Joost Zwagerman Essayprijs 2019
Juryrapport
De eerste Joost Zwagerman Essayprijs, precies een jaar geleden uitgereikt aan Jilt Jorritsma, was een succes. Daarom mogen we hem nu nóg een keer uitreiken. Mogen, want je kunt fantaseren over mooie prijzen wat je wilt - zoals medejurylid Barber van de Pol (schrijver, essayist, en vertaler) en ik vorig jaar hadden gedaan - het moet ook mogelijk worden gemaakt. En dat is het, dankzij de Van Bijleveltstichting, met voorzitter Joost Quant en de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde - voorzitter Jaap Goedegebuure - en ik dank hen daarvoor. Ook dit jaar was er de onmisbare hulp van De Arbeiderspers, de erven van Joost Zwagerman en de Volkskrant. En dankzij onze gastheren en -dames van het museum, het theater, de bibliotheek en de gemeente Alkmaar kunnen we de prijs hier uitreiken, in deze zaal, met zoveel mensen erbij. In Alkmaar, de stad waar Joost Zwagerman is geboren en waar z'n hart lag, op de dag die zijn 56ste verjaardag zou zijn geweest.
Met deze prijs vieren we het prachtige genre van het essay en eren we Joost Zwagerman, romanschrijver, essayist en enthousiast ondersteuner van aankomend talent. Dit jaar zitten in de jury, behalve Barber van de Pol en ik, romanschrijver en essayist Manon Uphoff en Merlijn Olnon, oprichter
De Nieuwe Garde, een platform voor ontwikkeling van essayistisch talent, en hoofdredacteur van de Nederlandse Boekengids, het prachtblad waarvan u het nieuwste nummer, met daarin de essays van de vijf genomineerde essayisten, vers van de pers, straks mee naar huis mag nemen.
Voor we deze vijf parels in onze hand hielden, was er heel wat werk te doen. Net als vorig jaar druppelden de inzendingen traag binnen, tot een week voor de deadline. Toen stroomde de mailbox ineens vol, met tientallen per dag. Uiteindelijk hadden we 160 inzendingen, iets minder dan vorig jaar, maar wel stuk voor stuk serieuze inzendingen.
Het lezen was beslist geen straf. Wij vonden de gemiddelde kwaliteit behoorlijk hoog. De inzendingen vormden een veelkleurige waaier, uiteenlopend in toon, stijl en onderwerp. Er waren klassieke essays bij, over kunst of literatuur, intellectuele zoektochten. We lazen een enkele poli-