Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1891

[p. 109]

Bijlage

Verslag van de Commissie voor Geschied- en Oudheidkunde vanwege de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden, over het jaar 1890-1891.

De Commissie hield ook dit jaar hare gewone maandvergaderingen. De maandelijksche vergadering van October benoemde den Heer Fruin tot lid ter vervanging van den Heer Pleyte. De Heer Acquoy bekleedde ook dit jaar het voorzitterschap, evenzoo de Heer Dozy het secretariaat. Door het bestuur der Maatschappij werd het advies der Commissie niet ingewonnen. Aan de tweede uitgaaf van het ‘Repertorium van bijdragen betreffende de geschiedenis des Vaderlands’ werd voortgewerkt; de bijdragen, verschenen in de jaren 1880-1890, zijn verzameld en afgeschreven; men is bezig ze met die der twee vorige supplementen en de uitgaaf van 1863 saam te smelten. Naar aanleiding der reparatie van den Burg alhier, wendde onze Commissie zich tot den Gemeenteraad met verzoek, een onderzoek te doen instellen naar den oorsprong van dat aloude gebouw en daartoe eene commissie van deskundigen te benoemen. Op de meest heusche wijze werd aan dit verzoek gevolg gegeven; eene commissie bestaande uit de Heeren dr. C. Leemans, dr. W. Pleyte en D.C.E.

[p. 110]

Knuttel houdt zich naar aanleiding daarvan met het bedoelde onderzoek bezig. De volgende onderwerpen werden in de bijeenkomsten der Commissie besproken.

De Heer Acquoy handelde over de pogingen, sinds 1571 in het werk gesteld tot het verkrijgen van eene officieele geschiedenis der wording van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Een andermaal besprak hij de geschiedenis van de psalmwijzen der Nederlandsche Hervormde Kerk. Ook het notenschrift der middeneeuwsche muziek werd door hem behandeld. Eindelijk werden, naar aanleiding van drie nergens vermelde pamfletten in zijn bezit, de gruwelen, in 1615 te Goch gepleegd, door hem besproken.

De Heer Fruin handelde over het sterven van den graaf van Hoogstraten naar aanleiding van de verschillende voorstellingen, die daarvan in omloop waren. Van tijd tot tijd deed hij mededeelingen uit de Annalen van Frans van Dusseldorp, door hem voor de pers gereed gemaakt. Ook gaf hij eenige voorbeelden van zonderlinge weddenschappen, in verband staande met staatkundige gebeurtenissen uit vroegere eeuwen.

De Heer du Rieu besprak prof. Falschman's pas verschenen werken over de geschiedenis der boekdrukkunst, deelde een en ander emde over de familie van den ingenieur Bradley, die met Hollandsch geld Fransche moerassen droog maakte, en vestigde de aandacht op eene verzameling handschriften van de biblioteca Corsiniana. Ook sprak hij over eenige wenschen betreffende het vervaardigen der lijst van de bibliotheken hier te lande, die geschiedkundige bijdragen in handschrift bevatten, naar aanleiding van het op den boekwezendag te Antwerpen besproken plan om catalogi van handschriften te maken van alle openbare en private boekerijen in elk land.

[p. 111]

De Heer Muller sprak over de betrekkingen van de Staten-Generaal en den hertog van Anjou in 1576 en later; een andermaal besprak hij plannen in 1813 en 1814 door verschillende Duitsche staatslieden geopperd om bij de inrichting eener nieuwe orde van zaken in Duitschland, tevens eene nauwe verbinding met Nederland, evenals met Zwitserland, in het leven te roepen.

De Heer Fockema Andreae besprak herhaaldelijk uitdrukkingen in het middeneeuwsche recht; hij vestigde de aandacht op de macht, die in Friesland na de feitelijke vernietiging van het grafelijke gezag stadsrechten uitbreidde en over de rechtsmacht beschikte. In verband hiermede besprak hij den oorsprong der Staten van Friesland en de geleidelijke wording van de eenheid dier provincie. Verder handelde hij over den aanvang van het jaar en het tijdstip der invoering van de Gregoriaansche tijdrekening in enkele plaatsen en provinciën.

De Heer Pleyte sprak over Limburgsche oudheden, voor het museum van oudheden alhier, aangekocht uit de nalatenschap van den notaris Mr. Charles Guillon te Roermond; een andermaal bracht hij de Engelsche uitgave ter tafel van een Hollandsch blokboek van het Canticum en besprak hij dit in verband met andere blokboeken.

De Heer Dozy deelde mede hetgeen door de reparatie van den Burg omtrent den vroegeren toestand van dezen gebleken is. Een andermaal bracht hij een onuitgegeven memorie van Mirabeau ter tafel, door dezen opgesteld naar aanleiding van het verzoek tot zijne uitlevering door Frankrijk aan ons land gedaan. Hij vertoonde een kaartboek van de landerijen en gebouwen van het klooster de Hem in 1571 met een fragment van een doctrinaal met zgn. prototypische letter gedrukt tot omslag. Ver-

[p. 112]

schillende mededeelingen werden door hem gedaan uit het Leidsch archief omtrent maatschappelijke toestanden in vroegere eeuwen. Eindelijk werd door hem ook ter bezichtiging gesteld een onbeschreven houtsnede voorstellende Jan van Leyden, koning van Munster, hoogst waarschijnlijk door den bekenden Cornelis Anthoniszoon vervaardigd.