| |
| |
| |
Vijf charters betrekkelijk Sint Agnetenklooster te Maeseyck.
De Wel Eerw. Heer Habets gaf in het zesde deel der Publications historiques et archéologiques du Limbourg, p. 383, drie kronijkjes in het licht in betrekking tot het reguliere klooster van Sinte Agnes te Maeseyck. Ter aanvulling dier opstellen volgen hier eenige bescheiden, die een nieuw licht werpen op den oorsprong en den voortgang van dit gesticht, alsmede op het begijnhof hetwelk deze stichting is voorafgegaan. Deze stukken zijn genomen uit een register van voormeld klooster en zijn thans in bezit der parochiekerk van Maeseyck.
A. Polus.
| |
No 1.
Mei 1260.
Ildegundis Dei gratia abbatissa Thorensis ecclesiae universis has litteras visuris salutem et notitiam veritatis. Noveritis quod Renoldus quondam decanus ecclesiae Eyckensis in nostra praesentia constitutus emit legitime erga Renoldum militem patruum suum quosdam redditus, annonam videlicet et cappones qui de sarto silvae de Ittervort
| |
| |
solvantur annuatim, quos a nobis tenebat sub annuo censu, nostro consensu interveniente. Postea vero, processu temporis praefatus Decanus praedictam annonam utpote suam vendidit, et de nostro consensu, tutoribus testamenti Joannis quondam civis Eyckensis, ut eam converterent in pios usus. Nos vero tam pium factum coram nobis rite consummandum nolentes aliquatenus perturbari, utpote fidelium eleemosinas ab infestatoribus, quantum in nobis est, defendere et promovere volumus et debemus; unde praefatam eleemosinam praesentis scripti patrocinio confirmamus. Actum anno Domini MCCLX mense Maio.
| |
No 2.
Julii 1266.
Arnoldus comes de Loss et de Chymo universis praesens scriptum visuris salutem et notitiam veritatis. Noverint tam posteri quam moderni, quod nos ob piae devotionis affectum, quem habemus erga novillam plantacionem beginarum in Eyck degentium in nostro oppido ubi viget religio quae adhuc tenuis est in redditibus, ob remedium nostrorum et nostrae dilectae gloriosae Joannae Comitissae peccaminum, de cujus etiam consensu et voluntate hujus modi fundationis seu collationis processit origo, sani ambo et incolumes mente nostrorumque, Dei praestantis gratia, compotes et potentes, in puram et meram eleemosinam dedimus seu legavimus unum modium siliginis mensurae trajectensis ad opus sacerdotis, qui in ecclesia praedictarum beginarum celebrabit singulis annis, in molendino nostro de Eyck perpetualiter recipiendum. Quod ut ratum et firmum maneat praesens scriptum conscribi fecimus et sigilli nostri munimine roboravimus. Actum et datum anno Domini MCC sexagesimo sexto, mense Julio.
| |
| |
| |
No 3.
Octobris 1268.
Universis tam posteris quam modernis praesentem chartulam inspecturis Arnoldus Dei gratia Comes de Loss et de Chymo salutem et notitiam veritatis. Notum vobis esse volumus quod Joannes quondam oppidanus Eyckensis ob remedium animae suae legavit in eleemosinam medietatem omnium mobilium suorum, constituit in manus bonorum virorum et fidelium et fecit eos fideles manus de praedictis mobilibus, ut ipsi, teste Deo et bona conscientia, ea convertere deberent in pios usus. Ipsi vero, praefata mobilia vendentes sub bono testimonio, pecuniam inde acceptam in annuos redditus converterunt: emendo videlicet viginti maldra siliginis annuatim in territorio de Nederittera persolvenda. Praefatae fideles manus dictos redditus nusquam sine nostro consilio stabilire volentes, venerunt ad nos et de nostro scito et beneplacito de praefatis viginti maldris decem maldra assignaverunt Sacerdoti beginarum Eyckensium, reliqua vero decem maldra assignaverunt ad mensam Sancti Spiritus in oppido Eyckensi, singulis annis pauperibus ab aliquo bono viro, quem oppidani Eyckenses ad hoc eligerent fideliter distribuenda. Praefati vero sacerdos et procurator mensae Sancti Spiritus triginta denarios censuales, qui solvuntur Abbatisse Thorensi annuatim solvent quilibet pro rata sua. Nos vero tam pium factum nolentes in irritum devenire sed ut firmum et stabile perseveret praesentis scripti testmonio ad instantiam fidelium manuum, quae sic de consilis nostro ordinârunt, sub sigillo nostro comfirmamus et sigillum oppidanorum Eyckensium apponi feumus ad cantelam et majorem evidentiam veritatio. Datum anno Domini MCCLX octavo, mense Octobri.
| |
| |
| |
No 4.
Decembris 1269.
