|
| |
De sesthiende gheschiedenisse.
Diego bemint Catulle, hy wert van haer met gelijcke liefde bemint, maer door ongeluc vande Mooren gheuanghen sijnde, verliefde op hem Mandoque des Conincx Airadins dochter, Catulle vercoopt al haer bagghen, ende iuweelen, ende treckt in mans cleederen, om hem te verlossen, ende verrantsoenen, maer wert gheuanghen van de Mooren, ende te coop gebracht, Diego coopt haer om t'ghelt dat Mandoque hem gaf, daer deur hy in twist geraeckt, met eenen Moor die hy doorsteect, ende wert met Catulle gheuangen, ende ter doot veroordeelt, maer werden deur Mandoque verlost, ende vry ghemaeckt.
Regneerende den Keyser Carolus, den vijfden van dier name, die het geluc van zijn wapenen aende Christenen, ende Turcken heeft doen dier becoopen, soo wasser tot Barsolona, hooftstadt van Catalogne een edelman gheheeten Diego, die welcke om zijn courtoi- | |
| |
sie, schoonheyt, ende goede gratie in alle gheselschap van Iofvrouwen seer aengenaem was, desen dan zijnen tijt passeerende in Mommeryen, Danssen, ende dierghelijcke ghenuchten, heeft ten laetsten niet connen vlieden, t'ghene het welcke alsulcke ledighe exercitien met hem brenghen, te weten die liefde, want op een tijt gebeden zijnde van een van zijn daghelijcx gheselschap, om een Masquarade met hem te doen in een gheselschap, daer zijn meestersche was, heeft het selfde niet willen weygheren, den tijt ghecomen zijnde, zijnse derwaerts gegaen, alwaer den amoureusen Edelman niet ghefaelgeert en heeft, hem t'addresseeren aen zijn alderliefste, maer helaes hem is ghebeurt t'gene het welcke geschiede den Coninck van Lidien, die sijn huysvrou naeckt toonde, aen zijn vrient Gijges want Diego so haest dese Iofvrou ghenaemt Catulle niet gesien en heeft, oft hy is met grooter liefde tot haer ontsteken gheweest, heeft daerom nae dat zijn compaignon gedanst hadde, tegens haer een Mommecanse gheworpen, om een esmeraude, die welcke ghewonnen hebbende, hy haer badt te willen nemen tot een arnpenninc van zijnen dienste, Moncler (also was den anderen Edelmans name) dat hoorende, met gramschap ende ialoursie ontsteken zijnde, heeft hem die Iofvrou wt die handt fortselijck ghenomen, also hy daer mede meenden dte danssen, Diego om het respeckt van t'geselschap heeft dat laten passeeren, dan so haest en waren sy buyten die deure niet, ofte sy bestonden te vechten, daer het ongeluck viel op Dieo, die dweers door sijn lijf van zijn partye ghesteken worde, alsoo dat hy voor doot ter aerden viel, die welcke hem voort afghemaeckt soude hebben, hadde hem dat van d'anderen niet beledt gheweest, die hem raden te | |
| |
vlieden, ende zijn leuen te salueeren. Diego werde terstont tot zijnen huyse gebracht, daer Doctooren noch Chirurgijns niet ghespaert en worden, die welcke die wonde getent hebbende, beuonden die selfde niet dootelijc te zijn, tot groote blijschap van alle zijn vrienden, den anderen dach soo werdet door die gantsche stadt verspreydt, hoe dat Moncler ende Diego om Catullens wille gheuochten hadden, ende hoe dat Diego dapper ghequetst was. Catulle die ghehoort hebbende, heeft groot medelijden ghehadt met Diego, ende alle zijn gauen der natueren ouerdenckende, heeft hem beghinnen te beminnen, alsoo dat sy van Moncler ofte yemant anders noyt en wilden hooren spreken. Na een deel daghen Diego ghenesen zijnde, van die lichamelijcke quetsure, begonste te dencken hoe hy die vant herte oock soude genesen, heeft daeromme beghinnen te passeeren voorby dat huys van Catulle, ende so hy haer aen die veynster sach, so groeten hy haer met sulcke groote reuerentie, ende hertelijcke oochwerpinge, dat sy wel consten mercken wt wat oorsaken het selfde gheschiede, ende aen wat heylich die beuaert addresseerde, dies sy haer wel gheluckich estimeerde, van sulcken perfecten Edelman bemint te zijn, hem oock mede seer schoon ghelaet toonende, dies hy hem verstout heeft een brief aen haer te schrijuen, om zijn liefde daer mede te kennen te gheuen, maer niet wetende hoe hy die soude bestellen, soo heeft hy na veel ghedachten kennisse gemaeckt met een Linnenaeyster, genaemt Catan die veel schoone wercken voor Catulle maeckten. Dese dan met schoone woorden, ende ghisten van Diego ghewonnen zijnde, heeft den brief aenghenomen te brenghen. Catin dan by Catulle comende, heeft haer redenen begost te maken onder ande- | |
