|
| |
De seventhiende gheschiedenisse.
Nicolaes Trinitie verlieft op de huysvrouwe vanden Capiteyn van Nocera, die t'selfde merckende hem ende sijn broeder om brengt, met grooter wreetheyt, ende sijn huysvrou van bouen ter veynsteren wt eenen toorn smeet. Maer wert van Coenraet Trinitie straffelijck ghewroken, ende hy met alle sijn medehulpers wreedelijcken ghestraft.
Ten tijde dat ouer het Italiaensche crijsvolc heerste Pforsa Attendalo, ende Braccie Montone, welcke twee blixummen ende oprechters vanden veruallen oorlochs handel gheweest sijn. So waren daer die broeders vanden huyse van Trinitie, die onder haer gebiet hadden drie steden, van het Hertochdom van Spolete, te weten: Nocera Folingo, ende Treuio, ouer welcke sy ghelijckelijck sonder te scheyden minnelijcken t'samen commandeerden. D'outste van dese broeders hiet Nicolaes, den tweeden Cesar, ende den derden Coenraet. Soo ist dan gebeurt dat Nicolaes dicwils reysende van Folingo na Nocera, ende altijts op het huys logeerende, verlieft geworden is, op die huysvrou van zijn Casteleyn, die hy daer met eenighe dooteters tot versekeringhe van die stadt ghestelt hadde, t'welck hy haer oock met | |
| |
veel teeckenen, ende wesen te kennen ghegheuen heeft, die Casteleyne die niet minder subtijl, ende loos was als schoon ende lustich, heeft dat wel haest ghemerckt, daer sy niet eens qualijck om te vreden en was, t'welc Nicolaes Trinitie verstont heeft op een tijt die Casteleyn die ronde doende, om zijn neersticheyt te kennen te gheuen, zijn affectie haer te openbaren, haer biddende medelijden te willen met hem hebben, soo verre sy niet en wilde sien steruen door haer wreetheyt, die alder ghetroutste minnaer, die daer oyt gheweest is, die Casteleyne hoe wel sy haer gheluckich estimeerden van haer Heer bemint te zijn, willende nochtans haer ghedachten veynsen, heeft hem gheantwoort: dat sy hem bedanckte van zijn liefde, soo verre sy in eeren ghesondeert was, soo verre niet soo badt sy hem dat hy haer daer niet meer af spreken en soude, want sy van sulcken gheslachte niet ghecomen en was, die haer eere met sulcken schande beulecken soude, maer dat hy hem addresseeren soude aen anderen, daer hy beter willecom soude zijn. Nicleas, hoe wel hem dese woorden niet aen en stonden, wel merckende aen die contenantie vande Casteleyne, dat die woorden meer wt die mondt dan wt het hert quamen, heeft soo wel die (quinta essentia) wt die liefde met woorden, ende suchten ghetoghen, dat die Casteleyne hem niet en heeft connen wederstaen, maer hem belooft heeft in tijt ende wijlen van zijn liefde te compenseeren, midts dat hy een heuse mont draghen soude, ende haer eere altijt voor gerecommandeert houden, so heef sy hem dach ghesedt, des sanderen daechs smiddaechs alsoo die Casteleyn, inde stadt noetelijck met den raet te doen hadde, den tijt ende urs ghecomen zijnde, so en heeft Niclaes niet ghefael- | |
| |
geert te gaen besoecken zijn partye, die hy so dapper int wratselen vont, dat hy daer ten laetsten moeste wtscheyden, tot op een ander tijt, dit beghinsel aenlockten soo wel den Heer van Nocero, dat daer nauwelijcx een weer passeerde, ofte hy quam daer van Folingo onder t'dexel vande wilde swijnen iacht, die daer seer genuchelijc was, daer by noch veelderhande speelen opsettende, als tornoyen, lancie breken, den ringhe te loopen, ende meer diergelijcke, eensdeels om met beter ghelegentheyt by die Casteleyne te comen, eensdeels oock mede om gheen oorsaeck te gheuen, aen den Casteleyn van eenighe quade suspitie, daer door hy soude moghen ialours worden, maer ist quaet een woeckenaer in zijn rekeninge te bedriegen, veel quader ist een man die van zijn wijfs suyuerheyt twijfelt te verblinden, want die Casteleyn siende die lieffelijcke conuersatie, ende al te groote lieflockinge van zijn Heer, ende wijf heeft terstont quade opinie gecregen, niettemin willende t'selfde wel weten al eer hy yet soude aenrechten, heeft