Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1858

[p. 116]

Bijlage B. (Zie Handd. bl. 27).

IJsselstein, 15 Januarij 1858.

Geachte Medeleden!

Het is eene betreurenswaardige zaak, die van algemeene bekendheid is, dat vroeger en ook nog in lateren tijd, weinig zorg gedragen werd voor het bewaren van archiven: - zoo werd onder anderen ook in het jaar 1849 het geheele archief van het voormalige graafschap Buren voor scheurpapier verkocht en slechts, als door een gelukkig toeval, een groot deel daarvan gered; men zie daarvan de uitvoerige mededeeling in de Kronijk van het Historisch Genootschap, jaargang 1849 bl. 205-215 en jaarg. 1850 bl. 31, 40, 83, 124.

Een groot deel werd op de daar beschrevene wijze gered, doch niet alles; en het verheugt mij, welligt eene voor deze zaak niet onbelangrijke ontdekking gedaan te hebben, waarop ik de aandacht uwer vergadering wenschte te vestigen.

Bij een partikulier ter dezer stede is mij onder het oog gekomen een geschreven boekdeel in fol. van het laatst der 17^e eeuw, waarin zich een aantal copiën bevinden van stukken betrekkelijk het voormalige graafschap Buren, waarvan het mogelijk is dat de originelen niet meer aanwezig zijn.

Ik heb het niet ondienstig geacht, hiernevens eenen korten inventaris te voegen van de zich in dat boek bevindende copiën, met verzoek, dat uwe Vergadering moge besluiten, om over de meerdere of mindere belangrijkheid daarvan het oordeel der deskundigen in uw midden interoepen. Mijn voornemen toch is, om zoodra daarvan zal

[p. 117]

gebleken zijn, den tegenwoordigen eigenaar te bewegen het bewuste manuscript aan het rijksarchief af te staan, en zóó voor latere vernieling te bewaren, en tevens om aan het bestaan dier stukken meerdere bekendheid te geven¹.

Ik ben ook in dezen bereid nadere inlichtingen, copiën enz., wanneer zulks verlangd wordt, mede te deelen.

Inmiddels blijf ik met de meeste hoogachting

Geachte Medeleden!

UE. Dv. Dienaar,

H.R. de Breuk.

1 Na dit schrijven is het aan Z.M. den Koning aangeboden, en door HD. in zijne partikuliere bibliotheek geplaatst.

Inventaris.

NB. De stukken volgen hier, zoo als zij in het boek voorkomen, en dus niet altijd naar tijdsorde.

1. Den poorteren van Bueren haren brief verleent en gegeven by Aellert heer van Bueren en Beuzichum: 56 artikelen, die post St. Joann. Baptist. 1395.

2. Den ouden landtbrief gegeven en verleent door voorn. heer Aellert, 25 artikelen, 29 Maart 1383.

5. Den brief van voordele, dat gaet in versterfenisse in de graefschap van Bueren verleent door id., 21 Nov. 1368.

4. Den brief van de voorscheydinge door id., 14 April 1393.

5. Den nieuwen landtbrief gegeven en verleent door Willem heer tot Bueren, 6 Februarij 1416.

6. Een transficxbrief gegeven by Adolf hertog van Gelre, zondag na St. Margriet, 1416.

[p. 118]

7. Verdrachbrief tusschen Karel, hertog van Gelre en heer Frederik van Egmont, St. Georgedag 1494.

8. Den brief van lotinge der Lingen van acht dorpen in Neder-Betuwe ende het binnenste, vijf dorpen van het graefschap Bueren, Geldermalsem en Meteren, 20 Maart 1462.

9. Den waterbrief van die van Neder-Betuw comende door de Soele en de Gorne, gegeven en verleent by Lambert, heer van Bueren, St. Martens avond des Bisschops, die in den winter komt, 1330.