Henricus Dei gratia Leodiensis Episcopus universis praesentes litteras inspecturis rei gestae memoriam cum salute. Universitati vestrae declaramus praesentes chartulas post notatas sanas et integras, non abolitas neque in aliqua sua parte viciatas nos perspexisse de verbo ad verbum sub his formis: Arnoldus Comes de Loss et Chymo etc. etc. etc. p. 459. Universis tam posteris quam modernis. etc. etc. etc. pag. 460. Nos igitur ex officio pastorali facta praesentia seu legationes in dictis chartulis annotatas nolentes latere sub modio sed potius patrimonio curcifixi palam annectere auctoritate ordinaria confirmamus. Si quis autem hanc paginam nostrae confirmationis infringere vel cum ausu temerario contraire praesumeret, noverit se jam dicta auctoritate excommunicationis vinculum incursurum. Datum anno Domini MCCLX nono, mense Decembris.
| |
No 5.
3 Februarii 1485.
Joannes de Hoerne Dei gratia et Apostolicre Sedis gratia electus confirmatus Leodiensis, dux Bullonensis et Comes Lossensis universis Christi fidelibus ad quos praesentes nostrae litterae pervenerint, salutem, in Domino sempiternam. Exhibita nobis pro parte religiosarum personarum sororum regularium sancti Augustini extra muros oppidi Eyckensis nostrae Leodiensis dioecesis, petitio continebat: cumque alias (vel inter alias) Reverendus in Christo pater et Dominus Dominus Johannes de Heynsberch Dei et apostolicae Sedis gratia felicis recordationis tunc episcopus Leodiensis praedecessor noster eisdem sororibus ex certis et legitimis causis nonnullas litteras sigillo suo ad causas sigillatas concessit hujusmodi sub tenore: Johannes de
| |
| |
Heynsberch Dei et apostolicae Sedis gratia episcopus Leodiensis: Universis Christi fidelibus, ad quos praesentes litterae pervenerint, salutem in Domino sempiternam.
Relatione fide dignorum didicimus quod ad promotionem et instantiam progenitorum nostrorum, videlicet Arnoldi Comitis de Loon et uxoris ejus ac aliorum nonnullorum magnatorum felicis recordationis Dominus quondam Henricus nostrae sedis piae momoriae praedecessor quibusdam devotis feminis statum Beginarum introire cupientibus prope villam Eyckensem curiam quondum cum capella in ea constructa et proprio capellano statui earum congruenti mediantibus decentibus privelegiis concessit, ut in littera fundationis earum principali continetur, et in eadem curia seu area praefatas feminas in numero non parvo nec non posteras earum Deo devote secudum suae religionis exigentiam deservivisse. Verum quia mollis est sexus feminarum et facile nisi custodiatur defluit in desideria cordis non bona, quod dolentur referimus ex negligentia et insufficentia rectorum sibi succedentium percepimus hanc congregationem, inimico Christi procurante, sicut in virtutibus ita et in numero quasi ad nihilum redactam; nam ubi prius cum decenti pietate septuaginta in croceis nutriebantur, ornatu videlicet virtutum, nunc vix octo et vitiorum stercora amplexantes possunt inveniri, e quibus duae illarum maculatam tunicam abominantes et vice versa ab eis abominatae, utpote luce cum tenebris conveniente, cernantur discessisse et seorsim extra curiam praefatam in Eyckensi oppido habitando Deo pie et sincere ministrasse; ad quarum lucernam supra montem positam plusquam viginti personae illustratae confluxerunt, pari voto et animo se praefatis sociando. Interea quidam devotus sacerdos haec celitus cernens agitari et prudenter animadvertens utriusque partis pericula, earum scilicet quae sine pastore extra curiam manebant et earum quae in curia
| |
| |
sub pastore peribant, ut pius mediator se interposuit, praefatas vita, moribus et loco dispersas in unum ovile, si posset, colligere proponens, ususque magnae industriae consilio tandem suam praebendam, quam tenebat, pro praebenda praefatae capellae commutavit. Mox supradictas duas sorores cum suis filiabus quas extra curiam Deo genuerant revocando designato eis loco habitationis competente, non solum se et suum ministerium sed et sua pro communi ipsarum salute ut pius pastor superimpendere paratus, praefatam Beghinarum curiam non solum ad primaevam fundationem verum etiam ad meliora, suis viribus statuens promovere; considerans enim feliciter periculis elapsis et expertis dispendia futurorum praecavere atque gestiens in futurum, utile judicavit nec aliter proficere aut diu in salubri statu posse stare confidit, nisi pro custodia dictarum filiarum revocat ad curiam per eumdem atque pro ipsius curiae conservatione eisdem filiabus in competente parte dictae curiae certa religio conferatur et per viros regulares in suae religionis observantia expertos atque probatos de coetero dirigatur et tam ipsae in sua religione quam aliae ejusdem curiae sorores ad primaevae fundationis ordinem conservandum in privatis suis domibus in dicta curia situatis hinc inde habitantes reformentur et sic uterque conservetur per eosdem. Supplicarunt igitur nobis sacerdos et ipsae memoratae filiae utpote arctioris vitae desiderio inflammatae humiliter et attente quatenus pro officii nostri exigentia eisdem succurrere dignaremur; ipseque sacerdos ut optatus finis assequatur ad resignandam dictam capellam dictae curiae paratum se exhibendo cum id opus fuerit repromittit. Nos igitur humiles preces devote supplicantium favore paterno admittentes tum ob nostrorum progenitorum defunctorum salutem quibus a bene viventibus potest subveniri, tum ob nostram ac per postulantium communem felicitatem ope- | |
