Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1895

[p. 23]

Bijlagen.

[p. 25]

Bijlage I. Toespraak van den voorzitter.

Mijne Heeren, zeer geachte Medeleden!

Het gebruik en de hoffelijkheid vorderen, dat onze Jaarlijksche Vergadering met een woord van den Voorzitter worde geopend. Wij zijn nu voor de 128^ste reis bijeen, en uw Voorzitter kwijt zich gaarne van deze taak. Maar het kan heden niet zijn op de gewone wijze - 't zij door de lotgevallen of den toestand onzer Maatschappij te behandelen, 't zij door eene afzonderlijke wetenschappelijke stof te bespreken - ook in dit opzicht moet onze 128^ste Jaarlijksche Vergadering van de vorigen verschillen.

Daar u allen de beschrijvingsbrief is toegezonden, heeft ieder uwer zich kunnen overtuigen van den grooten, ik zou haast willen zeggen, ontzaglijken, omvang onzer werkzaamheden voor dezen dag. Het afgeloopen jaar onderscheidt zich bijzonder voor onze Maatschappij door het feit, dat men zich er op toelegt onze wet te herzien. Er is een zeer levendig verlangen ontwaakt, om de wet, waaronder wij sedert vele jaren zeer gelukkig en rustig geleefd hebben, tot hoogere volmaaktheid te bren-

[p. 26]

gen. Mijn voorganger te dezer plaatse gaf in de 127^ste Jaarlijksche Vergadering het voorbeeld door een diep ingrijpend voorstel te doen tot wijziging van den grondslag, waarop onze Maatschappij berust. Hij bleef niet alleen staan. De Commissie, benoemd in de Maandelijksche Vergadering onzer Maatschappij van 2 November 1894, heeft niet alleen de voorstellen van Dr. W.C. van Manen onderzocht, maar voegde er op hare beurt nieuwe voorstellen bij, die onder uwe aandacht zijn gebracht.

Ook in den boezem van het Bestuur kwam het denkbeeld van wetswijziging herhaaldelijk en zeer uitvoerig ter sprake - zoodat op den Beschrijvingsbrief niet alleen voorstellen van uw Bestuur, maar ook van het Bestuurslid Dr. J.W. Muller voorkomen. Het valt onmiddellijk in het oog, dat er heel wat beleid zal vereischt worden, om dezen omvangrijken wetgevenden arbeid in ééne Jaarlijksche Vergadering af te doen. Ik herinner hier aan de groote wetsherziening van 1847 en 1848 - waaraan door eene Commissie van zeven leden meer dan een jaar besteed is - en waaraan achtereenvolgens zes Maandelijksche en ééne Jaarlijksche Vergadering van twee dagen werden gewijd.

Mocht ik op dit oogenblik als gewoon lid onder u zitting nemen, dan zou ik niet aarzelen, vóór dat heden de beraadslaging over de vele voorstellen tot wetswijziging aanving, eene motie van orde voor te stellen, waarin ik aan deze Jaarlijksche Vergadering opdroeg de verschillende denkbeelden tot wetsverbetering van heden in handen te stellen eener Commissie, die daaruit eene volledige nieuwe herziening der tegenwoordige wet zou moeten ontwerpen. Deze Commissie zou, even als vroeger geschiedde, in enkele Maandelijksche en de vol-

[p. 27]

gende Jaarlijksche Vergadering haar ontwerp tot wetsherziening moeten verdedigen. Daar ik met volle vertrouwen durf zeggen, dat er geen periculum in mora bestaat, zou deze wijze van handelen voor de toekomst onzer Maatschappij wellicht de veiligste zijn. Ik weet wel, dat zulk eene motie alleen in behandeling zou kunnen komen, wanneer zij volgens drievierden der aanwezige leden geen uitstel gedoogen kon - maar mocht ik hier optreden als gewoon lid onzer Maatschappij, ik zou toch niet aarzelen zulk eene motie ter tafel te brengen.

Als Voorzitter echter is het mijn plicht de veertien op den Beschrijvingsbrief aangekondigde punten aan uwe beslissing te onderwerpen, tenzij een of meer der heden aanwezige leden zich opgewekt gevoelden eene motie in den door mij bedoelden geest aan de orde te stellen.

Het spreekt uit den aard onzer werkzaamheden van heden, dat mijne toespraak zoo beknopt mogelijk zij, en reeds terstond strekke, om op het een of ander punt van onzen Beschrijvingsbrief uwe aandacht te vestigen. Vergun mij dus een oogenblik uwe belangstelling te vragen voor het voorstel der Maandelijksche Vergadering omtrent het oprichten van een gedenkteeken voor Constantin Huygens.