dese goey lieuen so nau waer genomen, ende verspiet dat hyse heeft op het werck betrapt, een yeghelijck mach dencken hoe dat hy te vreden geweest is, siende een ander zijn plaetse bewaren, by zijn huysvrou, een dinc vertroosten hem dat hijt hadde gesien, sonder gesien te zijn, hopende sulcken wraeck daer ouer te doen, datmen daer af soude weten te spreken, ende al hoe wel hy zijn rechtuaerdighe gramschap bedeckten, so hy best conde so en cost hy nochtans so niet simuleeren, ofte zijn huysvrou begoste een weynich daer af te mercken, dies sy tot Niclaes seyde: mijn Heere ick twijfel of mijn man yet ghemerckt mach hebben van onse heymelijcke conuerstatie wilt daerom wel doen, ende vertrecken een wijl tijts te Falingo, ende ick sal mid- | |
| |
delertijt vernemen ofte daer yet aen is ofte niet. Nicolaes Trinitie, hoe wel het hem leet was van zijn lief te scheyden, heeft nochtans om alle sekerheyt te weten raet gheuolcht, zijn goet ghepackt zijnde, heeft hy den Casteleyn by hem doen comen segghende: Capiteyn ick meenden noch eenige daghen hier ghebleuen te hebben, maer geaduerteert zijnde dat die Hertoghe van Camerin tot Folingo coemt, soo moet ick vertrecken, mijn Heer antwoorde die Casteleyn, v vertreck is my leet, door dien ick verspeit hebbe, het schoonste, ende grootste wilt swijn dat ick oyt ghesien hebbe, maer wy sullen die Iacht op setten tot op een ander tijt, daer en tusschen sa lick alle dinck waerdich maken, dat daer toe dient, die ionge Heer hoorende die vriendelijcke woorden, dachte gheen dinck minder dan dat die Casteleyn yet weten soude van zijn saken die oock mede na zijn vertrec, so goede mijnen wist te houden tegens huysvrou, dat sy t'selfde mede wt haer sinne settende, een brief aen haer lief gheschreuen heeft. In welcke sy hem badt metten eersten wederom te willen comen, also haer man niet gemerckt en hadde, ende sy sonder hem niet leuen en conde, desen brief en worden ooc so wel niet bestelt ofte die Casteleyn, die zijn ooghen aen alle hoecken hadde, merckten dat wel dies hy by hem doen comen heeft, die Soldaten vant Casteel voor den welcke hy vertelt heeft het groot ongheluck, ende lachter dat hem geschiet was, door Nicolaes Trinitie, in recompentie van zijn getrouwen dienst, aen welcke sy mochten mercken wat loon sy van hem verwachtende zijn, dat hy daerom van meeninge was, zijn schande te wreken of te steruen, so sy hem dan wilden bystant doen, dat hy haer altemale groot goet gheuen soude, soo niet dat sy hem wilden om- | |
| |
brengen, want het steruen hem aenghenamer soude zijn, dan het leuen in sulcken schande, die Soldaten die haer Capiteyn lief hadden, hoorende het ghewelt dat hem aenghedaen was, zijn heel verstoort gheweest, ende hebben hem alle hulpe ende bystant belooft, daechs daer na so is gecomen Nicolaes Trinitie met sijn broeder Cesar, ende Berardt de Verano, Hertoghe van Camerin, met veel gheselschaps, maer alsoo daer niet veel logijs op het huys en was, so is daer niemant gebleuen dan Nicolaes, ende die Hertoghe, gaende Cesar met die anderen inde stadt slapen, ontrent die middernacht so is die Casteleyn gecomen, met een deel Soldaten inde camer van zijn Heer Nicolaes, die hy voor het eerste zijn mannelijcheyt afgesneden heeft, hem sijn ondancbaerheyt verwijtende, daer na heeft hy hem doorsteken, ende zijn hert wt zijn lijf gehaelt, daer noch niet mede te vreden zijnde, heeft van zijn lichaem so veel stucken ghemaeckt, als die vluchtende Media dede, van haer onnoosele broeder, terstontdaer na is hy gegaen na de camer vanden Hertoge, die hy met alle dat op het huys was, inde gheuanckenisse gestelt heeft, den dach gecomen zijnde, heeft hy gesonden een van zijn dienaers aen Cesar, dat hy niet laten en soude, ofte hy soude by zijn broeder comen. Cesar geen achterdencken hebbende, is nae het Casteel ghegaen, al waer hy terstont met zijn volck, vande Soldaten gheuanghen is, ende in zijn broeders camer gheleyt, was hy verschrickt gheweest, doen hy gheuangen worde, veel meer was hijt, als hy zijn broeders lichaem so getracteert sach, ende die Casteleyn heel bebloet zijnde, hoorde tot hem segghen, Cesar siet daer het lichaem vanden vuylen ouerspeelder Nicolaes v broeder, of Godt gaue dat Coenraert hier mede | |
