Indische Letteren. Jaargang 36

[p. 129]

[Nummer 3]

Redactioneel

Deze aflevering bestaat vooral uit bijdragen aan een nooit gehouden symposium. Op zondag 8 november 2020 zouden we op Bronbeek bijeenkomen om te luisteren naar lezingen over het thema ‘Vriendschap’ in de Indische letteren. Dat is er niet van gekomen en wij weten waarom. Voor het nageslacht: vanwege een hevige Covid-pandemie. Gelukkig zijn we toch in staat om de meeste lezingen hier in gedrukte vorm te presenteren. Wat helaas niet heeft plaatsgevonden, is een gesprek van Peter van Zonneveld met Yvonne Keuls over haar vriendschap met Hella S. Haasse; we bezitten echter wel haar boek daarover: Zoals ik jou ken, ken je mij (2018).

Allereerst een artikel van Kees Snoek over de hiërarchie van vriendschap bij E. du Perron en de belangrijke betekenis die vriendschap voor hem had. Vriendschap met vrouwen bleek een uitzondering en Du Perron reflecteerde graag over zijn relatie met Indonesische, Franse of Nederlandse vrienden. Anouk Mansfeld gaat in op de achtergronden van een vriendenboekje dat toebehoorde aan de vrijheidsstrijder Nasrudin, die in 1948 door de Nederlanders is geëxecuteerd. Het speelde een rol bij zijn verhoor en kwam nadien in de collectie van het KITLV terecht. Ze gaat in op de vraag of het daar kan blijven of moet worden teruggegeven aan Indonesië.

Rick Honings bespreekt een in typoscript bewaard gebleven verhaal van zijn leraar Nederlands Noud Scheepers - met wie hij zich tot diens dood in vriendschap verbonden voelde - over diens verblijf als militair op Nieuw-Guinea. De hoofdpersoon voelt zich daar ontheemd en ergert zich aan het gedrag van de andere soldaten. Een noodlottig ongeval dat hij daar van dichtbij meemaakt, de ontvangst die hem bij terugkeer ten deel valt en de zinloosheid van deze gehele koloniale onderneming laten blijvende littekens achter.

Maaike Meijer presenteert een kritische analyse van Jan Wolkers' roman De kus (1977), waarbij de begrippen gender, seksualiteit en kolonialiteit met elkaar in verband worden gebracht. Ze zet vraagtekens bij de antikoloniale strekking van de roman. In haar interpretatie blijken de dromen in het boek een cruciale rol te spe-

[p. 130]

len. Esther Op de Beek richt zich ten slotte op de Indiëromans van Jeroen Bouwers en onderzoekt de daarin beschreven vriendschappen en de herinnering eraan. Vooral de relatie met een Indonesisch jeugdvriendinnetje en de rol die zij later speelt in het geheugen, vormen de basis voor deze beschouwing over vriendschap in een koloniale context.

Gerard Termorshuizen en Coen van 't Veer publiceren dit najaar een boek over Dodo Berretty, zoon van de bekende krantenmagnaat, die zich ontwikkelde tot een internationaal gewaardeerde fotograaf. Hij nam deel aan het verzet, verbleef in Duitse gevangenissen en kampen, en voegde zich in 1946 bij de Stoottroepen om naar Indië te woorden uitgezonden. Hier een artikel over de brieven die hij van daaruit naar zijn moeder schreef.

Graag willen we uw aandacht vestigen op de Vijfde Indische Letterenlezing, die op 1 oktober in Leiden zal worden gehouden. Prof. dr. Siegfried Huigen spreekt over ‘Kennis van de kolonie’, over de manier waarop deze kennis wordt overgedragen aan een publiek dat weinig van die kolonie weet, en de betekenis daarvan. Nadere informatie in deze aflevering.

Op 14 november hopen we dan weer een regulier symposium op Bronbeek te houden. Het thema is: ‘Kritische stemmen in de Indische letteren’. Vier lezingen, een gesprek met Alfred Birney, een muzikaal intermezzo en de presentatie van twee boeken: De postkoloniale spiegel. De Nederlands-Indische letteren herlezen van Rick Honings, Coen van 't Veer en Jacqueline Bel, en Door de ogen van Dodo Berretty van Gerard Termorshuizen en Coen van 't Veer. Ook hiervoor geldt: nadere informatie achterin dit nummer.

We wensen u veel leesplezier en hopen u in het najaar in goede gezondheid bij onze activiteiten te mogen begroeten.