De Huisvriend. Nieuwe serie. Jaargang 2

[p. 345]

Het merkteeken
door M. de Vries.
(Vervolg van blz. 339.)

Met het oog dáárop, en ook op nog andere dingen, zou het stellig nog beter geweest zijn, als er voor Ellie een tehuis was gezocht buiten de stad, maar mevrouws echtgenoot, die, zoo onbekookt als mannen konden doen, reeds van het begin af zich met hand en tand tegen het verwijderingsplan had verzet, wilde van zoo iets in het geheel niet hooren. Het was háár nichtje, zei

een aardig vijftal.

ze lachende, en dus had ze gemeend in die zaak de meeste stem te hebben, maar men moest zoowel weten te geven als te nemen en daarom berustte zij er maar in, dat de kleine in de stad zou blijven,.... voorloopig althans. Haar man kon dan zijn hart ophalen en zoo dikwijls hij daartoe neiging gevoelde, in Ellie's nieuwe tehuis met het kind gaan sollen. Ongetwijfeld zou hij zich voor niemand geneeren om dat te doen. In mevrouws eigen woning begonnen die dwaze vertooningen haar wel een weinig tegen te staan.

En zoo was Ellie dan bij menschen gekomen, die haar lichamelijk goed verzorgden en haar zedelijk geen kwaad deden. Maar opeens zag ik me voor een verandering gesteld. Op een zekeren keer kreeg ik onverwacht eenige uren beschikbaar. Zulke buitenkansjes, die in den regel een bijzonder druk tijdperk voorafgingen, werden door mij gewoonlijk aan Ellie gewijd en ook dien dag begaf ik me zoo spoedig mogelijk naar haar verblijf. Daar aangekomen ontwaarde ik echter, dat er niemand tehuis was. Reeds dacht ik onverrichterzake te moeten vertrekken, toen een buurvrouw me zeide, dat Ellie waarschijnlijk bij haar tante zou zijn. De juffrouw had, toen ze uitging, daarvan gesproken.

[p. 346]

Om verschillende redenen lokte een bezoek aan het huis van Ellie's tante me niet bijzonder aan, maar ik wist, dat ik het kind in eenigen tijd niet zou kunnen zien, en daar het me tevens bekend was, dat ik mijn bezoek tot de kinderkamer zou kunnen bepalen, ging ik zonder aarzelen op mijn doel af.

Ik kwam op het oogenblik, dat de juffrouw juist zou beginnen om de kleinen gereed te maken voor een wandeling.

‘O! nou kan ik het u net nog vertellen!’ zei Dik, Ellie's oudste neefje.

‘Verbeeld u, wij gaan verhuizen, heelemaal de stad uit! Al de meubelen in heele groote wagens en wij met de spoor, wel tien uren ver en dan nog met een rijtuig!’ Hij spreidde zijn handen uit en zette een paar verbazend groote oogen.

‘Nee! stil nou, Leo!’ zoo onderbrak hij zijn mededeeling, terwijl hij zijn broertje op zij duwde, ‘laat mij het nou alleen vertellen, ik ben de oudste!.... En Ellie gaat ook mee, en dan blijft ze weer bij ons, en elken dag, als we gaan wandelen, krijgt ze dan weer haar mooie jurken aan, niet maar een enkel keertje zooals nu.

‘Of “als we gaan wandelen” zeg ik, maar ik wandel dan niet meer met ze mee, een paar malen in de week nog maar! Want ik ga dan naar school, weet u, en dan ben ik een groote jongen. Ik hoef dan ook niks meer om de juffrouw te geven, zeit Piet van hiernaast, want groote jongens die.... Maar dan juf helpen om Leo en Ellie zoet te houden.... naar mij luisteren,.... eigenlijk nou al,.... ik zooveel grooter ben.’

Ik hoorde niet meer geregeld wat hij zeide, mijn belangstelling was weg.

Nog even drong het schelle stemmetje van Leo tot me door. Hij was ook haast groot, want papa had gezegd, dat hij ook al gauw naar school mocht, zoo protesteerde hij. Maar Ellie! die was nog maar klein, en als ze in die andere stad gingen wandelen, moest ze hem een handje geven, anders zou ze verdwalen en dan werd ze opgepakt, net als het hondje van.... Dik viel hem in de rede en zei, dat hij een malle jongen was - ‘was Ellie nou een hondje?’ Ik liet hen de kwestie uitmaken zonder verder naar hen te luisteren en wachtte met ongeduld op de juffrouw, die even de kamer had verlaten.

