Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis. Jaargang 21
(2014)– [tijdschrift] Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis– Auteursrechtelijk beschermdJaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 21. Uitgeverij Vantilt, Nijmegen / Nederlandse Boekhistorische Vereniging, Leiden 2014
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
scan aangeleverd door redactie
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 21 uit 2014.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
De kop aan het begin van het nummer is tussen vierkante haken toegevoegd.
p. 133, 155, 179: in het origineel ontbreekt de nootverwijzing. De noot is hier door de redactie geplaatst.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel 21: 2, 52, 88, 180, 192) en pagina's met advertenties (deel 21: 205, 206, 207, 208) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 21, pagina 1]
Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis
[Deel 21, pagina 3]
Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis
21/2014
Uitgeverij Vantilt, Nijmegen & Nederlandse Boekhistorische Vereniging, Leiden
[Deel 21, pagina 4]
Deze uitgave kwam tot stand dankzij een bijdrage van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.
Redactie
Saskia van Bergen (hoofdredacteur), Erik Geleijns (redactiesecretaris), Mart van Duijn, Djoeke van Netten, Steven Van Impe, Ed van der Vlist, Sandra van Voorst en Janneke Weijermars
Redactieadres
Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis
Erik Geleijns
Koninklijke Bibliotheek
Postbus 90407
2509 lk Den Haag
e-mail: erik.geleijns@kb.nl
Kopij voor het jaarboek wordt ingewacht op het redactieadres.
Secretariaat Nederlandse Boekhistorische Vereniging
Marijke Huisman
Pauwstraat 8
3512 tg Utrecht
e-mail: info@boekgeschiedenis.nl
website: www.boekgeschiedenis.nl
Vormgeving: Martien Frijns, Doetinchem
© 2014 artikelen: de auteurs
isbn 978 94 6004 173 0
Afbeelding omslag:
Handgeschept papier, vervaardigd ca. 1765 in Engeland (Overbury Mill), met een imitatie van het watermerk van de Nederlandse papierfabrikant Lubertus van Gerrevink (lvg) en als contramerk de naam van de Engelse papiermaker (I. Nind). [37,8 × 49,5 cm], Papierhistorische Collectie, Koninklijke Bibliotheek. Foto Koninklijke Bibliotheek, Jos Uljee
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toesremming van de uitgever.
[Deel 21, pagina 5]
Inhoud
7 | Redactioneel |
9 | Ed van der Vlist Books for the chapter
Donations in the ‘Registrum capituli Naeldwicensis’ |
31 | Mart van Duijn Vanuit de marges naar de kern
Laatmiddeleeuwse marginalia als bron voor een geschiedenis van de Delftse Bijbel (1477) |
53 | Sylvia van Zanen ‘Designationes plantarum, florum, fungorum, fructuum, bestiarum, &c. vivis coloribus’
De herkomst, functie en waardering van illustraties in de botanische boeken van Carolus Clusius (1526-1609) |
75 | Ad Leerintveld Populair in handschrift en druk
Liederen uit het eerste kwart van de zeventiende eeuw in de collectie van de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag |
89 | Goran Proot The Importance of Jobbing Printing
A Framework Agreement between the Ghent Jesuits and the Printer Baudewijn Manilius for the Production of Theatre Programmes (1664) |
115 | papier ► Henk Porck Tussen de regels lees je het papier |
117 | papier ► Daniel Bellingradt Trading Paper in Early Modern Europe
On Distribution Logistics, Traders, and Trade Volumes between Amsterdam and Hamburg in the Mid-Late Eighteenth Century |
133 | papier ► Henk Porck ‘Blown in the wind’ |
137 | papier ► Steven Van Impe ‘Schrijf-papieren van diversche groote en qualitijten’ De papierwinkel van P.J. Parys in achttiende-eeuws Antwerpen |
155 | papier ► Henk Porck ‘Wel foei, een vouwtje in dit blad...’ |
157 | papier ► Paul van Capelleveen Waarvan één op Japans
De papierkeuze van de Nederlandse private presses, 1910-1942 |
179 | papier ► Henk Porck Papier en kiezelwier |
[Deel 21, pagina 6]
181 | Sandra van Voorst Uitgeverijonderzoek à la carte
De ‘stand van zaken’ van het onderzoek naar (twintigste-eeuwse) literaire uitgeverijen |
193 | Summaries/Samenvattingen |
201 | Over de auteurs |
[Deel 21, pagina 203]
Nederlandse Boekhistorische VerenigingHet eenentwintigste Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis is een uitgave van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging, de eerste landelijke vereniging die zich richt op allen die het oude en het nieuwe boek in al zijn verschijningsvormen een warm hart toedragen. De nbv, opgericht in 1993, is een actieve vereniging met ca. 650 leden, van prominente wetenschappers tot amateuronderzoekers, van journalisten tot antiquaren. De vereniging is statutair gevestigd te Leiden en opereert sinds 1997 onder auspiciën van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. De nbv organiseert veel activiteiten voor haar leden, alleen of in samenwerking met anderen uit de wereld van het boek.