Het Bestuur onzer Maatschappij ontving den 27^sten Januari 1895 een voorstel in dezen geest van ons afgetreden bestuurslid, Prof. Dr. J. Verdam, dat met de meeste sympathie werd ontvangen - en eerlang door de Maandelijksche Vergadering met algemeene stemmen werd overgenomen.

Met volkomen recht ging Dr. Verdam uit van het denkbeeld, dat het nu het juiste tijdstip is, waarop iets voor Constantin Huygens zal kunnen worden gedaan. Den 4^den September 1896 zal het driehonderd jaren ge-

[p. 28]

leden zijn, dat de dichter van Voorhout, Hofwyck en Zeestraet werd geboren. Wij hebben Vondelsfeesten, Hooftsfeesten en Brederofeesten gevierd in 1867, 1881 en 1885. Toen het monument voor Tollens in wit marmer te Rotterdam werd opgericht, gaf een gevleugeld woord van Bakhuyzen van den Brink aanleiding tot plannen voor een Vondelsstandbeeld. Het heeft heel wat moeite gekost, voordat er uitvoering aan kon gegeven worden. Maar groot was de voldoening der vrienden van Vondel's Muze, toen op 17 October 1867 in het tegenwoordige Vondelspark het metalen pronkbeeld van onzen geniaalsten lyrischen zanger werd onthuld, en de Oktoberzon in vollen luister den lauwerkrans op des dichters voorhoofd met een snoer van diamanten scheen te omstrengelen.

Zoo slaagde ook het feest in 1881 aan de heugenis van Hooft gebracht, ware het alleen maar om den fraaien gevelsteen, in het bekende huis ter Keizersgracht tegenover de Groenlandsche pakhuizen geplaatst, en vooral om de woorden vol geestdrift door onzen onvergetelijken Matthijs de Vries toen gesproken. Dat Cats reeds voorlang een standbeeld bezit - weet ieder, en begrijpt ieder, maar dat juist voor Constantin Huygens nog geen enkel zichtbaar monument is verrezen, schijnt vreemd, als men bedenkt, hoe vele lauweren Huygens als staatsman, dichter en virtuoos heeft gewonnen.

Te recht vroeg Dr. Verdam in zijn bij ons Bestuur ingekomen schriftelijk voorstel: ‘Wat deed voor hem de stad, welke hij steeds als zijne vaderstad beschouwde, wat deed voor hem het hem dierbare 's-Gravenhage, dat hij niet alleen heeft bezongen en in zijne liederen vereeuwigd, maar waarvoor hij ook een schoone toekomst heeft geopend door den met taaie volharding tot stand gebrachten aanleg van de Zeestraat, of den Schevening-

[p. 29]

schen weg? Zou niet, al had Huygens geen andere aanspraak op onze dankbaarheid dan hierdoor, de groote Nederlander, de echte vaderlander, die zoo innig geloofde aan de toekomst van zijn land en van zijne stad, alleen reeds daardoor de eer van een gedenkteeken ten volle waardig zijn?’

Het denkbeeld voor Constantin Huygens een standbeeld op te richten is wel meer geuit, maar tot uitvoering van dat denkbeeld is nog geene enkele stap gedaan. Potgieter schreef, dat Huygens' monument moest staan op het eilandje in den Haagschen vijver, een wit marmeren beeld omlooverd in voorjaar en zomer door het frische groen der boomen en heesters. De Maandelijksche Vergadering stelt u voor tot het oprichten van een gedenkteeken voor Huygens de som van honderd gulden uit de kas onzer Maatschappij beschikbaar te stellen - als eerste bijdrage tot een fonds, dat door eene bijzondere Commissie zal bijeengebracht worden. Deze Commissie zal bestaan uit leden en niet-leden der Maatschappij, van wie verwacht zal kunnen worden, dat zij de taak, om voor Constantin Huygens een gedenkteeken te stichten, met geestdrift op zich zullen nemen.

