Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1885

[p. 21]

Lijst van geschriften van Jhr. Willem Iman Cornelis Rammelman Elsevier, voorafgegaan door eenige opgaven omtrent zijn levensloop.

Jhr. W.I.C. Rammelman Elsevier is geboren te Barneveld, den 24 November 1810. Zijne ouders waren Jhr. Isaac Johannes Rammelman Elsevier en Johanna Petronella Martinius, met wie hij in 1816 naar Curaçao vertrok, ten gevolge van de benoeming van zijn vader tot Gouverneur van Curaçao, Bonaire en Amba; deze kreeg het recht den naam Rammelman, van welke familie hij van moederszijde afstamde, aan te nemen. In 1822 keerde het gezin naar Holland terug; hij heeft toen te Amsterdam school gelegen om voor den handel te worden opgeleid.

Hij is te Utrecht gehuwd den 21 Mei 1830 met Jeannette Augustine barones van Heeckeren van Brandsenburg, geb. den 29 Aug. 1807, overl. te Leiden den 3 Juni 1879, welke echt met de geboorte van 3 zoons en 2 dochters is gezegend.

In 1828 werd hij kadet bij de Militaire Academie te Breda, waarheen die inrichting uit Delft toen werd overgebracht; hij trad wegens de Belgische onlusten weldra in werkelijken dienst, woonde het beleg bij van de Citadel van

[p. 22]

Antwerpen en deelde in de krijgsgevangenschap na de overgave. In 1831 werd hij bevorderd tot Tweeden Luitenant bij de Infanterie; bracht in dien rang een jaar door in West-Indië, werd later Eerste Luitenant bij het 3^de Regiment en is op verzoek in 1846 eervol uit den dienst ontslagen.

Hij was versierd met de Medaille van de Citadel, met de Medaille voor verdienstelijke krijgsverrichtingen ten gevolge van twee eervolle vermeldingen bij het leger, één als kadet in den Tiendaagschen Veldtocht, en één bij het beleg der Citadel van Antwerpen in 1832, alsmede met de Medaille ‘Wat ook val, trouw staat pal’, welke de Natie voor de verdedigers der Citadel na de terugkomst uit Frankrijk in 1833 heeft doen slaan; en bovendien met de orde van het ‘Metalen Kruis’; in later jaren nam hij in de Vereeniging der Leidsche afdeeling van die orde ijverig deel aan de werkzaamheden van het Bestuur der vereenigde 1^e en 2^e Sectie.

Na zijn ontslag uit den dienst vestigde hij zich te Leiden, voor korten tijd in 1849 te Noordwijk, maar keerde in 1850 terug naar Leiden, waar het Stedelijk Archief hem aantrok; daar heeft hij veel gearbeid, werd in 1855 aangesteld tot Archivaris, in welke betrekking hij om de 3 jaren telkens werd bevestigd tot aan zijn dood, die op 28 Maart 1885 voorviel, nadat hij veel geleden had aan een maagkwaal. Als archivaris was hij Secretaris van de Commissie voor het stedelijk Museum in de Lakenhal, waarvan hij vele Jaarrapporten leverde, ook aan den beschrijvenden Catalogus was hij dier Commissie behulpzaam.

Hij was lid van den Hoogen Raad van Adel van 1856-1866; lid van het Wiskundig Genootschap ‘Een onvermoeide arbeid komt alles te boven, van 1827-1854, dat

[p. 23]

zijn opstel ‘Over de snijding en raking der cirkels’ uitgaf in zijne Werken I^e deel, 1e stuk, 4^e gedeelte; verder lid van het Historisch Genootschap van Utrecht, van het Zeeuwsch Genootschap te Middelburg; eerelid van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap te Amsterdam, en van de Académie Impériale te Cherbourg; werkzaam lid van het Bestuur van de Maatschappij voor Fraaije Kunsten en Wetenschappen.

Sedert 1846 was hij lid van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde; van 1851-1855 lid van het Bestuur; sedert 1848 werkzaam lid van de Commissie voor Geschied- en Oudheidkunde, welker vergaderingen hij zoo getrouw mogelijk met belangstelling bijwoonde; van zijne talrijke mededeelingen in dien kring gedaan is in de jaarlijksche verslagen van die Commissie opgaaf gedaan; als lid van die Commissie is hij medewerker geweest aan haar ‘Repertorium van de Verhandelingen en Bijdragen betreffende de Geschiedenis des Vaderlands in mengelwerken en tijdschriften tot op 1860’, dat in 1863 verscheen, alsmede aan hare uitgaaf der ‘Oude verhalen van het Beleg en Ontzet van Leiden’ met de Heeren Fruin en Hooft, welke in 1874 het licht zagen.

