Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1923

[p. 54]

Bijlage VI. Verslag der commissie voor taal- en letterkunde.

Ouder gewoonte heeft de Commissie voor Taal- en Letterkunde in het verstreken genootschapsjaar achtmaal vergaderd, onder voorzitterschap van den heer Knuttel; het secretariaat was opgedragen aan den heer Muller, doch moest, wegens diens ziekte, enkele malen door andere leden worden waargenomen. De heer Kloeke was gedurende het geheele genootschapsjaar door zijn verblijf buitenslands verhinderd aan de vergaderingen deel te nemen. Daarentegen heeft de heer Frings, door de Commissie volgens art. 54, al. 4 der Wet daartoe uitgenoodigd, eenige vergaderingen bijgewoond.

Van het door de Commissie geredigeerde Tijdschrift voor Nederlandsche Taal- en Letterkunde is in 1922 het 41^ste deel verschenen en thans de tweede aflevering van het 42^ste ter perse.

De op advies der Commissie door de Maatschappij ondersteunde uitgave van ‘Uit Roemer Visscher's Brabbeling II’ door Dr. N. van der Laan is verschenen. Van den beraamden herdruk van Smeeks' ‘Beschrijvinge van het magtig koningrijk Krinkekesmes’ door Dr. W.H. Staverman is, na de in het vorige Verslag vermelde uitgave van den heer Hubbard, thans voorgoed afgezien. Daarentegen is thans in voorbereiding eene nieuwe uitgave, als n^o. 3 der reeks ‘Herdrukken van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde’, van het proza en de liederen der in 15L4 overleden, bij de Buurkerk te Utrecht ‘besloten’ Suster Bertken: eene taak, waarmede Mej. Dr. J. Snellen zich reeds geruimen tijd heeft bezig gehouden. De Commissie vertrouwt dat een herdruk van dit proza en vooral van deze liederen, samen vervat in een klein boekje, waarvan slechts zeer enkele exemplaren (één in de Boekerij onzer Maatschappij) bewaard zijn, in onzen tijd aan velen welkom zal blijken. Mej. Snellen zal er een beknopte inleiding en eenige tot recht verstand onmisbare woordverklaringen aan toevoegen; ook zullen de houtsneden worden gereproduceerd. Naar de Commissie hoopt, zal het werkje nog in den loop van 1922 ter perse gelegd kunnen worden.

Gaarne heeft de Commissie gunstig geadviseerd op het door het Bestuur in hare handen gestelde verzoek van Dr. G.G. Kloeke om eene geldelijke ondersteuning zijner dialectologische onderzoekingen in de oostelijke, Sassische gewesten van ons land: een arbeid, dien zij met groote belangstelling volgt en waarvan

[p. 55]

zij de beste verwachtingen koestert voor de studie onzer gouwspraken en de oplossing van verschillende vraagstukken uit de geschiedenis onzer taal, die daarvan hunne oplossing verwachten.

Voorts zijn in de vergaderingen der Commissie de volgende wetenschappelijke mededeelingen gedaan. De heer Muller las op twee vergaderingen verschillende brokstukken voor uit de briefwisseling tusschen Verwijs en Verdam, als bijdrage tot de geschiedenis der Nederlandsche philologie, vooral der lexicographie. De heer Hesseling onderhield de Commissie over het vertalen van Grieksche en Latijnsche gedichten in het oorspronkelijke metrum, met name in hexameters, waarbij hij wees op een tot dusverre over 't hoofd gezien bezwaar, berustend op het verschil in de gemiddelde lengte tusschen de woorden en op de verschillende verhouding van woord en lettergreep in de classieke en de moderne talen. De heer Van der Meulen behandelde, uit oude bronnen puttende, eenige in den loop des tijds in hunne beteekenis gewijzigde Nederlandsche scheepstermen, en de verbastering van aardrijkskundige namen in den mond van zeelieden. De heer Boekenoogen deelde een door hem gevonden lezing mede, nòg ouder dan de in den laatsten tijd aan 't licht gebrachte, van het verhaal van een in een pasteidoos verborgen en verkeerd besteld kind, dat thans vooral uit Van Lennep's Klaasje Zevenster bekend is. De heer Knuttel besprak enkele plaatsen en woorden uit Bredero, alsmede de beteekenis van diens lied: ‘Haarlemsche drooghe harten nu enz.’. De heer Heinsius handelde over een syntactisch neologisme in het Nederlandsch van den laatsten of lateren tijd: het gebruik eener bepaling (meestal van één woord), overeenkomende met een zgn. beknopten bijzin, zonder subject en verbum finitum, alleen verbonden door redengevende, voorwaardelijke, toegevende enz. voegwoorden. De heer Beets deed, in aansluiting aan de ten vorige jare door hem geoefende, critiek op den 31^sten, gecommentarieerden druk der Camera Obscura, een kleine mededeeling over enkele Leidsche topographische onnauwkeurigheden in dat werk. Eene door den heer Frings toegezegde voordracht over woordgeographie in Nederrijnsche en aangrenzende Nederlandsche streken is, helaas, ten gevolge der tijdsomstandigheden, achterwege gebleven.