10. Eene missive van Grobbendonck aen syne Genade van Hohenlohe van de vrijheit, 21 Januarij 1605.

11. Den manier hoe men thyns inmaenen ende winnen sal. s.a.e.d.

12. Den brief van eenichheyt tusschen Bueren en Cuylenburch, daegs na St. Calixtus, 1431.

13. Een koopcedulle van het stadhuis te Bueren, 22 Januarij, ? 54.

14. Den Lingenbrief beginnende aen uytganck der Gorne, eindigende aen het Beestsche veer, St. Servaesdag Episcopi, 1456.

15. Eene ordonnantie van graaf Maximiliaan van Egmond wegens 't bedienen der justitie, 12 Augustus 1545.

16. Een acte van amptman en dyckgraef in Neder-Betuwe van niet verder gehouden te syn tot reparatie van den dwarsdyck, 17 November 1590.

17. Van de weeckmarcten van Bueren, door Maria van Nassau, 6 September 1592.

18. Den brief van syne Genade van Hohenlohe van de peerdemarcten, 15 April 1605.

19. Den dyckbrief van Aels en de Lingendyck, 4 September 1595.

20. Den transportbrief van hertog Arnold van Gelre, St. Peter en Paulus, 1472.

21. Eene ordonnantie van Maria van Nassau, inhoudende van het hoeden van schapen, afhouwen van boomen, 1 September 1594.

[p. 119]

22. Eene acte van kommandeur tot Bueren van Gysbert van Asch, 21 July 1597.

23. Eene missive van de admiraliteit te Rotterdam aen syne Genade van Hohenlo, en dat belangende de licenten van de peerden, die gaen van peerdenmerkten nae neutrale en der vyanden steden, 30 September 1600.

24. Octrooi van keyzer Maximiliaan, daerbij de heerlykheyt van Bueren met syne appendenten verheven is tot een graefschap, 24 Juny 1498.

25. Eene corte deductie van regalie, vryheit en hoogheyt des graefschaps Bueren. s.a.e.d.

26. Van der eenigheyt tusschen die van Bueren ende Cuylenburch, Vrydag na St. Valentyn, 1393 en 28 Mei 1425.

27. Ordonnantie van Momboorheeren op de salarissen enz., 20 Augustus 1576.

28. Ordonnantie van syne Exc. ho. lo[ff.] mem. op die geene die in onechte sitten ende der overspeelders, 10 September 1582.

29. Id. van syne Genade van Hohenlohe op 't schutten enz., 3 July 1602.

30. Id. van id. op 't houden van varkens, 10 April 1600.

31. Id. van id. op de usure ofte woeckerye, 18 Maart 1604.

32. Id. van de magt op de procureurs, dat die ordinaris sullen procederen, 9 en 18 Juny 1564.

33. Confirmatiebrief van syne furstelyke genade van alle hantvesten en privilegien des graefschaps, 2 November 1608.

34. Ordonnantie van syne princ. Excell. ho. lo. mem. met seekere documenten van de vryheit van die van Bueren op de tollen van Gorinchem, Schoonhoven en ter Goude, 6 Juny 1573.

35. Corte deductie aengaende de vryheyt, hoogheyt ende regaliën des graefschaps Bueren. s.a.e.d.

36. Den brief van heeren Staten van de verlatinge der maandelyksche contributiën.

[p. 120]

37. Memorie van vryheit van Bueren.

38. Een request met de apostille daerop, gepresenteert aan den prins van Oranje van 't opbouwen van 't stadhuis, 7 February 1608.

39. Een attestatie van heer Willem Tijnagel nopende het bedycken ofte bekaeden van de Erickumsche kaede, 9 December 1615.

40. Confirmatiebrief van syne Genade Mauritius van alle hantvesten en privilegiën des graefschaps van Bueren, 4 October 1619.

41. Dito van Frederik Hendrik, 21 Juny 1627.

42. Eene missive van de regeerders van Tiel aan die van Bueren nopens de vryheit van den accyns, 29 November 1634.

43. Een placcaet of ordonnantie op 't stuck van de jacht gegeven by zyne Hoogheit, 12 Augustus 1669.

44. Placcaet of ordonnantie tegens alle vechterijen en andere delicten, door id., 12 Augustus 1669.

45. Decisie van 't different van de boete van quade hanteringe door id., 6 December 1675.