| |
ren van die perfectheyt van Diego, hoe dat hy van alle die werelt bemint is, maer dat hy van niemant werck en maeckt dan van een alleen, die haer wel gheluckich houden mach van een so volmaeckten Edelman bemint te werden. Catulle die al in Diegos liefde blakende was, is terstont van die een alleen met ialoursie ontsteken, niettemin veynsende soo vele het haer moghelijck was, het ghene haer quelde, heeft ghevraecht wie dat die ghene is daer hy so veel af hielt, op dat ick (seyde sy) dat wetende sijn deuchde ende waerdicheyt haer te kennen gheuen mach, ende also hem vrientschap doen. Catin wel merckende met wat cortse dese paciente ghequelt was, heeft haer den brief gepresenteert, segghende: Ick ghelooue dat dit schrift v dat beter te kennen gheuen sal dan ick. Catulle den brief opbrekende, heeft daer niet in gheuonden dan ouer groote liefde, ende castiliaensche clachten, die welt versterckt zijnde met Catins woorden, haer personagie seer wel speelen coste, hebben catulle soo verre ghebrocht dat sy Ciego ghedachuaert heeft na den eten, sauonts haer selfs te comen spreken, die welcke het selfde verstaen hebbende, wt zijn getrouwe bode, niettemin niet qualijck te vreden is gheweest, maer den tijt gecomen zijnde, is hy naer het huys van Catulle gegaen, die hy voor die deure vont, aen de welcke hy een groote reuerentie ghedaen hebbende, zijn hert met veel suchten geopent heeft, Catulle die van Marber noch Metael en was, siende zijn oprechte ende getrouwe liefde, heeft alle die geueynsde woorden die sy meenden te segghen wt haer sinne gesedt, ende hem met corte woorden gheantwoort seggende: dat sy hem bedanckte van zijn affectien, ende dat sy haer wel gheluckich estimeerde van sulcken Edelman bemint te zijn, | |
| |
maeer dat sy een dochter was, die onder haer ouders stont, sonder wiens weten ende consent sy ter werelt niet doen en mochte noch wilde, dat hy hem dan aen haer addresseeren soude, die welcke niet weygheren en soude, het houwelijck te consenteeren, om die gelijcheyt van beyde die partyen, ende so sy dat deden dan dach en raet, dat gheseyt hebbende, als te veel ghesproken, heeft sy hem den almoghenden beuelen, ende is in huys gegaen, sonder zijn Diegos antwoort te verwachten, die hy al gereet hadde, niettemin is met grooter vreuchden daer van daen gescheyden, sendende daer sanderen daechs zijn getrouwe Catin, die welcke beneffens zijn schrijuens met die tonghe soo wel ghespeelt heeft, dat Catulle hoe langher hoe meerder in Diegos liefde is ontsteken, ende versterct. Maer also hier te werelt gheen dinck en can zijn sonder te voelen die lichtueerdighe veranderinghe vande fortuyn, soo en heeft oock dit goet beghinsel, oock niet connen ten eynde gebrocht worden, sonder te gheuoelen zijn ongheluck, want den Keyser geoffenceert zijnde door die daghelijcxsche roouerye, ende moorden, die daer gheschieden door Airadin Barbarossa, Coninck van Alker, heeft een groote heyrcracht vergadert, waer mede hy t'schepe gegaen is, om in te nemen die stadt van Alker, ende alsoo zijn stranden te beuryen. Diego hoe wel het hem verdrietich was, van zijn Catulle te scheyden, heeft nochtans niet deruen t'huys blijuen, om zijnder eeren wille, die vloote dan ghereet, ende ghearriueert zijnde voor Alker, is soo vanden tempeest gheworpen gheworden, dat daer veel schepen inden grondt ghegaen zijn, onder alle het schip daer Diego in was, is gestrant niet verre van de stadt, heeft hem niettemin soo gheweert met swemmen | |
| |