Behoeft de vraag of Huygens nu in 1896 (4 September) de hulde verdient, door het loffelijk iniatief van het Bestuur en de Maandelijksche Vergadering onzer Maatschappij aan u voorgesteld, nog nadere overweging? Zeker, indien men daarbij in het oog houdt welke gronden er thans meer dan ooit voor kunnen worden aangevoerd. In de eerste plaats, omdat er in de laatste 25 jaren bijzonder veel werk van Huygens gemaakt werd. Het eerst kwamen P. Hofman Peerlkamp, Schinkel en E.J. Potgieter ieder met eigenaardige bijdragen - daarna vestigde Jos. Alb. Alberdingk Thijm de aandacht op de betrek-

[p. 30]

king, die er tusschen de familie Van Dorp en Constantin Huygens had bestaan, en verraste ons Mr. D. Veegens met zijne voortreffelijke studiën over het huis van Huygens aan het Stadhoudersplein, over de Zeestraat, en Hofwijk, - vervolgens kwam Th. Jorissen met zijn onderzoek over Huygens in betrekking tot den Engelschen dichter John Donne, met zijne omvangrijke Huygensstudiën en met zijne uitgaaf der Mémoires de Constantin Huygens - daarna verscheen van de hand der professoren Jonckbloet en Land, Correspondance et Oeuvres musicales de Constantin Huygens - toen de uitgaaf van Costelick Mal, Voorhout en Cluyswerck door Prof. Verdam, zijnde de tweede vermeerderde en verbeterde editie van Verwijs' Costelik Mal en Voorhout - gevolgd door J.H.W. Unger's Dagboek van Constantin Huygens - dan de allervoortreffelijkste Huygens-studiën van Dr. H.J. Eymael, die ook eene uitgaaf van Hofwyck en van de Zedeprenten gaf, gevolgd door eene der Korenbloemen, zijnde eene tweede zeer uitgebreide editie van Van Vloten's Korenbloemen. Daarbij komen nu nog twee zeer belangrijke uitgaven - de eerste: Christiaen Huygens. Oeuvres complètes publiées par la Société Hollandaise des Sciences, waarin ter wille van den grooten zoon, niet weinig bijzonderheden over den voortreffelijken vader zijn medegedeeld, - de tweede: eerste volledige critische uitgaaf van Alle gedichten van Constantijn Huygens naar het handschrift door Dr. J. Worp - waarvan vier deelen verschenen zijn. Voegt men hierbij eene uitgaaf van Oogentroost door den Haagschen leeraar A.W. Stellwagen, een Gids-artikel van den hoogleeraar Dr. H.J. Polak, een Gids-artikel van Eymael over Donne's invloed op Huygens - eene uitgaaf der Lettres du Seigneur de Zuylichem à Pierre Corneille - dan is het voornaamste opgenoemd - en tevens daar-

[p. 31]

mee aangetoond, welk eene hooge mate van belangstelling juist in de laatste kwarteeuw aan Huygens is te beurt gevallen.

Men heeft Huygens lief om zijn vernuft, om de puntigheid zijner uitdrukkingsvormen - en vooral om zijne beminnelijke persoonlijkheid. Huygens was een harmonisch mensch - en toch een zeer buitengewoon wezen. Op zijn tweede jaar kon hij de tien Geboden opzeggen, op zijn vijfde leert hij muziek en dansen, op zijn zevende Fransch, op zijn negende Latijn. Tien jaren oud kwam zijn geliefde leermeester Johannes Dedel hem leges Latine loquendi en eerlang Latijnsche prosodie onderwijzen.

Van zijn 11^de tot zijn 17^de jaar schrijft hij verdienstelijke Latijnsche verzen - hij oefent zich in het spreken van Italiaansch, Fransch, Spaansch, Engelsch en Duitsch. Hij munt uit in schermen, paardrijden, dansen, schaatsenrijden en zwemmen. Hij bekoort ieder door zijn zang en citherspel, terwijl hij tevens de luit, de theorbe en de viool bespeelde. In schoonschrijven, teekenen met de pen, en miniatuurschilderen bereikte hij eene aanzienlijke hoogte, zooals het handschrift van zijne Vita propria en van zijn Cluyswerck kunnen staven. Als tachtigjarig grijsaard vertelde hij met groote ingenomenheid, hoe hij na zijne promotie te Leiden tot doctor in de Rechten voor den prachtlievenden Koning James I te Londen op den cither gespeeld had.