| |
ribus bonis promerendam attendentes primaveram fundationem licet bonam, ad
nihilum quasi delapsam, quam, auxiliante Deo, cupimus reformare praedictis filialibus et aliis ejusdem voti et eisdem succedentibus, ut de suis propriis bonis atque fidelium eleemosinis ad hoc datis et donandis, in deputata aut deputanda parte vicina cemiterio dictae curiae conjunctam habitationem certis et propriis requisitis munitionibus circumseptam erigere in qua sub habitu regularium et regula beati Augustini, ad modum puellarum laïcarum conventus beati Mariae virginis et sanctarum Undecim millium virginum, dicti in Pascuis, in oppido Venlensi, nostrae diecesis a nostris praedicessoribus et nobis inibi inclusis includi liceat. Atque ut se suique ministri sive donatae (sive donande) praedictis sororibus et ministris earumdem in Venloe praedictis et singulis studeant conformare privilegiis, ordinationibus et indultis eisdem in Venloe concessis, gaudere valeant, tenore praesentium duximus indulgendum; aliis vero personis dictae curiae in curia hinc inde in singulis domibus habitantibus, cum invitae nec licite nec fructuose ad magis ardua valeant coarctari, nihil superimponimus primaevae ordinationi; volumus tamen quamdiu ibidem meruerint commorari, secundum primaevam fundationem et statuta curiae continenter et quiete vivere studeant, ac correctioni rectoris capellae suae memoratae subjiciantur atque ad quiescendum sibi, si quid ipse admonuerit quoad suae fundationis originem jam receptae reducantur ac de cetero recipiendae secundum camdem primaevam fundationem ac statuta debeant convertari; rebellis aut informis, si quae ex eis bis terve admonita recusaverit suam culpam emendare, mox acrius punietur et si nec sic emendatio fuerit deobsecuta nostra autoritate expellatur ne ovis morbida suo scandalo coeteras inficiat quovis modo. Bona autem curiae sepe- | |
| |
dictae, sive quae fabricae ecclesiae, sive quae curiae in commune,
aut que pro competentia presbyteris, rectori et capellano ibidem deputata habentur seu deputantur, sororibus in communé vita omnia habentibus, de coetero volumus commendari, ut et ea fabricae ecclesiae et aliarum sororum in primaeva ordinatione contenti solito ministerio ac presbyteris curiae competentibus decenter et fideliter habeant dispensare et ministrent; sic tamen quod de bonis presbyterorum praedictorum pro praesenti in dicta curia praesidentium nullo modo quoadusque sua beneficia voluntarie resegnaverint aut vacari contigerint, intromittant; nisi tamen illa bona sive prata quae in detrimentum et subversionem personarum curiae saecularibus personis locari consueverat, pro ocquali pretio eisdem in communis vita degentibus debeant permanere; nihillominus prohibentes ne praedicta in communi vita conversantes aut suae successores de praedictis bonis sibi aliquid usurpare praesumant quoquo modo, nec plures earumdem concessam religionem assumant et profiteantur quam de acquisitis bonis pro dicta sua domo erigenda et in futurum ad hoc acquirendis poterunt sustentare. Electionem quoque Rectoris dictae curiae et capellanorum ibidem ad conventum praedictarum sororum arctioris vitae normam suscipientium, deinceps volumus et ordinamus pertinere, sic quod ipsae cum suo visitatore habeant instituere et destituere rectorem et capellanos, sicut ipsis secundum Deum pro conservatione utrarumque personarum videbitur expedire; et licet dispensatio temporalium dictis religiosis feminis commendetur ne tamen insolescant suis sacerdotibus ipsae sine consilio rectoris pro tempore nihil, quod in detrimentum curiae aut pacis aut sancte conversationis personarum ibidem vergi poterit praesumant attentare. Insuper statuimus ut, cedente vel decedente rectore moderno praedicto, nullus
| |
| |
deinceps in rectorem aut capellanum assumat et profiteatur si jam in eadem professionem non fecerit, aut se astringat voto correctionem visitatoris humiliter suscepturus. Proviso semper et sollerter quod personae femineae sexûs in dicta domo sub antedicta regula professae, justa decretum Bonifacii Papae Octavi, quod incipit: Periculoso, inclusae esse debeant et manere eodem modo sicut pro sororibus in Venloe antedictis recolimus ordinasse atque de mandato nostro singulis annis se faciant visitare et exhibeant indelate; quapropter auctoritate nostra committimus et districte mandamus cuilibet superiori alicujus monasterii regularium beati Augustini nostrae dioecesis quem saepedictae personae seu sanior pars earumdem de consensu nostro et nostrorum successorum, ad hoc duxerit eligendum seu elegerit ad quem dictarum investionem, velationem, professionem, admissionem, inclusionem et visitationem rectoris quoque seu priorissae institutionem et destitutionem de consensu et consilio sanioris partis dictorum religiosarum personarum vice nostra volumus pertinere, quatenus dum et quoties requisitus fuerit a Personis dictae domûs ad hujusmodi exequenda ut ea eis una cum vicario rectore reclusarum in Venloe pro assumpto socio exequatur quia sicut pro praedictis inclusis in Venloe in his omnibus ordinatum fuerit, eodem modo omnia vobiscum fieri volumus et ordinamus. Juribus decani Eyckensis sive parochialis ecclesiae et aliis contributionibus prout in primoeva fundatione reperiatur, in coeteris omnibus salvis et illaesis.
