Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis. Jaargang 18

[Deel 18, pagina 1]

Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis

[Deel 18, pagina 3]

Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis 18/2011

Uitgeverij Vantilt, Nijmegen & Nederlandse Boekhistorische Vereniging, Leiden

[Deel 18, pagina 4]

Deze uitgave kwam tot stand dankzij een bijdrage van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag.

 

Redactie

Goran Proot (hoofdredacteur), Paul van Capelleveen (redactiesecretaris), Pierre Pesch, Ed van der Vlist, Sandra van Voorst en Janneke Weijermars

 

Redactieadres

Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis

Paul van Capelleveen

Koninklijke Bibliotheek

Postbus 90407

2509 LK Den Haag

e-mail: paul.vancapelleveen@kb.nl

 

Kopij voor het jaarboek wordt ingewacht op het redactieadres

 

Secretariaat Nederlandse Boekhistorische Vereniging

Elisabeth Meyer

Cornelis van Alkemadestraat 37

1065 AB Amsterdam

e-mail: e.meyer@th.vu.nl

 

Vormgeving: Martien Frijns

© 2011 artikelen: de auteurs

isbn 978 94 6004 073 3

 

Afbeelding voorzijde: Willem de Famars Testas, illustratie voor Klaasje Zevenster, kwarto-uitgave. De illustrator heeft de scène uitgebeeld waarin Klaasje door Galjart (een van de zeven leden van de studentengroep De Pléiade die Klaasje Zevenster als vondeling hebben gevonden) op het nippertje wordt gered uit de handen van de pooier Baron Tilbury en de bordeelhoudster Madame Mont Athos. Onderschrift: ‘“En wat had jij met Klaasje voor, ouwe schobberd?”, vervolgde hij, Tilbury in de borst pakkende.’ (Koninklijke Bibliotheek: 3134 a 14. Foto: Koninklijke Bibliotheek, Den Haag)

 

Afbeelding achterzijde: Miniatuur van de uitstorting van de Heilige Geest (Pinksteren). (Gent, ub, hs 632 (1468), f. 110.r. Foto: Universiteitsbibliotheek Gent)

 

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

[Deel 18, pagina 5]

Inhoud

7	Ignaz Matthey Zedelijkheidswetgeving en pornohandel omstreeks 1900 De rechtszaken tegen de uitgevers Bergé & Versteeg en het trio Kikkert-Reinders-Lemoine
31	Louis Saalmink Van huis tot huis met boekjes te venten Colporteren met Elias Annes Borger
49	Janneke Weijermars ‘Een moeijelijk problema’ Integratie, natievorming en het boekbedrijf in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 1815-1830
69	Toos Streng Een kwestie van vraag en aanbod Lezers en kopers van romans in Nederland 1790-1899
97	Richard Velthuizen De verovering verslagen Publieke reacties en propaganda in de Engelse en Hollandse pamfletliteratuur tijdens de Glorious Revolution 1688-1689
115	Ulrike Valeria Fuss From Antwerp to Peru Books from the Southern Netherlands in the sixteenth-century's Viceroyalty
133	Kristof Selleslach Het ornamentenrepertorium Torad aan het werk Enkele aanvullingen bij en correcties op het uitgeversfonds van Christoffel Plantijn
155	Suzan Folkerts Te ‘duncker’ voor leken? Middelnederlandse Bijbelvertalingen vanuit het perspectief van de gebruikers
171	Arnold Lubbers ‘Weinig meer dan hun naam...’ Nieuwe inzichten over vroegnegentiende-eeuwse Noord-Nederlandse leesgezelschappen
191	Meriel Benjamins, Marleen Nagtegaal & Sandra van Voorst Het geheim van de lezer Lezen bij de Drentse literatuurclubs
209	Frank de Glas Boekenuitgevers, het roer moet om!
225	Summaries
231	Personalia

 

[Deel 18, pagina 233]

Nederlandse Boekhistorische Vereniging

Het achttiende Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis is een uitgave van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging, de eerste landelijke vereniging die zich richt op allen die het oude en het nieuwe boek in al zijn verschijningsvormen een warm hart toedragen. De nbv, opgericht in 1993, is een actieve vereniging met ca. 650 leden, van prominente wetenschappers tot amateuronderzoekers, van journalisten tot antiquaren. De vereniging is statutair gevestigd te Leiden en opereert sinds 1997 onder auspiciën van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. De nbv organiseert veel activiteiten voor haar leden, alleen of in samenwerking met anderen uit de wereld van het boek.

De leden van de nbv kunnen deelnemen aan speciale excursies naar tentoonstellingen, bibliotheken, musea of andere boekvriendelijke instellingen. In de afgelopen jaren heeft de vereniging onder meer de Athenaeumbibliotheek in Deventer, de Bibliotheca Thysiana in Leiden, de bibliotheek Ets Haim-Livraria Montezinos in Amsterdam en Museum het Palthe-huis in Oldenzaal bezocht. De excursies worden, evenals de jaarvergaderingen voor de leden, opgeluisterd met voordrachten van kenners over boekhistorische onderwerpen.

De nbv is ook actief in het organiseren van congressen. Al in het eerste jaar van haar bestaan was de nbv medeorganisator van het spraakmakende congres Bladeren in andermans hoofd: over lezers en leescultuur. Samen met de universiteiten van Leiden en Nijmegen organiseerde de nbv een driedaags congres over de fameuze zeventiende-eeuwse uitgeversfamilie Elzevier, en in 2004 vond een tweedaags congres plaats met de titel Vrouw en Boek: People's business bij uitstek. In 2007 waren gebruikssporen in boeken het thema van het congres Licht beduimeld... Onder de titel Aanstormend en gevestigd, boekonderzoek in de Lage Landen organiseerden de nbv en de Vlaamse Werkgroep Boekgeschiedenis op 9 april 2010 een congres in Utrecht. Ook in kleiner verband brengt de vereniging mensen bij elkaar om specialistische kennis uit te wisselen. De congreslezingen worden gepubliceerd in gelegenheidsbundels of het jaarboek.

De nbv werkt samen met en ondervindt steun van allerlei organisaties in de wereld van het boek. Zo is de nbv vertegenwoordigd in het bestuur van de Dr. P.A. Tiele-Stichting en was zij ook betrokken bij de bouw van Bibliopolis, de website die is opgezet door de Koninklijke Bibliotheek en die geheel gewijd is aan de geschiedenis van het Nederlandse boek. Dankzij deze goede relaties kunnen leden van de nbv veelal kortingen krijgen voor evenementen of boekhistorische publicaties, zoals de reeks ‘Bijdragen tot de geschiedenis van de Nederlandse boekhandel, Nieuwe Reeks’. Deze reeks, die mede door de nbv is geïnitieerd, bestaat inmiddels uit acht delen, onder andere over het Journaal van Bontekoe, almanakken in de Gouden Eeuw en de Uitgeverij Stols.