Door zijn net Italiaansch spreken won hij te Venetië (1620) de gunst van de Signoria, toen hij als Secretaris den ambassadeur François Aerssen vergezelde, en keerde terug, gesierd met een gouden keten van den Doge. Daar hij meermalen als lid van een gezantschap naar Londen vertrok, daar hij langer dan een jaar in de Engelsche hoofdstad doorbracht, had hij ruimschoots gelegenheid de

[p. 32]

buitengemeene weelde in de kleeding der Engelsche grooten aan James' hof op te merken - en schreef hij met eene eigenaardige puriteinsche strengheid van oordeel zijn Costelick Mal met vele aardige humoristische zetten afgewisseld. De Engelsche Koning blijft hem gunstig gezind, en slaat hem tot ridder met den degen van Lord Holland.

Het zou niet aangaan hier een volledig verslag van Huygens' leven en gedichten te geven - daar ik zoodoende den tijd voor onze beraadslagingen bestemd te veel in beslag zou nemen. In het algemeen moet toegegeven worden, dat Huygens in zijne verzen streefde naar zekeren gullen volkstoon, als uit zijn Scheepspraet, uit zijne Sneldichten en zijn Trijntje Cornelis blijkt, terwijl hij aan de andere zijde wordt aangetrokken door het streven der Marinisten in Italië, door de Gongoristen in Spanje, door Donne en de zijnen in Engeland - en hij zijne liefde openbaart voor wonderspreukigheid en raadselachtige termen, zoo als vooral uitkomt in zijne Characteres (Zedeprenten en Stedestemmen).

Als staatsburger heeft Huygens het huis van Oranje buitengewone diensten bewezen - achtereenvolgens Frederik Hendrik, Willem II, Amalia van Solms, Maria van Engeland en Willem III met gewetensnauwe trouw dienend - tot zijn 80^ste levensjaar, terwijl hij zijn zoon Constantin hem in zijne gewichtige ambten zag opvolgen.

Als vader kan hij wijzen op een zoon Christiaen Huygens, wiens naam door heel de beschaafde wereld met eerbied genoemd werd - daar Christiaen Huygens de Edison van zijne eeuw was - waarschijnlijk nog verdienstelijker dan deze.

Als Hagenaar heeft Huygens de stad verfraait door het monumentale huis, dat later voor het even monumentale en statig gebouwde Ministerie van Justitie heeft

[p. 33]

moeten wijken - heeft hij het plan voor den Scheveningschen weg gemaakt, en bij Voorburg zijne schilderachtige Villa Hofwyck met prachtige tuinen en parken aangelegd.

En juist deze bouwlustigheid en deze tuiniers-liefhebberij brachten er hem telkens toe de topographisch-humoristische dichtpen weder ter hand te nemen, zoo als zijn Hofwyck, Zeestraet en Cluyswerck getuigen. Daarenboven had hij dagelijks ook te midden zijner drukke werkzaamheden telkens vele korte snaaksche gedichtjes op het papier gebracht, door hem Sneldichten genoemd. Wat door Roemer Visscher in zijne Quicken, door Bredero in zijne Kluchten, door Starter in zijne Boertigheden en door Hooft in zijn Warenar was begonnen, werd voortgezet in Huygens' Sneldichten. De echt Nederlandsche trek voor aardigheden en de liefhebberij in kortswijl vieren met Huygens's bijzonder talent voor woordspelingen een zeldzaam letterkundig feest. Huygens's Engelsche smaak voor duistere paradoxen, zijne overhelling tot Italiaansche Marinistische dubbelzinnigheden, stempelen ieder dezer epigrammen met eene onmiskenbare individueele kleur.

Toen Huygens zijn 65^ste levensjaar had bereikt, werd hem door Amalia van Solms - de grootmoeder van het kind van Staat - (1661) opgedragen Louis XIV de teruggaaf van het Prinsdom Oranje aan het huis van Oranje voor te stellen. Huygens heeft 4 jaar aan deze opdracht besteed, en met medewerking van Karel II, den koning-lichtmis, bereikte hij zijn doel. Huygens deed daarop eene reis naar het Prinsdom Oranje, waarover hij in zijne Vita propria met ingenomenheid spreekt.

Bij zijne terugkomst in Den Haag (1665) zag hij de Zeestraat van Den Haag naar Scheveningen volgens zijne plannen voltooid - plannen eerst door de Vroedschap-

[p. 34]

pen van Den Haag geweigerd, later uit nood door dezelfde deftige heeren ten uitvoer gebracht. Na zijn diplomatischen triomf te Parijs kon Huygens geen grootere voldoening smaken, dan nu de voltooiing te aanschouwen van het werk, dat hij zelf ontworpen had.