Al spoedig daarna werd het eerste gedeelte van Dik's mededeeling in hoofdzaak door haar bevestigd. Ja, zij gingen de stad verlaten en Ellie zou meegaan, dat wilde mijnheer zoo. En was het mij bekend, dat er nog een vergrooting van het gezin aanstaande was? O, niet? Er werden me enkele woorden toegefluisterd. Maar tegen dien tijd zou er ook verandering komen in het personeel, dus had de juffrouw er in toegestemd om bij de familie te blijven. Ik kon van mijn verbazing niet bekomen, van mijn verbazing en.... ontsteltenis! Het viel mij zoo ruw op het lijf: Ellie weg en ver weg ook!.... In het eerst kon ik aan niets anders denken!

Er werd op de deur geklopt; dat kloppen hoogstwaarschijnlijk een attentie voor mij. De boodschap gold mij ook: het dienstmeisje kwam vragen, of ik vóór mijn vertrek even bij mevrouw wilde komen. Ik zag dus van mijn voornemen af, om de wandeling mede te maken met de juffrouw en de kinderen en kuste Ellie, alsof ze me reeds voorgoed ging verlaten. O lieve, kleine Ellie! hoe kort nog maar zou ik haar kunnen kussen, hoe kort haar aardig persoontje gadeslaan, het ontwaken van haar geest aanschouwen!....

Het ding zag er uit, alsof ze bijzonder in haar nopjes was. In heel haar omvang kon Ellie de zaak natuurlijk nog niet vatten, maar alle dagen haar mooie jurken aan en altijd bij de jongens, met wie ze het zoo wondergoed kon vinden, alsook bij de mooie tante, die ze gedurende haar bezoeken maar een enkelen keer zag, maar voor wie haar bewondering blijvend was gebleken,.... er scheen genoeg van tot haar begrip doorgedrongen te zijn, om haar in een ongewone stemming te brengen. Ze lachte met gilletjes en snapte voortdurend in haar eigenaardig taaltje. Even later worstelde zij zich ongeduldig los uit mijn omarming. Ik zuchtte en de tranen kwamen mij in de oogen: hoe spoedig zou ik uit Ellie's leven verdwenen zijn.

Ellie's tante was niet zoo goed gehumeurd als haar nichtje; gedurende dat zeer onverkwikkelijke onderhoud, had ik mij aan haar lachen slechts zelden te ergeren.

‘Zoo! wist ik het al? Ja, dat kon ze ook wel begrijpen, kinderen en dienstbaren konden geen oogenblik zwijgen! Het was me ongetwijfeld ook bekend, dat ze dat kind van haar broer zouden meesleepen?

Ja! dat schadepostje ging mee!

Niet omdat haar man er zoo bijzonder op gesteld was; zij zag niet in, waarom hij altijd precies zijn zin zou moeten hebben, maar ook zij vond het in verschillende opzichten zóó het beste.

Dat uitbesteden was ook niet alles, ze hadden dat in dat jaar reeds genoeg ondervonden! De lui, die zoo'n kind namen, waren er enkel op uit, om er van te halen wat ze konden, en verder zorgden ze wel, dat zij er zoo min mogelijk last van hadden. Het laatste was ook dien dag weer gebleken. Dacht ik, dat ze dat schaap, waarmede ze helaas! spoedig genoeg voorgoed opgescheept zou zitten, thans eerst nog eens te visite gehaald zou hebben? Geen haar op haar hoofd, dat er over had gedacht! Maar er was opeens bericht gekomen, dat de juffrouw er was met Ellie en of Ellie dien dag daar mocht blijven, want dat de juffrouw noodzakelijk van huis moest. Ik kon wel begrijpen, dat nu die juffrouw wist, dat Ellie van haar weggenomen werd, ze om de heele zaak niets meer gaf.

‘Trouwens! wie gaf er om Ellie? Wat, bijvoorbeeld, was mijn genegenheid voor het kind ooit anders geweest dan vertooning, vertooning voor de wereld en een amusement voor mezelf? Ja! zij zeide het maar ronduit! Aan waanwijze redeneeringen en terechtwijzingen had het van mijn zijde nooit ontbroken, maar welk werkelijk nut had ik de kleine ooit gedaan, welk werkelijk voordeel haar ooit aangebracht?’

Ik waagde het op een reeds vroeger gedaan voorstel terug te komen: ‘Mocht ik iets bijdragen aan de kosten van Ellie's onderhoud?’

‘Neen! geen aalmoes! Daarmede behoefde ik haar niet te beleedigen! Ik wist wel, dat ze dàt niet meende! Wat zou dàt geven? Een ontrieving voor mezelf, anders niets! Maar hoe dikwijls had ze verstaanbaar genoeg mij den weg gewezen, hoeveel keeren had ze me reeds beduid, dat ik met een paar woorden te rechter tijd gesproken, de kwestie van Ellie's onderhoud voorgoed kon oplossen!

