Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis. Jaargang 19
(2012)– [tijdschrift] Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis– Auteursrechtelijk beschermdJaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 19. Uitgeverij Vantilt, Nijmegen / Nederlandse Boekhistorische Vereniging, Leiden 2012
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
scan aangeleverd door redactie
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis. Jaargang 19 uit 2012.
De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren beijvert zich voor het verkrijgen van toestemming van alle rechthebbenden; eenieder die meent enig recht te kunnen doen gelden op in dit tijdschrift opgenomen bijdragen, wordt verzocht dit onverwijld aan ons te melden (mailto:dbnl.auteursrecht@kb.nl).
redactionele ingrepen
p. 47: de tabel op deze pagina is te breed om in deze digitale versie in zijn geheel te kunnen worden weergegeven. Daarom is deze tabel hier in delen onder elkaar geplaatst
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (deel 19: 2, 6, 32, 100, 228) en pagina's met advertenties (deel 19: 233, 234, 235, 236, 237, 238) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[Deel 19, pagina 1]
Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis
[Deel 19, pagina 3]
Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis 19/2012
Uitgeverij Vantilt, Nijmegen & Nederlandse Boekhistorische Vereniging, Leiden
[Deel 19, pagina 4]
Deze uitgave kwam tot stand dankzij een bijdrage van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.
Redactie
Goran Proot (hoofdredacteur), Paul van Capelleveen, Erik Geleijns (redactiesecretaris), Pierre Pesch, Steven Van Impe, Ed van der Vlist, Sandra van Voorst en Janneke Weijermars
Redactieadres
Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis
Erik Geleijns
Koninklijke Bibliotheek
Postbus 90407
2509 lk Den Haag
e-mail: erik.geleijns@kb.nl
Kopij voor het jaarboek wordt ingewacht op het redactieadres
Secretariaat Nederlandse Boekhistorische Vereniging
Elisabeth Meyer
Cornelis van Alkemadestraat 37
1065 ab Amsterdam
e-mail: info@boekgeschiedenis.nl
Vormgeving: Martien Frijns
© 2012 artikelen: de auteurs
isbn 9789460040948
Afbeelding voorzijde: Begin van de tekst van een Nederlandse vertaling van De imitatione Christi van Thomas a Kempis (Antwerpen, Henric Eckert van Homberch, 1511) (Koninklijke Bibliotheek, 231 J 43.
Foto: Koninklijke Bibliotheek, Den Haag)
Afbeelding achterzijde: Griekse hoofdletters in Alphavitarion micron, Wenen, Georgios Vendotis, 1792.
Athene, Bibliotheek van het Griekse Parlement, ΣΒΕ 1792 ΑΛΦ
Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
[Deel 19, pagina 5]
Inhoud
7 | Redactioneel |
11 | David McKitterick How can we tell if people noticed changes in book design?
Early editions of the Imitatio Christi |
33 | Erik Kwakkel ‘Dit boek heeft niet de vereiste breedte’
Afwijkende bladdimensies in de elfde en twaalfde eeuw |
51 | Claire Bolton The influence of type and spacing on the design of the printed page |
65 | Goran Proot De opmars van de romein
Het gebruik van romein en gotisch in Nederlandstalig drukwerk uit de zuidelijke Lage Landen, 1541-1700 |
87 | Christoph Reske De invloed van techniek op het uiterlijk van letters in boeken |
101 | Niki Sioki & Mary C. Dyson Serving the Reader
Typography and layout in early Greek alphabet books (1771-1830) |
117 | Nicholas Pickwoad The origins and development of adhesive case bindings |
131 | Erik Geleijns ‘In een Carton bandje gebonden’
Achttiende-eeuwse Nederlandse voorlopers van de uitgeversband |
147 | Bharain Mac an Bhreithiún Graphic design, the expansion of the public sphere and the mass market book in France after 1950
The visual identity of the Livre de poche |
163 | Simon Rosenberg Van aflevering naar scherm
De presentatie van informatie in de Oxford English Dictionary in de negentiende en eenentwintigste eeuw |
177 | Geoffrey Brusatto Het (nieuwe) gedrukte boek
Van informatief naar participatief |
195 | Markus F. Polzer Een voetnoot bij Mormon
Hoe paratekstuele elementen hebben bijgedragen tot de schepping van de mormoonse canon |
213 | Herbert Binneweg Over drukletters en typografie |
223 | Summaries |
229 | Personalia |
[Deel 19, pagina 231]
Nederlandse Boekhistorische VerenigingHet negentiende jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis is een uitgave van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging, de eerste landelijke vereniging die zich richt op allen die het oude en het nieuwe boek in al zijn verschijningsvormen een warm hart toedragen. De nbv, opgericht in 1993, is een actieve vereniging met ca. 650 leden, van prominente wetenschappers tot amateuronderzoekers, van journalisten tot antiquaren. De vereniging is statutair gevestigd te Leiden en opereert sinds 1997 onder auspiciën van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. De nbv organiseert veel activiteiten voor haar leden, alleen of in samenwerking met anderen uit de wereld van het boek.