Verder liet hij o.a. de volgende opstellen en uit het Leidsche Archief geputte bijdragen het licht zien:

In de Werken van de Maatsch. N. Reeks, X. 273: Over de voormalige
drukkerij op het raadhuis der stad Leyden, a^o 1577-1610.

In hare Handelingen, 1858. Bijl. C. bl. 68: Het tractement van Phil. van
Marnix van St Aldegonde in 1577-1582.

In hare Mededeelingen, 1871. 87: Het trekpad van Leiden naar Utrecht
over Woerden.

In die van 1878. 95: De groote school te Leiden in 1535, onder den
rector Christiaan de Kelnare van Winoxbergen.

In de werken van het Historisch Genootschap van Utrecht staan vele
kleinere bijdragen van hem; daarvan vond hij zelf deze de voornaamsten:

In de Berigten, I. 2e st. bl. 5: Over het muntwezen tijdens het beleg
van Leyden, 1573-74.

[p. 24]

In de Berigten, ald. bl. 35: Iets over de Leydsche schilders van 1610.
In verband met het geslacht der Elsevieren.

In de Berigten, ald. bl. 80: Iets over Bonaventura Vulcanius, hoogleeraar
aan de Leydsche Hoogeschool.

In de Berigten, IV. 1e st. bl. 16: Oorlog tusschen Holland en Utrecht in
1481-1483. - Inneming der stad Leyden door Reinier van Broek-
huizen in 1481.

In de Kronyk, 2e Jg. 294: Verzet van de Leidsche regeering tegen het
oprigten eener universiteit te Amersfoort, 1602.

In de Kronyk, ald. 351: Over Mr. Ludolf van Ceulen, als schermmeester
en hoogleeraar in de wiskunde te Leyden.

In de Kronyk, 3e Jg. ald. 153: Oproeping der Leidsche burgers tot
verdediging van Haarlem in 1573.

In de Kronyk, ald. 171: Geldleening door Willem I te Leyden bewerk-
stelligd in 1572.

In de Kronyk, ald. 173. Over de viering van den Zondag te Leiden in 1573.

In de Navorscher zond hij vele bijdragen in, vooral in de eerste jaar-
gangen, meerendeels van geslachtkundigen aard; zij zijn te talrijk om
alle hier opgenoemd te worden. De voornaamste mededeelingen zijn:

Jg. 1851. 299, 1858. 13: Groote of latijnsche school te Leiden in
1324-1574.

Jg. 1869. 20: Iets over Lucas van Leiden den schilder.

Jg. 1868. 553: Hondenbelasting te Leiden.

In de Navorscher, 1871. 252: Aanteekeningen betreffende Mr. Cornelis
Schuijt, organist te Leiden.

In de Konst en Letterbode, 1851. I. 295: Over de ouders en geboorte-
plaats van Rembrandt van Rhijn.

Jg. 1859. 315, 402: Oude couranten.

Jg. 1861, 62: Haec libertatis ergo en Haec religionis ergo, A^o 1573-
74, (De spreuk van Leidens noodmunt door den predikant Adriaen
Talinc veroordeeld).

Ald. 75: Leidsche keur over de stoven of bordeelen.

Ald. 99: George de Montigny, heer van Noyelles, gouverneur van Leiden,
1573-74.

Ald. 345: De geboorteplaats van Meijndert Hobbema.

In de Nederlandsche Spectator, 1875. 86: Het Laatste Oordeel van Lucas
van Leyden.

Ald. 126: De schilder Jan Lievensz.

Ald. 157: Hans Liefferinck, de schilder.

Ald. 170: Schilderijen in olieverw door Jacob Clemensz in het Jerusa-
lems-hofje te Leiden A^o 1467 geschilderd.

Ald. 177: De kleinzoon van den schilder Lucas van Leyden.

[p. 25]

Ald. 196: Belangstelling der regering in oudheden, 1575.

Ald. 373: Portret van Rumbold Hoogerbeets A^o 1619.

In Kist en Royaards, Nederl. Archief v. Kerkel. Geschiedenis, XIX. 56:
Predikanten geweerd van de uitoefening der geneeskunst in 1615.

In Bibliophile Belge, IV. 395: Lettre sur Bonaventure Vulcanius.

In de Kunstkronyk, 1861. XXIII. 87: Een bijdrage over Hobbema.

In het Archief v. Nederl Kunstgeschiedenis, I. 125: Johan Potheuck,
schilder te Leiden, A^o 1626-1669.

Jg. V. 339: Jacobus van der Sluys, schilder te Leiden, A^o 1660-1732.

Ald. 343: Dominicus van Tol, schilder te Leiden, geb. 1631, † 1676.

Ald. 347: Bartolomeus Maton, schilder te Leiden, 1643-1682.