‘Wie was daartoe beter in de gelegenheid dan ik? Rijke lui op hun uiterste, geld en goed dus geen waarde meer voor hen. Geen heel zuiver geweten, vrees voor den dood en hetgeen daarop kon volgen,’ hier hoorde ik even haar lach, kort en snijdend, ‘dan boetedoening!.... En aan wie konden ze dan beter hun schuld delgen, aan wie beter de voor hen zelf waardeloos geworden bezittingen nalaten, dan aan Ellie, wier moeder zulk een vrome ziel was geweest!’ Weer de lach. ‘Ellie's vader het tot den laatsten cent toe opmaken?’ De vraag ging van haar zelf uit. ‘Natuurlijk! als hij er maar gelegenheid toe had! Dat zou een buitenkansje voor hem zijn! Maar tegen zoo iets kon immers gewaakt worden?.... Ziedaar! nu wist ik het, nu had ze ronduit gezegd, wat ze meende en kon ik met mijn geestverwanten ach en wee! roepen over zulk een laaghartige berekening. Maar inmiddels zou zij, zoo verdorven als ze was, voort kunnen gaan om voor het kind te zorgen!’

Ze was rood van opgewondenheid en haar handen waren voortdurend in beweging. Ik had Ellie's tante nog nooit zoo nerveus gezien!

[p. 347]

Was het onder den invloed van haar persoonlijken toestand, of door het voortdurend peinzen over geld, dat dat dwaze denkbeeld tot rijpheid was gekomen? Werkelijk had ze reeds meer dan ééns gezinspeeld op de mogelijkheid om van de kosten van Ellie's onderhoud ontslagen te raken, maar daarbij had het mij veeleer toegeschenen, dat het de bedoeling was, mij iemand op te laten sporen, die voor het kind zou willen zorgen, dan wel, dat ze voor dat kind een erfenis beoogde.

Het was echter niet die onzin, waarmede mijn geest zich nog dikwijls bezig zou houden, neen! niet haar dwaze woorden waren het, maar haar onweerlegbare: welk werkelijk nut had ik Ellie nog gedaan?

En hoe zou ik haar ooit van nut kunnen zijn, hoe het kind, waaraan mijn hart zich zoozeer had gehecht, waarlijk goed kunnen doen? Toen ik eenige weken later Ellie voor de laatste maal vóór haar vertrek bij mij had, was het ook die vraag, die mij het vertellen onmogelijk maakte....

Tot zoover bij monde van zuster Marie, een tengere verpleegster, met de haar soms zeer veel last veroorzakende persoonlijke voorrechten van de weerspiegeling van haar gevoelig hart in haar oogen en haar innemenden glimlach, en verder iemand met veel meer weerstandsvermogen, zoowel naar lichaam als naar geest, dan men, naar haar uiterlijk gerekend, haar toegeschreven zou hebben.

* _* *

Er verliepen eenige jaren. Zuster Marie had de kennis met Ellie aangehouden. Zij zou haar of een ander daarin geen hinderpalen stellen, had Ellie's tante gezegd, daarvoor was het kind haar te onverschillig. En toen Marie in een van de laatste dagen, dat Ellie met haar in dezelfde stad vertoefde, bij de menschen bij wie het kind in huis was Ellie's oom aantrof, had hij bij het heengaan haar de hand gedrukt en met eenige verlegenheid in zijn stem zijn nichtje in haar vriendschap aanbevolen. Een vriendin meer of minder, het was voor zulk een wezentje waarlijk geen kleinigheid, zeide hij.

En zoo had Ellie elken zomer een paar weken om haar gedarteld en had de zuster het zonlicht op het goud van Ellie's haar zien spelen, dat haar, dat steeds haar aandacht zoozeer in beslag nam. Een huivering had haar soms bevangen en dan weer had het haar een aureool geschenen, dat merkteeken van Ellie's geslacht! En Ellie had gelachen en in uitgelatenheid aan Marie's japon getrokken. Wat keek tantetje weer ernstig! Bru! het was om zelf er ernstig van te worden! Wilde ze eens wat zien? En daar stond de kleine, terwijl het kartonnen omhulsel van een bloempot haar tot hoofddeksel strekte. Zoo! nu lachte tante weer en nu moest Ellie haar ook eens gauw pakken, want ze was toch zoo'n goeie, lieve schat! Maar oud, heel oud, zooals daar pas met die diepe rimpels in haar voorhoofd. En geen aasje smaak had tante, heusch niet! Dat dacht Ellie zoo dikwijls als ze haar met die zwarte en andere onooglijke kleeren bekeek! Ze zag er zoo geheel anders uit dan haar andere tante, dan tante Jeanne! Maar die kon niet zoo heerlijk hollen, al hijgde tante Marie daar ook niet weinig bij, zoo luidde de overgang van jonge wijsheid naar het echt kinderlijke. Verbeeld je! zoo vervolgde Ellie, dat zij met tante Jeanne een wedloop hield; het was om het uit te schateren!