Et ut haec omnia perpetuis temporibus inconvulsa et illaesa permaneant praesentes litteras sigilli nostri ad causas appensione fecimus communiri in testimonium omnium praemissorum.
Et nos archidiaconus Campiniae in ecclesia Leodiensi infra cujus archidiaconatus terminos dicta cappella sive
| |
| |
curia dignoscitur consistere ad anuiversa praemissa nostrum consensum pariter et assensum adhibemus; unde et sigilli nostri archidiacodatus curiae appensione praesentia duximus corroboranda. Datum anno Dominicae Nativitatis millesimo quadringentesimo vicesimo nono, mensis Aprilis die prima.
Atque deinde sanctissimus in Christo pater et Dominus noster, Dominus Eugenius, felicis recordationis Papa quartus, postquam eidem, pro parte sororum arctioris observantiae praedictarum fuit supplicatum ut indulto voluntati prohibitioni et aliis adjectis in litteris dicti praedecessoris nostri factae pro illorum subsistentia firmiori robur apostolicae confirmationis adjicere et binignitate Apostolica dignaretur, idem sanctissimus Dominus noster Eugenius felicis recordationis Papa quartus praelibatus eisdem seroribus litteras suas, ejusque vera bulla plumbea in cordula canapis more Romanae curiae impendente bulletas sanas et integras non viciatas non cancellatas neque in aliqua sua parte suspectas, sed omni prorsus vicio et suspicione carentes concessit hujusmodi sub tenore:
Eugenius Episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio decano Beatae Mariae Eyckensis Leodiensis dioecesis salutem et apostolicam benedictionem. Ad ea ex apostolicae servitutis officio solerter intendimus per quae piorum locorum nec non in illis sub regulari castimonia Domino fumulari satagentium personarum statui ac indemnitatibus valeant salubriter provideri et que propterea processisse comperimus ut illibate persistent libenter cum a nobis petitur, Apostolici volumus adjuere muniminis firmitatem. Sane pro parte dilectarum in Christo filiarum sororum curtis Beginarii extra muros oppidi Eyckensis Leodiensis dioecesis nobis nuper exhibita petito continebat. Quod olim venerabilis frater noster Johannes Episcopus provide considerans
| |
| |
religionis observantiam, quae dudum in dicta curte laudabiliter viguerat, passim plurimum tepuisse, atque quod nonnullae ex ipsius curtis sororibus ob melioris vitae frugem arctioris inibi religionis observantiam ferventer institui cupiebant eis necnon aliis praesentibus et futuris ipsius curtis sororibus, ut de suis propriis bonis et Christi fidelium piis eleemosynis in certa parte dictae curtis congruentem, in qua sub regula et habitu sancti Augustini ad instar puellarum laïcarum conventus Beatae Mariae Virginis et sanctarum undecim millium virginum in Pascuis oppedi Venloe dictae diocesis viverent et se illis informare studerent, habitationem cum requisitis munitionibus circumseptam erigere necnon omnibus et singulis conventus ejusdem privilegiis et indultis uti et gaudere valerent; indulsit aliis dictae curtia personis ultra ordinationem inibi primaevam nihil imponens; voluit tamen quod illae caste et quiete viverent et correctioni rectoris capellae curtis ejusdem subjicerentur, ex eis quoque rebelles, si bis terve commonitae non resipiscerent, mox acrius puniri, et si tunc se non emendarent, a dicta curte penitus expelli deberent; omnia quoque curiae et capellae praedictarum bona sororibus in communi viventibus inibi per illas fideliter dispensanda commendavit, eis prohibens ne plures quam de dictis bonis sustentari possent, inibi personas assumere, aut aliquid sine consilio praefati rectoris in detrimentum curtis praedictae aut pacis aut sanctae conversationis personarum ejusdem quomodolibet attentare praesumerent. Ordinavit insuper praefatus Episcopus quod electio dicti rectoris ad sorores ibidem arctioris observantiae pertinet et illae una cum suo visitatore dictum rectorem instituere et destituere haberent, nullusque deinceps in rectorem ibidem recipiendus nisi proedictum ordinem professus sit aut profiteatur vel ad suscipiendum humiliter ipsius visitatoris correctionem voto se astringat;
| |
| |
et sorores arctioris observantiae hujusmodi juxta constitutionem felicis recordationis Bonifacii papae octavi, praedecessoris nostri, quae incipit: Periculoso, sint inclusae, seque faciant singulis annis visitari, nonnullis adjectis aliis pro ut in litteris autenticis desuper confectis Episcopi praedicti. Et cum ipsa curtis infra limites Archidiaconatus Campiniae in ecclesia Leodiensi consistat etiam dilecti filii archidiaconi Campinae in dicta Ecclesia, qui in his consensit sigillis munitas dicitur plenius contineri, quare pro parte sororum arctioris observantiae praedictarium nobis fuit humiliter supplicatum ut indulto voluntatis perhibitioni et aliis adjectis hujusmodo pro illarum subsistentia firmiore robur Apostolicae confirmationis adjicere benignitate apostolica dignaremur. Nos itaque qui de praemissis certam notitiam non habemus, hujusmodo supplicatione inclinati discretioni tuae per apostolica scripta mendamus quatenus si et postquam tibi de praemissis legitime constiterit, indultum voluntatem exhibitionem et ordinationem necnon si ac prout rationabilia fuerint alia adjecta hujusmodi et quaecumque inde secuta auctoritate nostra approbes et confirmes. Datum Romae apud sanctum Petrum anno incarnationis Dominicae millesimo quadringentesimo tricesimo primo, nona Februarii, Pontificatus nostri anno primo.