Verder vele bijdragen betreffende Leiden, nu en dan geplaatst in de
Leidsche Courant, waarvan de volgende hier vermeld mogen worden:

1858, 9 Juli: Henri Cherif, prins van Marocco te Leiden in 1603.

1858, 16 Juli: Lijfschutten van Prins Willem I in 1575.

1858, 27 Oct.: De Jesuitenkerk op de St. Pieterskerkgracht.

1858, 12 Nov.: De predikanten tijdens het beleg van Leiden in 1574.

1858, 12 Nov.: Mr. Andries Allertsz. kapitein in het beleg van Leiden, 1574.

1859, 17 Jan.: Sterfte te Leiden in 1604.

1859, 17 Jan.: Het huis ter Lucht.

1859, 16 Maart: Collecte voor de Fransche vlugtelingen te Leiden in 1685.

1862, 17 Sept.: De molen van Rembrand van Rijn.

1874, 21 Sept.: Bokalen van het Stedelijk museum te Leiden.

1874, 26 Sept.: Het zilverwerk van het Stedelijk Museum te Leiden.

1874, 23 Oct.: De afbeelding van de Lakenhal, door Susanna Steenwijck, 1642.

1874, 4 Nov.: Vereering aan den admiraal Boysot, bij het ontzet van Leiden in 1574.

1874, 7 Nov.: De Leidsche schilder Jacobus van der Sluys.

1874, 14 Nov.: Gouden en zilveren penningen door de regering van Leiden na het ontzet van 1574, aan eenige personen geschonken.

1874, 22 Oct: De schilderij van Mr. Pieter van Veen, voorstellende de Spijziging van Leiden op den 3den Oct. 1574.

1875, 29 Jan.: Oprichting der Leidsche Hoogeschool.

1875, 17 Febr.: Het laatste Oordeel, door Lucas van Leiden geschilderd.

1875, 26 Febr.: Opschriften van den voorgevel van het stadhuis te Leiden.

1875, 18 Maart: Het klokkenspel of carillon van het stadhuis te Leiden.

[p. 26]

1875, 19 Maart: Tapijtwerk voorstellende het ontzet van Leiden in 1574.

1875, 20 Maart: De Walvischvangst-reederij te Leiden, 1646.

1875, 26 Maart: Oude opschriften.

1875, 8 Mei: De eerste slachtoffers van Leiden's beleg in 1574.

1875, 12 Mei: Een rondeel op Leiden's ontzet.

1876, 8 Febr.: Afkondiging binnen Leiden gedaan den 3den Februari 1575 betrekkelijk de Inauguratie der Universiteit.

1876, 3 Apr.: De langdurige winter van 1563.

1876, 9 Aug.: De vlag door Jhr. van der Does in 1581 op de Spaansche Armada veroverd.

1876, 10 Aug.: Een luchtreiziger der vorige eeuw.

1876, 30 Dec.: Herinnering aan de Citadel van Antwerpen, 1832.

1877, 17 Jan.: Bot in de vroonwateren van Leiden.

1877, 26 Oct.: Begraafplaats van Willem Barentsz op Nova Zembla, 1597.

1878, 25 Juni: Een Italiaansch goochelaar te Leiden in 1679.

1878, 26 Aug.: Brand te Leiden op den 24sten Augustus 1381.

1879, 11 Maart: De wimpel door Jhr. Pieter van der Does in 1588 op de Spaansche armada veroverd.

1880, 27 Mei: Kaart van het beleg, 1574.

1880, 16 Juni: Plattegrond van Leiden, 1578.

1880, 17 Juli: Leidsche milddadigheid voor de Fransche vluchtelingen in 1685.

1880, 19 Oct. Pillegift der stad Leiden bij den doop van Albertine Agnes, dochter van Prins Frederik Hendrik en Amalia van Solms, 1634.

Aleid van Poelgeest en Willem Kuser, 1392.

Ik eindig de opsomming der geschriften van den heer Elsevier met de vermelding der drie boekwerken door hem uitgegeven:

Uitkomsten van een onderzoek omtrent de Elseviers, meer bepaaldelijk met opzigt tot derzeler Genealogie. Een noodige voorarbeid tot de geschiedenis der Elseviersche drukpers. (Niet in den handel). Ter boekdrukkerij van N.v.d. Monde, Utrecht. 1845. 8^o.

Invetaris van het Archief der Gemeente Leyden, bevattende hare charters en privilegiën, alsmede die van de Burg, van de Kerken, Gasthuizen en voormalige kloosters 1240-1644. 1e Deel. Gedrukt bij J.C. Drabbe, te Leiden [1863] 8^o.

Id. bevattende hare Registers en bescheiden van algemeenen aard, alsmede die van het beleg en ontzet in 1574. 2e Deel. Ibid. [1864] 8^o.

Leiden, Juli 1885. Dr. W.N. du Rieu.