| |
waer, om van dage een eynde te maken, van d'tyrannie, maer so ick niet en mach doen dat ick wil, so sa lick willen dat ick mach, met een soo sneet hy hem die strot af, dit ghedaen hebbende, so heeft hy doen vergaderen die borghers vande stadt, op die pleyne voort Casteel, ende heeft tot haer vande muer dusdanighe woorden gebruyckt. Tot deser tijt toe mijn Heeren heb ick met grooter leetwesen gheueynst, die hertseer dien ick gedragen hebbe, siende so veel vrome borgers onderworpen die wreetheyt van drie tyrannen, die welcke meer machts ouer ons gecregen hebben, door ons cleyn hert, ende sotticheyt, dan door haer vromicheyt ofte goede regeeringe, maer die occasie hem ghetoont hebbende, om ons generalijck van die slauernye te verlossen, die en heb ick niet willen laten voorby gaen, maer die in ware te nemen, hopende niet minder eere daer mede te vercrijghen, by die van Nocera, als Ianus Brutus dede by die Romeynen, soo verre dan ghy wilt naevolghen, die voetstappen van v voorvaders die vrome Samniten, die so menich Iaer om haer vrijheyt te behouden tegen die Romeynen, het oorloch gheuoert hebben, ende van v hals werpen, die tyrannie die v beswaerlijck valt, so en meucht ghy gheen beter oportuniteyt crijgen, want ick gheuangen hebbe die twee broeders Nicolaes, ende Cesar, hopende die derden mede wel haest te hebben, om ghelijckelijck af te snijden het hooft vanden tyrannisschen Hidra, waer door ghylieden weder crijghen sult u verlooren vrijheyt, ende ick ghewroken blijuen sal, van het leet dat my geschiet is, door haer onvromicheyt, hier op meucht ghy v dan beraden, oft ghy wilt lieuer eewelijc met v kinderen, ende nacomelinghen in slauernye blijuen, ofte v voorouders nauolgende in vrijheyt (sonder | |
| |
ondersocht te worden) te leuen, want wat sijt ghy anders verwachtende van dese tyrannen, dan datse v lieden huysvrouwen, ende dochters van v nemen sullen, als sy haer wel behagen, om met haer, haer vleyschelijcke wellusten te ghebruycken, ende so ghy daer teghen sijt v om hals te brengen, ende met v geconfiskeerde goederen v vrienden, ende mede inwoonderen te verdrucken, kiest daerom daer die Samnites altijt in ghepresen zijn geweest, daer in ick v vromelijck bystaen sal, hopende dat Godt die een vyant is van alle tyrannen, ons goet beginsel met een beter eynde besluyten sal. Die borghers dese woorden hoorende, begosten te murmureeren onder den anderen, gelijc een swerf byen inden somer haer Honich soeckende, in een hof vol schooner bloemen, haer seer schandaliseerende, inde stouticheyt vande Casteleyn, die zijn Heeren die hy trouwicheyt ghelooft, ende gesworen hadde, dorste inte gheuanghenisse leggen, alsoo, dat so sy hy hem soo wel beneden hadden ghehadt, als hy bouen op die mueren lach, sy niet minder stucken van zijn lichaem gemaeckt en souden hebben, als hy gedaen hadde vande ongheluckighen Nicolaes Trinitie, maer sinede het selfde met moghelijck te zijn, so hebben sy ten minsten willen middelen soecken, tot die verlossinge van haer Heeren, dies sy hem door een vande principaelste, aldus hebben doen antwoorden. So verre v boosheyt, ende schelmerye hem niet en openbaerde Casteleyn, in die verraderye, ende valsche vrijheyt, die ghy ons door v woorden voor ooghen legt, so soude het selfde licht zijn wijs te maken aen een volck, dat tot alle nieuwicheden geneghen is, maer wy hebbende tot desen tijt toe niet van alle goedertierenheyt, ende gerechticheyt geuonden in die Heeren van Trinitie, sy souden met | |
| |
