Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1992

6. Verslag van de bibliothecaris over het jaar 1991

1. Collectievorming

1.a. Gedrukte werken

In het verslagjaar zijn in totaal 985 aanwinsten geregistreerd (817 in 1990). In dit aantal zijn inbegrepen: 152 geschenken inclusief ruil (161) en 13 nieuwe abonnementen (6).

1.b. Schenkingen

De Ammoniet, Leiden; R.P.L. Arpots, Nijmegen; De Beuk, Amsterdam; De Bezige Bij, Amsterdam; R. Breugelmans, Leiden; Brueder Grimm-Museum, Kassel; J. Bruehl, Vianen; K. Bruinsma, Oosterend; Dimensie, Leiden; Fonds voor de Letteren, Amsterdam; E. Francken, Leiden; Gemeentearchief, Arnhem; Gemeentelijke Accountantsdienst, Amsterdam; J.J.M. van Gent, Leiden; S.J.F. Gogelein, Leiden; Heineken Nederland, Zoeterwoude; J.P. Hinrichs, Leiden; G.W. Huygens, Den Haag; Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Den Haag; Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam; A. Jongbloed en Zn., Juridische Boekhandel, Leiden; J.L. Kern-Esbach, Leiden; De Kler, Leiden; J. Koopmans en P. Verhuyck, Leiden; A.J.M. Linmans, Leiden; L.L. van Maris, Leiden; M. Mathijsen, Amsterdam; P.H.E.M. Meijer, Leiden; Nederlandsche Bank (J. Vervliet), Amsterdam; P.F.J. Obbema, Leiden; Onderwijscentrum Boerhaave, Leiden; P.C. Paardekooper, Kortrijk; F.A. Palm, Leiderdorp; J. de Poorter, Gent; J. Praas, Bunnik; Provinciale Bibliotheek van Friesland (M.H.H. Engels), Leeuwarden; Ravenberg Pers, Oosterbeek; Rijksmuseum, Amsterdam; I. Schouten, Leiden; E. en Ch.

[p. 208]

Smissaert-Opsomer, Oostende; Stads- of Athenaeumbibliotheek, Deventer; Stedelijk Museum, Kampen; C.A.J. Thomassen, Leiden; u.b. Amsterdam; u.b. Eindhoven; u.b. Groningen; u.b. Nijmegen; u.b. Rotterdam; u.b. Tilburg; u.b. Utrecht; Vrije Universiteit, Brussel.

1.c. Handschriften

Ltk. 2195.- Album amicorum van Godefridus Reinerus Boll van Lunenburg (uit Harderwijk?), in 1624 begonnen als vriendenalbum, ten dele met ingetekende wapens; voortgezet als dichtbundel en memorieboek van de familie Boll tot ca. 1645. - 268 ff., groot 90:150 mm., deels onbeschreven; enkele bladen uitgescheurd. Contemporaine leren band met sterk afgesleten goudstempeling; geciseleerde en vergulde snede; sluitlinten verloren. - Gekocht van Ludwig Rosenthal's Antiquariaat, Den Haag.

Ltk. 2196.- Brieven aan J.J.L. ten Kate, van: N.B. Donkersloot, gedateerd Amerongen, 1.6.1848; P.A. de Génestet, gedateerd Amsterdam, 23.11.1848; W.J. Hofdijk, gedateerd Haarlem, 30.04.1850; A.F. Sifflé, gedateerd Middelburg, 16.07.1850; A. Snieders Jr., z.p., z.j.; J. Wiselius, gedateerd Dordrecht, 1.9.1850. - Gekocht bij J.L. Beijers, Utrecht, auctie 19.02.1991, nrs. 1407, 1410.

Ltk. 2197-2200.- Stukken behorend tot het archief François HaverSchmidt, die bij de overdracht in handen van de familie bleven. Het archief berustte oorspronkelijk onder mr. F. HaverSchmidt, zoon van de schrijver, die ook het eigenlijke HaverSchmidt-archief aan de Maatschappij schonk. Deze stukken werden geschonken door mw. W. Neurdenberg-HaverSchmidt, Leiden, door bemiddeling van de heer R. van Slooten te Maarssen.

Ltk. 2197.- Schetsboek van François HaverSchmidt, met potlood- en pentekeningen, deels stripverhalen; vermoedelijk ten dele door zijn kinderen ingekleurd en hier en daar verder opgevuld. Z.j., ca. 1860/1870? - 63 ff., 315:205 mm. Gebonden in naturel linnen.

Ltk. 2198.- François HaverSchmidt, ‘Merkwaardige reis van Ds. en Mevrouw HaverSchmidt van 6 tot 19 Augustus 1863’: beeldverslag van een reis naar Duitsland en België, gevolgd door ‘Illustraties bij het Drama Moeder en Zoon of Misdaad en Liefde’ en bij de ‘Vaudeville Heer en Knecht of de gelukkige vergissingen (opgevoerd ten huize van Dr. F. Verhoeff te Utrecht, 15 Januarij 1865)’. - 55 ff., 95:170 mm. Gebonden in zwart leer als sommige nummers in het archief HaverSchmidt.