Een oogenblik kwam er een trek van ernst op het kinderlijk gelaat. ‘Andere spelletjes, neen! ook die deed tante Jeanne nooit met haar.’ Maar heel de krullenmassa werd naar achteren geworpen en met die beweging scheen Ellie zich tevens van haar minder aangename gedachten te willen ontdoen. ‘Tante hoefde immers ook niet met haar te spelen? Zelfs nu Dik daar al wat groot voor werd, of althans zich dat zoo grappig kon verbeelden, had ze Leo nog en dan vooral Tom, dien aardigen dikzak! O die Tom was toch zulk een koddig ventje! Ze hield veel van hem, o zooveel! En hij hield ook veel van haar; laatst was hij gaan schreien en had hij tevens gedreigd iedereen dood te zullen slaan, omdat zijn mama in een booze bui gezegd had, dat Ellie zijn zusje niet was.’

Het werd een oogenblik heel stil. ‘Tante,’ klonk het daarna bedeesd, ‘mag ik u eens wat vragen? Het is vreeselijk gek, maar ik wou het toch zoo graag weten. Denkt u, dat als mama nog leefde, zij 's avonds komen zou om me toe te dekken, of eens bij me te kijken, zooals u dat wel doet en ik bij Tom?’

Zuster Marie trok het kind naar zich toe, het kind, dat door liefde te geven vergoeding zocht voor eigen gemis, en Ellie luisterde naar haar en keek haar de woorden van de lippen, zooals ze altijd deed, als Marie over haar moeder sprak, of het weinige vertelde, dat ze van haar vertellen kon....

Een paar dagen na het hierboven vermelde werden zij bij haar terugkomst van een wandeling opgewacht door de juffrouw van het pension. Uit de oogen van die juffrouw straalde iets, waarvoor nieuwsgierigheid een te zwak woord is. Zij vestigde haar blik beurtelings van Ellie op zuster Marie, en met een stem, zwaar van verlangen om te weten, deelde ze mede, dat er een heer was geweest, die zeide de vader te zijn van de jongejuffrouw. Die heer zou over een uurtje terugkomen.

Ellie stond sprakeloos en zuster Marie was weinig minder ontsteld. Ellie's vader, dien zij buitenslands waanden en die zich nooit om zijn kind had bekommerd, ja, van wien dat kind zelfs nooit een letter schrift had ontvangen, zou zoo aanstonds vóór ze staan!

Nog eer het een half uur later was, was dat reeds geschied. Zuster Marie weifelde; moest ze de kamer verlaten.... moest ze blijven? Er trof haar een smeekende blik van Ellie en door zijn houding gaf de bezoeker verder den doorslag aan haar overwegingen. Neen! zij kon er zich niet in vergissen: evenzeer als Ellie vreesde, dat zij de kamer zou verlaten, evenmin was die man er op gesteld om met zijn dochtertje alleen te blijven. Want dat het werkelijk Ellie's vader was, in weerwil van het verschil tusschen het frissche kind en den man met zijn verleden, behoefde niemand daaraan te twijfelen. En sterker was nog, naar het zuster Marie voorkwam, de gelijkenis tusschen Ellie's vader en zijn zuster.

Zijn bolbleek uiterlijk, zijn nieuwe kleeren, nieuw vanaf den grillig gevormden hoed tot en met zijn krakende laarzen, alsmede enkele woorden, die hij zich liet ontvallen, lieten zijn oudste toehoorster geen oogenblik in twijfel van welke plaats hij zoo eensklaps te voorschijn was gekomen. Zijn optreden was gemaakt en winderig.

‘Wel! wel! was dat Eleonoor, zijn kleine dochter, naar wie hij dikwijls zoo had verlangd? Het werd al een heele jonge dame!’ Er volgde een critische blik over het persoontje, dat zwijgend en verlegen vóór hem stond. ‘Nu, ze moest maar zoo flink blijven groeien en een knappe meid worden, dan kwam hij over een poos haar halen en zouden ze samen een prettig leventje leiden. Thans moest hij de wereld in om geld te verdienen, want zonder geld was een prettig leven niet mogelijk.’ Hij lachte, waardoor, naar het zuster Marie voorkwam, de gelijkenis met zijn zuster nog verhoogd werd.

‘En toch, al was er in de laatste dagen in zijn beurs een groote bres geschoten, arm was hij thans ook niet. Ellie zou dat ondervinden als ze thuiskwam; hij had wat voor haar bij tante gebracht. Het geld was rond en het wilde zoo graag rollen, dus had hij het den zekersten weg gevonden, om het maar dadelijk te deponeeren,’ zoo wendde hij zich tot zuster Marie met een gezicht, alsof hij zijn kind en zijn familie een groote weldaad had bewezen.

(Wordt vervolgd.)