Atque depost eisdem litteris Apostolicis seu pro parte dictarum sororum a dicto sanctissimo in Christo Patre et Domino nostro Domino Eugenio papa quarto praelibato impetratis et per eum ipsis concessis et illis quondam venerabili viro Domino Johanni Coperdraet, decano ecclesiae B. Mariae Eyckensis dictae nostra Leodiensis dioecesis pro parte earumdem sororum praesentatis, idem venerabilis Dominus Joannes decanus tamquam judex et executor earumdem litterarum auctoritate apostolica sibi in iisdem litteris et per casdem commissa litteras hujusmodi exe- | |
| |
quendi desuper in favorem earumdem sororum postquam de et super contentis in eisdem litteris se debite informavit, ac postquam per diligentem exquisitionem atque nonnullorum testium fide dignorum desuper coram eodem productorum per ipsumque debite receptorum et etiam examinatorum necnon per dicti reverendi patris Domini Joannis de Heynsberch Episcopi Leodiensis, praedecessoris nostri, venerobilisque Domini archidiaconi Compiniae in ecclesia Leodiensi, de quibus eisdem litteris apostolicis fit mentio, eisdem realiter constetisset contenta et narrata in eisdem litteris apostolicis in omnibus et per omnia fulciri veritate, ea propter desuper pro parte earumdem sororum requisita justitia suadente pronunciavit et declaravit indultum voluntatem, prohibitionem et ordinationem de quibus in eisdem prae insertis litteris fit mentio, approbandas esse et confirmandas. Illas auctoritate Apostolica sibi in hac parte commissa, in quantum potuit, approbavit et confirmavit, prout in patentibus suis litteris desuper decretis, concessis et fulminatis plenius continetur, quarum tenor de verbo ad verbum infra scribitur ac sequitur et est talis:
Universis et singulis Christi fidelibus ecclesiarum parochialium rectoribus, curatis, vicariis, presbyteris, capellanis, notariis publicis ac clericis pro civitate et diocesi Leodiensi ac aliis ubilibet constitutis, omnibusque aliis et singulis quorum interest vel intererit et quos infra scriptum tangit negotium seu tangere poterit quomodolibet in futurum cujuscumque status, gradus, ordinis, conditionis aut praeminentiae existant, seu quocumque nomine censeantur et quacumque praefulgeant dignitate ad quorum notitiam praesentes nostras primoverius apostolicas litteras et in meis contenta contegerit pervenire.
Joannes Coperdraet, decanus ecclesiae collegiatae Beatae Mariae Eyckensis Leodiensis dioecesis, exemtor unicus ad
| |
| |
infrascripta per sanctam Sedem Apostolicam ac sanctissimum in Christo Patrem et Dominum nostrum Dominum Eugenium, divina providentia, Papam quartum modernum sub titulo dicti nostri decanatus specialiter deputatus salutem in Domino sinceram et mandatis nostris praesentibus primoverius Apostolicis firmiter obedire. Litteras Sanctissimi in Christo Patris et Domini nostri Domini Eugenii Papae praedicti, ejusque vero bulle plumbea in cordula canapis impendente, modo Romanae curiae bullatas sanas et integras, non viciatas, non cancellatas nec in aliqua sua parte suspectas, sed omni prorsus vitio et suspectione carentes, prout prima facie videbantur: nobis pro parte religiosarum personorum sororum curtis Beginagii extra muros oppidi Eyckensis dictae Leodiensis diaecesis in ipsis litteris Apostolicis principaliter nominatarum, coram notario et testibus infrascriptis praesentatas Nos cum ea, qua decuit reverentia, recepisse noveritis sub hac verborum forma:
