Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis. Jaargang 21

[p. 7]

[Nummer 21]

Redactioneel

Voor u ligt het Jaarboek 2014 van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging. Zoals u zult merken ziet het er iets anders uit dan u gewend bent. In het vorige jubileumjaarboek schreef Hans Mulder, toenmalig voorzitter, dat het bestuur en de redactie van de nbv samen hadden besloten om de opzet van het Jaarboek te herzien. In de eerste plaats werd de behoefte gevoeld om het Jaarboek duidelijker te profileren te midden van de boekhistorische periodieken die er op dit moment op de markt zijn. De opfrisbeurt was eveneens noodzakelijk om te kunnen garanderen dat ook in de toekomst een gevarieerde bundel met bijdragen van hoge kwaliteit kan worden aangeboden. Het afgelopen jaar heeft de gehele redactie hard gewerkt aan de invulling van het ‘Jaarboek nieuwe stijl’ en met plezier presenteren wij u hier het resultaat.

Wat is er allemaal veranderd? In de eerste plaats zal het Jaarboek vanaf deze jaargang niet meer uitsluitend Nederlandstalige artikelen bevatten, maar ook meerdere bijdragen in het Engels. Om zowel Nederlandstalige als Engelstalige lezers te bedienen, gaan alle artikelen gepaard met uitgebreide samenvattingen in de ‘andere’ taal. Op deze wijze zijn alle artikelen in het Jaarboek toegankelijk voor zowel Nederlands als Engels lezende lezers. Tevens heeft de redactie een begin gemaakt met peer review. Een deel van de artikelen in dit Jaarboek is al door experts beoordeeld en binnen enkele jaren hopen we te kunnen mededelen dat alle bijdragen worden geëvalueerd. Met deze maatregelen hopen we niet alleen een groter lezerspubliek te bereiken, maar het Jaarboek ook aantrekkelijker te maken voor potentiële auteurs.

Centraal in het Jaarboek staat dit keer het thema ‘papier’. Daniel Bellingradt behandelt het belang van de papierhandel tussen Amsterdam en Hamburg in de achttiende eeuw, een onderwerp waar tot dusver nog weinig aandacht voor is geweest. De bijdrage van Steven van Impe biedt ons een inkijk in de winkel van een Antwerpse kleinhandelaar in papier aan het einde van de achttiende eeuw. Paul van Capelleveen beschrijft het gebruik van luxe papier bij de productie van bibliofiele uitgaven en laat daarbij vooral zien hoe de praktijk afweek van de verheven idealen van de private presses. De themaartikelen worden afgewisseld met korte bijdragen van de hand van Henk Porck over enkele facetten van materiaaltechnisch onderzoek aan papier.

[p. 8]

Een laatste verandering is dat het onderscheid tussen ‘gewone’ en ‘themanummers’ is losgelaten. Het Jaarboek bevat voortaan ook altijd een of meer algemeen boekhistorische bijdragen. Zo schrijft Mart van Duijn dit keer over gebruikssporen in overgeleverde exemplaren van de Delftse Bijbel en Ed van der Vlist over de lotgevallen van de bibliotheek van het kapittel van Naaldwijk. De bijdrage van Goran Proot over het drukken van programma's voor jezuïetentoneel werpt nieuw licht op het belang van gelegenheidsdrukwerk voor het voortbestaan van drukkerijen in de handpersperiode. Ad Leerintveld toont in zijn onderzoek naar vroeg zeventiende-eeuwse liedhandschriften duidelijk aan dat materiaalkeuze nooit een selectiecriterium mag zijn bij historisch bronnenonderzoek. Sylvia van Zanen, ten slotte, laat zien waarom Carolus Clusius zoveel problemen ondervond bij het verkrijgen van betrouwbaar illustratiemateriaal.

In de teruggekeerde rubriek ‘Boekbesprekingen’ of, beter nog, ‘Stand van zaken’, wordt het spits afgebeten door Sandra van Voorst. Zij inventariseert de stand van het onderzoek naar (twintigste-eeuwse) literaire uitgeverijen, door een aantal Belgische en Nederlandse publicaties uit het afgelopen decennium in samenhang te bespreken.

Wat niet is veranderd, is de variatie aan bijdragen die u in het Jaarboek kunt aantreffen, en de toegankelijke en aantrekkelijke manier van presenteren, voor een breed geïnteresseerd publiek; eigentijds, toegankelijk en vol kwaliteit. De redactie is inmiddels alweer druk bezig met de voorbereiding van het volgende Jaarboek. Wij kijken nu al uit naar het resultaat!