[p. 209]

Ltk. 2199.- François HaverSchmidt, ‘Souvenir Beekhuizen, 17 Juni tot 29 Juli 1870’. Berijmde verslagen van dag tot dag, in een schetsboek met tekeningen en ingeplakte gedroogde planten. - 51 ff., 155:85 mm. Gebonden in zwart leer, overeenkomstig andere stukken van het archief HaverSchmidt. Met twee bijlagen.

Ltk. 2200.- François HaverSchmidt, Bundel schetsen, getekend op de bladen uitgesneden uit agenda's van de jaren 1854(?), 1856, 1858 (getiteld ‘Dagelijkse aanteekeningen 1858’), 1860(?), 1 z.j., en 8 andere losse blaadjes. - 63 ff., overwegend 130:80 mm. In een enveloppe van Joh. Dyserinck.

Ltk. 2201 is gereserveerd voor bladen uit alba amicorum.

Ltk. 2202.- Poëziealbum van Dorothea Petronella Beets (1812-1864), met afschriften van gedichten en proza, waarbij enig jeugdwerk van haar broer Nicolaas Beets, afgeschreven ca. 1856-1862. - Gekocht bij Bubb Kuyper, Haarlem, auctie 29.05.1991, nr. 2191, samen met Ltk. 2203 en 2204.

Ltk. 2203.- Vriendenalbum van Francisca Bohn, met inscripties van A.H.C. Kruseman, A.E.E. van Someren, P.A. Tiele en vele anderen, ca. 1862-1873. Met als bijlage een kaartje waarmee N. Beets zijn ‘Voorstel’ in de Waalse kerk van 19 oktober 1837 aankondigt.

Ltk. 2204.- Vriendenalbum van Dorothea Bohn, met bijdragen van P.A. Tiele, A.C. Kruseman, N. Beets, Frederik Muller, J. ten Cate, ca. 1863-1884; voorts twee aquarellen van P.F. van Os, de tweede gesigneerd en gedateerd 1864. Los inliggend twee potloodtekeningen.

Voorts de volgende kleine stukken:

Bij Ltk. 1975: Drie brieven van Nicolaas Beets aan E.C.M. Boon Hartsinck-van Valkenburg, waarvan 2 met enveloppen, uit de jaren 1892-1894. Gekocht bij Antiquariaat André Swertz, Utrecht.

Bij Ltk. 2175: Brief van D. Chantepie de la Saussaye aan een vrouw (mogelijk A.L.G. Bosboom-Toussaint), gedateerd Leiden, 9.08.1860.

Brief van J.P. Heije aan N.N. (mogelijk J.P. Hasebroek of N. Beets), gedateerd Amsterdam, 6.08.1837.

Brief van J.J. van Oosterzee aan een vrouw (mogelijk A.L.G. Bosboom-Toussaint), gedateerd U[trecht?], 26.11.1864. - Gekocht bij J.L. Beijers, Utrecht, 19.02.1991, nr. 1409.

Brief van C.G. Withuys aan J.P. Hasebroek, gedateerd Amsterdam 15.01.1837.

Gedicht van E.W. van Dam van Isselt (1796-1860), getiteld ‘Nederland’, z.j. - Een dubbelblad, 190:115 mm. - Alle gekocht bij J.L. Beijers, Utrecht, auctie 20.02.1991.

[p. 210]

Onder Ltk. 2201: Albumblad van Allard Pierson voor een onbekende, gedateerd Amsterdam, 23.1.1868, met opgeplakt een foto van Pierson; aan de keerzijde inscriptie van O.G. Heldring, gedateerd 21.02.1868. - 1 blad verwijderd uit een band; 270:150 mm. - Gekocht op dezelfde veiling.

2. Gebruik van de collecties

2.a. Gedrukte werken

Het aantal uitleningen, zowel voor gebruik binnen de bibliotheek als daarbuiten bedroeg 13.599 (13-037). Er werden twee drukken voor tentoonstellingen beschikbaar gesteld:

Het Prinsenhof, Delft: ‘Ontdekkingsreis naar een onzichtbare wereld. Antoni van Leeuwenhoek en de 17de eeuw’ (i);

Gemeentemuseum, Helmond: ‘Na gedane arbeid’ (i).

2.b. Handschriften

Het aantal gereproduceerde handschriften bedroeg 135 (iii). Er werd 1 handschrift gerestaureerd en er werden 3 handschriften beschikbaar gesteld voor colleges van dr. P.F.J. Obbema in Nijmegen. Er werden geen handschriften beschikbaar gesteld voor tentoonstellingen (10).

3. Beheer van de bibliotheek

Er werd dit jaar wederom een subsidie verleend door de minister van Onderwijs en Wetenschappen aan het Samenwerkingsverband van universiteitsbibliotheken en de Koninklijke Bibliotheek (u.k.b.), ten behoeve van de retrocatalogisering van voor Nederland belangrijke collecties. Ruim vijftienduizend titels konden als gevolg daarvan aan de geautomatiseerde catalogus van de Universiteitsbibliotheek Leiden worden toegevoegd.

J.J.M. van Gent