Eugenius, Episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio decano ecclesiae Beatae Mariae Eyckensis Leodiensis dioecesis salutem et apostolicam benedictionem: ad ea ex Apostolicae servitutis officio solerter intendimus per quae piorum locorum necnon in illis sub regulari castimonia Domino famulari satagentium personarum statui ac indemnitatibus valeant sulubriter provideri et quae propterea processisse comperimus ut illibata persistant, libenter cum a nobis petitur Apostolici volumus adjici muniminis firmitatem. Sane pro parte dilectarum in Christo filiarum sororum curtis Beginagii extra muros oppidi Eyckensis Leodiensis dioecesis nobis nuper exhibita petitio continebat, quod olim venerabilis frater noster Johannes Episcopus Leodiensis provide considerans religionis observantiam, quae dudum in dicta curte laudabiliter viguerat passim plurimum
| |
| |
tepuisse, quod nonnullae ea ipsius curtis sororibus ob melioris vitae frugem arctioris inibi religionis observantiam ferventer institui cupiebant, eis necnon aliis praesentibus et futuris ipsius curtis sororibus, ut de suis propriis bonis et Christi fidelium piis eleemocynis in certa parte dictae curtis congruentem, in qua sub regula et habitu sancti Augustini ad instar puellarum laïcarum conventus Beatae Mariae Virginis et sanctarum undecim millium virginum in Pascuis oppidi Venloe, dicti diaecesis, viverent, et se illis informare studerent, habitationem cum requisitis munitionibus circumseptam erigere necnon omnibus et singulis conventus ejusdem privilegiis et indultis uti et gaudere valerent, indulsit; aliis dictae curtis personis ultra ordinationem inibi primaevam nihil imponens, voluit tamen quod illae caste et quiete viverent et correctioni Rectoris capellae curtis ejusdem subjicerentur; ex eis quoque rebelles, si bis terve commonitae non resipiscerent, mox acrius puniri et si tunc se non emendarent, a dicta curte penitus expelli deberent; omnia quoque curiae et capellae praedictarum bona sororibus in communi viventibus, inibi per illas fideliter dispensanda commendavit, eis prohibens ne plures, quam de dictis bonis sustentari possint, ibidem personas assumere, ut aliquid sine consilio praefati rectoris in detrimentum curtis praedictae aut sanctae conservationis personarum ejusdem quomodolibet attentare praesumerent; ordinavit insuper praefatus Episcopus, quod electio dicti rectoris ad sorores ibidem arctioris observantiae pertineret et illae unacum visitatore dictum rectorem instituere et destituere haberent, nullusque deinceps in rectorem ibidem reciperetur, nisi praedictum ordinem professus sit aut profiteatur vel ad suscipiendum humiliter ipsius visitatoris correctionem voto se astringat, et sorores arctioris observantiae hujusmodi, juxta constitutionem felicis recordationis
| |
| |
Bonifacii Papae octavi praedecessoris nostri, quae incipit: Periculoso, sint inclusae seque faciant annis singulis visitari, nonnullis adjectis aliis prout in litteris authenticis desuper confectis Episcopi praedicti, et cum ipsa curtis infra limites archidiaconatus Campiniae in ecclesia Leodiensi consistat, etiam dilecti filii archidiaconi Campiniae in dicta ecclesia, qui in his consensit, sigillis munitus dicitur plenius contineri. Quare pro parte sororum arctioris observantiae praedictarum nobis fuit humiliter supplicatum, ut indulto, voluntate, prohibitione et aliis adjectis hujusmodi, pro illarum subsistentia firmiore robur Apostolicae confirmationis adjicere benignitate Apostolica dignaremur; Nos itaque, qui de praemissis certam notitiam non habemus hujusmodi supplicationibus inclinati, discretioni tuae per Apostolica scripta mandamus, quatenus scilicet et postquam tibi de praemissis legitime consisteret indultum, voluntatem, prohibitionem et ordinationem necnon si ac prout rationabilia fuerint alia adjecta hujusmodi et quaecumque inde secuta, auctoritate nostra approbes et confirmes.
Datum Romae apud sanctum Petrum anno incarnationis dominicae millesimo quadringentesimo tricesimo primo, nona Februarii, Pontificatus nostri anno primo.