recht wel voor godtloos, ende ontrou gerekent mogen worden, so wy anders deden als goede ondersaten behooren te doen, bouen dien wel waerdich ghestraft te worden, ghelijck als ghy die daer hebt doruen die handen slaen aen die persoonen van v Lantsheeren, die welcke door het grootmaken van v, haer leelijcken ende groffelijcken bedrogen vinden, niettemin die geworpen steen is niet weder te crijgen, sult daerom wel, ende ons vrientschap doen, en setten onse Heeren in haer oude vrijheyt, daer voor wy v beloouen, ende ons sterck maken, dat wy v peys by haer soo maken sullen, dat alle dinghen vergheten ende vergheuen zijn sal, so niet, weet dan seker dat wy Coenraert daer van sullen aduerteeren, die wy so bystaen sullen, datmen beuinden sal, dat die verraderye niemant quader en is dan den bedencker van dien, die Casteleyn heel verschrickt zijnde van dese antwoorde, door dien dat hy mercte dat zijn saken een quaet eynde wilde nemen, heeft haer gheseyt: dat hy haer bescheyt soude laten weten, van zijn meeninge binnen drie vren, ende dat hy wel half van meeninge was haer opinie te volgen int verlossen vande geuangenen, die soeticheyt van dese antwoorde en beletten daerom niet die van Nocera, dat sy niet met ghemeender raet een vanden haren afuaerdichden, aen Coenraet, om te comen verlossen zijn broeders, die den Casteleyn gheuanghen hadde, die welcke daer en tusschen niet denckende, hoe hy hem soude mogen salueeren, als een die den hane-voet ghebreyt is, by hem gheroepen heeft twee ionghe ghesellen, op welcke hy hem seer betroude, die hy alle zijn schat, ende iuweelen ghegeuen heeft, om die te brenghen in een ander Iurisdicitie, al waer hy haer volghen wilde, als die noot hem daer toe dwingen soude, dese twee beloofden | |
| |
hem veel wonders, maer nauwelijcx en waren sy wt sijnen ooghen, ofte sy slooten te bedrieghen de ghene die zijn Heer verraden hadde, dies sy terstont na Treuio gereden zijn, daer Coenraert ter feeste was, en hebben hem alle die saken te kennen gegeuen, die welcke door dese nieumaren heel verslagen zijnde, terstont zijn peerden heeft doen falen om te vertrecken, maer was noch wt die stadt niet als hem die gedeputeerde van Nocera tegen quamen, dien hem die verraderye vanden Casteleyn ende zijn broeders geuanckenisse te kennen gauen, den welcke Coenraert, die wel beter wist, antwoorde: Och vrienden oft het Godt gaue dat die tyran hem daer mede hadde laten contenteeren, ick soude alle dingen wel gestilt hebben, maer helaes hy heeft mijn broeders leelijcken omgebracht, maer ick hope som y Godt gesont spaert, sulcken wraeck daer ouer te nemen, datmen daer ouer duysent Iaren sal weten te spreken, gaet ghy maer en besiet het Casteel rontsom, op dat die verrader niet en ontcome, ende ic belooue in recompensie van dien, dat ic v geen tyran zijn en sal ghelijc die verrader seyt, maer een so goeden Heer als ghy sout moghen wenschen, ende is also gereden na Trederte, daer doen ter tijt was Braccio Montone, die onder hem hadde Perusa met meer ander steden vande Kerc, ende als Connestabel vant Rijck van Naples was, Prince van Capua, aen de welcke hy zijn broeders schandelijcke doot, ende des Hertogens van Camerins geuanckenisse te kennen ghegheuen heeft, hem biddende om hulpe ende assistentie, om zijn leet te wreken. Braccia door dese verraderie met gramschap ontsteken sijnde, swoer in presentie van alle die Heeren, dat hy met gheen gherust herte slapen en soude, voor dat hy gewroken hadde die verraderie die den Casteleyn | |
| |