Het is onnoodig dit pleidooi ten gunste van een zoo beminnelijk en talentvol man als Huygens te rekken. Er behoort zeker in Den Haag, of ergens aan de Zeestraat, door zijn kloek beleid ontworpen, het een of ander gedenkteeken voor Constantin Huygens te worden opgericht. Onze volksstam mag zich er op beroemen een man als Huygens te hebben voortgebracht - die van zijne vroegste kindsheid tot zijn negentig-jarigen ouderdom een voorbeeld was van Hollandsche degelijkheid, Hollandschen kunstzin en Hollandschen scheppingsgeest.

En hiermede zou ik deze mijne toespraak kunnen eindigen, ware het niet, dat ik nog een belang te bepleiten had, dat het best van deze plaats kan behandeld worden.

Er is in 1894 een onzer leden gestorven, dien wij allen hebben liefgehad en bewonderd. Ik bedoel den in onze Sleutelstad zoo goed bekenden en beminden studentendichter Piet Paaltjens. Daar gij hier heden als leden onzer maatschappij vereenigd zijt, is het een gunstig oogenblik U onzen verscheiden vriend te herinneren. Het is niet als uw Voorzitter, maar als gewoon lid der Maatschappij, dat ik over dit ons te vroeg ontvallen medelid durf spreken. Men heeft u als leden dezer Maatschappij een gedrukten brief gezonden, waarin Ge wordt opgewekt tot het helpen stichten van een aandenken aan den nobelen HaverSchmidt.

Te Schiedam hebben zijne vrienden eene commissie gevormd, om een klein fonds bijeen te brengen. Men wil immers de buste van Piet Paaltjens, in wit marmer

[p. 35]

gebeiteld, plaatsen in een der zalen van ons Rijksmuseum, waar Potgieter, Hasebroek, Schaepman, Laurillard en Hofdijk door hunne borstbeelden zijn vertegenwoordigd. Dit is de eenvoudige hulde, die zijne vrienden den gestorven dichter willen brengen. En daarom hebben zij hulp gevraagd bij de leden van de Leidsche Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde.

Laat mij eene poging doen om uwe sympathie voor dit plan te winnen. Piet Paaltjens is voor Leiden en de Leidsche studeerende jonkheid eene classieke figuur. Zijne gedichten in den Leidschen studenten-almanak hebben eene vermaardheid verkregen, zoo als nooit aan dichters uit de Muzenzonen is ten deel gevallen. De allerkoddigste schepping der figuur van Piet Paaltjens verried tevens een eigenaardig letterkundig hart, een eigenaardigen letterkundigen smaak. In zijn Drie Studentjes geeft hij er het bewijs van door de strophe, waarin hij van Paaltjens' poëzie zeide:

‘Zijn gezang, dat de objectiveering

Van de idee der wereldsmart was,

Zette men 't niet met de verzen

Van Dorbeck in ééne klas.’

HaverSchmidt werd in zijn gelukkigen studententijd bekoord door de toen te Amsterdam bij Binger verschenen editie van Heinrich Heine's Gedichten in lichtgroene bandjes. Hij dweepte met de schitterende ironie, den wegsleependen weemoed van den veer bewonderden liederendichter, maar zijn helder hoofd waarschuwde hem voor dwepen met overgevoeligheid. Verscheiden parodisch bedoelde verzen, als: ‘De Maan glijdt langs de ruiten’, ‘Hoor ik op Sempre een waldhoorn’, ‘Wel menigmaal zei de melkboer’, ‘Toen Knaap mij de laatste maal knipte’ geven hiervan het beste bewijs.

[p. 36]

En toch klinkt bij al de joligheid van Piet Paaltjens' vroolijke Muze zeer dikwijls een diep weemoedig akkoord. Vooral in de gedichten, die hij bij latere drukken van zijn beroemden bundel voegde. Zoo in 1888 - toen hij tot zijn vriend Adrianus Arena (Mr. A. van Wessem) zeide:

‘'t Gaat al voorbij. De dag zal komen, Janus!
Dat het met u en mij voor goed gedaan is.
Tot sterrenregen gruizelen kometen,
In nacht vergaan, dat kunnen geen poëten;
Zoolang als Neerlands taal van lippen klinkt,
Zoolang ons volk Piet Paaltjens zang herzingt.’

Deze zacht schertsende woorden worden na den dood van den dichter diep aangrijpend.