Post quarum litterarum praesentationem et acceptionem, ut praemittitur, factas ex pressatis nobis et ad notitiam deductis his, que in ipsis litteris Apostolicis enarrantur pro parte religiosarum personarum sororum praedictarum, fuimus debita cum instantia requisiti, ut de ipsarum litterarum Apostolicarum et in eis contentorum executionem, juxta earumdem formam et tenorem, procedere curaremus. Nos igitur Joannes, decanus, executor praenominatorum mandatum Apostolicum nobis in hac parte directum, tam ratione charitatis in Christo quam praestandae obedientiae reverenter exequi volentes, ut tenemur, Apostolica aucto- | |
| |
ritate nobis in hac parte commissa, forma praeinsertarum litterarum Apostolicarum considerata de et super contentis et narratis in eisdem ad informandum nos de singulis circumstantiis inquisivimus diligenter; et quia per diligentem inquisitionem ac nonnullorum fide dignorum desuper coram nobis productorum ac per nos debite receptorum et examinatorum testium ac etiam per Reverendi in Christo Patris et Domini nostri Domini Johannis Episcopi Leodiensis ac venerabilis Domini archidiaconi Campiniae in ecclesia Leodiensi litteras de quibus in praescriptis litteris Apostolicis fit mentio, nobis constat evidenter contenta et narrata in eisdem litteris Apostolicis fulciri veritate; ea propter, equitate suadente, praejudicavimus et declaravimus, praejudicamus et declaramus per praesentes indultum, voluntatem, prohibitionem et ordinationem de quibus in praedictis litteris Apostolicis fit mentio, approbandas esse et confirmandas, illasque Apostolica auctoritate nobis in hac parte commissa approbamus et confirmamus per praesentes. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium praemissorum praesentes litteras sive praesens publicum instrumentum exinde fieri et per notarium publicum infrascriptum subscribi et publicari mandamus, nostrique sigilli jussimus et fecimus appensione muniri. Datum et actum in ambitu ecclesiae Beatae Mariae Eyckensis,
dioecesis Leodiensis, sub anno nativitatis Domini millesimo quadringentesimo tricesimo secundo, indictione decima, die vero sexta mensis Augusti, hora nona vel quasi, Pontificatus sanctissimi in Christo Patris et Domini Domini Eugenii Papae quarti anno secundo, praesentibus ibidem honestis viris Goswino Craegs scolastico, Adriano Hugonis canonico, Andreo Moenkens et Johanne Meynen, capellanis dictae ecclesiae Beatae Mariae Eyckensis, testibus ad praemissa vocatis specialiter et rogatis; et ego Johannes de Tongerloe,
| |
| |
presbyter Leodiensis diocesis, publicus Auctoritate Apostolica venerabilis curiae Leodiensis notarius, quia requisitioni, praejudicioni, declarationi, approbationi et confirmationi omnibuscumque aliis et singulis praemissis, dum sic praemittitur per praefatum Dominum decanum et coram eo dicerentur et fierent una cum praenominatis testibus interfui, eaque sic fieri vidi et audivi, idcirco hoc praesens publicum instrumentum manu mea propria scriptum, exinde confeci publicari et in hanc publicam formam redegi, signavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum, rasuram in penultima linea factam in his verbis: hora nona vel quasi Pontificatus sanctissimi, approbamus.
Et praemissis sic se habentibus ac eisdem sororibus juxta continentiam, formam et tenorem earumdem praeinsertarum litterarum in loco inibi designato, ac modo et forma in eisdem praeinsertis litteris tactis viventibus, tandem in civitate et patria Leodiensi ac comitatu Lossensi viguerunt et ortae fuerunt guerre, adeo quod propter ejusmodi guerras et gentes armorum in eisdem civitate et patria Leodiensi ac comitatu Lossensi et circa oppidum Eyckense locaque ibidem circumvicina Beginarum domus seu oratorium earundem sororum cum ecclesia et singulis domibus atque edificiis bonisque inibi existentibus totaliter et omnino depopulatae, devastatae, adnihilatae et destructae fuerunt; ita quod nihil ex illis ibidem remansit ubi recipi, habitari seu permanere possent, nec etiam eis tutum foret nec esset propter guerras in civitate et patria Leodiensi ac comitati Lossensi surgentes saepissime Beginarium et existere iterumque ecclesiam, oratorium, domus, mansiones et alia edificia, pro usu dictarum sororum necessaria in loco praedesignato reaedificare et construere, reaedificari seu construi facere, sicque ipsae sorores praemissis ex causis aut ex dictamine et ordinatione proborum
| |
| |
infra muros dicti oppidi Eyckensis loco siquidem tuto et securo si eis id per nos concederetur et annueretur, de novo ecclesiam, cemiterium, oratorium, domus et alia edificia pro usu et habitatione dictarum sororum necessaria et convenientia ad famulandum Deo et servitium divinum, more solito, continuandum construere et edificare ac construi et edificare facere intenderunt, in quantum nos nostra auctoritate ordinaria ecclesiam pretactam jam totaliter depopulatam, combustam et devastatam cum singulis altaribus pridem in eadem ecclesia existentibus ac cemiterium in aliquem alium locum aptum ad hoc et servientem in eodem oppido constitutum et situatum per probos ad hoc assumendum et ordinandum, eligendum, nominandum et exprimendum cum singulis suis juribus et pertinentiis universis transferre, atque ipsis sororibus licentiam pariter et auctoritatem, ut novam ecclesiam, cemiterium, oratorium, domus et alia edificia pro usu et habitatione dictarum sororum necessaria edificare et ordinare seu edificari et ordinari facere possent et valeant, eis de novo specialis gratiae annuere atque in his nostros consensum pariter et assensum adhibere, nec non litteras praeinsertas et contenta in eisdem ac omnes et singulas indulgentias, indulta ac privilegia eis prout per praedecessores nostros electos confirmatos seu Episcopos Leodienses Summosve Pontifices et alios quoscumque eisdem sororibus earumve ecclesia seu domo aut ordini qualitercumque concessa laudare, ratificare et approbare necnon omnia ac singula bona immobilia et hereditaria eisdem sororibus earumve domui seu monasterio quocumque modo donata seu legata, seu ad eas devoluta et spectantia
