichten, tooneelstukken, artikels van wetenschap en volkskunde, litterarische studiën, enz., hetzij door gezamentlijke besprekingen van hoogst gewichtige punten, zooals: het al of niet weglaten der buigingsuitgangen; de voor- en nadeelen der tooneelmaatschappijen in steden, waar een Nederlandsche schouwburg gevestigd is, e.a.

Aan die verschillende werkzaamheden hebben deelgenomen de heeren Blockhuys, Bolle, Em. K. De Bom, De Geyter De Lattin, De Mont, Gittens, Moortgat, Rooses, Rosseels, Van Beers, Van Cuyck, Van de Venne, Van Steenweghen.

Te Brussel hield men maandelijks eene vergadering. Eerst van den 5ⁿ October te beginnen zijn mij de kaarten van bijeenroeping regelmatig gezonden.

De volgende vijf punten werden besproken:

1^o Over Geheugenoefening, ingeleid door den heer Deneve.

2^o Over de verdeeling van den prijskamp der middelbare scholen in Vlaamschen en Waalschen prijskamp, ingeleid door den heer T'sjoen.

3^o Over opmerken, verstaan, spreken, ingeleid door den heer Leën.

4^o Over aanmoediging der letterkunde, ingeleid door de heer R. Stijns.

5^o Over realism, ingeleid door den heer Brans.

[p. XI]

Te Gent vergaderden de leden van het Taalverbond insgelijks elke maand. Er werden belangwekkende lezingen gehouden van verschillenden aard, wetenschap, letterkunde, onderwijs, door de heeren Albert, Anri, De Guchtenaere, Flachet, La Gravière, Lievevrouw-Coopman, Mac Leod, Vanden Weghe, Van Eecke, Vuylsteke en Wannijn.

Ziedaar, mijne Heeren, een beknopt overzicht van hetgeen onze maatschappij verricht heeft in het afgeloopen bestuurjaar. Wij hadden oneindig meer kunnen doen, ware het, dat wij allen meer ijver, meer warmte en geestdrift hadden aan den dag gelegd voor zoo menigvuldige belangen van het hoogste gewicht, die ons als Vlamingen en beoefenaars van taal- en letterkunde, anders innig genoeg ter harte gaan.

De Schrijver,

Frans Van Cuyck.

De Voorzitter,

Sleeckx.