ghedaen hadde, dies hy dede vergaderen alle zijn crijchvolc om te trecken voor het Casteel van Nocera, wiens borgers die toegangen tot dien so wel beset hadden, dat daer niemant wt ofte in en mochte. Die Casteleyn daer af weynich veruart sijnde, als een die een goede sake meenden te hebben, maecten alle gereetschap, om alle gewelt met zijn Soldaten tegen te staen. De Connestabel dan voor het Casteel comende, dede t'selfde door een Trompetter op eyschen, ende dat die Casteleyn hem soude comen verantwoorden, van die verraderie die hem opgheleyt worden, maer hy in zijn boosheyt verhart zijnde, antwoorde: dat hy voor hem niet en hadde dan cruyt en loot, ende aengaende dat hy ghedaen hadde, dat hadde hy met zijn eygen vryen wille ghedaen, maer een dinc was hem leet, dat hy sijnen moet so wel niet en mochte coelen, ouer die derde broeder, als hy ghedaen hadde ouer die twee, daer na eyschte die Trompetter den Hertoge van Camerin, als daer niet af wetende, daer die Casteleyn oock niet toe verstaen en wilde, dies men het Casteel so dapperlijck heeft beghinnen te beschieten, dat alle die Soldaten die daer op waren, den moet verlooren gauen. Maer die onuersaechtheyt van haer Capiteyn, stack haer het hert onder den riem, also dat sy lieuer wilden steruen dan op gheuen, die bressche dan gemaeckt zijnde, ende het storm teecken ghegheuen, so zijn die Soldaten met eenen grooten moet daer aen geuallen, maer wel bespronghen, wel gedefendeert, want die vant Casteel haer doot voor ooghen siende, hebben haer so desperatelijck gheweert, dat die bespringhers met groot verlies moesten aftrecken, t'welc die Connestabel siende, niet willende zijn eere door veel vrome feyten, ende langhe Iaren vercreghen op een dach, ende | |
| |
voor een Casteel met so weynich volcx besedt, verliesen, heeft zijn eygen persoon aen die bressche vertoont, zijn volck met bidden, ende met dreyghen wederom so versterct, dat sy door schaemten die storm op nieus aengheueert hebben, met sulcken moet door het bywesen van haer ouersten, dat die van binnen ghedwonghen zijn gheweest, die bressche te verlaten, soeckende een yegelijck zijn lijf te salueeren, die Casteleyn met zijn broeder is geweken op een toorn daer zijn wijf gheuanghen sadt, sint die doot vande twee broeders, die victorieusen binnen het Casteel comende, hebben terstont omgebracht ofte ghenomen alle die daer op waren, verlossende den Hertoghe van Camerin, met die zijnen wt het geuanckenisse, die eerste die Coenraert tegenquam, dat was de vader vanden Casteleyn, op welcke hy oock eerst sijn wrake begost heeft, hem met zijn eyghen hant t'leuen benemende, daer noch niet mede te vreden zijnde, heeft hem in stucken doen snijden, ende die honden die selfde t'eten ghegheuen, die gheuanghenen, sommighe heeft hy aen die steerte van onbetende peerden gebonden, en worden also gesleept ouer berch, over dal, anderen worden met gloeyende tanghen het vleesch wt haer lijf gehaelt, ende daer na ellendelijck ghebrant, anderen worden ghenaeyt in ossen huyden, ende tot den hals toe inde aerde ghedoluen, voleynde haer leuen in een groot ellende, etlijcke worden daer oock mede geuierendeelt, wie sal hem verwonderen vande wreetheyt van die Stier van Giulles, ofte Peerden van Diomedes, als hy lesen sal alsulcke wreetheyt, ghebruyct te zijn by die Christenen, die Casteleyn siende zijn vader met sulcken pijn omghebracht, ende zijn volck soo ghetromenteert, ouerwonnen zijnde door gramschap, ende onuerduldicheyt, heeft zijn | |
| |
huysvrou handen, ende voeten ghebonden, als eensdeels oorsaeck zijnde van alle dit quaet, ende heeft haer hoe wel sy deerlijck om genade badt van beuen vanden toorn ter veynsteren wt geworpen, niet sonder groot leetwesen van alle die ghene die daer by stonden, sonder van hem alleen die in zijn boosheyt verhert was, die Soldaten dit siende hbben ghedwonghen met vier, ende roock den Casteleyn met zijn broeder den selfden spronc te doen, die hy aen zijn huysvrou ghesien hadde, om niet te vallen leuendich in handen van die ghene die hem een ander dans geleert souden hebben, dan den ghemeenen pas. Coenraert beual die lichamen van dese, die wilde beesten voor te werpen, ende dede sijn broeders met die Casteleyne heerlijc begrauen. Dit is geweest het eynde van dese ellendighe, ende beclagelijcke liefde, daer wy wel wt connen mercken, dat ter werelt gheen dinck so ghenuchelijck is, dat die fortuyne haer Radt draeyende, niet en loont met hondertmael meer bitterheden.
|
|
Auteursrechtvrij