dat hy aen lant gecomen is, maer helaes comende wt die cortse, is hy geuallen in een heete sieckte want die Mooren alle stranden wel bewarende, hebben den ongheluckighen Diego gheuonden, ende gheuanghen ghenomen, den Keyser dan door dese quade fortuyne zijn tochte tot op een ander tijt opghesedt hebbende, is wederom na Spaegnien gekeert, alle zijn volck casseerende. Catulle elck een siende thuys comen, sonder haren Diego te vernemen en twijfelde niet of hy was doot, dies sy een excessiuen rouwe bedreef, dat een steenen hert dat ontfermt soude hebben, en soude moghelijck het eynde vande Tragedie ghespeelt hebben, soo haer Catin het hert niet onder den riem gesteken en hadde, haer alle occurentie voor ooghen leggende, dat hy mach by die Keyser ghebleuen zijn, ofte yewers van zijn Majesteyt gesonden, ofte ten archsten dat hy mach gheuanghen zijn, ende soo dat so is, so en is daer niet aen te twijfelen, ofte zijn vrienden sullen hem wel haest lossen, dat sy daerom haer seluen soude te vreden stellen, verwachtende die nieumaren, die haer de fortuyn seynden sal. Catulle een weynich door dese woorden versterct zijnde, heeft daerom niet connen laten nacht ende dach te beclagen het ongheluc van haren Diego, die welcke tot Alker gheuanghen zijnde, is met die ander flauen op die merckt ghebracht, om vercocht te werden, tot welcker tijt daer by auontuere passeerde Mandoque dochter, vanden Coninck Airadin, die welcke aensiende die schoonheyt, ende wesen van Diego hem gecocht, ende voor een van haer vry dienaers ghehouden heeft. Diego wel blijde sijnde van soo goede fortuyne, dachte wel haest weder by sijn Catulle te keeren, maer tot zijn groot ongeluck, so is Mandoque wonderlijcken amoureus van hem ge- | |
| |
worden, also dat haer eten ende slapen vergaende, sy sieck te bedde geuallen is, tot groot leetwesen van haer vader, ende Diego die welcke vreesde dat hy wederom in slaueruye raecken soude, soo verre sy quam te steruen, dies hy haer met grooter neersticheyt diende, ende vertroosten, maer helaes hy en wist niet waer die knoop lach. Mandoque ten laetsten ouerwonnen zijnde door die liefde, heeft op een tijt Diego by haer gheroepen, hem haer affectie te kennen gheuende, daer by voeghende dat sy seker was, dat sy sonder zijn liefde niet en coste leuen, ende soo verre hy dan door zijn refuys oorsaeck wilde zijn van haer doot, dat sy hem die wreetste doot soude doen steruen diemen bedencken mocht, ende haer seluen daer nae soude ombrenghen, om hem in dese ende nauolghende plaetse te veruolghen, ende quellen. Diego die geduerende dese woorden door een zee val ghedachten geseylt hadde, sorgende dat sy haer laetste woorden mochte volbrengen, ende alsoo zijn Catulle in wtens liefde hy stantastich bleef, met zijn leuen verliesen, heeft haer belooft haer begeerte te volbrengen, so haest sy genesen soude zijn, hopende dat middeler tijt ofte haer leifde mochte verminderen, ofte sijn rantsoen comen dat hy alle dage verwachte. Door dese woorden is Mandoque so versterckt geworden, dat sy alle dage beterde, met haer crachte haer liefde wassende, het welcke den armen Diego seer quelden. Ic hebbe te voren geseyt dat Diego zijn rantsoen verwachte: So ist dan te weten dat hy gheschreuen hadde aen sijn vrienden te Bersalona dat sy hem dat seynden souden, waer door men wist dat hy niet doot, maer geuangen was, dat grootelijcx vervreuchden het desolate herte van Catulle, maer dat archste was, niemant en dorste hem vertrouwen op die meneedicheyt | |
| |
van die mooren, die haer woort niet langer en houden dan sy self en willen, t'welc verstaende Catulle, heeft alle schaemte op een sijde settende, alle haer bagghen ende iuweelen vercocht, ende met Catin mans cleederen aentreckende, is sy sonder yemants weten als een Soldaet met het Roer op den hals na Alker ghereyst, maer haer fortuyne was niet beter dan die van Diego, want sy onder weghen van eenighe Zeeroouers gheuangen zijn, die haer al haer ghelt vernomen, ende tot Alker te roep gebrocht hebben. Diego die dagelijcx op die merckt ghinc, om te sien oft daer gheen Spaensche slauen en waren, die hy cocht voor het ghelt dat Mandoque hem gaf, heeft Catulle met Catin ghesien die een Turc bedong, maer hy hoorende dat het Spaegniaerts waren, hoe wel hy haer door die veranderinge vant habijt niet en kende, heeft die Mooren den coop afgheslaghen, het welcke die Truck qualijck nemende, heeft hem beghinnen t'iniurieeren, ende daer nae hants ghemeen gheworden zijnde, is hy van Diego herts dootghesteecken, waer door die blijschap die Catulle hadde int kennen van Diego in groote droefheyt verandert is, niet twijfelende ofte haer Diego soude daerom moeten lijden, t'welck alsoo gheschiet is, want die Sargeanten hebbende Diego int gheuanckenisse ghebracht, leyden daer oock dese twee Soldaten als oorsaeck zijnde van het gheuecht, haer proces ghemaeckt zijnde, alsomen daer die slauen om die minste oorsake om hals brengt, zijnse ghecondemneert alle drie ghestaeckt te worden, het welcke een straf is die de Turcken ghebruycken, ouer haer slauen die misdoen. Diego achten dat niet veel als een die geresolveert was lieuer te steruen dan altijt onder die Mooren in slauernye te sitten, | |