mortificare et dictis sororibus earumve domui ecclesiae et monasterio appropriare et appropriata perpetue decernere, atque ut hujusmodo ecclesiam postquam constructa et edificata fuerit, ac altaria inibi construenda et cemiterium simul vel successive consecrare seu consecrari per suffraganeum nostrum mandare,
| |
| |
prout ipsae sorores id humiliter nobis supplicarunt, vellemus et dignaremur. Unde nos Johannes, electus confirmatus Leodiensis antedictus, attendentes supplicationem praedictarum sororum fuisse et esse piam, justam et rationabilem, eisdem sororibus ut praemissis ex causis ex dictamine et ordinatione proborum infra muros dicti oppidi Eyckensis in aliquo loco tuto siquidem securo ad hoc apto de novo ecclesiam, oratorium, domus et alia edificia pro usu et habitatione earumdem sororum necessaria, congruentia et eis convenientia ad famulandum Deo et servitium divinum continuandum juxta continentiam praeinsertarum litterarum construere et edificare ac construi et aedificari facere et procurare decenter et honeste, dum et quando ipsis placuerit atque adhuc praetactam ecclesiam cum singulis altaribus in praedicta ecclesia pridem existentibus ac juribus et proventibus earumdem ac cemiterium praetactum transferre et transferri facere possent ac valeant nostras licentiam pariter et auctoritatem de dono specialis gratiae concedimus et impertimur, atque litteras praeinsertas omniaque et singula in eis contenta et omnes et singulas indulgentias, indulta et privilegia eis prius per nostros praedecessores, Summosve Pontifices seu alios quoscumque quocumque modo eisdem sororibus earumve ecclesiae seu domui aut ordini qualitercumque concessas confirmavimus, laudavimus, ratificavimus, approbavimus nec non omnia et singula bona immobilia et hereditaria eisdem sororibus et domui seu monasterio aut ecclesiae earumdem quocumque modo donata seu legata aut ad eas devoluta et spectantia mortificavimus atque dictis sororibus earumdem ecclesiae, domui seu monasterio approbavimus et perpetue approprîata decrevïmus atque tenore praesentium de
novo, in quantum possumus et debemus, et ad nos ratione pastoralis officii spectat et pertinet, confirmamus, laudamus, ratificamus et approbamus et perpetue appropriata decernimus, mandantes suffraganeo nostro, quod
| |
| |
dum dicta ecclesia, altaria et alia edificia praetacta edificanda et construenda constructa et edificata fuerint, cum cemiterio et aliis, dum desuper requisitus fuerit, debite consecret et benedicat ac omnia alia faciat, quae ex sua parte fieri consueverint, debent et solent; necnon etiam consentientibus eisdem sororibus, quod interim Pater et presbyteri superiores dictarum sororum coram sororibus ejusdem monasterii in aliquo loco honesto per eos ad hoc eligendo seu ordinando missam seu missas ad et supra lapidem portatilem debite et more solito, prout hoc fieri consuetum est, celebrare possint et valeant, sine alia licentia a nobis seu sigillifero (vicaire général) nostro Leodiensi pro tempore existente obtinenda jure matricis ecclesiae et alterius cujuscumque salvo. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium praemissorum praesentes nostras litteras exinde fieri et per notarium nostrum infrascriptum subscribi et signari mandavimus sigillique nostri ad causas jussimus et fecimus appensione communire. Datum et actum Leodii sub anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo octucgesimo quinto, mensis Januarii die vicesima.
Decanus et capitulum Leodiense universis Christi fidelibus, ad quos praesentes nostrae pervenerint litterae, salutem in Domino. Notum facimus quod nos in capitulari nostro loco solito, retro summum altare ecclesiae nostrae situato capitulariter congregati et capitulantes capitulo etiam ad et propter hoc specialiter indicto, contentis et narratis in litteris Reverendissimi in Christo Patris et Domini domini Johannis de Hoerne, Dei et Apostolicae Sedis gratia, electi confirmati Leodiensis, ducis Bullonensis et comitis Lossensis, quibus praesentes nostrae litterae sunt transmissae, nostros consensum pariter et assensum adhibentes omnia et singula in illis contenta, narrata et descripta, laudanda duximus, ratificavimus et approbavimus ac praesentium tenore in
| |
| |
quantum in nobis est et ad nos spectat laudamus, ratificamus et approbamus; in quorum fidem et testimonium praesentes nostras litteras exinde fieri et per fidelem nostrum Johannem clericum Leodiensem publicum sacra imperiali auctoritate et venerabilium ecclesiae curiaeque Leodiensium notarium nostrum secretarium subscribi et signari nostrique sigilli ad causus praesentibus jussimus et fecimus appensione communire. Datum et actum in capitulo nostro seu capitulari loco praetacto, anno a nativitate Domini millesimo quadringentesimo octuagesimo quinto, indictione tertia, mensis Februarii die tertia, hora capitulari de mane consueta, Pontificatus sanctissimi in Christo Patris et Domini nostri Domini Innocentii, divina providentia Papae octavi anno primo. Praesentibus ibidem discretis viris et honestis Dominis Gerardo de Gauchee ac Rasone de Holleimmont presbyteris in eadem ecclesia nostra capellanis et claustrariis testibus ad praemissa vocatis et rogatis.
Rd Johannes Van der Culen haec collationavit et concordat cum originali.
|
|