De leden van de nbv kunnen deelnemen aan speciale excursies naar tentoonstellingen, bibliotheken, musea of andere boekvriendelijke instellingen. In de afgelopen jaren heeft de vereniging onder meer de Athenaeumbibliotheek in Deventer, de Bibliotheca Thysiana in Leiden, de bibliotheek Ets Haim-Livraria Montezinos in Amsterdam en Museum het Palthe-huis in Oldenzaal bezocht. De excursies worden, evenals de jaarvergaderingen voor de leden, opgeluisterd met voordrachten van kenners over boekhistorische onderwerpen. De nbv is ook actief in het organiseren van congressen. Al in het eerste jaar van haar bestaan was de nbv medeorganisator van het spraakmakende congres Bladeren in andermans hoofd: over lezers en leescultuur. Samen met de universiteiten van Leiden en Nijmegen organiseerde de nbv een driedaags congres over de fameuze zeventiende-eeuwse uitgeversfamilie Elzevier en in 2004 vond een tweedaags congres plaats met de titel Vrouw en Boek: People's business bij uitstek. In 2007 waren gebruikssporen in boeken het thema van het congres Licht beduimeld... Onder de titel Aanstormend en gevestigd, boekonderzoek in de Lage Landen organiseerden de nbv en de Vlaamse Werkgroep Boekgeschiedenis in 2010 een gezamenlijk congres in Utrecht. Het meest recente congres werd gehouden op 1 november 2013 met als thema: Boekgeschiedenis, spiegel van de toekomst. De congreslezingen worden gepubliceerd in gelegenheidsbundels of het jaarboek. Ook in kleiner verband brengt de vereniging mensen bij elkaar om specialistische kennis uit te wisselen.
De nbv werkt samen met en ondervindt steun van allerlei organisaties in de wereld van het boek. Zo is de nbv vertegenwoordigd in het bestuur van de Dr. P.A. Tiele-Stichting en was zij ook betrokken bij de bouw van Bibliopolis, de website die is opgezet door de Koninklijke Bibliotheek en die geheel gewijd is aan de geschiedenis van het Nederlandse boek. Samen met Museum Meermanno organiseert de nbv in 2014 een serie van zes lunchlezingen. Dankzij deze goede relaties kunnen leden van de nbv veelal kortingen krijgen voor evenementen of boekhistorische publicaties, zoals de reeks ‘Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel, Nieuwe Reeks’. Deze reeks, die mede door de nbv is geinitieerd, bestaat inmiddels uit acht delen, onder andere over het Journaal van Bontekoe, almanakken in de Gouden Eeuw en Uitgeverij Stols.
[Deel 21, pagina 204]
LidmaatschapHet lidmaatschap van de nbv staat open voor iedereen. Het lidmaatschapsgeld bedraagt €27,50 per kalenderjaar. De leden ontvangen hiervoor het jaarboek, uitnodigingen voor de ledenvergadering en overige activiteiten en enkele malen per jaar een nieuwsbrief. Voor studenten geldt een contributie van €16,50. Instellingen en bibliotheken kunnen zich voor €38,50 op het jaarboek abonneren. Eenieder die de vereniging op bijzondere wijze wil steunen, kan donateur worden voor minstens €132 per jaar. Het is ook mogelijk een lidmaatschap voor het leven te krijgen, hiervoor betaalt u eenmalig €680. U kunt zich opgeven als lid door een kaartje te sturen naar de secretaris, mevrouw M. (Marijke) Huisman, Pauwstraat 8, 3512 tg Utrecht. E-mailen kan ook: info@boekgeschiedenis.nl. Studentleden dienen het nummer van hun studentenpas te vermelden. Het lidmaatschap loopt gelijk met het kalenderjaar en wordt stilzwijgend verlengd, tenzij het voor 1 december schriftelijk is opgezegd.
Voor informatie over de nbv kunt u ook onze website raadplegen: www.boekgeschiedenis.nl. Verder wijzen we u op de elektronische discussielijst, nbv-l, waar u terecht kunt met boekhistorische vragen, suggesties, meningen, adviezen, oproepen, tips en ideeën. Via de nbv-website kunt u zich aanmelden voor deze lijst.
De meeste jaargangen van het jaarboek zijn nog leverbaar. Als lid van de nbv heeft u recht op aanzienlijke kortingen op oudere jaargangen. Ze bevatten artikelen over onder meer onderzoek van Middelnederlandse handschriften, het eerste educatieve kaartspel, boeken en lectuur in het Behouden Huys op Nova Zembla, productie en verspreiding van pornografische romans, de achttiende-eeuwse marskramer, moderne leeskringen, Ik, Jan Cremer als onverbiddelijke bestseller, het fenomeen van de trilogie, enzovoort.
Er zijn tien themanummers verschenen, over censuur in voorschrift en praktijk (1995), over het behoud van ons geschreven en gedrukte erfgoed (1997), over elf eeuwen boekcultuur in de Lage Landen (1999), over boekdistributie (2001), over ontwikkelingen in boekhandel en uitgeverij in de tweede helft van de twintigste eeuw (2003), over de rol van de vrouw in de boekhandel (2005), over de boekcultuur in een digitaliserende wereld (2007), over de stand van de boekwetenschap: ‘Kopij en druk revisited’ (2010), over lay-out en design van boeken (2012) en over de stand van de boekwetenschap wereldwijd (2013).