| |
maer Catulle was half desperaet, om dat om haer al dit spel ghecomen was, het soude haer noch een troost gheweest zijn, hadde sy haer moghen te kennen gheuen aen Diego, om den anderen in haer wterste te troosten, maer die dickte vanden muere beletten dat, also sy in een sonderlinge toorn gestelt waren, sijnde dan wt die gheuanckenisse ghetrocken, ende ter plaetse van Iustitie ghebrocht, so heeft Godt, niet willende dat so beclaghelijc soude zijn, het eynde van haer liefde, verweckt het herte van Mandoque, die hoorende dat Diego met twee ander slauen gheexecuteert soude worden, is half rasende by haer vader gecomen, die haer, door haer bidden die drie ghecondemneerde slauen geschoncken heeft, alsoo dat als die Beul d'executie wilde beghinnen, die Capiteyn vande wacht daer gecomen is, des Conincx gratie, ende beuel te kennen geuende, ende heeft also die drie slauen ten huyse van Mandoque gheleyt. Catulle heel blijde zijnde door het verlossen van die doot, die sy voor oogen sach, dachte haer te laten kennen aen Diego, soo sy niet ghesien en hadde die groote affectie, ende vryheyt die Mandoque teghens hem gebruyckten, dies sy vol gramschappen ende ialoursie ontsteken zijnde stil sweech, verwachtende wat daer wt comen soude, maer haer quam noch wel ander bier aen boort, want Mandoque verstaen hebbende, door eenige bersalonse gheuanghenen, dat Diego beminde een ionghe dochter ghenaemt Catulle, dachte dat zijn getrouwicheyt oorsake was, van die cleyne liefde die hy aen haer toonden, waerom sy een ander middel gesocht heeft, om tot haer begheerte te comen, soo heeft sy dan den onbekenden Catulle by haer doen comen, ende haer ghebeden dat sy Diego soude te verstaen gheuen, dat Catulle van rouwe gestor- | |
| |
uen was, oft dat sy aen een ander gehout was, op dat sy soo zijn liefde mochte vercrijghen, t'welck doende beloofden sy haer vry wederom na Spaegnien te seynden. Catulle dese woorden geduerende, bestierf paerts blau, ende wit om haer hooft, niettemin gheen antwoort connende gheuen, heeft al stamelende wtghebracht, dat sy haer beste doen soude, ende dat sy Diego tot het voet eynde van haer bedde brenghen soude, om daer mede te doen haer beliefte, dese woorden met grooter moeyten geeynt zijnde, is sy na her camer gegaen, al waer sy haer herte wtcrijtende veel clachten ghedaen heeft, die te lange ende te groot soude zijn om vertellen, welcke ghedaen zijnde, ende die tranen afghewist, is sy by Diego ghegaen hem radende die wille vande Princesse te volbrengen, want Catulle door haer ouders ghedwonghen was gheweest een ander te trouwen. Diego door dese persuasie gemoueert zijnde, ende oock wt spijt dat hy van Catulle verlaten was, is hy met haer by Mandoque ghegaen, aen de welcke sy Diego ghepresenteert heeft, daer by te kennen gheuende, wie dat sy was, waer toe sy daer ghecomen was, met alle die gheschiedenisse die ghy ghehoort hebt, Diego Catulle kennende, heeft haer om den hals gheulogen, sonder eenich respect te hebben, aen die presentie vande Princesse, haer alle caresse betoonende die hy bedencken conde, in welcke sy hem niet schuldich en bleef, t'welck Mandoque siende, heeft haer liefde in een mededooghentheyt, ende verwonderinghe verandert, aenmerckende het lijden dat sy alle beyde gheleden hadde, dies sy haer hert tot deuchden stellende, ende haer seluen verwinnende, Diego Catulle, ende Catin haer vryheyt geschoncken, ende na Spaengnien ghesonden heeft, alwaer die peys | |
| |
vande ouders, ende vrienden ghemaeckt zijnde. Diego zijn beminde Catulle opentlijck ghetrout, ende met haer die reste van haer leuen in vreuchden ouerghebracht heeft.
|
|
Auteursrechtvrij