De leden van de nbv kunnen deelnemen aan speciale excursies naar tentoonstellingen, bibliotheken, musea of andere boekvriendelijke instellingen. In de afgelopen jaren heeft de vereniging onder meer de Athenaeumbibliotheek in Deventer, de Bibliotheca Thysiana in Leiden, de bibliotheek Ets Haim-Livraria Montezinos in Amsterdam en Museum het Palthe-huis in Oldenzaal bezocht. De excursies worden, evenals de jaarvergaderingen voor de leden, opgeluisterd met voordrachten van kenners over boekhistorische onderwerpen.
De nbv is ook actief in het organiseren van congressen. Al in het eerste jaar van haar bestaan was de nbv medeorganisator van het spraakmakende congres Bladeren in andermans hoofd: over lezers en leescultuur. Samen met de universiteiten van Leiden en Nijmegen organiseerde de nbv een driedaags congres over de fameuze zeventiende-eeuwse uitgeversfamilie Elzevier en in 2004 vond een tweedaags congres plaats met de titel Vrouw en Boek: People's business bij uitstek. In 2007 waren gebruikssporen in boeken het thema van het congres Licht beduimeld... Onder de titel Aanstormend en gevestigd, boekonderzoek in de Lage Landen organiseerden de nbv en de Vlaamse Werkgroep Boekgeschiedenis op 9 april 2010 een congres in Utrecht. Ook in kleiner verband brengt de vereniging mensen bij elkaar om specialistische kennis uit te wisselen. De congreslezingen worden gepubliceerd in gelegenheidsbundels of het jaarboek.
De nbv werkt samen met en ondervindt steun van allerlei organisaties in de wereld van het boek. Zo is de nbv vertegenwoordigd in het bestuur van de Dr. P.A. Tiele-Stichting en was zij ook betrokken bij de bouw van Bibliopolis, de website die is opgezet door de Koninklijke Bibliotheek en die geheel gewijd is aan de geschiedenis van het Nederlandse boek. Dankzij deze goede relaties kunnen leden van de nbv veelal kortingen krijgen voor evenementen of boekhistorische publicaties, zoals de reeks ‘Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel, Nieuwe Reeks’. Deze reeks, die mede door de nbv is geïnitieerd, bestaat inmiddels uit acht delen, onder andere over het Journaal van Bontekoe, almanakken in de Gouden Eeuw en de Uitgeverij Stols.
[Deel 19, pagina 232]
LidmaatschapHet lidmaatschap van de nbv staat open voor iedereen. Het lidmaatschapsgeld bedraagt €27,50 per kalenderjaar. De leden ontvangen hiervoor het jaarboek, uitnodigingen voor de ledenvergadering en overige activiteiten en enkele malen per jaar een nieuwsbrief. Voor studenten geldt een contributie van €16,50. Instellingen en bibliotheken kunnen zich voor €38,50 op het jaarboek abonneren. Eenieder die de vereniging op bijzondere wijze wil steunen, kan donateur worden voor minstens €132 per jaar. Het is ook mogelijk een lidmaatschap voor het leven te krijgen, hiervoor betaalt u eenmalig €680.
U kunt zich opgeven als lid door een kaartje te sturen naar de secretaris, mevrouw E. (Elisabeth) Meyer, Cornelis van Alkemadestraat 37, 1065 ab Amsterdam. E-mailen kan ook: info@boekgeschiedenis.nl. Studentleden dienen het nummer van hun studentenpas te vermelden. Het lidmaatschap loopt gelijk met het kalenderjaar en wordt stilzwijgend verlengd, tenzij het voor 1 december schriftelijk is opgezegd.
Voor informatie over de nbv kunt u ook onze website raadplegen: www.boekgeschiedenis.nl. Verder wijzen we u op de elektronische discussielijst, nbv-l, waar u terecht kunt met boekhistorische vragen, suggesties, meningen, adviezen, oproepen, tips en ideeën. Via de nbv-website kunt u zich aanmelden voor deze lijst.
De meeste jaargangen van het jaarboek zijn nog leverbaar. Als lid van de nbv heeft u recht op aanzienlijke kortingen op oudere jaargangen. Ze bevatten artikelen over onder meer onderzoek van Middelnederlandse handschriften, het eerste educatieve kaartspel, boeken en lectuur in het Behouden Huys op Nova Zembla, productie en verspreiding van pornografische romans, de achttiende-eeuwse marskramer, moderne leeskringen, Ik, Jan Cremer als onverbiddelijke bestseller, het fenomeen van de trilogie, enzovoort. Er zijn reeds acht themanummers verschenen, een over censuur in voorschrift en praktijk (1995), een over het behoud van ons geschreven en gedrukte erfgoed (1997), een over elf eeuwen boekcultuur in de Lage Landen (1999), een over boekdistributie (2001), een over ontwikkelingen in boekhandel en uitgeverij in de tweede helft van de twintigste eeuw (2003), een over de rol van de vrouw in de boekhandel (2005), een over de boekcultuur in een digitaliserende wereld (2007) en een over de stand van de boekwetenschap: ‘Kopij en druk revisited’ (2010).