Zij herinneren niet alleen den geestigen poeet, maar ook den voortreffelijken mensch met open, goedrond, eerlijk karakter. Hij was de goedheid, de edelmoedigheid in persoon, altijd bedacht op het genoegen van anderen, niet alleen als student, maar ook als echtgenoot, als vader, als vriend, als predikant. Hij won door zijne goedheid het hart van oud en jong, vooral van de kleinen. Hij was een door en door beminnelijk man, een coeur d'or, die het zich zelven nooit vergaf, wanneer hij een hard woord gesproken had, die zich haastte zijn leedwezen te betuigen, wanneer zijne stem te luid had geklonken. Voegt men hierbij de schitterende eigenschappen van zijn geest, zijn jolig tintelend oog, zijn onverstoorbaar deftig comisch gesprek, zijn goedhartig ironischen toon, dan kan het geen verwondering wekken, dat hij heel zijn leven lang bemind is geweest.

HaverSchmidt heeft als letterkundige een uiterst eigenaardige plaats bekleed. Zijne gedichten- en prozaschetsen zijn weinig in getal en spoedig gelezen. Maar hoe gering van omvang zijne letterkundige bagage ook

[p. 37]

moge zijn, zijne beide bundels zullen niet vergeten worden. Zijne kunst was echt Nederlandsche kunst, mocht ook de sarcastische spot van Heinrich Heine, of de vriendelijke humor van Charles Dickens, hem menigmaal in het diepst van zijn gouden hart hebben getroffen. Gedurende zijn leven oogstte hij bijval in vele kringen - is het wonder, dat zijne vrienden na zijn dood eene poging in het werk stellen, om hem in het openbaar te huldigen?

Ik heb van het gunstige oogenblik gebruik gemaakt, nu gij allen hier vereenigd zijt, om u van ons overleden medelid te spreken. Misschien getuigt in uw hart de eene of andere herinnerng aan den beminnelijken mensch en den genialen dichter. Misschien zult gij ons willen helpen bij onze pogingen Frans HaverSchmidt eene openlijke hulde te bewijzen.

Ik sprak tot u over twee plannen - beiden van denzelfden aard - een gedenkteeken voor Constantin Huygens, een hulde aan HaverSchmidt - en mocht ook de gelijkheid dezer beide onderwerpen mijne woorden aan eentonigheid hebben doen lijden - ik zal mij gaarne dit gemis aan onderhoudendheid laten welgevallen, omdat altijd uit deze beide plannen zal blijken, dat ten onzent één gevoel niet verdooft - het gevoel van waardeering en liefde voor onze groote letterkundige kunstenaars.

Het is zeer wel mogelijk, dat de verwezenlijking der plannen omtrent Constantin Huygens en HaverSchmidt op tallooze bezwaren zal stuiten.

Ik zou in dit geval nog even willen herinneren aan het geduld onzer vaderen - zoo duidelijk gebleken bij het oprichten van het standbeeld voor Erasmus te Rotterdam. Gij allen kent deze geschiedenis.

In 1549 bij de joyeuse entrée van Philips II te Rotterdam, hadden de Vroedschappen een houten beeld van

[p. 38]

Erasmus doen vervaardigen - als dekoratie van een triomfboog, waar de aanstaande erfheer zou ontvangen worden. Het is te vermoeden, dat Philips II deze attentie der Rotterdammers niet zeer hartelijk zal hebben gewaardeerd.

Deze vonden echter het houten beeld zoo mooi, dat zij het als dekoratie der stad behielden. Maar het kwam spoedig in verval, zoodat men in 1557 besloot een steenen beeld van Erasmus te doen vervaardigen. In 1572 werd dit beeld door de soldaten van Boussu vernield en in het water geworpen. Eerst in 1622 verrees het metalen pronkbeeld van Erasmus, gemodelleerd door Hendrik de Keyzer en Michiel Miereveld.

Toen schreef Vondel een sonet ter eere van dit feit, en zeide hij van Erasmus:

‘Zijn krans groent onverwelkt, en bloeit voor afgunst veiligh!

Die onlangs was van steen, nu glinstert van metael,

En zoo de nyt zich steurt aan 's Helts verdiende prael

Wij gieten licht van gout dien Rotterdamschen heiligh’.

Laten wij de volharding der Rotterdammers der 16^de en 17^de eeuw bewonderen en navolgen. Ik durf u evenwel niet beloven, dat bij de oprichting van een gedenkteeken van Constantin Huygens een Nederlandsch dichter zal opstaan, met een zoo heerlijk sonet, als het juist vermelde van Joost van den Vondel.